Lögrétta - 01.06.1910, Blaðsíða 1

Aígreiðslu- og innheimtum.:
ARINBJ. SVEINBJARNARSON
Laugaveg 41.
Talsimi 74.
Ritstjóri
PORSTEINN GISLASON
Pingholtsstræti 17.
Talsími 178.
M 2T.
Reykjavík 1. j »iní 1910.
'V'. árg.
I. O. O. F. 915279.
Forngripasafnið opið á sunnud., þriðjud. og
fimtud. kl. 12—2.
Lækning ók. í læknask. þrd. og fsd. 12—1.
Tannlækning ók. (í Pólthússtr. 14) 1. og 3.
md. í mán. 11—1.
Landakotsspítali opinn f. sjúkravitj. lo'/a
—12 og 4—5.
íslands banki opinn 10—272 og 57»—7•
Landsbankinn io1/^—2x/v. Bnkstj. við 12 1.
Lagaskólinn ók. Ieiðbeining 1. og 3. ld. í
mán. 7—8 e. m.
Landsbókasafnið opið hv. virkan dag kl.
12—3 og 5—8.
• MAc.
HThAThömsén-
HflfNARSTR' I7T8 1920 21-22‘KOLAS i-2-LÆKJART- 1-Z
• REYKJAVIK*
Láruis FjeldstedU
YfilrpjettarmálafærslumaOur.
Lækjargata 2.
Heima kl. 1 1 —12 og 4—5.
Rúíugler °? "f'er» zokga,
---- best að Bankastr. 14.
----■-= kaupa hjá Taisími 128.
yíttrxDisajmæli
Geirs kaupmanns Zoega.
Fjölment samsæti. Stórgjaflr.
Mjög tjölment varð heiðurssamsætið,
sem Geir kaupmanni Zoega var haldið
hjer í bænum 26. f. m., eins og á
var minst í síðasta blaði að til stæði.
í því sátu 230 manns, karlar og
konur. Samsætið var haldið á Hótel
Reykjavik. Páll Einarsson borgar-
stjóri hafði gengist fyrir því, og hjelt
hann aðalræðuna fyrir heiðursgest-
inum, mintist á framfarir Reykjavíkur-
bæjar á árabilinu frá því að G. Zoega
var hjer ungur maður og byrjaði að
starfa, og þar til ná, sýndi fram á,
hver nytsemdarmaður G. Z. hefði
verið bænum með framtakssemi sinni
og dugnaði og hve miklar væru
menjar hans hjer, einkum í sjávar-
útveginum, því þar hefði hann verið
brautryðjandi. Hann hefði fyrstur
manna byrjað þilskipaútveg hjer við
Faxaflóa með skipinu „Fanny" 1866.
Þar með hefði hann vísað leið að
þeirri auðsuppsprettu, sem bærinn
hefði sótt til vöxt og viðgang og
mundi sækja framvegis. Færði borg-
arstjóri honum fyrir bæjarins hönd
þakklæti fyrir langt og merklegt
starf, og síðan var drukkið minni
heiðursgestsins.
Geir Zoéga svaraði og þakkaði
ræðuna. Hann Iauk máli sínu með
því, að hann rjetti landritara, for-
manni Heilsuhælisfjelagsins, skjal, en
landritari las síðan skjalið fyrir sam-
sætismönnum. Það var gjafabrjef til
Heilsuhælisins á Vífilstöðum, þar sem
heiðursgesturinn og frú hans gefa
hælinu allan húsbúnað í 10 einbýlis-
herbergi, og nemur sú gjöf vel 5V2
þús. kr. Gjafabrjefið er svohljóðandi:
»Jeg undirskrifaðtir G. Zoéga ásamt
konu minni gef hjer með á 80 ára
afmœlisdegi minum Heilsuhœlinu á
Vífilstöðum húsbúnað allan í pau 10
einbýlisherbergi, sem eru í tjeðu Heilsu-
hœli. Húsbúnaður þessi (legubekkir,
stölar, skápar, rúmstœði og rúmföt o.
fl.) er, að tilhlutun Heilsuhœlisstjórnar-
innar og ftjrir milligöngu »Nalionalfor-
eningen til Tuberk. Rekœmpclsea í
Danmörku keypt hjá Magasin du Nord
í Kaupmannahöfn og koma hingað eígi
síöar en í miðfum júlímánuði nœstkom-
andi.
Húsgögnin eru úr »poleret satinv, og
kosta, að pví er Heilsuhœlisstjórnin hef-
ur skýrt mjer frá, ca. 5,640 kr.
Reykjavík 36. maí 1910.
tf. Zoiig'a. Helga ZoSga.
Ásta Árnadóttir málari.
dugnaði hún hefur
komist áfram erlend-
is. Nú hefur hún náð
því takmarki, sem hún
setti sjer. Hún byrj-
aði málaranám hjer í
Rvík, hjá Berthelsen,
tók síðan sveiaspróf
í Khöfn fyrir nokkr-
um missirum og nú
hefur hún lokið meist-
araprófinu í Ham-
borg. Veru hennar
ytra er nánar lýst í
aprílblaði „Óðins" síð-
astl. ár.
Litla dvöl ætlar hún að hafa hjer nú. Hún ætlar að setjast að í K.-
höfn og reka þar iðn sína í fjelagi við danska stúlku, Karen Hansen, scm
líka er málarameistari.
Frk. Ásta hafði hjer í síðastl. viku sýningu á ýmsu, sem hún hefur
málað, og er það listavel gert.
Myndin, sem hjer fylgir, sýnir hana í málarabúningnum.
í síðastl. mánuði
kom frk. Ásta Árna-
dóttir málari heim
hingað frá Hamborg,
en þar hafði hún 2.
f. m. lokið meistara-
prófi í málaraiðn.
Hennar hefur verið
getið nokkrum sinn-
um áður hjer í blað-
inu og sagt frá því,
með hve frábærum
Landritari þakkaði gjöfina fyrir
hönd Heilsuhælisfjelagsins.
Þar næst fjekk heiðursgesturinn
ráðherra í hendur annað gjafaskjal
til Heilsuhælisins frá erfingjum Krist-
jáns Jónssonar læknis, sem nýlega er
dáinn í Clinton í Ameríku. En erf-
ingjarnir eru þau hjónin Geir Zoéga
og frú hans, sem er systir Kristjáns
læknis, síra Halldór Jónsson á Reyni-
völlum og Sigurjón Jónsson versl-
unarmaður hjer í Reykjavík (hjá G.
Z.), sem eru bræður Kristjáns læknis.
Með þessu gjafabrjefi er hælinu gef-
inn 10 þús. kr. sjóður, og skal vöxt-
unum varið til legukostnaðar 1 sjúk.
lings. Það gjafabrjef hljóðar svo:
Við undirritaðir erfingjar Kristjáns
sál. Jónssonar lœknis frá Clinton, Iowo,
ánöfnum hjer með kr. 10,000 — tíu pús-
und krónur — til stofnunar sjóðs, er
vera skal til endurminningar um hann
og bera nafn hans. Skal vöxtum af
pví fje varið til að borga legukostnað
eins sjúklings i berklahœlinu á Vífils-
stöðum, — í einbýlisstofn.
»Frá pessum degi að telja reiknast
Landsbankavextir af fyrnefnda fje, par
iil sjálfur höfuðstóliinn verður afhent-
ur hlutaðeigendum.
Jafnframt áskiljum við okkur á sín-
um tíma að setja ýms skilyrði, er nán-
ara verði tekin fram í vamtanlegri
skipulagsskrá.
Reykjavík, 26. maí 1910.
Geir Zoega. Helga Zoega.
Halldór Jónsson
(fyrir mína hönd og konu minnar
Kristínar Hermannsdóttur).
Sigurjón Jónsson«.
Ráðherra las brjefið fyrir samsætis-
mönnum og þakkaði gjöfina.
Síðan talaði Þórhallur biskup Bjarn-
arson fyrir minni konu heiðursgests-
ins og barna þeirra, en hann þakk-
aði.
Kvæði var sungið eftir síra Matth.
Jochumsson og eru tvö fyrstu erindin
svohijóðandi:
Fyrir öll þín afrek háð,
æfilanga snild og dáð
færir bær og borgarráð
bestu þökk í lengd og bráð.
Fyrirmynd þeim fósturbý
fögur varst, sem lifðir í,
sýndir oss, að „honesty"
er hin besta „policy".
Síðar í samsætinu hjelt Borgþór
Jósefsson bæjargjaldkeri ræðu fyrir
heiðursgestinum. B. J. hafði komið
til hans 19 ára gamall og verið síðan
hjá honum við verslun í samfleytt
29 ár. Lýsti hann því, hve vel G. Z.
hefði reynst sjer. Á eftir þeirri ræðu
las frú Stefanía Guðmundsdóttir leik-
kona, kona B. J., upp kvæði eftir
Guðm. Magnússon í tveim köflum,
„þakklætis- og kveðjuorð" til heiðurs-
gestsins frá Borgþ. Jósefssyni. Var
gerður mikill rómur að þessu hvoru-
tveggja, ræðu B. J. og kvæðaflutn-
ingnum. Kvæðið byrjar svo:
Þig sem einn af óskasonum
ísland heiðrar nú. —
Fáir hafa fegri vonum
fleytt til lands en þú.
Það, sem tindar íslands eygja
yfir bláan ver,
segl, er vindar hlýir hneygja,
heilla óska. þjer.
Þetta erindi er tekið úr síðari kafla
kvæðisins:
Þjer fylgdi blessun bæði á sjó og landi,
sem bar til sigurs öll þín miklu störf,
því í þeim lifði hreinn oghrekklaus andi,
og hugsun, sem var skýr og snjöll
og djörf.
Það blessar enn þinn bjarta vinnudag
sem bjarmi undir fagurt sólarlag.
Samsætið fór hið besta fram að
öllu öðru en því, sem ráðherra lagði
þar til. En mistök hans voru í það
skifti án efa eingöngu að kenna
klaufaskap og smekkvöntun, svo að
hlutaðeigandi menn munu virða þau
á betri veg.
Ný mynd af G. Z. kemur innan
skamms í „Óðni".
Riíssland, Japan og Kórea.
Það er sagt, að Rússar og Japans-
menn hafi nýlega skrifað undir
samning þess efnis, að hjálpast að
því, að hnekkja valdi Kínverja í
Mandsjúríu og Mongólíu. Jafnframt
eiga Japanir að hafa fengið viður-
kent fullveldi yfir Kóreu.
Norðurför Zeppelíns. Það er
nú sagt, að loftskip Zeppelíns
greifa eigi að leggja á stað í norð-
urför í júlí í sumar. Ætlunin er
ekki beinlínis sú, að komast á
norðurheimskautið, heldur að kanna
löndin norðan við Grænland.
Ljós 1] Dimmur.
Fínasta bindindis-öl.
Dndir áfengismarkinu.
jaríarjör Játvaríar Vil.
Hún fór fram, eins og áður hefur
verið getið um hjer í blaðinu, 20.
f. m. Þar voru við staddir flest-
allir konungar og þjóðhöfðingjar
Norðurálfunnar, þar á meðal Friðrik
Danakonungur. Gústav Svíakonungur
var þar þó ekki, vegna heilsulasleika.
Eftir beiðni Bandaríkjastjórnar var
Roosewelt fyrv. forseti þar við fyrir
hennar hönd.
Sem dæmi um það, hve stórkost-
leg önnur eins athöfn og þetta er í
Englandi, má geta þess, að símað
var frá Lundúnum til Khafnar kvöldið
áður en jarðarförin fór fram, að þá
hafi 200 þús. manna gengið fram
hjá líki konungsins, þar sem það
stóð á líkbörum (castrum doloris) og
þó bíði enn mannþyrping í röð, sem
sje 8 enskar mflur á lengd. 50 tonn
af blómum er þá sagt að komin sjeu
til þess að fylgja kistunni.
Daginn, sem jarðarförin fór fram,
hætti öll vagnferð um götur þær,
sem líkfylgdin átti að fara um, kl.
6 um morguninn. Allar þær götur
fyltust af fóiki. Um 5 enskra mílna
veg fór líkfylgdin gegnum þjetta
mannþyrpingu. Konungarnir fylgdu
líkinu ríðandi, og eru þessir tald-
ir þar upp: Georg Englands-
konungur, Vilhjálmur Þýskalands-
keisari, Hákon Noregskonungur, Ge-
org Grikkjakonungur, Friðrik Dana-
konungur, Alfons Spánarkonungur,
Ferdínand Búlgaríukonungur, Manuel
Portúgalskonungur, Albert Belgíu-
konungur, krónprins Tyrkja, Fashimi
prins frá Japan, Franz Ferdinand erki-
hertogi af Austurríki, Michael Alex-
androwitsch stórfursti frá Rússlandi,
hertoginn af Aosta o. s. frv.
Þar á eftir fóru 12 vagnar og í
þeim Alexandra drotning og dætur
þeirra Játvarðar, Mary drotning, keis
araekkjan rússneska, Maria Fedor-
owna, o. m. fl.
Inn í kirkjuna leiddi Georg Eng-
landskonungur móður sína næst á
eftir kistunni, en þar næst gekk
Vilhjálmur Þýskalandskeisari og leiddi
Mary Englandsdrotningu.
Eignir Mark Twains, sem hann
heíur látið eftir sig, eru sagðar
miklar, sum blöð segja um 4 milj.
kr. Hann hefur arfleitt dóttur sína,
sem Clara heitir, að þeim öllum,
Hún er gift rússneskum söngfræð-
ingi, Gabrilowitsch að nafni.
Zalile,
yfirráðherra Dana, sem nú er að
leggja niður völd.
Dönsku kosningarnar.
Dönsk blöð segja að kosningar
hafi aldrei verið eins vel sóttar í
Danmörku og nú. Við kosning-
arnar í fyrra greiddu atkv. 71,3
kjösendur af hndr., en nú 75 af
af hndr. Um 326 þús. atkv.
liöfðu verið greidd í fyrra, en rúml.
347 þús. nú. 35 þingmenn hafa
verið kosnir, sem ekki áttu sæti á
síðasta þingi. 15 af þeim hafa
þó áður verið þingmenn.
Þingmaður Færeyinga telst til
endurbótaflokksins (J. C. Christen-
sens-ílokksins) hvernig sem kosn-
ingarnar fara þar, segir »Politik-
en«. Effersö og Patursson, sem
þar keppa um kosningu, hafa kom-
ið sjer saman um, að fylla þann
flokk, hvor þeirra sem kosinn
verði, »þótt þeir sjeu ósammála
um alt annað«, segir blaðið. End-
urbótaflokkurinn hefur þá rjettan
helming atkv. í þinginu, 57 af 114.
Gert er ráð fyrir að J. C.
Christensen myndi hið nýja ráða-
neyti. Það má sjá á »Politiken«
21.f.m., að hún ætlar, að svo muni
verða. Blaðið »Dannebrog« gerir
þó ráð fyrir, að það verði Neer-
gaard, sem ráðaneytið myndi.
Friöarmálafundur stór á að verða
í Stokkhólmi í sumar, og koma þar
saman 3—400 menn af ýmsum þjóð-
um. Það er sagt, að Leo Tolstoj
ætli að koma á fundinn,