Lögrétta - 13.08.1919, Síða 2

2
LÖGRJETTA
LÖGRJETTA kemur út á hverjum miS-
vikudegi, og auk þess aukablöð við og við,
Verð kr. 7.50 árg. á Islandi, erlendis kr.
10.00. Gjalddagi 1. júlí.
ætlasi er til aS samþyktin nái yfir.
Eiga atkvæSisrjett á þeim fundi allir,
er á þvi svæði búa og kosningarrjett
hafa til Alþingis. .... — 3. gr.: Á
fundi þeim, er getur um i 2. gr., legg-
ur fundarstjóri fram frumvarp til
samþyktar, er áður hefur verið sam-
þykt af sýslunefndinni. Fallist fund-
armenn á frumvarpiS óbreytt me5 /
hJutum atkvæSa, 'sendir sýslumaður
það stjórnarráSinu til staðfestingar
og löggildingar......
45. Frv. um forkaupstjett á jörö-
um. Flm.: Sig. Sig. og E. Arn. — 1.
gr.: Þegar jarðeign, sem er í bygging,
gengur kaupum og sölum, skal hún
iyrst boðin til kaups leiguliða. Vilji
hann framhalda ábúðinni og borga
jafnmikið verð fyrir jörðina og aðrir,
þá skal hann hafa rjett til að ná kaup-
um á henni fyrir þaS verð, enda sje
bonum eigi gerð erfiSari borgunar-
kjör, eSa aSrir skilmálar, en í raun
og veru standa til boSa hjá öSrum.
Nú eru ábúendur á jarSeign þeirri, er
selja skal, fleiri en einn, og skal þá
bjóSa hana alla sjerhverjum þeirra
til kaups.
46. Frv. um sölu á nokkrum'hluta
heimalands jarSarinnar AuSkúlu í
Húnavatnssýslu. Flm.: Þór. Jónss. —
1. gr.: StjórnarráSi íslands veitist
heimild til ,aS selja af landi jarSar-
innar AuSkúlu í Húnavatnssýslu til
nýbýlaræktunar þaS land, sem liggur
fyrir sunnan beina línu úr norSvestur-
horni Litladalslands í norSausturhorn
Holtslands.
47. Frv. um tekjuskatt og eignar-
skatt. Flm.: Sigurj. FriSj. — 11. gr.:
Tekjuskattur skal lagSur á tekjur
skattþegns næsta almanaksár á undan
tramtalinu þannig: Af hinum fyrstu
þúsund krónum skattskyldum greiSist
af hundraSi; af því, sem tekjurnar
eru yfir 1000 kr., og aS 2000 kr.,
greiSist % af hundraSi; af því, sem
tekjurnar eru yfir 2000 kr., og aS 3000
kr., greiSist / af hundraSi, o. s. frv..
þannig, aS skatturinn eykst um /\
af hundraSi meS hverju þúsundi sem
tekjurnar hækka, alt aS 25 af hund-
raSi, sem greiSist af því, sem tekj-
urnar eru yfir 99 þúsund krónur. —
12. gr.: Tekjuskattur greiSist bæSi af
atvinnutekjum og eignartekjum. Telj-
ast skattskyldar tekjur hvers konar
laun, ávöxtur, arSur eSa gróSi, sem
« gjaldanda hlotnast og metiS verSur
til peninga...... 13. gr.: ÁSur en
tekjuskattur er ákveSinn, skal draga
frá tekjunum: a. FæSispeninga 365
kr., eSa 1 kr. á dag, fyrir hvern fram-'
teljanda og hvern þann heimilis-
mann, sem telst til fjölskyldu hans og
eigi telur fram sjerstaklega. b. Skrif-
stofukostnaS embættismanna og lög-
mæltar kvaSir, sem embætti kunna
aS fylgja. c. Annan kostnaS viS at-
vinnurekstur, svo sem kaupgjald alls
konar, þar meS taliS fæSi, landskuld-
ir, kúgildaleiga leiguliSa, húsaleiga
íeigjanda o. s. frv. Þó skal eigi draga
frá kaupgjald til fjölskyldu gjald-
anda, nema þess eSa þeirra af fjöl-
skyldunni, sem telja fram tekjur sínar
sjer^ í lagi. d. MeSlag meS börnum
sem eru utan heimilis; svo og náms-
kostnaS. e. Vextir af skuldum gjald-
anda. f. ArS af fjelagseign, sem áSur
hefur veriS skattlagSur í óskiftu.
TekjuupphæS skal ávalt deilanleg
meS 50; þaS, sem þar er framyfir,
kemur eigi til greina skattinum til
hækkunar. — 14. gr.: Eignarskattur
skal vera 2 af hverju þúsundi skatt-
skyldrar eignar, eins og hún var 31.
cíes. næst á undan framtalinu. — 15.
gr.: ÁSur en eignarskattur er ákveS-
inn, skal draga frá eignarupphæSinni
skuldir allar, svo og 200 k. fyrir fram-
leljanda, og, ef um fjölskyldu er aS
ræSa, 200 kr. fyrir konu hans og
hvert þaS af börnum þeirra, og kjör-
börnum og fósturbörnum, sem eigi
telur fram eignir sjer í lagi, og er
sú frádregna upphæS skattfrjáls.
48. Frv. um takmörk verslunar-
lóSarinnar á SauSárkróki. Flm.: M.
GuSm. — Takmörk verslunarlóSar-
innar á SauSárkróki skulu vera þau,
er hjer segir: AS norSan Göngu-
skarSsá, aS vestan Nafabrún frá
GönguskarSsá aS SauSá í SauSárgili.
aS sunnan bein lína úr SauSárgili ti!
sjávar, þar sem eru landamerki SauS.
ár og Sjávarborgar, og aS austan
sjáarströndin.
49. Um löggild.ing verslunarstað-
ar við Gunnlaugsvík. Flm.: B. J. frá
Vogi. — 1. gr.: ViS Gunnlaugsvík,
sunnan megin HvammsfjarSar, skal
vera löggiltur verslunarstaSur.
50. Frv. um viSauka viS lög nr-
83, 14. nóv. 1917, um breytingar og
viSauka viS iög nr. 35, 20. okt. 1913,
um ritstíma- og talsímakerfi íslands.
Flm.: Þór. J. — Aftan viS 2. gr. laga
i r 83, 14. nóv. 1917, bætist: Frá
Blönduósi aS BólstaSarhlíS, meS stöS
1 Langadal og Svínadal. — Greinar-
gerS: Frumvarp þetta er gert i sam-
ráSi viS landssímastjórann og meS
þaS fyrir augum, aS áframhald lín-
unnar verði norSur yfir VatnsskarS
og tengist þar línu þeirri, sem nú er
lagt til aS leggja um SkagafjörS og
norSur yfir ÖxnadalsheiSi.
51. Frv. um sóttvarnaráS. Frá
meiri hl. allsh.nefndar. —- 1. gr.:
Störf þau, sem eftir sóttvarnalögum
hvíla á landlækni, skulu falin sotu
varnaráSi, og er landlæknir formaSur
þess. Auk hans eiga þar sáeti 2 menn,
sem lokið hafa prófi, er veitir rjett
til læknaembætta hjer á landi, og
skulu þeir valdir af læknadeild Há-
skólans til 4 ára i senn, þó þannig,
aS i fyrsta sinni skal annar aS eins
valinn til 2 ára. Endurkjósa má þann.
er úr gengur. Á sama hátt skal velja
2 varamenn. — Felt í Nd.
52. Frv. um ákvörSun verslunar-
lóSarinnar í HafnarfjarSarkaupstaS.
Fim.: Kr. Dan. —• í HafnarfjarSar-
kaupstaS skal svæSi þaS, sem reisa
íná verslunarhús á, vera' ákveSiS með
þessum takmörkum: Bein lína frá
takmörkum SvendborgarlóSar viS
Krosseyrarmalir aS vegamótum Vest-
urbrúar og Reykjavíkurvegar; þaöan
beina línu aS GerSistúni; þaSan meS
fram læknum aS norSanveröu, upp á
móts viS RafljósastöS; þaSan yfir
lækinn, neðan stöSvarinnar, og beina
línu í túngarð JófríSarstaSa aS norS-
austan; þá meS fnyn túngarSinum og
úr honum aö vestan, ofan Skuldar-
hverfis, framhaldandi línu neSan
ErandsbæjartúngarSs aS norðvestur-
horni túngarSsins og þaSan beina línu
í Skiphól.
53. Frv. um sölu á prestssetrinu
Hvanneyri og kirkjujörðinni Leyn-
ingi í Siglufiröi. Flm.: Stef. Stef. og
E. Árnas. — 1. gr.: Landsstjórninni
veitist heimild til aS selja bæjarstjórn
SiglufjarSarkaupstaSar prestssetrfð
Hvanneyri og kirkjujörSina Leyning.
Undanskiliö sölunni er íbúSarhús
prestssetursins og önnur _ jarðarhús,
heimatún þar, c. 32400 ferni., hag-
lendi fyrir skepnur prestsins, svo og
rjettur til mótaks í jörSinni Leyningi
eftir þörfum hans.
Stjórnarskifti.
SíSastl. sunnudag, 11. þ. m., sendi
Jón Magnússon forsætisráSherra kon-
ungi símskeyti þess efnis, aS hann
baöst lausnar fyrir ráðaneytiS alt.
Þetta kom mönnum nokkuS á óvart.
Menn vissu þaS, að SigurSur Jóns-
ron atvinnumálaráöherra hafði skýrt
þingmönnum frá því þegar í byrjun
jiings, aS hann ætlaði aS biöjast
lausnar, og þaö fór ekki heldur dult,
aS flokkur sá, sem sett hafSi hr. S.
j. inn í stjórnina, vildi gera Magnús
kaupmann og alþm. Kristjánsson aS
eftirmanni hans, enda þótt hann sje
heimastjórnarmaður og hafi því ekki
íylt þann flokk áður. En um þessa
tdbreyting hefur ekki fengist sam-
komulag í þinginu, og svo hefur þetta
orSiS ofan á, aS forsætisráöherra
beiSist lausnar fyrir alt ráSaneytiS.
Lög. hefur spurt forsætisráSherra
um ástæöurnar til þessa. Hann sagöi,
aS ekkert einstakt mál væri þess vald-
andi, heldur yfirleitt ringuireið sú,
sem væri á flokkaskipun þingsins.
Hún væri óheppileg aS mötgu leyti,
og rjett væri, aS þingið reyndi að
bæta úr henni á einhevrn hátt. Á-
stæðurnar fyrir samsteypustjórn,
myndaSri á sarna hátt og núv. stjórn,
væru og að mestu burt fallnar, þar
sem ófriönum væri lokið og sam-
bandsmáliS til lykta leitt.
Lögr. getur nú ekki betur sjeS, en
aö þetta hafi við góS rök að styöjast.
En hins vegar er henní þaS samt sem
áður ekki ljóst, hvaS viS það er unn-
ið, aö alt ráSaneytiS segi af sjer,-eins
og nú stendur. Spúrningin, sem vakn-
ar, er þessi: Getur jiángiS, eins og
þaS nú er skipað, komið sjer saman
um að mynda samstæðan meirihluta
til stuðnings nokkurri stjórn? Þetta
er vafasamt. En á þaS reynir nú. Og
þótt það tækist, þá væri aö eins tjald-
að fyrir stuttan tíma, með því að
þingkosningar eru fyrir dyrum, sem
búast má viS aS breyti aS einhverju
leyti þeirri flokkaafstöSu, sem nú á
sjer staS í þinginu.
Flestir, bæSi innan þingsins og ut-
an þess, munu finna til þess og játa
þaS, aS mikill skaSi sje að missa nuv.
forsætisráSherra úr stjórninni. Hans
sæti er þar vandfylt. Nú sem stendur
er ekki sjáanlegt, aS viS eigum nokk-
urn mann, sem jafnvel sje til þess
l’allinn og hann, aS fara með þetta
embætti. Best væri því ráðiS fram
úr málinu á þann veg, að honum væri
falið að mynda nýtt ráðaneyti, ef
hann er fáanlegur til þess, en um þaS
veit Lögr. ekkert. — Um hina ráö-
herrana tvo er ekki hægt aS segja
hiS sama og forsætisráöherrann aS
þessu leyti, þótt Lögr. hins vegar
finni enga hvöt hjá sjer til þess að
hallmæla þeim. ÞaS er að sjálfsögðu
hægt að finna þeim jafnhæfa og hæf-
ari menn í þeirra sæti, og í stjórnina
> fir höfuS. En þangaö gfeta líka val-
ist miklu verri menn.
Núv. ráSaneyti tók viS stjórn 2.
jan. 1917, og hefur því setið viS völd
nokkuS yfir hálft þriðja ár, þó meS
breytingu á mönnum í fjármálaráS-
herraembættinu. Svo lengi hefur eng-
in stjórn setiS hjer áður, nema Haf-
steinsstjórnin í fyrra skiftiö, frá 1904
—'09. Yfirleitt á þessi stjórn skiliS
góS eftirmæli. Koma þar íyrst og
fremst til álita úrslit sambandsmáls-
ins, en þar næst ófriðarráSstafanirnar.
Þótt margt megi aS sjálfsögSu finna
aS einstökum atriöum þeirra, ekki
síst eftir á, þá höfum viS komist furð-
anlega vel út lir ófriSarvandræðun-
um, og væri ranglátt, að eigna ekki
Jandsstjórninni mikinn þátt í því.
Frjettir.
Rigningar hafa veriö hjer stöðugt
undanfarið, og horfir viSa til vand-
ræða meS hey- og fiskþurkun. Um
miSjan s.l. mánuS voru rigningar t.
d. svo miklar i EyjafirSi, aS aurskriða
fjell í Öxnafellslandi og eyddi um 100
hesta engi, en önnur fjell skamt frá
Munkaþverá og eyddi einhverju af
kúahögum og drap nokkrar kindur.
DýrtíSin. Nýjustu HagtíSindi birta
skýrslur um núverandi vöruverö og
verShækkun frá ófriSarbyrjun. Ef
vöruverS er taliS 100 í júlí 1914, má
sjá hækkunina á því, aö í júli 1918
liefur meSaltaliS veriS 309, en í apríl
1919 341, og 4 júlí 1919 333. Meöal-
hækkun vöruverösins hefur því verið
233% síðan í ófriöarbyrjun, og um
8% síSan i fyrrasumar, en aftur á
móti lækkaö um 3% síðasta ársfjórö-
ung. Skýrsla Hagt. nær yfir 63 teg ,
og eru flest af þvi matvörur, og ef
j ær eru teknar sjer, hefur hækkunin
numiS 212% síöan í ófriðarbyrjun,
en lækkunin á síðasta ársfjóröungi
1%, Af einstökum vöruteg. má nefna
steinkol,, en þau höfðu hækkað um
596% frá í júlí 1914, en hafa nú lækk-
aS um 40% frá því í júlí 1918. Næst
mest var hækkunin á sóda og sápu
^29% síðan 1914, en þar er lækkunin
41% frá því í júlí 1918. Salt hefur
nú lækkað um 114% frá því í júlí
1918, en þá var hækkunin oröin 294%
irá því fyrir stríSiö. Steinolía hefur
lækkaS um 2% af 217, sem hækkunin
var orSin 1918. Af matvörum hafði
korn hækkaS mest, eða um 279%, en
í síöasta mánuSi hafði það þó lækkað
um 3%, en brauö um 5%. Sykur hef-
ur aftur á móti hækkaS síSasta ár
um 19% úr 148, og ket sömuleiöis um
42%, frá því í júlí 1918, og er nú
selt til jafnaðar á 353 au, gk. af nauta-
kjöti. — Til dæmis um þaö, hvaS
farði fyrir manninn hefur hækkað i
verði síöan fyrir stríöiö, er þess getið
að á Lauganesspítala var þaS taliö
60.4 au. á dag 1914, en 183, 3 1918,
og er þar aS eins reiknaö efni í mat-
inn,
Til samanburSar má geta þess, að
Hagfræöistofan í Bern hefur reiknaS
úr, að síöan í ófriSabyrjun hafi kostn-
aður viö lífsframfæri aukist um 481%
í ítalíu, 368% í Frakklandi, 257% í
Sviss, 290% í Bretlandi og 220% í
Bandaríkjunum,’ en hjer telja ÍTagt.
hækkunina á þeim vörum, sem fram
eru taldar, vera 233%, en er þar ekki
tekið tillit til hækkunar á fötum og
húsnæði.
Snæbfjörn Jónsson, sem nú skrifar
hjer í blaöið um afstööu ensku þjóö-
arinnar ti! friöarskilmálanna, og áS-
ur refur ,oft skrifaS greinar í Lögr.,
er ungur maður, búsettur í Lundún-
um, og hefur dvaliS í Englandi og
viðar erlendis um allmörg ár. Nú í
sumar var hann hjer um tíma, til aö
ljetta sjer upp, og er nú nýfarinn
heimleiðis aftur, meS einu af botn-
vörpuskipunum.
Innilokunarstefnan. Grein Lögr. í
síSasta tbl. um þá óheillavænlegu
hugsanastefnu hefur vakiS allmikla
athygli og umtal. Mun bráSlega veröa
rætt meira um þaS mál hjer i blaSinu
og þá jafnframt minst á hin helstu
andmæli, sem fram hafa komið.
Knattspyrnan. Fjögur kvöld hefur
nú kappleikur fariS fram á íþrótta-
vellinum milli dönsku lcnattspyrnu-
manna og ísl. flokkanna hjer í bæn-
um. Hefur þar jafnan veriS fjöldi á-
horfenda, en veöriS dregiS nokkuS
ur skemtuninni. Þó var þaS gott a
sunnud. Fyrst kepti úrvalslið úr fje-
lögunum Val og Víking viS A. B. og
vann A. B. sigur meS 7: o, næst kepti
knattspyrnufjelag Rvíkur viS A. B.
og unnu Danir þá aftur með 11:2, þá
kepti A. B. við Fram og sigraSi enn
meö 4: 0, en síöast keptu Danir viS
íslenska úrvalsliðiS úr öllum fjelög-
tnum hjer og töpuSu þá meS 4:1.
Einn kappleikur er eftir enn. FariS
hefur verið meS gestunum til Þing-
valla, og nokkuð um nágrenni Rvík-
ur, ríSandi eða í bílum. Þeir fara
ajtur meö Botníu næst.
HeilbrigSismál. Bæjarstjórnin hef.
ur ákveSið, aS senda tvo fulltrúa á
heilbrigSismálafund, sem NorSur-
landaþjóöirnar halda í Khöfn í sept
ember næstkomandi. Kn. Zimsen
borgarstjóri og Ágúst Jósefsson heil
brigöisfulltrúi munu fara á fundinn.
Trolle kafteinn, sem hjer dvaldi
lengi, og síöast viS vátryggingarstörf,
er nýlega látinn í Kaupmannahöfn.
Skipaferðir. „ísland“ kom til Kbh.
6. þ. m., og fer þaðan aftur 15. —
,;Lagarfoss“ kom þ. 8. frá New York,
eítir 13 daga útivist, með fullfermi,
m. a. 1900 bensínkassa og 30 bíla, og
virtist þó ekki hafa verið hörgull á
þeim varningi hjer fyrir. — 9. þ. m.
kom selveiöaskipiS „Dog“, meS um
600 seli. — „Gullfoss' fór vestur um
haf 10. þ. m., og meS honum m. a.
Árni Sveinsson og Árni Eggertsson
— „Jón forseiti" er nýkominn frá
Englandi og haföi selt afla sinn fyrir
1381 pund. —- „Kora“ lagSi af staS
frá Bergen 8. þ. m. — Nokkur salt-
skip hafa einnig komið.
Hængur heitir útgeröarfjelag, sem
nýstofnaS er hjer meS 200 þús. kr.
höfuðstól, og ætlar að gera út botn-
vörpuskip. í stjórn fjelagsins eru:
Bogi Ólafsson, Þorgrímur Sigurðs-
son og Vigfús GuSmundsson.
Sig. Sigurðsson skólastj., hin nýi
forseti BúnaSarfjelagsins, flutti ný-
lega fyrirlestur hjer um búnöarmá!,
skýrSi frá horfum þeirra nú og verk-
efnum í framtíöinni. UmræSur voru á
e!tir.
Pjetur Jónsson óperusöngvari hefur
sungið hjer sex sinnum fyrir fullu
húsi og miklum fagnaSarlátum, þ. á.
m. nokkur íslensk !ög, Sverri konung
eftir Sv.-Sveinbjörnsson og tvö ný
lög eftir Á. Thorsteinsson og Sigfús
Einarsson. Annars hafa verkefnin
mest veriS lög úr þýskum söngleikj-
tim. í gærkveldi hjeldu þau hjónin
söngskemtun saman. Páll ísólfsson
hefur aöstoöaö viö alla söngvana.
Slys. SíSastl. fimtudag vildi þaö
slys til, aö eimlest hafnargerSarinnar
rann ofan á litla stúlku, sem var aS
lcika sjer viö sporin, og beiS hún
bana af. Önnur telpa var þar meö
henni, en vagnstjóranum tókst á síS -
ustu stundu að bjarga henni, meS þvl
að hlaupa út úr eimreiðinni og fram
tyrir lestina, þegar hann sá, aö ekki
var hægt aö stöðva lestina nógu fljótt.
Þorl. H. Bjamason mentaskóla-
kennari og frú hans hafa nýlega mist
t^ngan son sinn, sem dvalist haföi er-
lendis um hríö til lækninga.
Bækur. Innan skamms kemur út ný
l ók eftir Einar H. Kvaran: Trú .og
sannanir. HugleiSingar um eilíföar-
n:álin.ErþaS safn af fyrirlestrumhans
um þessi efni, sumum áður prentuS-
um, en öSrum prentuöum hjer í fyrsta
skifti. Hann er nú einnig að semja
nýjan skáldsagnaflokk: Sögur Rann.
veigar, og koma fyrstu sögurnar, 3, út
1 sumar eSa haust. Þá kemur einnig
innan skamms út bók, sem Sig. Kr.
Pjetursson hefur þýtt og heitir: Út
yfir gröf og dauða. Hún er eftir ensk-
ín prest, Ch. L. Twedale, og gefin
út aö tilhlutun Sálarrannsóknafjelags
íslands, meS formála eftir Harald
prófessor Níelsson. —• Prestafjelagið
nýstofnaSa er byrjaö aS gefa út
tímarit — Prestafjelagsrit — og er
prófessor Sig. Sivertsen ritstjóri.
Ilefur mörgum þótt skortur á kirkju-
legu málgagni, ekki síst síðan Kirkju-
blaSiö hætti, og er nú bætt úr þessu.
enda skrifa i tímaritiS ýmsir helstu
menn ísl. kirkjunnar, meö biskupinn í
fararbroddi. Af öSrum greinum má
nefna grein Magn. Jónssonar dócents
um Jóhannesar guSspjall, grein ritstj.
um ransóknir trúarlífsins, og ’sjera
Bjarna Jónssonar um það, hvernig
vjer verðum betri prestar, og mundu
sumir kennimenn sennilega geta lesið
ýmislegt óþarfara. Ennfremur má
nefna fallega prjedikun eftir sjera
Ásmund Guömundsson, og mætti gera
tneira aS því, aö birta úrvalsprjedik-
anir bestu kennimannanna, þvi þaS
tr hvorttveggja, aS þær munu eölilega
yfirleitt ná betri tökum á öllum þorra
manna í þessum efnum, en fræöirit-
geröir, og geta lýst eins vel því, sem
lýsa á, en það er annars einkenni á
mörgum ritgerSum tímaritsins, aö
það er fullmikill guöfræöiskeimur aS
þeim. Síöast má nefna grein Ásg. Ás-
geirssonar um sænsku kirkjuna. Hún
er stutt og aö eins drepiS á þaö
helsta, og væri þó æskilegt, ekki síst
i.ú, þegar samvinnuhreyfingin milli
uorrænu kirknanna er aS aukast, aö
fá sem mestar frjettir af kirkju og
kristindómi frændþjóöanna. í Dan-
mörku hefur einn ísl. prestur, Thord.
ur TómasSon, sem er meðlimur dansk-
íslensku kirkjunefndarinnar, gefiö út
bók um ísl. kirkjuna, þar sem hann
lýsir ástandi hennar og horfum, ,og
hvetur til meiri samúðar og samvinnu
milli íslensku og dönsku safnaðanna.
Sjera Th. T. hefur annars unniS mik-
iö að þvi aS útbreiSa þekkingu á ísl.
kirkjumálum og íslandi yfirleitt og
m. a. ort i dönsk blöö kvæöi til Is-
lands.
Ólafi Xsleifssyni lækni í Þjórsár-
iúni og frú hans voru nýlega færöar
heiðursgjafir frá sveitungum þeirra:
skrifborö meS silfurskildi, silfurbikar
og silfurkaffiboröbúnaSur og 1000
1 r. í peningum.
Um Kötlugosið hefur stjórnarráSiö
gefiö út skýrslu eftir Gísla Sveinsson
sýslumann, sem hann hefur samið
cftir bestu heimildum, endurgjalds-
laust.
Þingið og stjórnarskráin.
Lögr. sagSi í síöasta tbl., aS breyt
ingartill. B. J. frá Vogi viö stj.skr,-
írv., sem þar er gerö aö umræöuefni,
hyggi nærri því, aS vera brot á sam-
bandslagasamningnum. Síðan hefur
hún orðið þess vör, að sumir þeir.
sem eru aS tala og skrifa um málið,
ba’fa ekki haft fyrir aö líta á samn-
iuginn sjálfan, heldur látiS sjer nægja,
aö fara eftir því, sem þá minti, aS
þar stæSi, eSa þá eftir því, sem þeir
höföu heyrt sagt um málið á þingi
tða utan þings. Sambandslagasamning
kallar Lögr. sambandslögin ásamt
þeim skýringum, sem höfundar þeirra
hafa sjálfir á þeim gæfiö, áöur en
Alþingi samþykti þau. En ummæli
Lögr. eiga yið skýringu þá, sem sam-
bandslaganefndin hefur í einu hljóöi
bæöi íslensku og dönsku nefndar-
rnennirnir, gert á 6. gr. laganna. ÞaS
atriði greinarinnar, sem hjer er um
að ræöa, er svohljóöandi: „Danskir
ííkisborgar njóta aS öllu leyti sama
rjettar á íslandi, sem íslenskir ríkis-
l.orgarar fæddir þar, og gagnkvæmt.í1
En í skýringunum stendur, eftir aö
tekiö hefur veriö fram, hvers danska
refndin^og íslenska nefndin, hvor í
sinu lagi, vilji láta getiS:
„Nefndirnar báSar láta þaö um
mælt, er hjer segir, um einstök atriöi
frumvarpsins (þ. e. laganna nú) : Um
6. gr. Sjálfstæöi landanna hefur í för
með sjer sjálfstæSan ríkisborgara-
rjett. Þess vegna er af Dana hálfu
lögö áhersla á, aS skýlaust sje ákveð-
iS, aö öll ríkisborgararjettindi .sjeu
algerlega gagnkvæm, án nokkurs fyr-
ÍTvara eöa afdráttar. Af þessari gagn-
kvæmni leiSrr það, að afnema verSur