Lögrétta - 12.05.1920, Síða 4

4.
LÖGRJETTX
i'rúin saumaði sjer ný föt, var rá8
fyrir því gert, aö bráðlega þyrfti aS
vikka þau. Frjósemin og líísældin
i öllu þarna virtist vera takmarka-
laus.
Og sanit var maSurinn aldrei á-
nægSur.
Um þetta hafSi hann oft talaS viS
sinn undarlega vin, sem í kofanum
bjó — og ekkert átti, \ildi ekkert
eiga, og var samt alt af ánægSur.
Pjetur hafSi reynt aS laSa hug hans
aS verslunarmálunum, og bakviS þær
tilraunir kaupmannsins hafSi legiS sú
hugsun, aS draga hann meS sjer inn
í versluniná. En þaS tókst ekki. Hann
hafSi boSiS honum betur launaS og
veglegra starf en hina venjulegu dag-
launavinnu, því þaS átti ekki viS aS
borga honum fyrir hana meira en
óSrum daglaunamönnum, þótt kaup-
maSurinn hefSi viljiS gera þaS. En
Skúli var ófáanlegur til aS taka á
móti nokkru slíku — hann var þrár
eins og drengur. Hann var flón, sagSi
kaupmaSurinn.
— Því er nú einu sinni svo variS,
aS þaS á best viS mig, aS bera kol
og þurka fisk, og yfir höfuð aS hafa
eitthvaS til þess aS taka á, var Skúli
vanur aS segja þegar þetta mál bar á
góma. Hann sagSi þaS hægurogbros-
andi. Hitt á ekki viS mig, sagSi hann.
Mjer verSur óglatt undir éins og jeg
sest niður meS óskrifað pappírsblað
fyrir framan mig og penna í hendi.Og
j aS er ekki svo undarlegt. Þú þekkir
skriftina mína. Hún væri ekki til
neinnar prýSi i verslunarbókunum
þínum.
Þetta tal endaSi jafnan svo, aS
Pietur gekk frá honum meS þykkju
og hristi höfuSiS.
— Mikill bölvaSur asni —! tautaSi
hárin fyrir munni sjer.
KaupmaSurinn hafSi oft, eins og
þegar hefur verið sagt, talaS um þaS
viS Skúla, að sjer liði ekki vel. Hann
væri alt af þjáSur af einhverri innri
óró, sem hann gæti ekki losnað viS.
— HvaS á jeg að gera? — Á jeg
að leita læknis?
Skúli hafSi svo oft hlustaS á þessar
fpurningar, aS hann var fyrir löngu
hættur aS svara þeim ; — hann brosti
bara.
En J)á reiddist kaupmaðurinn.
— Já, brostu bara, — þú ert asni!
Att ekkert — og þykist vera sæll!
Veitstu, aS þaS liggur viS, aS þetta
sje móSgandi? .... Og líttu svo á
mig! GeturSu skiliS jiaS? Alt hepn-
y.st fyrir mjer — alt! Og samt er
eins og jeg sje alt af inni fyrir lnmgr-
aSur. Jeg verS alt af aS finna upp
á nýju og nýju — fæ aldrei friS njc
ró! Og þegar svo j)aS er fengiS, —
ja, þá stend jeg í sömu sporunum og
áSur! Jeg skil þetta ekki. HvaS á jeg
aS gera til þess aS verSa einhverr
tíma ánægSur? Þú, sem ert ánægS-
ur, hlýtur aS vita þetta. HvaS á jeg
aS gera?
— Ekkert, svaraSi Skúli. Hann
stóS og horfði á kaupmanninn, og
gat ekki aS því gert, að hann hafði
gaman af þessu. — Þú átt ekkert aS
gera! ÞaS gagnar ekki aS þú gerir
neitt. Þetta er nú hlutskifti þitt —
þín forlög. Þú átt aS þenjast út og
verSa ávalur, aS innan sem utan —
þaS er allur galdurinn! Þú ert dæmd-
ur til þess. Þjer er ekkert nóg, —
þú verSur alt af riS ná í meira og
meira .... Þú ert vinnuhestur, áburS-
arjálkur — og getur ekki án oksins
verið, enda þótt þaS særi þig öðrti
hvoru. ÞaS er þín hamingja og þín
óhamingja. Án þess aS vita af því
evtu þræll — og í insta eSli þínu ertu
mjög ánægður jvræll. Þetta eru for-
!ög þin — og kvartaSu ekki yfir
þeitn!
— SegSu mjer ekkert um forlög
svaraSi kaupmaSurinn. Jeg er ekki
hjátrúarfullur. Og þú skalt ekki
hæbast aS mjer. Jeg er ekki að
gera aS gamni mínu, — þaS, sem
jeg hef sagt, er full alvara!-----
vinnuhestur! — áburSarjálkur! .,..
*— þaS eru laglegir titlar! — heldur
en ekki laglegir! Einkum þegar þess
er gætt, aS jeg er vinur þinn og vinmt-
veitandi! — LandeySa! •— þaS er
þaS, sem þú ert!
Skúli brosti góSlátlega, ;— vinur
hans var svo skapi farinn, aS hann
gat veriS uppstokkur, en sú reiSi var
fijót aS hverfa.
— ÞaS er ekki hægt aS laga þetta,
tagSi Skúli. — Þú mundir sist af öllu
verSa ánægSur, ef óánægja þin væri
frá þjer tekin.
— Sist af öllu ánægður, ef óánægja
min væri frá mjer tekin .... En þaS
bull! HvaS rökrjett hugsun er nú í
óSru eins og þessu ?-----En korndu
nít inri, og viS skulurn fá okkur kaffi.
Svona enduSu oft þrætur þeirra
hversdagslega.
Og svo var líka urn samtal ntilli
jteirra, sem hafSi átt sjer staS kvöld
vitt snemma um voriS.
Þá höfSu þeir talaS satnan í einu af
geymsluhúsum kaupmannsins, meSan
Skúli var aS dusta þar poka og koma
þeirn fyrir.
— Jeg liarf aö Ijúka við pokana,
sagSi hann hikandi.
— Ekki hlaupa pokarnir frá þjer
þangað til á morgun, svaraöi kaup-
maöurmn góSlátlega, en dálítiS af-
undinn. — Jæja, komdu nú.
Skúli hætti viS pokana og gekk inn
á eftir honum.
Þegar svo stóö á, var hann oft
vanur aS sitja þar inni, það sem eftir
■ ar dagsins — og stundum alt kvöld-
ið líka. ÞaS kom þá fyrir, að fleir
voru kallaðir til og svo setst viS spi!
En venjulegra var hitt, aS þeir sáti1
og töluöust viS um hitt og þetta
Og þá leiS þeim vel. — Oft var j>aö
|»á, að hugur Skúla dvaldi meS hægo
við leit eftir því, hvaS nú væri eftii
;»f litlu frænkunni, sem hann gaf
h.iarta sitt á bernskuárunum, í þeirri
feitu og breiSu heföarkonu, sem nú
var kölluS frú Björnsson. Það var
ekki auSvelt aS finna í henni litlu
frænkuna, — þaö var lítiS eftir nú af
kátu telpunni, sem hafði flögraS uni
eins og fiðrildi og töfraS barnshjarta
lians. Jú, augun voru eftir .... og
svo fallegu drættirnir viö munninn.
Bikar varanna virtist enn geyma það
vín, sem hann haföi svo lengi þyrs!
eftir, en aldrei smakkað .... Og svo
.... ja, svo var víst ekki um annað
irð tala .... í ytra útlitinu .... En,
]»ótt undarlegt megi virðast, þá átti
hún enn hjarta hans. MeS undarlegri
hlfinningu, — söknuSi, sem bæði var
sætur og sár — játaSi hann fýrir
sjálfum sjer að svo væri. ÞaS óskilj-
anlega í jtessu máli ljet hann sig
reyndar litlu skifta, — þaS var svo
margt í lífinu, sem var og hjelt á-
fram að vera óskiljanlegt. Hann ljet
sjer nægja óljósa og dularfulla hugs-
un um, að hjarta sitt gætu menn ekki
gefiö nema einu sinni — hvort sem
þá væri viö því tekiS eSa ekki ....
Stundum barst taliS að sjálfum
honum. Vinir hans vildu ekki sleppa
allri von um, aö þeim mundi ein-
hvern tima takast aS fá hann til þess
aS lifa „sæmilegra“ lifi en hann nú
jerði. Ár eftir ár höfðu þati reynt
iö fá hann til að hætta einsetulífinu,
flytja úr kofanum og inn i eitthvert
af húsum þeirra í kaupstaðnurh.
— Jeg held viS höfum nóg af her-
bergjunum, sagöi frúin þetta kvöld.
— Þú gætir fengiö heilt hús! Pjetri
mundi ekki þykja nema vænt um, ef
þú gæfir honum tilefni til að byggja
eitt enn!
KaupmaÖurinn hóstaöi til sam-
j;ykkis og leit spyrjandi vonaraugum
útundan sjer á vin sinn, eins og hann
vildi segja, aS einhvern tíma hlyti
hann aS láta sannfærast.
Skúli reyndi að eyöa talinu, eins og
hann var vanur.
En frúin hjelt áfram, varð áköf og
orðmörg.
— Þú ætlar þó ekki að eyða öllu
lifi þínu í þessari kofaholu, sagði hún
aS síSustu. — Er ekkert til, sem þú
hefur löngun eftir, maöur? — alls
ekkert, sem þú vilt?
Skúli varS hljóöur og þagði um
stund.
— Um leið og jeg vissi, hvað jeg
vildi, svaraSi hann loksins, —1 þá
uundi jeg víst hætta að vilja það
.... Svona finst mjer þaS vera.
KaupmaSurinn og kona hans litu
sem snöggvast hvort á annaö.
ÞaS varð þögn. Svo ræskti kaup-
r.iaöurinn sig og sagði dálítiö hrana-
lega, en þó um leiö hjartanlega:
— Þú lifir utan viS veruleikann,
/inur minn. ÞaS er sannleikurinn.
Skúli hristi höfuöið — en hann
t'issi vel, aS vinur hans haföi rjett aö
mæla. ÞaS, sem hann og menn alment
nefndu virkileika — þorði hann ekk!
að fást við. ÞaS lá í huga hans ein-
hver hræðsla, sem sagði honum, að
ef liann gerði þaS, þá mundi annaS,
sem hann kallaði lífiS en gat ekki
gert sjer nánari grein fyrir, ganga
úr greipum hans. Og óljósar tilfinn-
ingar sögðu honum, að lífið væri
helgidómur, sem hann mætti ekki
liagga við. En alt þetta voru mál,
scm ekki var hægt að ræSa um.
— Má vera, að það sie rjett, sem þú
segir, svaraði hann hugsandi — bara
til þess að segja eitthvaS.
Útrýming rottunnar.
Gerlasamsetningur sá, sem gerö-
vr er á Bakteriologisk Laboratorium,
Kaupmannahöfn, hefur bæði innan-
lands og erlendis sýnt sig:
1. aS vera eina meðaliS, sem gagn-
ar til þess, aS útrýma rottum og mús-
um.
2. aö vera í meöferð óskaölegt fyr-
ír menn og húsdýr.
ASferSin: AlstaSar, þar sem rott-
ur gera vart viS sig, leggja menn
gerlasamsetninginn Ratín, og þar
sem þaS mjög ríSur á, til þess aö ná
íullkomnum árangri, að framkalla
sem kroftugasta smitun meðal skað-
ræðisdýranna, þá er ráöið til þess, að
leggja á þá staði, sem þau hafast viö
á, ekki minna en iooo gramma-
skamtana. Með því að láta of lítiö.
getur svo farið, að ekki náist í nema
i. nokkurn hluta af rottunum, svo aö
þeim fjölgi aftur. Menn eiga þá á
hættu, að þurfa aS leggja fyrir þær
hvaö eftir annaö, án þess að ná þeim
árangri, sem ella hefði náðst, ef nógu
mikiö heföi veriö lagt fyrir þær í
fyrsta sinn. Ratín drepur rottur á
I—3 vikum.
Á stöðum, þar sem rottur eru enn
3 vikum eftir að lagt hefur veriS fyr-
ir þær, er notaöur framhaldssam-
setningur laboratorísins, Ratinin.
Þessi samsetningur drepttr rottur á
i—2 dögum, en smitar ekki, eins og
Ratínið, og verður, þar sem hann er
notaöur, að leggja svo mikið af hon-
um, aö hver rotta geti fengið drep-
andi skamt. Það er því ekki hag-
kvæmt aö nota Ratinin fyrri en 3
\ ikum eftir aS Ratin hefur veriö lagt
fyrir rotturnar.
— Já, víst er það rjett! sagði kaup-
niaðurinn. ÞaS er ekkert við þig aS
gera. Þú lifir utan viö timann og
virkileikann. En viö getum veriö jafn
góSir vinir fyrir því.
— Nei, utan viö tímann lifi jeg
ekki, svaraði Skúli hægt. —■ Tíminn
er eini verulegi virkileikinn, sem jeg
kannast við — tíminn og draumur-
inn .... þessi undarlegi draumur,
sem viö köllum líf. Því lífið er eins
og draumur — í raun og veru er þaö
tins fjarstæðukent og ósjálfrátt og
draumar mannanna. En það er aS
vísu draumur, sem okkur dreymir
hvert á sinn hátt. — ÞiS ættuð bara
að vita .... vorkvöld eins og núna
nl dæmis .... í dag hef jeg sjeð
fyrstu blómstrin — smáar, veikbygð-
ar sóleyjar, litil vaknandi lif meS
von í augum .... Nú, já. Nú er
voriö á leiðinni.
Hann þagnaöi og varS hugsandi.
Og þaS varð hljótt í stofunni.
Skúli gekk hægt heim á leiS í vor-
kvöldsblíðunni, og sveipaði aö sjer
mildandi og sefandi rökkurkyrðinni.
Hann var glaSur. Hann fann, aS
hjarta hans gat tekiö á móti vorinu
cins og þegar hann var drengur. Ó,
já, hann var víst drengur enn þá —
varð aldrei fullorðinn, — ef þaö, aS
\erSa fullorðinn, var i því innifaliö,
aS loka huga sínum og heröa hjarta
sitt gegn draumi lífsins og náttúr-
unnar.
ÞaS var eins og þetta vor, sem nú
var aö konta, væri meS einhver sjer-
stök boð til hans — það var eins og
þaS kæmi aö eins hans vegna. Og
hjarta hans fyltist lofsöng. Það var
inndælt aS lifa.
ÞaS fór smátt 0g smátt aö rigna.
Stórir dropar fjellu kælandi á andlit
hans. Hann tók af sjer hattinn og
hjelt áfram.
Stígurinn, sem hann gekk, teygði
svo kurinugleika úr sjer frammi fyrir
tótum hans. ViS hvert spor magnað-
ist hjá honum þessi trygga heima-
tilfinning, sem annars er börnum ein-
>im gefin á kunnugutn stigum.
Alt í kring um hann var friöur.
FjörSurinn, ströndin, fjöllin — alt
andaSi friöi.
En hvað náttúran getur veriS bliS,
hugsaði hann og komst viS. — Blíð
eins og móðir, alúöleg eins og unn-
o.sta. Hjer geng jeg meS nóttina við
bliö mjer.
Hann birosti ánægöur.
— Kæra, kæra nótt, hvíslaöi hann
I hálfum hljóSum — kæra, kæra vor-
nótt ....
Hann andaöi loftinu aS sjer í löng-
um teigum.
— ÞaS eina, sem þolandi er *fyrir
n anninn, hugsaSi hann meS sjálfum
sjer — þaS er að vera aleinn ....
En manneskjan er aldrei alein ....
Ójú, innan um mennina getur hún
verið alein, — jafnvel dáið af ein-
]?cir, sem ætla sjer að byrja nám við hann, skólaárið 1920—1921,
sendi honum skriflegar eiginhandar-ufflsóknir fyrir 15. júlí,
Inntökuskilyrði eru þessi:
1. Að umsækjandi sje fullra 17 ára að aldri. J>ó gelur skólastjóri
veitt undanþágu frá því, ef honum þykir áslæða til, og umsækj-
andi er ekki yngri en 16 ára.
2. Að hann sje ekki haldinn af neinuin næmum sjúkdómi eða öðr
um líkamskvilla, sem geti orðið hinum nemendunum skaðvænn,
3. Að siðferði hans sje óspilt.
4. Að hann liafi hlotið mentun þá, sem lieimtast til fullnaðarprófs,
i lögum 22. nóv. 1907, um fræðslu barna.
Vottorð um þessi atriði, frá presti um aldur og siðferði og lækni
um heilbrigði, fylgi umsókninni, enn fremur yfirlýsing frá manni.
er skólastjóri tekur gildan, um það, að hann gangi i ábyrgð fyrir
öllum skuldbindingum umsækjanda við skólann. Rjett er að geta
þess, hafi umsækjandi notið framhalds-mentunar.
Nemendur fá ókeypis: kenslu, húsnæði, ljós og hita. Að öðru leyti
verða þeir að kosta sig sjálfir.
Matarfjelag verður. ,
Kenslugreinar eru: íslenska, saga, stærðfræði, náttúrufræði, landa-
fræði, fjelagsfræði, bókhald, teiknun, handavinna, leikfimi og söng-
ur. Enn fremur eiga nemendur kost á að fá tilsögn í ensku og
dönsku.
Umsækjendur frá þvi í fyrra, er ekki var Unt að veita viðtöku
sökuin husnæðisskorts, verða nú látnir ganga fyrir að öðru jöfnu,
ef þeir sækja aftur í tæka tíð.
Eiðum 10. marts 1920.
Asmundur Guðmundsson.
Detkg-1. octr. Söassurauce-Compagfni
tekur að sjer allskonar sjóvá.tryg'ííing'aT*.
Umboösmenn úti um land:
á ísafirSi: Ólafur Davíösson kaupmaöur’
á Sauöárkróki: Kristján Gíslason kaupmaöur
á Akureyri: Pjetur Pjetursson kaupmaöur
á Seyöisfiröi: Jón bókhaldari Jónsson í Firði.
Aðalumboðsmaður fyrir Island
Eggert Claessen, hsestarj.malaflutningsmadur.
starfur frá veturnótlum til sumarmála næsia skólaár, 1920—21, og
verður í tveim deildum. Skólagjald kr. 120. Nemendur hafa matar-
fjelag, og verður hver nemandi að leggja fram fulla tryggingu fyrir
greiðslu á ölluín kostnaði, er skólaveran hefur í för með sjer. Um-
sóknir um inntöku í skólann, einnig frá þeim, sem voru i yngri deild
i vetur, sjeu komnar til undirritaðs fyrir 1. september næstkomandi.
Hesti, í apríl 1920.
Eirikur Albertssou.
1. kennarastaðan við skólann er laus. Umsóknir, með kaupkröfu, sjeu
komnar til undirritaðs fyrir 1. júlí n. k.
Skeljabrekku, í apríl 1920,
G-udm. Jónsson.
Ljósmóðurumdæmin
í Stykkishólmi og Kolbeinsstaðahreppi
eu laus. — Umsóknir sendist hingað sem fyrst.
Skrifstofa Snæfellsness- og Hnappadaíssýslu, 8. maí 1920.
P. V. Bjarnason.
veru. En úti hjá náttúrunni er öSru
máli að gegna, — þar er hún aldrei
einmana — aldrei. Því að alt þetta,
stm mennirnir í heimsku sinni kalla
dautt, það lifir sinu ríka lífi, gefur
hiklaust og án eftirsjár af auði sín-
um — eins og lífsins lög bjóða —
án þess að veröa fátækara, 0g veitir
trúnað sinn hverjum, sem hafa vill,
þar sem mennirnir hins vegar í fá-
> itsku sinni loka hjörtum sínum —
hver fyrir öðrum og fyrir náttúrunni.
1 Og meðan hann gekk þarna, svo
innilega ánægður, tók silfurstrengur-
inn að óma, hægt, í samræmi við nátt-
úruna í kring um hann;
IleyrSu mig rigning og heyrðu mig
nótt!
Illustiö á kveöju frá degi og sól;
jeg átti til ykkar að skila,
þau bæðu ykkur fyrir blómin smá
í brekkum og lautum, svo veikogung,
sem litu fyrst IjósiS í morgun ....
FjelagsprentsmiSjan,
—J