Lögrétta - 27.10.1920, Side 2

3
L ö G R J E Y T A
Í.ÖGR1BTTA ketnur út & hverjum mið- |
rnnuaegi, og auk þess aukablöð við og við,
VerB io kr. árg. á Islandi, erlendis 12 kr.
50 ou. Gjalddagi I. júli.
Biskupinn dr. theol. Jón Helgason
var, sem kunnugt er, boðinn i fyrra til
fyrirlestrahalda- viS Khafnarháskóla
og til Uppsala. Uppsala-fyrirlestrar
hans hafa nú veri@ gefnir út mikiíS
auknir í safninu ,,Kyrkans enhet“ og
heita „Islands kyrke och dess stell-
riing til kristenheten". ÞýSandinn
heitir Gunhild Tegen.
Nýjar bækur. Gu'óm. Gamalíelsson
Jiefur nýlega gefið út sálmasöngsbók
Sigf. Einarssonar, rúmmálsíræbi dr.
Ól. Daníelssonar, aðra útg. af heilsu-
fræði Stgr. Matthíassonar og landa-
fræöi Karls Finnbogasonar. Verðúr
þeirra getið nánar síðar. — Hjá
Þórarni B. Þorlákssyni eru ný-
komnar út smásögur eftir frú Teo-
dóru Thoroddsen, sem heita „Eins og
gengur". — Hjá bókav. Sigf. Ey-
mundssonar er nýkomin GeSveikin
eftir Bernh. Hart, sem áSur hefur
veriS getið.
Kona braan inni í eldsvoða í Flat-
ey á Skjálfanda núna um helgina.
Um stórborgalíf flytur frk. Ólafía
Jóhannsdóttir fyrirlestur í IJjnabar-
mannahúsinu í kvöld. Næsta sunnu-
c’ag kl. 4 talar hún á sama staS um
uppeldismál. Ókeypis aðgangur.
Vjer morðingjar eru enn leiknir
hjer. Næst veröur sýndur enskur
gamanleikur, áður ójæktur hjer, og
síSan eitthvaS af leikritum Ibsens,
líkl. Afturgöngurnar.
Tamdar álftir hafa í sumar veriS
settar hjer á Tjörnina, gefnar af Ág.
Ármannssyni kaupm.
Hjónaband. Nýlega voru gefin
saman á Akureyri ungfrú Sigurlaug
Hallgrímsd. og Brynleifur Tobiasson
ritstjóri og kennari viS gagnfræSa-
skólann, — Á SeySisfirSi voru einn-
ig gefin saman GuSm. G. Hagalín
ritstj. Austurlands og Kristín Jóns-
dóttir frá Hvanná.
„Óðinn“ er nýkominn út, síðara
liefti yfirstandandi árg., frá júlí til
desember. Þar eru fremst myndir af
Rafni, stofnanda Landsbókasafnsins,
cg Jóni Árnasyni, fyrstarbókaverSi
pess, meS greinum eftir V. Þ. G. Þá
kvæSi eftir Sig. Grímsson stúdent frá
ísafirSi og Fnjósk. Mynd af Jóhanni
Magnúsi Bjarnasyni, sagnaskáldi
Vestur-íslendinga, meS grein eftir
annan Vestur-íslending (G. Á.). NiS-
url. af leikriti Tr. Sveinbjörnssonar,
„Myrkur“ (3. og 4. þáttur). Mynd af
dr. Jóni Stefánssyni, meS grein eftir
Snbj. Jónsson. Vísur um ljóSabók
Jak. Thor., „Spretti", eftir H. A.
Mynd af Þorsteini Þ. Þorsteinssyni
skáldi og 6 kvæSi eftir hann. Mynd af
sjera Jóh. L. L. Jóhannssyni, meS
grein eftir H. Þ. skjalavörS. KvæSi
eftir ASalgeir FriSbjarnarson. Gömul
gamanvísa, frá 17. öld. Minningar-
ræSa um Jón biskup Vídalín, eftir dr,
Jón Helgason biskup, ásamt mynd af
J. V. Mynd af Jóni Björnssyni skáldi
og 4 kvæSi eftir hann. Tvö sönglög
eftir sjera Halldór Jónsson, fiS
kvæSin „Fjöllin háu fela sýn“, eftir
Gest, og „Hausthugur“, eftir Kolb.
llögnason. Myndir af hjónunum
Stefáni og Ingibjörgu í Flögu í
Vatnsdal, meS grein eftir Þ. K. Mynd
af Páli ísólfssyni organleikara, meS
grein eftir V. Þ. G. Myndir af hjón-
unum Einari og GuSrúnu í Reykja-
lilíS, meS grein eftir K. V. Mynd af
Páli Zophoníassyni skólastjóra, meS
grein eftir Borgfirðing. Mynd af Sig.
ÞorvarSssyni hreppstj., meS grein
eftir Ríkh. Jónsson. Myndir af prests-
hjónunum frá Tjörn í SvarfaSardal,
sjera Kr. E. Þórarinssyni og Petrínu
Fljörleifsdóttur, meS grein eftir P. B.
3 kvæSi eftir Gutt. Guttormsson
Mynd af Thor. E. Tulinius framkv,-
stj., meS grein og kvæSi eftir Þ. G.
Nokkrar myndir frá sameiningarhá-
tíSahöIdunum í SuSur-Jótlandi og
grein um þau. Sönglag eftir Jón
Tómasson, við kvæSiS „Dagur“ eftir
GuSm. GuSm. Greinar um bækur:
„Samtíning" eftir Jón Trausta, „Ör-
æfagróSur" eftir Sigurj. Jónsson og
„Drenginn", eftir Gunn. Gunnarsson.
Eftirmæli.
2. júní þ. á. andaSist á heimili sínu
ekkjan GuSrún Daníelsdóttir á SíSu-
rnúlaveggjum í HvítársíSu, fædd á
FróSastöSum í sömu sveit 20. ágúst
1842. Foreldrar hennar voru Daníel
hreppstjóri og dbrm. Jónsson hrepp-
stjóra Brandssonar s. st. og SigríSur
Halldórsdóttir fræSimaijns Pálssonar
á ÁsbjarnarstöSum í Stafholtstung-
um, og eru báSar þessar ættir nafn-
kendar og mjög útbreiddar um þetta
bjeraS. — GuSrún sál. ólst upp hjá
foreldrum sínum þar til hún giftist
1872 Halldóri Ólafssyni frá SíSu-
múlaveggjum og byrjaöi þar búskap
á næsta vori viS lítil efni. Áttu þau
viS þröngan kost aS búa fyrstu árin,
eSlilegar afleiSingar af hörSu árferSi
og vaxandi ómegð. Þau eignuSust 7
börn og lifa 6, sem eru þessi: Ólafur,
giftur og búsettur í Reykjavík; Sig-
rtSur, gift kona á HöfSa í Þverár-
hlíö; Daníel, í Ameríku; Magnús,
Finnur og Ingibjörg, öll ógift heima.
Eftir 20 ára sambúS 1892 misti Guð-.
rún sál. mann sinn. Tóku þá viS bús-
íorráSum meS henni 3 börnin síðast-
töldu, og meS hennar útsjón og dugn-
aði þeirra blómguðust efnin smátt og
smátt, svo aS síöustu varð ábýlis-
jörSin fulkomin eign, mjög bætt aS
jarðabótum og laglegt og notagott
bú. Langvint og þreytandi heilsuleysi
af brjóstþyngslum og hjartabilun
iamaði snemma starfsþol hennar, og
ágerSist það meS árafjöldanum, svo
aS síðu^tu árin var hún algert þrotin
aS kröftum og oftast í rúminu.
Mannkostum hennar og hjarta-
gæðum verSur ekki í fám orSum lýst,
að eins skal þess getiS, aS hún var
umhyggjusöm og góS móöir börnum
sinum og 3 fósturbörnum gekk hún í
móöur staS. Hjálpfús og gestrisin
meS afbrigSum.
J- P-
f
Sælir eru einfaldir.
/
1
Nútímasaga úr Reykjavík
eftir Gunnar Gunnarsson.
(Frh.)
Þriðji dagurinn.
Deginum, sem nú rann upp, fylgdu
þó þau gæSi, aS sólin skein. Lítil og
stormasöm voru þau reyndar. -— Því
ha-nn var napur á norðan — en sól-
skin var nú samt sem áður.
Jeg var nýsestur viS vinnu mína,
j>egar síminn hringdi. Jeg gegndi, eft-
ir dálítiS hik — og þekti undir eins
rödd Gríms ElliSagríms.
— Fyrirgeföu, að jeg geri þjer ó-
næði, mælti hann og sagSi síðan í fá-
um flýtisorðum frá því, aS Anna vin-
stúlka mín heföi fengið inflúensu. —
jeg kem einmitt frá henni. Hún bað
mig aS hringja til þín, þegar venju-
legur vinnutími þinn væri úti. En
móöir hennar er líka veik og systir
hennar og mágur, svo vinnukonan
hefur í nógu aS snúast og veslingurinn
er fremur einmana. Þess vegna hringi
jeg undir eins.. Ef þú hefur tíma, ætt-
irðu að lita þangaS inn. En nú verð
jeg aS fara. Sjúklingarnir skifta
hundruSum og margir deyja. FerSu
]>angaS þá undir eihs ? Gott! Jeg kem
þangaS aftur, þegar líSur á daginn,
GuSsfriSi! — Þegar hann var farinn,
stóð jeg enn um stund meö heyrnar-
tóIiS viS eyraS og haf$i ekki rænu á
því, aS leggja þaS frá mjev.
ÞaS varS alt í einu svo kyrt í sálu
minni ....
Loksins kom jeg til sjálfs mín aft-
ur. Jeg sagöi frú Þórunni.aS jegkæmi
varla heim fyrir kvöldiS. Og jeg flýtti
rnjer á staS.
Jeg reyndi meS vilja aS vera róleg-
ur — alveg rólegur. Grýnur haföi
gefiS mjer það í skyn, aS hún væri
mjög veik. Til þess aS vera sem ró-
legastur, horfði jeg gaumgæfilega í
kring um mig og tók eftir því, sem
íyrir augun bar.
Askan var horfin — stormurinn
nafSi feykt henni burt.. Nú grilti aS
tins í hana, eins og stórt skýþykni í
suöaustri. í norSri risu stórir, gul-
bryddir, blýgráir bakkar. Annars var
himininn skýlaus, en dálítiS stormfar
i loftinu. Undarlega kuldalegu sól-
ljósi stráði á jorugar göturnar og
öskugráar stjettirnar. Jeg tek alt í
cinu eftir því, hvaS jeg mæti fáu fólki
og undrast þaS. Þegar jeg gáöi bet-
ur aS, sá jeg aS ýmsar búðir voru
iokaöar. Einhver hálfgildings helgi-
dagur, eSa aS minsta kosti knatt-
spyrnudagur, sagöi jeg meö sjálfum
mjer og hugsaöi ekki meira um þaS.
í þetta skiftiS hugsaði jeg ekki um
]>að, aS hafa neitt góSgæti meS mjer
til vinstúlku minnar — mundi ekk-
crt eftir því fyr en jeg hafði bariö
aS dyrum og heyrði svaraS inni meS
lágri rödci. Jeg opnaöi dyrnar hægt
og gekk hljóðlega inn. Anna lá svo
þreytuleg í litla rúminu sínu. Litla
magra andlitiS var baðað í svita, aug-
un viru skærri en endranær. Hún
brosti til min hugrökku brosi ....
Og hún reyndi aS rjetta mjer hönd-
ina, en gat varla lyft henni. Hún fjell
máttlaus niSur á sængina aftur. Jeg
tók stól og settist við rúmstokkinn.
Og jeg fór að þerra svitann af fagur-
hvelfdu enni hennar.
— Þakka þjer fyrir þaS, aS þú
komst, hvíslaöi hún brosandi og lok-
aði augunum. Hún dró þungt andann
og var brennandi heit.
Skömmu seinna lauk hún aftur upp
aug-unum, leit í kringum sig og starSi
svo á mig.
— í dag skín sólin, hvís’laöi hún og
jeg reyndi að láta svo, sem jeg heyröi
ckki, aS x þessum orðum hennar fæl-
ist meira en á yfirborSinu sást. ÞaS
var eitthvaö í hreipifallinu og augna-
svipnum, sem eins og bætti því við:
í síðasta sinn fyrir mig ....
— Þú ættir helst ekki að tala, sagöi
jeg blíðlega^-— en liggja kyr og reyna
ekki á þig.
Hún brosti ag loka&i augunum.
— Það gerir ekkert til .... Gerir
ekkert til.
Svo opnaði hún augun alt í einu
aftur.
—VaraSu þig,—komduekki svona
nærri mjer, að jeg andi á þig. Og
þvoöu þjer í hvert skifti, sem þú kem-
ur viS mig. Vatn er víst þarna í
þvottaboröinu. — Jeg svaraöi henni
því, aö jeg kæmist víst ekki hjá því
að smitast, ef jeg væri á annaö borð
móttækilegur fyrir veikina, en fór þó
að ósk hennar1 til þess að róa hana.
— Segðu mjer sögu, sagði hún', þegar
jeg settist aftur í stólinn viS rúm-
stokkinn. — Jeg hef svo gaman af'
sögunum, sem þú segir mjer. Segöu
mjer eina af þeim gömlu, ef þú manst
enga nýja. Þá ligg jeg grafkyr með
lokúð augun og hlusta. Og þá verður
það eins og í gamla daga, þegar jeg
iá svo mikið í rúminu ....
Jeg jafnaði mig, þaggaði ekka-
þrungiS hjarta mitt og sagöi henni
langt æfintýri um mann, sem var svo
ósköp einmana og ekkert vissi og ekk-
ert átti, nema blað úr gömlum biblíu-
sögum meö mynd af skírn Jesú í ánni
Jórdan. Og jeg sagöi henni um dúf-
una — hvernig honum fanst stund-
um aS hún svifi ósýnileg á þöndum
vængjum í nánd viS hann — og þá
varS órólegt hjarta hans þrungið friði.
— Jeg sje þaS í anda — sagöi hún
brosandi og opnaSi ekki augun. Og
af því jeg þagöi, bætti hún við: Og
hvaS svo? Haltu áfram. Þetta er svo
falleg saga. Þegar maðurinn varS
gamall og dó — sá hann þá dúfuna\
.... Hún kom víst og sótti sál hans ?
— Jeg veit þaS el^Jd, sagöi jeg.
Sagan er ekki lengri. Éndirinn kann
jeg ekki enn þá, ÞaS hefur hlotið að
vera einhver hrein^ur í rödd minni,
sem varS til þess aö hún opnaöi
cugun.
— Þú grætur, sagöi hún með barns-
legri viSkvæmni í augunum.
ÞaS var satt. — Tárin.streymdu alt
í einu af augum mjer, án þess jeg
gæti að því gert. En jeg hafði von-
að að geta þerraö þau áður en hún
tæki eftir þeim.
— Því leiðist þjer þaö, sagði hún
og þreifaði eftir hönd minni.
— Skeyttu ekki um það, sagöi jeg
og var inst inni reiður sjálfum mjer.
— Þegar jeg fer nú til guSs, sagSi
hún í huggunarróm, skal jeg biöja
hann þess, aS láta þjer alt af líða vel,
láta þig aldrei kveljast af neinu, eöa
vera órólegan. Og ef þú kærir þig
um það bg jeg fæ leyfi til þess, skal
jeg koma til þín og vera hjá þjer og
vísa þjer veginn, pegar þú deyrö.
Nú þoldi jeg þaS ekki ^engur. Jeg
fjell á knje viS rúmstokkinn, huldi
andlitið í sænginni og grjet:
— FarSu ekki frá mjer — þrábaS
hjarta mitt — faröu ekki frá mjer ..
Og enn þá einu sinni fann jeg til
návistar dúfunnar og hjarta mitt hlaut
íriS ....
Jeg stóS upp og þerraöi tárin. Og
þegar hún brosti til mín, grat jeg bros-
aS aftur. — Hún nær sjer kannske,
hugsaði jeg og hjelt mjer fast í þá
hugsun. Því jeg haföi ekki hug til
Hótel Akureyri.
Er til sölu með allri tilheyrandi lóð 1605 ferh. metrar.
Verð: Kr. 75000,00.
Útborgun; Kr. 30000,00. Annars góðir borgunarskilmálar. Á
eigninni hvila engar skuldir.
Vilji norðlendingar sitja fyrir kaupum á þessari eign, þurfa þeir
að semja við mig fyrir 1. des. n. k.
Vonarstræti 11 B.
Jóuas H. Jónsson
Símnefni: „Báran Reykjavík“,
Reykjavík.
Sími 970.

F. H. KREBS.
medlem af Dansk Ingeniörforening.
KONSULTERENDE INGENIÖRFIRIÖA.
for Projektering og Udbygning af:
KRAFTSTATIONER, Vandkraft, Damp, Diesel, Sugegas osv.
ELETRISKE KRAFTOVERFÖRINGS OG FORDELINGSANLÆG.
ELEKTRISK Varme, Lys, Drivkrft m. v.
ORGANISATION AF ELEKTRICITETSFORSYNING.
KÖBENHAVN V., Alhambravej 17. Tlgr. Adr.: „Elektrokrebs“.
þess, að horfast í augu viö þann sann-
leika, aS dúfan min væri að yfirgefa
mig.
ViS vorum þögul um stund.
Jeg sat og þerSi enni hennar og
vætti veslings þunnu varirnar ein-
stöku sinnum. Hún lá meö augun aft-
ur og hvíldi sig — og hún brosti
; stundum. — HvaS skykli hún nú sjá?
i hugsaSi jeg. Og hún fór smásaman
1 að tala, eins og hún heföi skynjaS
i þessa þögulu spurningu mína.
— Þegar jeg var barn, voru bþimin
i svo falleg, hvíslaöi hún og opnaSi
i ekki augixn,. eins og til þess aö tniðla
| mjer hugsunum sínum. — Þau eru
j þaS enn þá. En samt öðru vísi en þá.
.... Jeg helcl nú, aö þau sjeu eins
falleg í himnaríki .... og eplin ....
þau voru líka ööruvísi á bragÖiS
fægar jeg var lítil.-----En hvað jeg
hlaklca til aS koma til guSs. En jeg
sakna þín .... Hún þagnaði aftur.
Jeg get ekkert sagt — að eins setið
hjá henni og veitt henni litla og lje-
Iega ytri hjálp. Þetta barn, sem jeg
var þó miklu fremri að árum, hugsun
og svonefndri þekkingu, var mjer hins
vegar óendanlega miklu fremri í sál-
arstyrkleik. Jeg fann þaS meS undr-
un, að jeg var sá veikari okkar —
einmitt vegna alls þess, sem átti aS
vera styrkur minn .... Anna dró and-
ann þungt og stutt — samt brosti
hún. Einstöku sinnum talaði hún. En
hún opnaði sjaldan augun. — Jeg sje
rlt betur, þegar jeg hef.augun aftur,
sagSi hún sjer til afsökunar. ÞaS var
slitrótt,' sem hún sagði— og langar
þagnir á milli. Llún talaöi meðal ann-
ars um þaS, hvað mennirnir hefðu
veriS góöir, þegar hún var barn —
þegar faðir hennar Var enn þá á lífi
og þau bjuggu uppi í sveit. SvonayrSu
þeir víst aftur, þegar þeir fengjxx að
sjá guð. Hún trúSi mjer fyrir því,
að sig kendi í brjósti um þá menn,
sem ekki væru góðir. Vonskan kvel-
ur þá, sagði húri í barnslegri alvöru.
Á tali hennar skyldi jeg þaS, aS jafn-
vel úr hennar augum höfðu töfr-
tx æskunnar smámsaman að súmu
leyti horfiS. SóIskiniS var enn þá
meira geislandi þá, sagöi hún meöal
anriars. Og himininn og hafið var líka
öSru vísi. Skýrast af öllu lýsti þó tal
hennar hreinleik hjarta hennar.
Mig sárlangaði til þess að segja
henni eitthvað gott, — eitthvað sem
gæti glatt hana. En mjer datt ekkert
í hug. Því hjer var jeg sá fátækling-
ur, sem varð aS taka gjaldlaust viS
gjöfum. Einu sinni gerði jeg smá-
tilraun.
— Englarnir verSa glaðir, þegar
þú kemur, sagði jeg og strauk hönd
hennar. Hún opnaði augun undrandi.
— Trúir þú ekki á englana? spurSi
hún hikandi.. •
Svona var sál hennar næm.
Hún horfði á mig um stund. ÞaS
var auSsjeð, aS hún kendi í brjósti
um mig.
—• En hvaö þú hlýtur aS verða
undrand.i þegar þú deyrS, hvíslaði
húri loksins í dreymandi, bíðu brosi.
Og svo fór hún aS hugga mig með
því, aS hún skyldi biSja fyrir mjer,
þegar hún kæmi til guðs. — í hvert
skifti sem jeg hef beðiö til guös, hef
jeg líka beðiö fyrir mjer. Og jeg trúi
TÆKIFÆRISKAUP
Ein af allra bestu bújörSum Mýra-
sýslu fæst til kaups og ábúSar frá
næstu fardögum. Byggingar góðar.
Slægjur 1000 hestar. Beitiland ágætt.
Skógland, akvegur og sími.
Semja ber viS
Kristján Magnússon,
ÓSinsgötu 15. — Rvík.
Bækur.
SíSustu sögur Jóns Trausta eru :
Tvær gamlar sögur (kr. 3,00, innb.
4,00) og
Bessi gamli (kr. 4,00).
Samtíningur, safn af sögum (kr.
10.00).
því, aS jeg fari til guðs, sagði hún
í nokkurs konar heilagri einfeldfci,
sem nærri haföi komiS mjer aftur
til aS gráta. Jeg hef víst syndgaS í
huganum, en iðrast mikiS eftir á og
beSxö hann fyrirgefningar — í hvert
sinn. Og mjer finst jeg finna, aS
hann hafi fyrirgefiö mjer.
— Nú, þegar jeg sje alt skýrar,
veit jeg, aö þessar stundir, sem jeg
dvaldi hjá deyjandi vinstúlku minni,
voru hátíölegustú stundir lífs míris,
já, minn einí, sanni helgidagur. Þá
IiafSi jeg aS eins Jxokukenda hugmynd
um þaS, einkum af því að jeg reyndx
í lengstu lög aö bæla nöur í vekrf
sál mirini hugsunina úm þaS, aS-
dauSastundin væri í riánd.
Jeg veit ekki, hvernig á því stend-
ur, að orð mín eru svo fátækleg, þegar
jeg reyni nú aö ryfja þetta upp fyrir
mjer. Er þaS geislabaugurinn, sem
lykur um það í huga inínum, sem slær
ofbirtu í augu nxjer og heftir tungu
mína. Jeg' sje greinilega fyrir mjer
hugrekkisbrosið á litla, þjáöa andlitinu,
sem lá á koddanum vafið ljósu lokka-
flóöi. En best sje jeg brosið. Je°fvona,
að svona sjái jeg það alla æfi. Jeg
vona, aS þjer fylgiö mjer út í myrkr-
iS, eöa inn í ljósiö,'— hvort svo sem
leiðin liggur ....
Umhyggja hennar fyrir mjer var
svo elskuleg. Jeg held nærri því, aS
þaö, sem mest hafi kvaliS hana, hafi
vetið það, að hún hrygði mig meS
því aS deyja. Já — jeg held aS hún
hafi hugsað meira um þaS, hvað þaS
hrygði mig að vera viS dauða hennar,
en dauöann sjálfan. Einu sinni spuröí
hún mig beinlínis, hfort jeg vildi ekki
heldur fara — og baS mikillar afsök-
unar, ef orð sín skyldu særa mig —
og þegar jeg hristi að eins höfuSiS,
huggaði hún mig með því, aS þaS
væri ekkert vont aS deyja — hún
væri hvorki óttaslegin nje óróleg. —
Jeg skal víst bera mig vel, sagSi hún
brosandi, eins og barn, sem taka á
törin úr.
Svona Ieiö tíminn — þessi ógnarr
stutti tími, sem fól í sjer eilífðar-
eilífðir ....
FjelagiprentsmiSjarv