Lögrétta - 13.04.1923, Blaðsíða 4

4
LÖGRJETTA
SlHiHir laoiússin
læknir frá Patreksfirði, tekur
að sjer alls konar tannlækningar
og tannsmíði.
Til viðtals á Uppsölum kl.
101/2—12 og 4—6. Sími 1097.
Ein af allra bestu íbúðum bæj-
arins, 6—7 herbergi, auk eldhúss,
geymslu og allra þæginda, verður
tii leigu um eitt ár, frá byrjun
júlímánaðar næst komandi, vegna
fjarveru íbúanna.
Húsgögn öll geta fylgt, ef ósk-
cð er. Mánaðarleiga 300 til 400
br. Lysthafendur snúi sjer til Jóns
Hallgrímssonar, Bankastræti 11,
neðstu hæð. Sími 459.
máls á því. En ráðherrann var
prófessor í lögum áður en hann
fór í stjórnina. Hefir fastur mað-
ur ekki verið settur í háskólaem-
bætti hans, heldur því haldið
cpnu, þannig að því var fyrst
gegnt af einum hæstarjettardóm-
ara og einum hinna prófessoranna
i sameiningu. En um síðustu mán-
aðarnót fjell kenslan alveg niður,
og var talinn að þessu mikill
hnekkir fyrir háskólann og sagt
að bæði kennarar og ekki síst
stúdentar væru mjög óánægðir
rr.eð þetta skipulag, og æsktu
þess mjög ákveðið, að settur yrði
fastur maður í kennaraembættið
nú þegar. Töldu andmælendur
það óverjandi og óhæfilegt, að
ráðherra beitti háskólann slíkri
meðferð, sem hann hefði gert.
Káðh. hjelt því hinsvegar fram,
at bæði væri fordæmi fyrir þessu
áður og svo hefði, þrátt fyrir
ýmsar tilraunir, ekki tekist að fá
fastan kennara í stað M. J.
„Forskrúfaðar hugsjónir“.
Næst á eftir fjármálaráðh. (M.
J.) var flestum fyrirspurnunum
btint til forsætisráðherra (S. E.),
en minst var veitst að atvinnu-
málaráðherra (Kl. J.). Snerust
umr. þar mest um Ólafsmálið
svonefnda og var það Magnús
Jónsson sem vakti máls á því
og sagði að sjer virtist svo sem
ekki mætti fram hjá því ganga,
enda væri talsverð ólga í mörg-
um manni útaf því máli ennþá,
ekki síst útaf afstöðu stjórnar-
innar til hæstarjettar og yfirleitt
útaf því, að stjórnin skyldi hafa
knúð fram náðun, áður en við-
komandi maður hefði einu sinni
byrjað á því að taka út hegningu
sína. Spurði hann þess því, hvað
það hefði verið, sem knúð hefði
stjórnina til þessa. Sagði hann
einnig að vafasamt ' væri að
margra áliti, hvort svona hefði
verið farið að við aðra menn,
sem dæmdir hefðu verið, ef álitið
hefði verið að þeir hefðu átt
minna undir sjer, eða enginn
staðið á bak við þá og beðið fyrir
þá. Sagði hann að margir teldu
þetta hættulegt fyrir löggætslu
og lagaframkvæmd í landinu, ef
ekki ætti að koma fram lögum
v.ð suma menn, sem enginn mund
þó hika við að beita vægðarlaust
við aðra. Annars sagðist hann
enga tilhneigingu hafa til. þess
að leggja nokkuð illt til manns
þess, sem hjer ætti í hlut, heldur
vildi hann aðeins að þetta mái
hefði komið fram í þinginu, þar
tiein svo mikili hlijti þjóðarinnar,
ejiki síst úti um alt land, væri
óánægður útaf málinu. Porsætis-
rfðh. (S. E.) svaraði að hann
hefði álitið það sem hann gerði
i'.rna heppilegustu lausn málsins
og til þess að komast hjá frekari
vandræðum án þess þó að halla
rjettu máli og því sagðist hann
mótmæla, að hann hefði á nokk-
urn hátt misboðið virðingu hæsta-
i'jettár, enda væri sjer slíkt mjög
tjarri skapi. Um Ólaf Friðriksson
sagði hann það meðal annars, að
hann væri að ýmsu leyti hug-
icnamaður, en hinsvegar væri
hann að mörgu leyti með „for-
skrúfaðar hugsjónir“.
hófst liinn 5. þ. m. kl. 10 í Bún-
aðarfjelagshúsinu, og voru mættir
aiiir fulltrúar, nfl. þessir: Jón H.
Þorbergsson á Bessastöðum, Tr.
Þórhallsson ritstjóri, Eggert
Briem í Viðey og Halldór Vil-
dijálmsson skólastjóri, kosnir af
Búnaðarf jelaginu; Sigurður E.
Hlíðar dýralæknir og Jósep
Björnsson á Vatnsleysu kosnir af
Norðlendingum; Metúsalem Stef-
ánsson kennari og Björn Halls-
son alþm. fyrir Austfirðfciga,
Guðm. Þorbjarnarson á Stóra-Hofi
og Páll Stefánsson á Asólfsstöð-
um fyrir Sunnlendinga og Guðjón
Uuðlaugsson fyrv. alþm. og Krist-
inn Guðlaugsson á Núpi fyrir
Vestfirðinga.
Forseti, Sig. Sigurðsson setti
þingið, í ræðu sinni mintist hann
látinna manna á síðasta ári, er
mjög hefðu starfað fyrir íslensk
búnaðarmál, próf. Þorvaldar Thor-
odsen, Guðm. Helgasonar præp.
iion., fyrv. forseta fjelagsins og
Ilallgrím Kristinsson framkvstj.
Forseti bar síðan fram tillögu um
skipun fulltrúa í fastanefndir,
og var hún samþykt. Samkvæmt
henni er nefndaskipun þingsins
þessi:
Reikninganefnd: Tr. Þórhalls-
son, P. Stefánsson og Kr. Guð-
iaugsson (form). Fjárhagsnefnd:
Guðj. Guðlaugsson, Halld. Til-
h.jálmsson, Sig. Hlíðar, Bj. Halls-
son og G. Þorbjarnarson (form).
Jarðræktarnefnd: J. Björnsson
(form), Metúsalem Stefánsson og
Bj. Hallsson. Búfjárræktarnefnd:
Jón Þorb., Sig. Hlíðar * (form.),
G. Þorbj. Laganefnd: Tr. Þór-
hallsson, E. Briem, II. Vilhjálms-
son, J. Björnsson og G. Guð-
Jaugsson (form.) .Allsherjarnefnd:
M. St., (form), P. St., og Kj.
Guðl. Þingfararkaupsnefnd: E.
Briem, J. Þorb. og Sig. Sig. Voru
nefndunum fengin til íhugunaf
þau mál, sem - þegar eru komin
fyrir þingið.
Fundir munu verða daglega alla
næstu viku og éru þeir jafn-
an haldnir að morgninum. En
síðari hluta dags verða fluttir
fyrirlestrar. Voru þeir fyrstu
íluttir 5. þ. m. Annan þeirra
hjelt Valtýr Stefánsson ráðunaut-
ur, um störf sín til undirbún-
ings ræktunarfyrirtækja og ánn-
tð því, skylt, en hinn 'Arni Ey-
iands, um reynslu þá, sem feng-
jst hefir um starf Þúfnabana
hjer á Jandi.
6. þ. m. fluttu fyrirlestra Metú-
salem Stefánsson og Ragnar Ás-
gcirsson.
Erl. símfregm'r\Oefið þws gamn
Khöfn 6. apríl.
Stjórnarskifti í Svíþjóö. j
Símað er frá Stokkhólmi, að eft-
ir aö umræður höföu farið fram
um frumvarp stjórnarinnar til laga!
um atvinnuleysisstyrk hafi neðri!
málstofan felt frumvarpið. Hjálm-!
ar Branting forsætisráðherra sagöi
þá af sjer fyrir sig og ráðuneyti
sitt. —
Búist er við, að Ekman ritstjóri
myndi frjálslynda stjórn.
-— Iljalmar Branting ritstjórij
myndaði ráðuneyti sitt 12. októberj
1921, eftir að stjórn von Sydow
landshöfðingja varö að leggja niöur
völd. Ráguneyti þetta var fyrsta
jafnaðarmannaráðuneyti á Norður-
löndum og vakti mikla eftirtekt. Var
það myndað meö tilstyrk frjáls-
lynda flokksins, því jafnaðarmenn
liöfðu ekki meiri hluta. I því voru
þrír ritstjórar. — Það mun hafa
orðið stjórninni að falli, að frjáls-
lyndi flokkurinn mun hafa skorist,
íir leik við stjórnina í máli því, sem
getið er um í skeytinu, en áður haföi
stjórnin lýst yfir því, að hún jnundi
gera þaö að fráfararatinði, ef því
fengist ckki framgengt. En senni-
lcga er það sama fJokkasamsteypan
sem áður, er nýja stjórnin byggist
á, meö þeim mun einum, að frjáls-
lyndi flokkurinn tekur viö stjórnar-
taumunum í stað jafnaðarmanna-
flokksins. Veröur því varla um
miklar breytingar á stjórnarstefn-
unni að ræða út af skiftunum.
Khöfn 8. apríl.
Verkbann í Englandi.
Símað er frá London, að vinnu-
veitendur í byggingum hafi gert
verkbann. Missa um 500,Opv) menn
er atvinnu hafa haft við bygging-
ar, vinnu við þetta
Trotsky með krabbamein.
Rússúeska frjettastofan til-
kynnir, að Trotsky hermálaráð-
stjóri sje veikur af krabbameini
í maganum.
Bretar með Frökkum?
Símað er frá París, að Locheur
fyrv. viðreisnarráðherra hafi sem
sendimaður Poincaré forsætisráð-
herra farið til Englánds til þess
að kynna sjer hug þjóðarinnar í
ýmsum atriðum skaðabótamálsins.
Álítur hann að 9 menn af hverj-
um tíu í Englandi sje Frökkum
fylgjandi, eins og málin liggja
fyrir nú.
Khöfn 9. apríl.
Drepsótt í Indlandi.
Reuters frjettastofa segir frá
því,' að í Indlandi gangi um þess-
ar mundir afarskæð drepsótt
(svartidauði) í Indlandi. Deyja
yfir 8000 manns á viku að meðal-
tali.
Marksgengið
Síinað er frá Berlín, að þýska
fjármálaráðuneytið hafi ákveðið
að stöðva hina framhaldandi
launahækkupn í landinu, með því
að gera öflugar ráðstafanir til
þcss að stöðva gengisfall marks-
íjjs, livað sem öðru líði.
Útför Ruhr-verkamannanna.
Verkamenn þeir í Essen, sem
dæmdir voru í óeirðunum um
fiáskana verða jarðaðir á morgun
og fara sorgarathafnir fram um
alt Þýskaland í tilefni af jarðar-
föriimi.
hve auðveldlega sterk og særandi uíni i
sápum, get komist inn í húðina um sviía
holúrnar, og hve auðveldlega sýruefni þau.
sem eru ávalt í vondum sápum, leysa upj?
fituna í húðinni og geta skemt fallegan
hörundslit og heilbrigt útlit. Þá munit
þjer sannfærast um, hve nauðsynlegt þa®
er, að vera mjög varkár í valinu, þegar
þjer kjósið sáputegund.
Fedora-sápan tryggir yður, að þjer eig
ið ekkert á hættu er þjer notið hana,
vegna þess, hve hún er fylliJega hrein,
laus við sterk efni, og vel vandað til efna í hana — efna seit
hín milda fitukenda froða, er svo mjög ber á hjá FEDORA,
SÁPUNNI, eiga rót sína að rekja til, og eru sjerstaklega
heutug til að hreinsa svitaholurnar, auka starf húðarinnar og
gera húðina mjúka e'ns og flauel og falJega, hörundslitinn skír
ar; og hreinan, háJs og hendur hvítt og mjúkt.
AðaJumboðsmenn:
R KJARTANSSON & Go
Reykjavík. Sími 1266.
Stjómarskiftin í Svíþjóð.
Símað er frá Stokkhólmi: Enn
11. apríl.
íslenskur maður myrtur á Spáni.
hefir ekld verið ráðið fram úr j ^ýlega var íslensknr maður Kristinn
Eru nú!
nýrri stjórnarmyndun
mestar horfur á því, að hægri-
menn myndi lireint flokJrsráðu-
neyti.
Benjamínsson, myrtur suður á Spáni
Dagbóh
\ á þann hátt, að hann var stunginn
ineð hníf af Spánverja. Ljetst hann
stuttu eftir að hann fjekk lagið.
ITann var kyndari á „Borg“ og var
ættaður sunnan úr Njarðvíkum.
Franska herskipið, Ville d’Ys, sem
hjer hefir legið undanfarið, fór í
gærmorgun áleiðis til Skotlands.
8. apríl.
Mannalát. Hinn 25. f. m. andaðist
að heimili sínu, á Kletti í Geiradal,
Jón Einarsson bóndi. Banamein hans
var lungnabólga. — Á skírdag and-
aðist hjer í bænum Guðbrandur Finns
son, sjómaður, á Bergstaðastræti 64,
og daginn eftir Jónas Steinsson trje-
smíðanemi.
Hnýtt í tagl. Maður, sem hjer er
nú staddur, en á heima austur á
Fljótsdalshjeraði, hefir haft orð á
yV\ við Morgunblaðið, að einn ósið
hafi hann 'sjeð hjer hjá sveitamönn-
um, sem til bæjarins koma, en það
er, að hnýta hestum hverjum í annars
tagl. petta segir hann, að nú sjáist
ekki framar á Austurlandi, enda geti
það oft haft slys í för með 3jer,
og sje mjög ómannúðlegt við skep-
urnar.
9. apríl.
Vertíðin. Úr verstöðum austan
fjalls er símað, að fiskur sje nú kom-
inn nægur á miðin, eu sjór verður
ekki stundaður vegna gæftaleysis,
hvorki í porlákshöfn, Eyrarbakka nje
Stokkseyri. I Vestmannaeyjum kcfir
pfli verið fremur tregur og illar gæft
ir. Togararnir hafa haft fremur lít-
inn afla það sem af er.
Færeysk fiskisldp hafa verið hjer
rnurg inni og eru enn, munu vera
um 8—10 nú. pau hafa flest aflað
vel.
10. apríl.
Esja. A sunnudaginn fór nýja
strpndferðaskipið, Esja, í sína fyrstu
íerð, frá Kaupmannahöfn til Aalborg,
oa þaðan fer hún aftnr til Kau])-
mannahafnar og tekur þar fullfermi
og er búist við að hún fari á stað
hingað til lands, í lok þessarar "viku.
Verstöðvarnar austanfjalls. Afla-
lítið og nær því aflalaust hefir verið
í verstöðvunum austanfjalls fram að
þessu, sakir storma og ógæfta. Hefir
Frá Danmörku.
5. apríl.
í frjettagrein frá Genúa til
„Nationaltidende“ gerir dr. jnr.
C. Asche að umtalsefni vaxandi
viðleitni ítala á því að takmarka
vöruinnflutning. Segir svo í grein
inni: „Þó enginn sje vitanlega svo
barnalegur að halda, að ítalir geti
nokkurn tíma verið án til dæmis
sænsks trjemauks eða íslensks eða
r.orsks saltfisks, veröa þeir þó að
gcra einbeittar tilraunir til að vera
sjálfum sjer nógir að noldcru leyti.
Fjelag hefir veriö myndað til þess
að efla innlendar fiskveiðar og er
blutafje þess fyrst um sinn um tíu
miljónir líra. Ötulasti þátttakandi
fjelagsins er furstinn af Undine. —
Fjöldamörg nýtísku fiskiskip eru í
smíðum í Þýskalandi og tekur ít-
alska stjórnin þau upp í hernaöar-
skaðabætur og lætur fjelaginu í tje
gegn margra ára afborgun. Fjelag-
inu er sjerstaklega ætlað að reka
þorskveiðar og saítfisksverkun fyrir
ítalslian markað. Samkv. blaðinu
„Secolo“ 19. mars, er ætlunin sú,
aö reka veiðarnar í Norðursjó og
Kysl rasalt i og liafa útgerðarstöövar
í Þýskálandi. Fyrverandi forsætis-
ráðherra ítala, Luzzatti, telur salt-
fisksframleíöslu Itala þjóðnytjafyr-
iitæki, er liaft gæti hina mestu þýð-
ingu og víðtækt, Jilutverk aJli'a þjóð-
logra manna, meö því að tími sje
til komjnn að bja.rga einliverju af
þeim 200 miíjón lírum, sem ár-
loga fari í vasa útl'endra kaupmanna
oji’ framleiöenda fyrir saltaðan og
þurkaðan fisk. Greinarhöf. hefir átt
tal við stærsta saltfiskskaupmaiin
ítala, Comendatore Gustave Ragn-
oli, sem segir, að á síðustu tímuin
sjaldan geíið á sjó og enginn friður jlafj rjenun innflutnings á norskum
r. saltfiski veriö áberandi, og muni
þaö að nokkru leyti stafa af vax-
verið við veiðiskap. En nú hefir
brugðið til hins, betra og eru nxi sagð
ar mildar líkur fyrir góðum afla T * „ ,
austur þar ef stillur haldast, fjekst ’
tii dæmis 600 á sldp á Eyrarbakka en lafn ™*ilsvert atriði sje hin
,.,'w og var sagt að svipaðar afla- vaxandi íslenska samkepni, þar eð
horfur væru í hinum verstöðvun- íslendingar s.jeu allra þjoöa fremst-
i úm, porlákshöfn og Stolikseyri.
ir í nákvæmri verkun saltfisks,