Lögrétta - 25.05.1923, Blaðsíða 2

2
Jl,OGRJETTA
Itossitten, kurische Nehrung, j
l’yskland.
Eyrarbakka í apríl 1923.
P. Nielsen.
-------o-------
Gráttu ekki.
Gráttu hana ekki, því tár þín
angra hana, og geta orðið of
þung á hina flugljettu sál hennar.
Iíieyndu ^faki að festa hana hjá
þjer með tárum þínum. Varast
að láta tár þín, þó göfug sjeu
og hrein, verða að blettum á
hinum drifhvíta faldi hennar.
Skoðaðu hana sem fyrirmynd og
kepstu við að ná f ullkomnun
hennar. Andardráttur hennar var
þýður og mjúkur, sem hinn hlýi
suðræni vorblær, er kyssir þjer
á kinn, og gefur þjer nýjan lífs-
þrótt, frið og fögnuð. Augu henn-
ar voru björt sem hin blikandi
íaorgunstjarna fyrir dagrenningu;
haddur hennar, sem gyltir norð-
urljósalogavendir um heiða vetr-
arnótt. Taktu með fögnuði á móti
kveðjum hennar, sem hún sendir
þjer með boðberum lífsins. —
Cráttu hana ekki, hún man eftir
þjer.Veitstu það, að húnsituroft
á öxl þjer í líki hvítrar dúfu og
ber þjer sáttar orð í eyra, - hvísl-
ar að þjer huggandi græðandi lífs
ins orði.
Gefðu besta vininum þínum
blómið þitt brosandi, en láttu það
ekki vera vott af tárum. Mundu,
að hún er eilífðarblómið þitt í á-
framhaldandi þroskun, og getur
ekki fölnað. Gerðu ekki loftið
þrungið af uppþornuðum tárum,
því það kann að vekja blundaðan
harm í særðn hjarta. Hugsaðu
ekki að blómið þitt sje dautt, þó
það loki bykar sínum á meðan
næturskuggarnir líða hjá. Breyttu
sárri tilfinning í unaðsóma og
framkallaðu þá þegar syrtir að,
þá verður endurminning hennar
a.ð lífsgeisla, sem gefur þjer stvrk
og andlegt víðsýni.
Gráttu hana ekki. Gleðstu af
því að' hún fór á undan þjer, til
að búa þjer góðan verustað, og til
að biðja alföður að gleyma ýms-
um ófullkomleik þínum, en muna
vel eftir göfugri viðleitni, þó uún
hafi verið í veikleika gjörð.
Ó. I.
! -----------0------
F. W. Harmer.
Miss Harmer skrifar mjer að
faðir hennar F. W. Harmer hafi
dáið að heimili sínu, Oakland
House nálægt Norwich, 11. apríl,
4 88. ári aldurs síns. Harmer var
merkismaður, einn þeirra jarð-
íræðinga, sem fróðastir hafa ver-
io um pliocenar jarðmyndanir á
Englandi og víðar. Hann var einn
þeirra manna, sem mjer hefir þótt
best að vera með, fyrir vitsku sak-
i.' mannþekkingar, og hefi jeg
minst þess í Nýal, í greininni:
„Ágætir öldungar“. Islendingar
hafa ástæðu til að minnast Har-
ir.ers með þakklæti, vegna þess,
að hann rannsakaði fagurl. skelj-
ar úr Hallbjarnarstaðakambi og
greiddi þannig fyrir því, að nán-
ari þekking geti fengist á mjög
merkilegri jarðmyndun, sem enn-
þá hefir verið altof lítill gaumur
gefinn.
Helgi Pjeturss.
Veðreiðamar
á annan í Hvítasunnu fóru vel fram. Veður var hið ákjósanleg-
asta, og skeiðvöllurinn eins góður og hann getur verið. Mesti sæg-
ur af fólki kom til þess að horfa á veðreiðarnar, og mun hafa þótt
góð skemtun, enda mátti þar sjá marga fallega hesta og mörg
falleg tilþrif.
Dómnefnd skipuðu Oddur Hermannsson bankastjóri, Guðm.
Kr. Gupmundsson skipamiðlari og Einar E. Sæmundsen skógvörður.
Fjellu dómar þeirra þannig, að þremur fljótustu stöikkhestunum
voru dæmd verðlaun, 300, 150 og 75 kr., en engin fyrstu verðlaun
voru veitt fyrir skeið, vegna þess, að enginn hestur náði hinum
tilsetta lámarks-skeiðtíma til I. verðlauna, en 2 fengu 2. og 3.
verðlaun, Sleipnir og Fluga. Aítur á móti fóru 4 stökkhestar fram
úr metinu, er sett var S fyrra, 24 sek., og munaði rúmri sekúndu
á þeim fljótasta (Sörla). Skjóni (nr. 2 núna) átti gamla metið.
Bestu skeiðhestarnir, Stígandi og Faxi, hlupu upp, og yfirleitt mis-
tókst skeiðhestunum. Af stökkhestunum var einn dæmdur úr leik
vegna illrar reiðmensbu knapans, Jóns Bj. Guðmundssonar, ofan
úr Borgarfirði. Annars höguðu knapar sjer betur nú en í fyrra,
beittu ekki svipu og börðu fótastökk í hófi.
Á yfirlitinu, sem hjer fer á eftir, geta menn sjeð aðalúrslit
kappreiðanna, en úrslit í flokkum eru ekki talin. 3 síðustu tölurx-
ar tí enda hverrar línu, merkja: 1. þyng knapa, 2. hlauptíma
í flokk og sú 3. úrslitasprett.
Skeiðhestar:
Sleipnir, 11 v., hæð 52)4) úr Borgarfj.s., eig. Olafur Guðna-
son innheimtum., knapi Höskuldur Eyjólfsson .. .. .. 94 26.2 sek.
Fluga, 7 v., hæð 51, úr Rangárv.s., eig. Ágúst Jónsson,
Varmadal, knapi: eigandinn................................82)4 26.8 —
Fjósi, 9 v., hæð 52, úr Húnav.s., eig. Theódór Magnússon
bakari, knapi Björn Gunnlaugsson.......................... 78 27 —
Hriki, 8 v., 5514, úr Kjósars., eig. Kolbeinn Högnason,
Koilaf., knapi porgrímur Guðmundsson...................... 85 27.5 —
Jarpur, 8 v., hæð ? úr Rangárv.s., eig. Einar Erlendsson
Rvík, knapi pórður Jónsson................................ 72 31.5 —
Smyrill, 11 v., hæð 49, úr Rangárv.s., eig. Einar Einars-
son, bátasm., knapi Björn Gottskálksson.................. 81 Hlj. upp
pófi, 11 v., hæð 5014, úr Ámess., eig. Kristinn Guðnason
bifreiðarstj., knapi Eigandi............................. 93 Fældist
Faxi, 8 v., hæð 52, úr Húnav.s., eig. Ámi Gunnlaugsson
Rvík, knapi, eigandi..................................... 75)4 hlj.upp
Stígandi, 12 v. hæð 53)4) úr Skagafj.s., eig. Pálmi Jónsson
Rvík, knapi: eigandi...................................... 79)4 ®o
Heimir, 8 v., hæð 52, úr Rangárvallas. eig. Ingvar Sig
urðsson, bókari, knapi: Höskuldur Eyjólfsson .. .. 94 Do
Jarpur, 7. v., h. 54, Rangárv.s. eig. Skúli Thorarensen
Rvík, knapi: teigandi..................................... 97 Dd
Gráni, 11 v., h. 51, úr Hún—av.s., eig Stefán porláks-
son, knapi: eigandi.........................................75 Do
Stökkhestar:
Sörli, 12 v. h. 50)4) úr Borgfjs., eig. Ól. Magnússon
kgl. 1 jósmyndari, knapi: Pjetur porgrímsson .... 64 24 22,8
Skjóni, 8 v., hæð 52)4, Húnavatnss., eig. Ingi Haldórsson
bakari, knapi: Pjetur Helgason...................... 70 23,8 23,2
Tvistur, 8 v., hæð 51)4, úr Skagafjsýslu., eig. Jón Lárus-
son kaupm., knapi Lárus Jónsson................... 65)4 24 23,3
Ljettir, 10 v., hæð 52 úr Skagafj.sýslu, eig. Steindór
Gunnlaugsson lögfr. knapi: Eiríkur Einarsson .. 72 24,2 23,6
Stjarni, 7 v., hæð 50, úr A.-Skaftafellss. eig. Ólafur Finn-
bogason, Auðsholti, knapi: eigandi..................... 74 24,2 24
Hrafn, 8 v., hæð 50, úr Rangárvallasýslu, eig. Jón Hans-
son, Rvík, knapi: eigandi............................. 84)4 25,6 24
Flekkur, 7 v., hæð 51)4, úr Árness., eig. Tómas Petersen
Rvík, knapi: Bjami Ólafsson............................ 64 25,6 24,2
Sindri, 6 v., hasð 51 úr Árness. eig. Sigurður Bjarna-
son, knapi: eigandi...................................... 25 24,9
Bráinn, 8 v., hæð 51 úr Borgarfj.sýslu, eig. Jón Guð-
mundsson Rvík, knapi: eigandi.......................... 78 25 25
Hrappur, 5 v., hæð 53 úr Skagafj.sýslu, eig. Árni Sig-
urbjörnsson Rvík, knapi: eigandi......................... 78 25 25,2
Blesi, 9 v., hæð 53 úr A.-Skaftafellss., eig. Sigurður
Góslason lögregluþj., knapi: Daníel Bjamason .. 75 25,1
Óskar, 9 v., hæð 51)4, úr Rangárvallas. eig. Sigurður
Jónsson, Rvík, knapi: Guðni Guðmundsson .. .. 77 25,3
Jarpur, 7 v., hæð 51 úr Borgarfj.sýslu, eig. Jóhann
Benediktsson Rvík, knapi: Bjarni Oddsson .. .. 72 25,4
Gráni, 7 v., hæð 51 úr Borgarfj.sýslu, eig. Magnús
Magnússon framkv.stj., knapi: Pálmi Jónsson .. .. 79 25,8
Fálki, 6 v., úr Dalasýslu, eig. Ólafur Bjömsson, knapi:
eigandi.................................................. 72 26
Brúnn, 14 v., hæð 51 úr Borgarfjsýslu, eig porsteinn
Fjeldsted, Hvítárósi, knapi: Jón Bj. Guðmundsson 72)4 ^6
Borgfirðingur, 7 v., hæð 50)4, úr Borgfjs., eig. þorst.
Fjeldsted, Hvítárósi, knapi: Jón Bj. Guðmundsson 26,1
Glæsir, 8 v., hæð 52 úr Dalasýslu, eig. Vigfús Helga-
son kennari, knapi: eigandi........................... 88 27,4
Dreki, 9 v., hæð 53 úr Borgarfj.sýslu, eig. porsteinn
Fjeldsted, Hv.ósi, knapi: Jón Bj. Guðmundss. 72)4 25 Dæmdrúrleik.
Sú nýbreytni var að þessu sinni tekin upp að hafa veðbanka
við kappreiðamar, eftir erlendri fyrirmynd. Var það gert vegna
þess, að þegar í fyrra voru menn farnir að veðja um hesta sín
á milli, og vildi hestamannafjelagið „Fákur“ því þegar reyna
að koma góðu skipulagi á veðmálin, og mátti segja að það tækist
vonum betur, svona í fyrsta sinni. Alls munu bókuð veðmál hafa
numið kr. 3200,00, en tap og gróði einstakra manna mun hafa
numið litlu. Veðupphæðir voru 2 kr., 5 kr. og 10 krónur. Mestur
gróði á einn hest mun hafa orðið fimmföld veðupphæð en minstur
gróði 50%. Auk þessa munu margir hafa veðjað aín í milli og
eru þau veðmál nær því að vera fjárhætta og ættu að leggjast
niður þegar bankinn er kominn.
Jeg vil með eftirfarandi línam
minnast á eftirfarandi málefni,
sem að vísu hefir verið talsvert
rætt undanfarið, en mest á hug
rænan hátt, eða lítið bygt á
reynslunni. Vil jeg fyrst líta yfir
gallana, sem í ljós hafa komið
síðan þessi fjelög voru sett á
stofn; því þó reynslntíminn sje
stuttur, þá gefur hann þó bend-
ingar um, hvernig haga skuli
fyrirkomulagi fóðurbyrgðarf jelag
anna í framtíðinni.
Mest eru áberandi ýmsir erfið-
leikar á framkvæmd fjelaganna.
T. d. gengur mjög illa að fá
hæfa menn til eftirlits starfsins,
sem leiðir af sjer ýmsa óreglu.
Þeir eru vandfcngnir, einkum
meðal yngri manna, sem sam-
eina alt, er tiT þarf, gott vit á
búpeningi og þekkingu, glögt
auga, reglusemi, og síðast en elkki
síst: hafa gott lag á að leiða fje-
lagsmenn til sem mests fylgis við
l’jelagsskapinn.
Ofan á bætist, að þeir, sem
njóta styrks af almanna fje til
undirbúnings undir yfirlitsstarf,
þykjast ekki skyldugir til að
starfa hjá fjelögunum lengur en
þtim gott þykir, eða gefa alls
ekki kost á sjer. Má til dæmis
geta þess í þessu sambandi, að
maður einn hjeðax úr sveit brá
s;,er til Reytkjavíkur í fyrra, er
þar á eftirlits-námsskeiði og fær
stvrk. Þegar neim kemur, og hann
er beðinn að taka að sjer eftir-
litsstarfið, er hann ófáanlegur til
þess. Virðist það misbrúkun á
lrndsfje, að styrkþegum skuli ekki
gert að skyldu að starfa álkveðinn
tíma fyrir styrkinn. Verður hann
armars nokkurs konar skálkaskjól
þvim til handa, sem vilja ljetta
sjer upp.
Annar gallinn, sem tilfinnanlega
bryddir á, eru útgjöldin, í þeirri
mynd, sem Búnaðarfjelag íslands
aúlaðist til, að fjelögin hefðu.
Þykja þau svo óvinsæl þegar til
framkvæmdanna kemur, að við
liggur, að fjel. sjeu drepin í fæð-
ingunni. Vex mönnum einkum í
,augum kaup eftirlitsmanns, 0g
yms annar kostnaður af starfsem-
inni, sem er mjög mikill, til að
byrja með að minsta kosti, en
„lausir aurar“ oft ekki til hjá
bændum á þessum tímum.
Þar að auki eru gjöldin í bú-
íjártryggingarsjóðinn. Get jeg,
sem formaður. eins slíks fjelags,
upplýst, að miikið af þessum gjöld
um er ómögulegt að innheimta,
án þess að beita lögtaki. Sumir
vilja ekki borga, af því að þeir
eru á móti fjelagsskapnum, aðrir
geta það ekki vegna annara
brýnna þarfa, sem fyrir verða að
ganga. Jeg tel það að beita lög-
taki, á kanski helmingi sveitunga
sinna, sje sama og að leggja fje-
lagsskapinn niður við trogið.
Þriðji gallinn er hin mikla
skriffinska, sem Bún. fjel. ætlast
:il af fjelagsmönnum. Er mjög ilt
að koma bændum í skilning um
nauðsyn hennar; leiðir þar af óá-
byggilegt skýrsluhald, og er þá
mikið farið af því, sem vinnast
átti.
Skal jeg svo í fám orðum skýra
frá þeim breytingum, sem hefir
orðið að gara á samþykt Eitirlits-
og fóðurbyrgðafjelags í mínum
hr.eppi, til þess það hjeldi Mfi, og
aðalatriðinu, að tryggja búpening-
ir.n gegn fóðurskorti, væri sém
best fullnægt. Til að draga úr
kostnaðinum hefir verið frestað
íramkvæmd á öllum liðum ram-
þyktarinnar, sem lúta að kvnbót-
um. Sparast við það ýms áhalda-
kaup og að mestu kaup eftirlits-
manns, skýrsluhald 0. fl. Eftir-lit-
iö með fóðrum og forða búpeniugs
annast stjórnin fyrir sömu þóim-
un og forðagæslumenn höfðu áð-
ur. Gjaldið í búfjártryggingarsj.
er fært niður í 1 kr. fyrir hvern
nautgrip, kr. 0.50 fyrir hvern hmt
og kr. 0.10 fyrir hverja sauðkind.
Bætast þá kr. 300 við höfuðstól-
inn árlega, auk vaxta. Vona menn
að hjer eftir gangi betur að inn-
heimta gjaldið, þar eð það er
miklu lægra en áður; en takist
það ekki, mun að líkindum best
að leggja í tryggingarsjóðmn á-
kveðna upphæð úr sv ntarsjóði,
sem svo væri sameiginleg fjelags-
eign. Mætti upphæð sú vera tals
vert minni, þareð efakert er út,-
borgað við burtför af fjelags-
svæði. Sennilega mætti og skifta
þessari upphæð í sjóðibækur fje-
lagsmanna eftir skepnutölu hvers
þeirra, en helst mætti hún þá
ekki vera lægri en skepnutalan
bendir til samanlagt í hreppnum.
Við þetta er að athuga, að
gjaldið verður tæplega jafnrjett-
lá,tt innbyrðis í fjelagsskapnum,
sem landbúnaður er stundaður
eingöngu. En það sem vinst, er
að innheimta verður miklum mun
auðveldari, útgjöldin vinsælli,
allir með án þess beita þurfi lög-
taki og góðu fyrirtæki þess vegna
síður hætta búin.
Rjett er að geta þess, að 1000
kr. voru faomnar í tryggingarsjóð-
inn í þessum hreppi, áður en
gjaldið var lækkað — mest til-
lag úr sveitarsjóði.
Framan taldar breytingar hafa
hjálpað þessu fjelagi fram hjá
mestu ásteitingarsteinunum, sem
annars hefði drepið það í fæð-
ingunni. Starfsemin er að vísu
talsvert skert, en eftir er þó það,
sem mestu máli skiftir, og fóður-
birgðafjelagsskapurinn grundvall-
ast á, að tryggja búfjenaðinn
gegn harðrjetti og horfelli. Þeg-
ar menn hafa skilið það atriði til
fulls, koma samtök um ikynbætur
og fleira af sjálfu sjer á efrir.
J. G. S.
—-------o-------