Lögrétta - 23.01.1929, Page 3

4
LÖGRJETTA
fjöldi manna hirðir ekki um að
vita meira.
Af sögu þessari eru nú komin
út 16 hefti; segir í síðustu heft-
unum frá bókmentum Frakka og
Englendinga frá 18. öldinni. Það
er gert ráð fyrir því, að saga
þessi verði alls 38 til 40 hefti, og
hvert hefti er 32 bls. í stóru
broti, en auk þess eru allmargar
myndir á sjerstökum blöðum. I
allri bókinni eru fjölda margar
myndir, og þær flestar vel vand-
aðar. Hvert hefti kostar eina
krónu með gullgildi.
Menn geta sjeð bókmentasögu
þessa hjá Snæbirni Jónssyni bók-
sala.
8. des. 1928.
B. M.
---o----
Stórhátídir
og giaiunur og gtæpir.
Jólin og nýárið eru helstu há-
tíðir ársins í kristnum löndum um
víða veröld, þótt lítið kristilegur j
sje blærinn orðinn á jólunum ær- :
ið víða. Þau eru, ekki síst í marg- j
menni stórborganna, skemtana-
kvöld hin mestu og allskonar
ærsla- og prangarahátíð, svo að
sjaldan eða aldrei mun meiru só-
að en þá, í tilgangslitla vitleysu,
þótt margt verði að vísu einnig
að gagni og góðu gamni. í ger-
mönskum löndum eru jólin víðast
talin aðalhátíð ársins, en Frakkar
t. d. halda mest upp á nýárið.
Bretar hafa mikinn gleðskap á að-
fangadagskvöld, en halda mjög
kyrru fyrir á heimilum sínum á
jóladag.
Sem dálítið sýnishom þess,
hvemig jólin og nýárið fóru fram
nú seinast má geta hjer um nokk-
ur atvik og tölur. Það 3ýnir nokk-
uð hverjar matarhátíðir jólin em,
að t. d. í Lundúnaborg einni voru
um jólin seldar 3 miljónir kal-
kúna og IV2 miljón gæsir. En
þessari ketögn skoluðu Lundúna-
búar niður í sig með ca. 16 milj.
pottum af víni og ca. 115 miljón
pottum af öli. Þar að auki torg-
uðu Lundúnabúar á jólunum 30
miljón „plumbúðingum“ og 60
miljón „pies“ (en „pæ“ eins og
það er framborið er þjóðarrjettur
þeirra við slík tækifæri). t Berlín
voru borðaðar 300 þúsund gæsir
á jólunum og 20 miljónir kíló af
ávöxtum og grænmeti, 100 þús-
und pund af marsipan (sælgæti)
og miklu meira af súkkulaði, en
bakaramir seldu 1 miljón og 200
þúsund jólakökur. Berlínarbúar
borða mikinn fisk á jólunum, nú
1 miljón kiló. Parísarbúar borða
helst kalkúna og hænsn og seld-
ust nú fyrir jólin af þeim 100
þús. kíló í París. Á gamlárskvöld
og nýársdag er einnig alstaðar
mikill gleðskapur, glaumur og há-
vaði á götum úti og þrengsli á
öllum skemtistöðum, einkum veit-
ingahúsunum, sem fína fólkið
svonefnda sækir. Aðsóknin var
svo mikil nú síðast t. d. í London,
að veitingahúsin seldu sæti á 100
til 150 kr., enda mikið gert til
skrauts og skemtunar. Eitt
stærsta veitingahúsið í Londop,
Savoy, ljet t. d. á gamlárskvöld
gera úr danssal sínum hinn furðu-
legasta frumskóg, þar sem alls-
konar undrafuglar flögruðu yfir
höfði dansendanna, sem snarsner-
ust þar milli trjánna í ýmiskonar
töfrabirtu við dillandi hljóðfæra-
slátt. Hjá Þjóðverjum var einnig
glatt á hjalla, í einu veitingahús-
inu dönsuðu 8000 pör, í „Haus
Vaterland" sátu 3000 manns og
sungu ættjarðarsöngva við undir-
spil sjö hljómsveita, og allar
stjettir skemta sjer og borða
góða máltíð, fyrir 2 mörk eða 50
mörk, eftir því hvað veitingahús-
in eru „fín“. Á þessum hátíðum
rignir einnig blómum, því þau eru
mjög notuð til skrauts og gjafa
einkum handa kvenfólki. Það var
t. d. haft á orði 1 París nú um ný-
árið, að blómasalamir í Made-
leine-hverfinu þættust hafa 3-—4
miljónir franka minni tekjur ár-
lega fyrir það, að núverandi for-
seti Frakklands, Doumergues, er
piparkarl, og hefðarfólkið þarf
því ekki að hafa fyrir því, að
send a forsetafrúnni nýársóskir
sínar með blómvendi.
En það er ekki eintóm skemt-
un, sem hátíðum þessum fylgir
hjá öllum. Alstaðar eru fátækling-
ar og vesalingar, sem útundan
verða, þótt einstaka auðmaður,
eins og Vanderbilt í Ameríku,
hafi gefið syni sínum 1 miljón
dollara í jólagjöf. Og alstaðar fara
eihhverjir „út fyrir strikið“ í
ærslunum. í Berlín voru t. d. 238
manns teknir fastir á síðasta
gamlárskvöld. Og í New York ljet
Iögreglu8tjórinn á jólunum greip-
ar sópa um dónahverfi stórborg-
arinnar og tók fasta 325 glæpa-
menn. Á jólum var einnig óvenju-
mikill drykkjuskapur í New York.
M. a. kom það fyrir skipshöfnina
á tollbát einum, sem leita átti á-
fengis í fiskiskútu, að allir toll-
verðimir voru svo útúrfullir,
að þeir skullu margir í sjó-
inn, þegar þeir þeir ætluðu að
I stíga útí skútuna, en einn skaut
úr fallbyssu á skútuna og hefði
, sökt henni, ef hann hefði ekki ver-
i ið svo dauðadrukkiim, að hann
, hæfði ekki. En í skútunni var ekki
dropi af áfengi. Þetta þykir and-
banningum góð jólahugleiðing.
Slys, sem koma fyrir á stórhár-
tíðum vekja oft sárari tilfinning-
ar en ella. Núna á jólunum kom
það t. d. fyrir í Montreux í nánd
við París, að kona ein fór útí bæ,
að loknum heimilisstörfum sínum,
frá fjórum smábömum, því elsta
5 ára og því yngsta 7 mánaða, er
hún hafði háttað þau ofan í rúm.
1 ofninum í svefnherbergi þeirra
brann skær og hlýr eldur. Eftir
svo sem klukkustund kom konan
heim aftur, hlaðin hátíðamat og
jólagjöfum handa bömunum, en
þá var húsið bmnnið til kaldra
kola og öll bömin brannin inni. En
konan varð vitskert af harmi.
Hrottalegasta og siðlausasta
„skemtun“ sem kunnugt er um, að
fólk hafi leikið sjer að nú um há-
tíðamar fóf fram í bæ einum í
Missisippi í Bandaríkjunum.
Svertingi einn hafði myrt hvítan
mann og numið burt dóttur hans
og náði lýðurinn í hann á leiðinni
til lögreglustöðvarinnar, helti yfir
hann steinolíu og brendi hann lif-
andi á götunni. Það var „nýárs-
brennan“ þar.
Johannes östrup prófessor í
austurlandafræðum í Höfn kemur
hingað bráðum til þess að flytja
fyrirlestra hjer við háskólann.
Fiðrildi heitir smásagnasafn,
sem nýlega er komið út eftir
Gunnar G. Magnúss og verður
minst nánar síðar.
Hjónaástir kalla mentaskóla-
nemendur leik eftir Moliére, sem
þeir leika um þessar mundir og
er fjörugur. Skólapiltur einn,
Höskuldur ólafsson, hefur samið
lag, sem sungið er 1 leiknum og
þótti skemtilegt.
Stefán frá Grundarfirði, merk-
H jálpræðisherinn. Foringjafund-
ur hans stendur nú yfir í London
og eru þar allmiklar viðsjár. Yfir-
foringi hersins, Bramwell Booth,
sonur aðalstofnandans, hefur sí-
felt verið veikur lengi undanfar-
ið svo að hann hefur ekki getað
gegnt hinu umfangsmikla starfi
sínu. Það er taugaveiklun af of-
þreytu, sem að honum gengur. En
hann er nú gamall maður, 74 ára.
Stjómskipulag Hersins er þannig,
að persónulegt samþykki yfirfor-
ingjans þarf til mjög margra ráð-
stafana um allan heim og þykir
foringjum hinna einstöku landa
ur maður og mörgum kunnur, |
andaðist aðfaranótt 23. þ. m. há- |
aldraður. Hans verður meira S
minst síðar.
Bæjarstjómarkosning fór fram |
á Seyðisfirði nýlega og fengu 1
jafnaðarmenn 210 atkv. og komu !
að 2 mönnum, en íhaldsmenn 160
atkv. og komu að einum manni.
Norðmenn ætla á þessu ári að j
verja 40-—50 þús. kr. til ýmis- 1
legra rannsókna á Grænlandi og !
í hafinu þar umhverfis.
Fljótsdalshjeraði 20. nóv. 1928. j
Tíðarfarið hefur verið najög stilt !
sumarið alt og sömuleiðis síðast-
liðinn vetur. Nærri hægt að segja I
að hvorki væri vindur eða úrfelli. 1
j
Síðastliðinn vetur var því góður i
og frost ekki meiri en það, að
Lagarfljót var ekki með gengum
ís nema upp fyrir Hreiðarstaði
alllangan tíma og stuttan tíma
upp um Ás. Gripahöld urðu frem-
ur góð en þó ekki eins góð og bú-
ast hefði mátt við. Sama má segja j
um vænleika fjár í haust. Fært er I
það í frásögur að Bjami bóndi i
Þorgrímsson (norðan af Langa- j
nesströndum) á Veturhúðum í
Jökuldalsheiði rak lömb sín til
Reyðarfjarðar og slátraði þar. j
Gerðu þau 38 pd. skrokk til jafn- j
aðar. Hafði hann þó selt nokkra j
lambhrúta á leiðinni á 40—50 kr.
Mjög var rætt um ljótt útlit á j
grasvexti í vor, en úr því rættist
fyrir hagstætt tíðarfar, því aldrei j
varð töf við öflun heysins. Von- !
andi reynist vel því óhrakið er
það. — Stöðugt hefur verið ekið
á bifvjelum um Fagradal fram að
þessu Unnið er að vegarlagningu
frá Eskifirði til Búðareyrar á
Reyðarfirði. Svo Eskifjörður er
senn kominn í vegarsamband við
Fljótsdalsskarð. Menn vænta
bráðrar aðgerðar um vegarlagn-
ingu til Seyðisfjarðar. Lengi hefði j
verið hægt að aka þá leið í sumar.
— Ein rafveita hefur verið sett
upp í sumar, hjer í Hjeraði. I
Sleðbrjótsseli í Jökulsárhlíð. Þar
er yfirfallshjól. Jóhann Hansson
á Seyðisfirði setti hana upp. —
Heilsufar manna hefur verið j
r • >
ágætt. En nú eru mislingar bumr j
að dreifa sjer hjer æði víða. Hafa
þeir lítið gengið hjer síðan 1907.
Sagðir era þeir vægir. Á Eiðum
lágu yfir tuttugu.
Runólfr Bjarnason. !
Skáld og listamenn. Mentamálar-
ráðið hefur úthlutað ríkisstyrkn-
um (8000 kr.) til þeirra þannig:
Jak. Thorarensen 1500, Stefán frá
Hvítadal 1500, Anna Pjeturss
1500, Jón Leifs 1000, Kristinn
Pjetursson 1000, Þorv. Skúlason
500, Helgi Hjörvar 500, Fr. Á.
Brekkan 500.
sjúkleiki yfirforingjans því hafa
lamað starfið allmikið og hafa
þvi skorað á hann að segja af
sjer. En hann hefur neitað því.
Ut af þessu hafa spunnist deilur,
sem enn eru óútkljáðar.
Kvikmynd ætlar Þingvalla-
nefndin að láta gera fyrir 1980 af
íslensku atvinnulífi og íslenskri
náttúru. Hefur verið samið við
Guðm. Kamban um einhvem und-
irbúning og gerði hann ráð fyrir
því að myndin mundi kosta 80
þús. krónur, Nú er kominn hing-
að danskur maður, Leo Hansen,
vanur slíkum myndatökum og
býðst til þess að gera samskon-
ar mynd fyrir c: 15 þús. krónur.
Ekki er kunnugt um undirtektir
Þingvallanefndari nnar.
Frá Ameríku eru nýkomnir
hingað dr. Rögnvaldur Pjetursson
og sonur hans og hr. Jón Bfld-
fell. Þeir voru fljótir í ferðum að
vestan, fóra frá Winnipeg 1. jan.,
vora þrjá daga til hafs og sjö
daga á sjó til Skotiands og tóku
Gullfoss undir eins í Leith og
komu til Reyhjavtkur 10, þ. m.
Landskjálftakippir allmargir og
nokkuð tíðir hafa undanfarið
fundist hjer í Reykjavík, uppi í
Borgarfirði og fyrir austan fjall.
Einn daginn fundust 10 kippir í
Reykjavík. Þorkell Þorkelsson
náttúrufræðingur álítur að kipp-
irnir eigi upptök í Henglinum eða
þar í kring og geti stafað af gufu-
unibrotum þar í jörðu, ofarlega.
Það væri nauðsynlegt, að hjer
væru til fullkomin tæki til vís-
indalegra athugana á lands-
skjálftum. En þau tæki sem til
era, eru ófullnægjandi.
Skipstrand. 18. þ. m. 3trandaði
þýski togarinn Hermann Löns á
Meðallandsfjörum, en allir skip-
verjar björguðust.
Saga, misserisrit Þ. Þ. Þor-
steinssonar í Winnipeg er nýkom-
in, með ýmsu skemtilegu og fróð-
legu efni.
Maður hverfur. Þegar togarinn
Þorgeir skorageir var í Aberdeen
fyrir skömmu, hvarf einn skip-
verji, Jón Hilmar Jónsson hjeðan
úr Rvík. Fanst hann ekki, þrátt
fyrir leit, og talið að hann muni
hafa fallið í höfnina og draknað.
Steinþór Guðmundsson skóla-
stjóri barnaskólans á Akureyri
hefur verið kærður fyrir mis-
þyrming á nokkrum börnum í
skólanum. Hann neitaði flestum
kæruatriðunum, en skólanefnd
svifti hann fyrst um sinn kenslu
og stjóm í efsta bekk skólans. Er
fullnaðarúrskurður mun ekki lagð-
ur á málið.
Prentsm. Acta.