Lögrétta - 08.04.1929, Side 2

2
LÖGEJETTA
LÖGRJETTA
3
I•—— -------------———-------;
LÖGRJETTA
Útgefandi og ritstjóri:
porsteinn Giilaion
pingholtaetræti 17. Sími 178.
Innhaimta og afgnBWt
í Lækjargötu t. Sími 185. !
Cr—----------—-------------- !
bent á eina leið, sem aðrar þjóðir
ýmsar hafa gengið á undan okk-
ur: Erlent verkafólk handa bænd-
nnum! Vinnumenn frá Noregi og
Svíþjóð og vinnukonur frá Pól-
landi, Austurríki eða einhvers-
staðar þaðan sem þær fást. Það
þarf að vera valið fólk að heil-
brigði og útliti, og svo megum
við vel við una. Það getur vel
verið, að satt sje, það sem sumir
halda fram, að best væri að kom- j
ast hjá því að vista hingað er- |
lent verkafólk. En hjá því verður
ekki komist og því síður, sem
lengur er þrjóskast við að fá það. j
Sumir óttast að þetta kunni að j
spilla þjóðeminu eða óhreinka
kynstofninn. Sá ótti getur ekki !
verið af öðru sprottinn en bama-
legri ofdýrkun heimaeldisins. Vit-
anlega myndi margt af þessu að-
komufólki verða hjer landlægt og
renna saman við þjóðina. Jeg er
ekkert hræddur við það! Mjer
sýnist að þeir erlendir menn, sem
hingað hafa flutst á undangengn-
um tímum og ættblandast Islend-
ingum hafi minsta kosti eigi
sjaldnar valdið ættbótum en hinu
andstæða. Eða getur einhver
sannað mjer annað? — Jeg eyði
svo ekki fleiri orðum að því í
bráðina, en vík að vinnufólkinu
aftur. Tilraim með þetta verðum
við að gera, bæði vegna þeirra,
sem nú stríða einsamlir við of-
stór verk og vegna hinna, sem í
framtíðinni eiga fyrir höndum að
ganga sömu þrautagötuna, nema
eitthvað lagist ástandið. Með þá
alla í huga, bið jeg um að þetta
verði reynt. Best væri að fá hið
erlenda fólk hingað að hausti til.
Bæði vegna þess, að þá er gott
fólk auðfengnast, alstaðar þar,
sem fólk er fleira en vistir. En
ekki síður vegna hins: að þá gæti
það varið til þess fyrsta vetrin-
um, að verða hjer landvant og
læra að skilja landsmálið. Því vit-
anlega er hitt óhæfa, sem þó hef-
ur verið tíðkað altof mikið, að
Islendingar sjálfir babli hrogna-
mál í því skini að gera sig hjú-
um sínum skiljanlega!! — Jeg
heiti svo á alt skynsamt fólk og
ekki síst á atvinnumálastjómina j
og stjórn Búnaðarfjel. að gera ;
alvöru úr þessari uppástungu og
vista hingað næsta haust þó ekki
væri meir en nokkrir tugir er-
lendra vinnuhjúa.
22. apríl 1929.
Helgi Hannesson.
----o---
Á leið til Þinevalla
í Ktklæðum.
í 6. tbl. Lögrjettu þ. á. var
grein eftir Skúla Guðjónsson,
r.efnd „Islenskur þj<5ðbúningur“.
Svar við henni birtist þar og
nokkru síðar, eftir Jóhannes úr
Kötlum.
Greinar þessar las jeg og hafði
ánægju af, en „ein syndin býður
annari heim“. Mjer nægði ekki
íróðleikur sá er þær veittu, svo
jeg fór á stúfana og náði mjer í
„Iðunni“ frá því 1 fyrra og las
þar ritsmíð Jóhannesar „Aiþing- |
ishátíðin 1930“.
Það er alkunna, að vakin er |
hreyfing í þá átt, að búningar
eftir fomri fyrirmynd verði tekn- ;
ir til notkunar á landi hjer, nú
sem allra fyrst. Það mál hefur
verið á dagskrá hin síðustu ár en !
mun tæplega ennþá nægilega út- |
skýrt. Að minsta kosti veit jeg að ;
það kemur mönnum annariega ,
fyrir sjónir, að minsta kosti sum-
um hverjum. Æskilegt væri því
að forvígismenn þess upplýstu
það sem nánast. Treysti jeg Jó-
hannesi úr Kötlum best til þess; {
hann hefur hugsað mikið um
þetta efni, að minsta kosti rætt j
það töluvert. Sný jeg mjer því j
helst til hans og vonast til að j
hann bregðist vel við með leið-
beiningar.
; Það mun nú margur segja að
það sje ráð í tíma tekið, að fara j
nú þegar að ákveða hvemig mað-
; ur skuli ganga klæddur á þúsund
j ára afmæli alþingis. En það er
J síst of snemt, þar sem~ aðeins
rúmt ár er til stefnu, eða komi
það nú upp úr kafinu að enginn
maður eigi föt sem farandi er í 1
við það tækifæri.
Svo mjög skal þá til alls vanda. j
Hugsjón Jóhannesar úr Kötlum j
er sú, að sem flestir beri þar lit-
klæði og kemst hann svo að orði: ,
„Ef öll þjóðin, óskift, ætti mann- ;
lund til að bera sinn sjerkjöma !
búning á hátíðinni 1930, þyrftu j
hinir útlendu gestir ekki að spyrj- '
ast fyrir um það, hverjir væru ■
Islendingar meðal þingheims“.
Það er nærgætni mikil hjá 1
honum og þakkarverð, að vilja i
taka af „hinum útlendu gestum“ '
slíkt ómak sem þetta. Mætti og ;
telja það öldungis óvíst, að hægt j
yrði að koma auga á hina stór-
kostlegu yfirburði Islendinga
fram yfir aðrar þjóðir, væru
þeir þar klæddir sem aðrir menn.
Þetta er að vísu gott, en eigi
það að teljast þjóðarnauðsyn, að
litklæði verði lögð á herðar hverj-
um íslending, þetta herrans ár
1930 og svo þaðan í frá, þá verða
þau að hafa fleira til síns ágætis.
Og eigi menn að leggja þann bún-
ing niður, sem nú er notaður al-
ment, þá verða nýju fötin að
vera að einhverju leyti betri en
þau gömiu og á engan hátt lak-
ari.
En er þá hægt að segja það
með sanni um litklæðin. Það er
álit Jóhannesar úr Kötlum. Hann
segir meðal annars: „Litklæði era
sjerlega vel fallin til að nota í
þau íslenska dúka“.
Hvað það snertir mun varla
meining hans að jakkafötin standi
þeim að baki.
„Mjög vandalítið er að sauma
þau, svo að hver laghent stúlka
myndi geta það“, segir Jóhannes.
Það getur vel verið að skykkj-
an og kvrtillinn sjeu einföld í
sniði, en líklega geta þau þó far-
ið illa, en hvað buxumar snertir,
þá mun. fráleitt minni vandi að
sauma þær þótt þær eigi að vera
við litklæði. En það er nu einu
sinni svo með saumaskapinn, að
tískan krefst þess, að öll „betri
föt“ sjeu saumuð hjá klæðskerum
og ekki er ugglaust nema litklæð-
in lendi þar einnig í „dúnmjúku
daðri“ við tískuna.
„Þau era Ijettari, þægilegri og
hlýrri en jakkaföt“, segir Jó-
hannes. Mjer er spum: Hvemig
má það ske? Fráleitt þarf í þau
rhinna efni, og gjöri maður ráð
fvrir að hvorttveggju fötin sjeu
saumuð úr svipuðu efni, hvemig
geta iitklæðin þá orðið ljettari en
4

hin? Þá er hvort þau sjeu
„þægilegri og hlýrri“. Mjer verð-
ur ósjálfrátt litið á skykkjuna.
Er hún þægileg og hlý? Nei, það
nær ekki nokkurri átt. Hún hlýt-
ur að vera þeim til óþæginda
sem hreyfa henduraar til nokk-
urra muna og það er flestum
þörf á að gera. Og skjólgóð er
hún ekki.
Við getum hugsað okkur að
Jóhannes úr Kötlum færi landveg
til Þingvalla 1930 og hrepti mót-
vind. Ótrúlegt þykir mjer að
skykkjan yrði þá til mikillar
hlifðar. Fengi hann svo úrhellis-
rigningu á Uxahryggjum, þá, já
þá mætti kyrtiUinn vera búinn til
úr vel þæfðu vaðmáli, ef hann
ætti ekki að vökna.
„Auðvelt er að klæðast innan
þeirra meira eða minna eftir at-
vikum, án þess að á því beri“,
segir Jóhannes.
Mikill kostur er þetta, þó ein-
hver takmörk hljóti að vera fyrir
þenslu klæðanna og samdrætti.
Líklega er það svipað með þau og
jakkafötin, að öðra leyti en því,
að þar er peysu ætlað rúm utan
yfir vestinu.
„Hægt er að nota þau betur út
en venjulegan klæðnað“, segir Jó-
hannes. Tæplega munu þessi orð
geta átt við hina dæmalausu
skykkju. HefUr margur haldið, að
enginn myndi endast til að nýta
hana til fulls. Hvað eiga menn að
gjöra við hana þegar hún fer að
snjást og er engin skrautflík
lengur? Eiga menn að nota hana
við slátt, við skepnuhirðingu Og í
mógröfum? Jeg hygg að mörgum
þætti slíkt nýstárleg sjón. Ann-
ars finst mörgum þeim er erfið-
isvinnu stunda, það einkennilegt
að heyra talað um að hægt sje
að nota litklæðin betur út en t.
TTxxdir tm-liðsih.j álmi.
(Úr Sigurður kviðu Fáfnisbana).
Jeg geng með þjer upp fjallshlíð einn góðan veðurdag
er glóir sól á tindi og erm er nýtt þitt lag.
Jeg geng með þjer í ljóma, sem lýsir oft að kveldi
og læt þig ekkert vita um sár af fomum eldi.
Því margt skal vera falið þá frjálsu morgunstund
er fyrstu spor þú tekur í gróðrar helgilund.
—Við stígum inn í tjaldið,sem stöðvað margan hefur.
Nú stöndum við þar báðir, er mærin unga sefur.
Svo geng jeg burtu hljóður minn grýtta þyrnistig.
Jeg gæti þess þú vitir hreint ekki neitt um mig.
Því eldra fólki er Ijóst að úr öllu best svo raknar
að ein þið sjeuð tvö þegar mær af svefni vaknar.
Og þó jeg sje í fjarlægð jeg fann svo margt og veít
um fundinn ykkar tveggja, sem undir hjálmi jeg leit.
Og enn er líka stundum sem óvart hjartað ljósti
þau æðaslögin tíðu í hreinnar meyjar brjósti.
Og ef til vill þig granar hvað yfir og undir býr
þó ei sje jeg til fregna, því straumur tímans gnýr.
Og meðan á þá báru, sem hleypur hjá þú hyggur,
þá heyrast stundum dunur frá því sem ofar liggur.
Jeg gengi í burtu hljóður — og geng svo enn til þín.
Þau gnýja nú og kliða í holti ljóðin mín.
Á meðan andblær vorsins um engi niðar hraður
I jeg ætla mjer að vera um stund þinn nýi maður. —
Sigurjón Friðjónsson.
d. jakkaföt. Þau eru notuð þang-
að til að þau era alveg ónýt og
að nota litklæðin lengur, finst víst
engum ástæða til.
Þá er síðasta röksemd Jóhann-
esar: „Þau eru ódýrari en venju-
legur nútíðarbúningur karla“.
Engar líkur færir hann fram
þessari fullyrðingu til stuðnings,
og eru lítil líkindi til að honum
takist það. Tryggvi Magnússon
segir: „Það er hægt að kosta svó
miklu til hans (búningsins), sem
hver vill og má næstum því líka
segja svo litlu sem hver vill“.
Nákvæmlega hið sama má segja
um jakkaföt. En hver eru þá á-
gæti þessa nýja búnings, þau er
gjöra hann verðugan þeirrar náð-
ar, að nota hann. Hann er falleg-
ur, segja dáendur hans. Víst eru
rauðir dúkar og bláir fallegir, og
sem sýningargripir geymdir á
safni, eru litklæði viðlitsverð. En
von er að menn veigri sjer við að
sýna sig í þeim „utan gátta“,
enda telur Jóhannes fegurð þeirra
ekki aðalatriði nje hvað þau reyn-
ist hagkvæm, heldur „hversu þýð-
ingarmikil þau gætu orðið sem
þjóðbúningur“. Þau ein geta eftir
þvi talist þjóðleg. Mjer finst,
satt að segja, fleira þjóðlegt en
það, sem er gamalt og mín skoð-
un er sú, að þau föt sem íslend-
ingar klæðast nú, sjeu engu ó-
þjóðlegri fyrir það, þótt skykkj-
ur okkar „gömlu og góðu“ for-
feðra, Hrapps á Grjótá og Marð-
ar Valgarðssonar og annara
slíkra, væru með öðra sniði.
Ef litklæðin eru og hafa ver-
ið fögur og hagkvæm, hversvegna
voru þau þá niðurlögð um langt
skeið?
Annar búningur þægilegri og
meir í samræmi við kröfur þeirr-
ar kynslóðar sem þá var uppi,
hefur auðvitað ratt þeim úr vegi.
„Það heldur velli sem hæfast er“
en ekki það sem er elst. Og era
þá Islendingar tuttugustu aldar-
innai' líkari hinum fornu köppum
heldur en kynslóð sú er lagði lit-
klæðin til hliðar? Nei, slíkt er ó-
hugsandi, sem betur fer.
Jeg hef sjeð hina ungu Islend-
inga í litklæðum þessum, með
gljáandi lakkskó á fótum og satt
að segja hafði jeg gjört mjer
aðra hugmynd um forfeðuma,
hvað útlit og framkomu viðvíkur.
Þó er ein undantekning þar frá.
Ber hún fyrir augu manna í höf-
uðstað þessa lands, jafnan á
helgidögum. Má þar líta hjálm
skygðan,. atgeir fagurlega búinn
og litklæði svo skrautleg að varla
munu fegri finnast. Ekki er það
þó Jóhannes úr Kötlum sem þar
er á ferð, því miður, heldur „Odd-
ur hinn sterki, skálds- og for-
mannssonur af; Skaganum“. Er
hátt borið merki hins foma hetju-
skapar, þar sem hann ei.
Já, mjer er sannarlega undrunar-
efni að slík hreyfing, sem þessi lit-
klæðafaraldur skuli eiga nokkrar
rætur í íslensku þjóðlífi. Hjer á
landi hafa orðið meiri framfarir
síðustu áratugina en þúsund ár
DOSTOJEWSKI: Glæpur og refaing.
vaxandi og næði hámarki sínu rjett áður en verkið væri
unnið. Þetta hámark hjeldist svo meðan á verkinu stæði
og ef til vill í nokkurn tíma á eftir og eyddist svo eins og
hver annar sjúkdómur. Hinu þóttist hann ekki fær um að
skera úr, hvort sjúkdómur væri skilyrði glæpsins eða
hvort glæpur væri svo einkennilegs eðlis að honum fylgdi
einhver sjúkdómur. Þegar hann hafði velt þessu þannig
fyrir sjer, komst hann að þeirri niðurstöðu, að á sjálf-
um honum mundu ekki verða svo sjúk umskifti, þegar
til framkvæmdanna kæmi, en hann mundi hafa fult vald á
vilja sínum og vitsmunum, af þeirri einföldu ástæðu, að
fyrirætlun hans „væri ekki glæpur“ . . . Við hlaupum
yfir það, hvernig hann komst að þessari síðustu niður-
stöðu. Því skal einungis bætt við, að hann lagði mjög litla
áherslu á verklega’ erfiðleika á framkvæmd málsins. „Það
er aðeins um að gera, að hafa alt þetta á valdi viljans og
skynseminnar og þá verður sigrast á þeim erfiðleikum
þegar að því kemur að framkvæma þarf málið í hverju
einstöku atriði“.
En úr þessu varð ekkert. Einskisvert atvik varð til
þess að hann tapaði sjer alveg áður en hann var kominn
niður stigann. Þegar hann gekk fram hjá eldhúsdyrum
húsmóður sinar, sem stóðu upp á gátt eins og venjulega,
þá gægðist hann varlega inn, til þess að sannfæra sig um
það, að húsmóðirin væri ekki heima sjálf í fjarvera Nast-
asju, eða að dymar inn til hennar væra vel læstar, ef hún
væri heima, svo að hún gæti ekki sjeð hann gánga inn og
taka öxina. En hann varð ákaflega agndofa þegar hann
sá, að Nastasja var sjálf í eldhúsinu og var meira að
segja við vinnu sína — hún tók þvott upp úr körfu og
hengdi hann til þerris á snúru. 'gar hún kom auga á
hann, hætti hún og emblíndi á hann meðan hann fór
framhjá. Hann leit undan og ljet sem hann hefði ekki
sjeð hana. En það var útsjeð um það, hann halði enga
exi! Honum fanst sem ógurlegt högg hefði dunið á sjer.
— En hvomig gat mjer dottið það í hug, sagði hann við
sjálfan sig, þegar hann gekk út um götudyrnar, hvernig
gat mjer dottið það í hug, að hún hlyti áreiðanlega að
vera farin út einmitt á þessari stund ? Hvernig í ósköpun-
um gat jeg umsvifalaust gert ráð fyrir þessu? Hann var
mjög dapur, hann var auðmýktur að honum fanst. Hann
var að því kominn að reka upp illhryssingshlátur að sjálf-
um sjer. I honum svaU undimiðri dýrslegt æði.
Hann stansaði í hliðinu, sokkinn í hugsanir sínav.
Honum virtist það óþolandi, að fara að eigra tilgangs-
laust um götumar, en honum fanst það enn þá meira ó-
þolandi, að fara aftur til herbergis síns. — Þvílíkt tæki
færi hef jeg nú ekki látið ganga úr greipum mjer, muldr-
aði hann meðan hann stóð ráðalaus í hliðinu gagnvart
hinni dimmu kitra vinnumannsins, sem einnig stóð opin.
1 kitrunni, undir bekknum hægi'a megin, sá hann glitra á
eitthvað ... hann leit í kringum sig, enginn var nálægt.
Hann læddist þangað á tánum og kallaði lágt á vinnu-
manninn. — Auðvitað er hann hjer ekki, hann hlýtur að
vera einhversstaðar á næstu grösum, úr því dymar standa
opnar. Hann hentist í einu stökki að öxinni, það var sann-
arlega öxi, þreif eldingarsnögt inn í brennihlaðann og kipti
henni til sín, hengdi hana tafarlaust í lykkjuna, stakk
báðum höndum í vasana og fór út. Enginn hafði sjeð
hailh. „Þar sem vitið vantar, er veldi djöfulsins“, hugsaði
hann glottandi. Þetta atvik hresti hann mjög mikið.
Hann gekk rólega og kæruleysislega ofan götuna.
Hann fór sjer að engu óðslega, til þess að vekja ekki gi-un.
Hann horfði lítið á þá, sem fram hjá fóru til þess að láta
ekki á sjer bera. Alt í einu datt honum hatturinn í hug.
— Guð minn góður, í fyrradag átti jeg peninga og hafði
ekki hugsun á því að kaupa mjer húfu. Og hann bölvaði.
Þegar honum varð af hendingu litið inn í búð, sá hann að
veggklukkan þar inni var orðin tíu mínútur yfir sjö. Nú
varð hann að flýta sjer en fara samt krók. Hann ætlaði
að koma að húsinu hinum megin frá.
Þegar hann velti þessu öllu fyrir sjer áður fyr, hafði
honum stundum fundist, að hann mundi verða æstur af
ótta. En nú fann hann til lítils ótta eða alls einskis. Með-
an hann gekk eftir götun^ ^ hann að hugsa um annað;
sem kom þessu ekki viði e ^ins andartak í senn. TJm
leið og hann gekk fram W^^Up-garðinum var hann al-
tekinn af þeirri hugmyndi ^efsu það mundi bæta loftið í
bænum, ef sett yrðu v^bj^ með háum gosbrunnum á
öll torg, eins og í þessum r1, Svo komst hann að þeirri
niðurstöðu að stækka ætti ú^inn og sameina hann öðr-
um garði og mundi það vet1 ^seði fegurra og nytsamara
fyrir bæinn. Svo fór hanP 1 ,Velta því fyrir sjer hveraig
á því stæði, að í stórbæjU^Þaðist fólkið, ekki einungis
af nauðsyn en einnig af til^’^águ, í þá borgarhluta þar
sem engir garðar væra og gosbrunnar, ekkert nema
óhreinindi, ódaunn og aU^^1, ömurleiki. Hann mintist
einnig ferða sjálfs sín uri ^int heytorgið og rankaði
við sjer andartak. — Hv^yitfirring er þetta, hugsaði
hann. Nei, það er best að ekki neitt. Því skaut alt
í einu upp í honum, að sV0,tvaeri víst ástatt um dauða-
dæmda menn á leið til af^staðarins, hugsumn mundi
tylla sjer á alt það, sem fyt ^Ugun bæri. En hann kæfði
þessa hugsun undir eins. ’!e hú nálgaðist hann húsið
... Þama er það, þarna eri'^ar. Alt í einu sló klukka
í nágrenninu eitt högg. vað er a’tarna! Það getur
ekki verið rjett, klukkan að vera of fljót.
Hann var svo heppinn. .^omast einnig í þetta sinn
ósjeður inn úr hliðinu. ÞJ^^i meira að segja svo til,
eins og það hefði verið fr ákveðið, að óskaplega
stóra heyhlassi var ekið i*1^ hliðið rjett á undan hon-
um. Hann var falinn á ð vagmnn og smaug snar-
lega inn um uppganginn h#!a áieginn. Hinum megin við
hlassið heyrðust óp og hlátj’ hann hafði engan sjeð
og engum mætt. I hinum st°r ferhymda húsagarði stóðu
margir gluggar opnir, en híy leit ekki upp, hann hafði
ekki nógan kraft til þess. Upp í íbúð gömlu kon-
unnar lá beint fyrir fran^^hn. Hann dró djúpt and-
ann og þrýsti hendinni ^lfandi hjarta sjer. Hann
fálmaði eftir öxinni, rjetti Og fór að ganga upp stig-
ann, hægt og gætilega og ^ staðar á hverju augnabliki
og hlustaði. En í öllum stiganum var þá kyrt og tómt.
Allar hurðir voru lokaðar og hann mætti engum. Á annai i
hæð var reyndar opin íbúð og þar inni vora málarar ?ð
vinnu, en þeir urðu hans ekki varir. Hann nam staðar
andartak, hugsaði sig um og hjelt áfram. — Jú, það væri
reyndar betra, að þeir væru hjer ekki, en þetta er tveim-
ur hæðum fyrir ofan þá.
Hann kom upp á fjórðu hæð, þama voru dyrnar og
þarna íbúðin beint á móti, hún var tóm. íbúðin á þriðju
hæð, fyrir neðan íbúð gömlu konunnar, var líka sjálfsagt
tóm, því nafnspjaldið, sem verið hafði á hurðinni var
horfið. Fólkið var sjálfsagt flutt í burtu! Hann stóð kyr
og hjelt niðri í sjer andanum. Eitt andartak datt honum
það í hug, hvort hann ætti ekki að snúa við aftur. En
hann svaraði ekki sjálfum sjer, en fór að hlusta við dyr
gömlu konunnar. Inni var dauðaþögn. Svo hlustaði hann
ennþá einu sinni niður stigann, hlustaði lengi og ákaft,
svo leit hann í kringum sig í síðasta sinn, ákvað sig,
rjetti úr sjer og þreifaði um öxina. — Ætli jeg sje ekki
hvæðilega fölur? hugsaði hann. Er jeg ekki alt of æstur?
Hún t r tortryggin. Ætti jeg ekki að hinkra við — þang-
að til hjartað verður rólegra?
En hjai'tað varð ekki rólegra. Þvert á móti. Það var
eins og það gerði sjer leik að því að hamast meira og
meira . .. hann þoldi þetta ekki lengur, hann lvfti hend-
inni hægt upp í klukkustrenginn og tók í hann. Eftir
hálfa mínútu bringdi hann aftur, meira. Ekkert svar. Það
var sjálfsagt óviðeigandi að halda áfram að hringja. Auð-
vitað var kerlingin heima,en hún var tortryggin og ein.
Hann þekti b.áttalag hennar dálítið, og ennhá einu sinni
lagði hann rað þ.i< að hurðinni og hlustaði. Hvovt sem
það v >■ af því, að skilningarvit hans voru orðin yfimátt-
úrlega skörp, þó að það væri ólíklegt, eða af því, að eitt-
hvað hre fðist í raun og veru fyrir framan hann, þá fann
ham alt í einu til þess að hönd þreifaði varlega um sner-
ilinn og að það skr.iáfaði í kjól rjett innan við hurðma
Fast hiá honum, himnn megin við lásinn, stóð einhver og
þrýsti, að því er honum virtist, eyrunum að hurðinni al-
veg eins og hann. Hann hreyfði síg viljandi og muldraði
eitthvað upphátt við sjálfan sig, til þess að ekki væri svo
að sjá, að hann færi i felur. Svo hringdi hann í þriðja
sinn, en hægt og rólega, alveg óþolinmæðislaust. Seinna
þegaf hann hugsaði um bið sína þaraa fyrir framar,
dvrnar — en þetta augnablik brendist að eilífu inn í end-
urminningu hans — þá -gat hann aldrei skilið hveraig
hann gat verið svona afskaplega út undir sig á þessari
stund, og það því síður sem skynsemi hans varð stund-
um mjög þokukend og hann hætti næstum því að finna
til líkama síns ... Nokkrar sekundur liðu — svo heyrði
hann að brandinum var skotið frá.
^ VII.
Dyrnar opnuðust, eins og áður, aðeins örlítið og aft-
ur störðu á hann innan úr myrkrinu tvö skörp, tortrygnis-
leg augu. Þá kom fát á Raskolnikof og honum hafði næst-
um því orðið á mesta skyssa. Af þvi að hann óttaðist það,
að kerlingin mundi ekki verða róleg við það að sjá hann,
en verða skelkuð af því að vera ein hjá honum og loka sig
aftur inni, greip hann í hurðina og dró hana til sín. Þeg-
ar gamla konan varð þessa vör greip hún fast um sneril-
inn, en spvrnti samt ekki á móti og dró hann hana því
með hurðinni næstum því alveg út í stigann. Hún stóð þvi
í miðjum dyrunum án þes að hleypa honum inn. Hann
gekk rakleitt að henni. gamla konan hrökk óttaslegin aft-
ur á bak, ætlaði að segja eitthvað, en kom engu orði upp
og starði beint framan í hann.
— Góðan daginn, Aljona Ivánovna, sagði hann eins
hispurslaust og hann gat, en röddin sveik hann, hún
sprakk og titraði — jeg kem til vðar ... með veð ... en
eigum við ekki heldur að koma inn í Ijósið. Hann ljet
hana standa kyrra, en beið ekki boðanna og gekk rakleitt
inn í stofu hennar. Gamla konan hljóp á eftir honum. Alt
í einu varð henni ljett um mál.