Lögrétta - 29.07.1931, Blaðsíða 3

4
LÖGRJETTA
jafnaðarmenn og einn. Framsókn-
armaður, Halldór Stefánsson, en
móti allir aðrir Framsóknarmenn.
Allar tillögur fjárveitinganefndar
voru annars samþyktar, en feldar
flestar breytingatillögur einstakra
þingmanna og voru þær flestar
um nýja vegi, brýr, síma o. sl.
Tvær tillögur lágu einnig fyrir
um atvinnuleysisstyrk, frá Einari
Amórssyni og Jóh. Þ. Jósefssyni
um 500 þús. kr. til atvinnubóta í
kaupstöðum og kauptúnum og frá
jafnaðarmönnum um 300 þús. kr.
í sama skyni. Þær voru báðar
feldar.
Kartöflukjallari og mark-
aðsskáli.
Bjami Ásgeirsson og Pjetur
Ottesen flytja frumvarp um það
að ríkisstjórninni sje heimilt að
láta reisa á hentugum stað í
Reykjavík kjallara til öruggrar
geymslu á kartöflum, sem fram-
leiddar eru í landinu og ætiaðar-
til sölu innanlands, og sje stærð
kjallarans ákveðin með hliðsjón
af því, að hann rúmi 10000 tunn-
ur. Ennfremur er stjórninni heim-
ilt að láta reisa ofan á kjallaran-
um skála með hæfilegum umbún-
aði til þess að þar geti farið fram,
þegar ástæður leyfa, sala njeð
markaðssniði á íslenskum afurð-
um. Þegar kartöflukjallarinn er
fullgerður, skal hann leigður til
Búðir á» Suæfellsnesi.
Búðir á Snæfellsnesi em einn af
fegurstu stöðum þessa lands. öld-
um saman var þar verslunarstað-
ur Snæfellinga sunnan fjalla, lengi
nefndur Hraunhöfn og stóð í nesi
ofan við Búðaós, en var síðar
fluttur niður í hraunjaðarinn,
þar sem sjórinn fellur fyrst inn
í Ósinn, og þar standa Búðir nú.
Það mun hafa verið nálægt síð-
ustu aldamótum, að verslun lagð-
| ist þar að mestu niður og fluttist
i til Ólafsvíkur, eða að einhverju
| leyti að Arnarstapa, sem er
nokkru utar. Þá hafði og sjávar-
þeirra nota, sem segir í 1. gr., j útgerðin, sem öldum saman hafði
íslenskum kartöfluframleiðendum j verið rekin frá hinum alkunnu
og þeim, er versla með íslenskar
kartöflur. Þegar markaðsskálinn flutst norður fyrir nesið, til Öl-
verstöðvum sunnan Jökulsins,
er fuligerður, skal leigja hann |
þeim einstaklingum eða fjelögum, j
sem vilja selja þar eða láta selja j
íslenskar afurðir, þær sem hag- j
kvæmt þykir að hafa á boðstólum j
á þann hátt. -— Samskonar frv. j
var flutt á seinasta þingi.
Ýms mál frá síðasta þingi. j
Mikill fjöidi máia þeirra, sem
fram hafa komið á þessu þingi
eru sömu málin og lágu fyrir
seinasta þingi, lítið eða ekkert :
breytt, og varð ekki lokið þá. j
Þannig er um frumvarp Jóns Þor- j
lákssonar um verðfestingu papp- ;
írsgjaldeyris, frumvarp jafnaðar- i
mannanna um jöfnunarsjóð ríkis- j
ins, frv. Jóns Baldvinssonar um j
Rafveitulánasjóð fslands, frv. um !
breytingu á stjórn síldarbræðsl-
unnar, fiv. um heimild fyrir i
stjórniria til að styðja að útflutn-
ingi á nýjum fiski, um stækkun
lögsagnarumdæmis Reyk j avíkur,
um heimild til þess að starfrækja
lýðskóla með skylduvimiu, um
ríkiseinkasölu á tóbaki og eld-
spýtum, um ríkisútgáfu á löggilt-
um skólabókum, frv. jafnaðar- .
manna um fasteignaskatt og j
tekju- og eignaskatt og frv. Jóns
Baldvinssonar til nýrra fram- j
færslulaga (fátækralaga), ýms
frv. um hafnarbætur, vegagerðir
o. fl. Frá þessum málum hefur
Lögrjetta áður skýrt og mun
einnig rekja meðferð þeirra nú j
eftir því sem þau koma fyrir á
þingi.
afsvíkur og á Sand. Þegar strand-
ferðir hófust og breyting komst
á eldri samgönguleiðir bæði innan
lands og út frá landinu, varð
Ólafsvík viðkomustaður skipanna,
en suðurbygð Snæfellsnessins
misti þær samgöngur og við-
skiftaleiðir, sem hún áður hafði
haft, einangraðist og fjekk erfið-
leika við að stríða, sem staðíð
hafa henni mjög fjmir þrifum nú
á síðari tímum. Þetta er nú fyrst
að breytast með bílbrautarlagn-
ingunni frá Borgamesi og út Snæ-
fellsnesið, annars vegar norður
vfir fjallgarðinn til Stykkishólms,
en hinsvegar út suðurbyggðina til
Búða og þaðan norður yfir til
ólafsvíkur. Þessar leiðir eru nú
þegar bílgengar, en svo á brautin
að komast út áð Amarstapa og ef
til vill alla Ieið kringum Jökulinn.
Bílfært er nú að Hamraendum,
ytst í Breiðuvíkinni, en þaðan
kvað vera erfitt að leggja braut-
ina út að Stapa, og á það þó að
gerast.
Þessar samgöngubætur voru
lífsnauðsyn fyrir Suðurbygð Snæ-
fellsnessins, og þær hljóta líka að
leiða það af sjer, þegar frá líður,
að standferðaskipin og Faxaflóa-
báturinn komi oftar við á Suður-
bygðinni, Skóganesi, Búðum og
Stapa, en verið hefur til þessa.
Sveitimar þar eru fagrar og
björgulegar og eiga án fyrir sjer
góða framtíð.
Á Búðum er, eins og þegar
hefur verið sagt, mjög fallegt. í
vestri gnæfir við himin bunga
Snæfellsjökulsins, há og tiignar-
leg. Innan við hana, um Fróðár-
heiði, liggur vegurinn til Ólafs-
víkur. Þá tekur við einkennilegur
fjallgarður, tindóttur mjög, og
eru þar neðst Axlarhyma, Mæli-
fell, Stakkfell, Kambar, Bláfeldur
o. s. frv., en hærra uppi Helgrind-
j ur, með hvítum hjamflekkjum
! milli blárra hamrastalla. Neðan
við fjöllin og fram til sjávar er
sljettlendi, víðast hvar grænt og
grasi vaxið, en hraunflákar á
milli, og strendumar eru ljósgul-
ir skeljasandar. Stærsta hraunið
þarna er Búðahraun. Eru upptök
þess á sl j ettlendinu neðan við
fjallgarðinn og nær það út í sjó.
Gígurinri, sem hraunið hefur
runnið úr, heitir Búðaklettur og
rís upp eins og höfði í miðju
í hrauninu. Er nú gjgurinn að
nokkru leyti klæddur grasi, berja-
lyngi og skógviðarhríslum móti
Ríkisstjórninni, fyrir hönd ríkis- ’
sjóðs, er heimilt að ábyrgjast j
rekstrarlán fyrir eitt ár í senn j
fyrir Útvegsbanka íslands h/f, er j
hann tekur á þessu ári hjá er- j
lendum banka eða bönkum, alt að j
150000 sterlingspundum, eða til- !
svarandi fjárhæð í annari er- i
lendri mynt.
Rekstrarlán handa tJtvegsbank-
anum.
Fjárhagsnefnd neðri deildar
flytur svohljóðandi frumvarp:
Valur knattspyrnufjelag K. F.
U. M. hefur nú kept í Kaupm.-
höfn og tapaði þar með 3:1 og í
Odense og vann þar með 6:1.
Kafbátur Wilkins er nú kominn
til Bergen eftir viðgerðina og
ætlar bráðlega aftur norður í ís.
Dáinn er 21. þ. m. Sveinn Jóns-
son bóndi í Fagradal, rúmlega
áttræður, dugnaðarbóndi og list-
hneigður, samdi sönglög og kvæði
í tómstundum sínum.
Sund. Nýlega var haldið hjer
sundmeistaramót 1. S. í. og varð
Jónas Halldórsson sundkappi Is-
lands, en Þórunn Sveinsdóttir
setti nýtt íslenskt met, í 200 m.
bringusundi (3 mín. 41 sek.).
Dáinn er 28. þ. m. hjer í bæn-
um Jens Ólafsson trjesmiður, 92
ára og hafði verið hjer í 60 ár.
íslendingasögur á dönsku, 9.
hefti, með framhaldi Njálu, er
nýkomið út.
Hafrannsóknai-skipið Dana hef-
ur verið hjer og farið hjeðan
rannsöknarleiðangra. Með skipinu
hefur verið dr. Bjarni Sæmunds-
son og dr. Johannes Schmidt er
suðri, en að norðan eru *riiosa-
þembur með lyngflákum og ein-
stökum hríslum til og frá. Annars
er mikill gróður í Búðahrauni,
með blómaskrauti og meira fjöl-
gresi en víðast hvar annarsstaðar
hjer á landi. Veldur því skjólið í
hraunhvilftunum, sem eru marg-
ar og fjölbreyttar. Víða eru þar
allstórar skógviðarhríslur og sum-
staðar reyniviðarhríslur, og
burknar eru þar víða stórir og
fallegir.
Austan við hraunjaðarinn er
Búðaós. Falla í hann þrjár ár of-
an úr fjöllunum, en allar smáar.
Þær heita Hraunhafnará, Bjam-
arfossá og Kálfá. Sjór fellur út
og inn um ósinn, svo að stórir
vjelbátar komast þar inn um flóð,
en þegar alfallið er út verður ekki
komist í gegn á smábátum. Versl-
unarskipin voru áður fyr ekki
stærri en stórir vjelbátar eru nú,
og lágu þau örugg á hinni svo-
nefndu Hraunhöfn innan við Ós-
inn. Um flóð er þar stórt vatn
að sjá, en flatar leirur um fjöru.
Þó er sunnan megin svo djúpt
vatn, að það tæmist ekki við út-
fall. Silungur fer út og inn uvn
ósinn og upp í ámar, og er þar
nokkur veiði, og síðari hluta sum-
ars er silungur veiddur með
ádrætti niðri í ósnum. Bílvegur-
inn liggur nú fyrir ofan flæðið, en
þó neðan við flæðistokkana og
verður ekki farinn meðan flóð er
hæst. Yrði að líkindum ódýrara
að brúa Ósinn, þar sem hann er
mjóstur ,en að leggja bílbraut,
sem altaf væri fær, ofan við flóð-
ið.
Fyrir nokkrum árum keypti
Jónas Gíslason, áður kaupmaður
á Fáskrúiðsfirði, hálfar Búðir af
Finnboga Lárussyni, sem lengi
hafði búið þar en nú er kaupmað-
ur í Ólafsvík, og í fyrra keypti
Ósvaldur Knudsen málari hjer í
bænum hinn helming jarðarinnar
af Finnboga. Búa þeir Jónas og
I Ósvaldur þar nú í fjelagi. Húsa-
1 kynni em þar mikil frá éldri tím-
um og hafa nú fengið góða að-
gerð. I sumar hefur verið aug-
ljóst, að þar yrði tekið á móti
gestum bæði til gistingar og dval-
ar um lengri eða skemri tíma.
Frú Jóhanna Olgeirsson frá ísa-
firði stendur fyrir móttöku gest-
anna. Búðir eru að mörgu leyti
mjög vel fallinn staður til sumar-
dvalar.
nýlega kominn hingað til þess að
taka þátt í rannsóknum, en hann
er forstöðumaður þeirra. Hann
hefur haldið hjer merkilegan fyr-
irlestur um þær og verður síðar
sagt nánar frá þeim.
Sögunni verður lokið í næsta
mánuði. Mun Ixigrjetta þá máske
birta þýðingu á einni af sögum
Tolstoys. í blaðinu hefst einnig
bráðlega safn af brjefum merkra
manna.
Skemtiskip enskt er hjer í dag.
í orðunefnd hefur Alþingi kos-
ið Aðalstein Kristinsson fram-
kvæmdastjóra S. í. S., í stað
Klemens heit. Jónssonar.
----o----
Prentpmiðjan Acta.