Mjölnir - 07.01.1914, Síða 3

15
MJ0LNIR-
ið. Þeir sem ekki eru í Ræktunarfje-
laginu ættu að kosta kapps um að ná
í það á einhvern hátt, fá það lánað,
ef ekki verður á annan hátt í það náð.
E. F.
Bæjarstjórnin-
Flestir eða allir munu einhuga á því
máli, að það varði miklu landsbúa alla
að landsstjórnin sje góð, að í stjórn allra
landsmála sje gætt hagsýni og varfærm.
Um hitt ér mikiu síður fengist þó ráðs-
mensku hjeraðs- eða sveitastjórna sje f
verulegum atriðum ábótavatn og má það
þó undarlegt heita, því það er vissulega
svo, að um það er eigi mihna vert fyrir
hagsmuni þeirra, er slíkt tekur til, en hitt
að landsstjórnin sje eigi í óreiðu. Það er
jafnvel svo, að hagsýnisvana stjórn í slik-
um málum bitnar miklu beinna og því til-
finnanlegar á einstaklingunum.
Almenningur hjer í bænum virðist gefa
því sáralítinn gaum, að öllum jafnaði,
hvernig bœjarstjórninni hjer lánast með-
ferðin á málum hans.
Aðeins blossar upp dálítill áhuganeisti
hjá nokkrum smáhvirfingum manna um
það bil er árlegar fulltrúakosningar fara
fram. Er sá áhugi þó vanalega aðeins fyr-
ir því, að »koma sinum mönnum að,«
án verulegs tillits til skoðana þeirra á
bæjarmálum, sem auk þess munu venju-
lega fjöldanum alveg ókunnar.
Slíkt áhugaleysi og þekkingarskortur get-
ur verið mjög skaðlegt fyrir happasæl úr-
slit þeirra mála, er bæinn varða miklu og
höfum vjer því afráðið að taka til athug-
unar i næstu blöðum »Mjölnis« þau hin
helstu mál, er til úrslita bæjarstjórnarinn-
ar munu koma í nánustu framtíð. Jafn-
framt munum vjer láta skýra frá ráðstöf-
unum bæjarstjórnarinnar um þau mál, er
hún fær til meðferðar og "afskiftum hvers
einstaks bæjarfulltrua af þeim.
Fundur 30. des. 1913.
Eptir beiðni »Mjölnis« fór jeg á síðasta
bæjarstjórnarfund til að grenslast eptir hvað
þar gerðist tíðinda.
Var jeg eigi ófús til þessarar farar, með-
al annars af því, að jeg hafði heyrt ýms-
ar sögur um að fundir hefðu verið býsna
líflegir undanfarið, svo að jafnvel hefði
legið við handalögmáli milli einhverra bæ-
jarfulltrúa. Að vísu bjóst jeg við að þetta
mundu vera ýkjur, en hafði þó von um að
sjá eitthvað nýstárlegt.
Þær vonir brugðust ekki og er best jeg
segi af ljetta, áður en jeg vík að málun-
um.
Fundur var nýbyrjaður þegar jeg kom
og brá mjer heldur í brún er jeg kom í
anddyrið, því þangað heyrðist sónn svo
mikill, að jeg hefi eigi heyrt meiri af jarmi
á kvíastekk. — Jeg áræddi þó að opna
hurðina og þá var ráðin gátan, þvi inni
fyrir krunkaði hver með sínu nefi og odd-
vitinn þó hæst! Af þessu kom hávaðinn.
Eftir litla stund slotaði svo mestu látunum
að heyra mátti róm þess er mest gat arg-
að, þrátt fyrir umlið í hinum. Það eru nú
orðið kölluð skipuleg rœðuhöld í bæjar-
stjórn Akureyrarkaupstaðar. Yfirleitt minn-
ist jeg þess eigi að hafa sjeð óformlegra
og lausalopalegra fundarhald hvorki fyr
nje síðar.
Framkoma fulltrúanna margra sýndist
mjer eigi vel til þess fallin að auka virð-
ingu borgaranna fyrir bæjarstjórninni.
Þeir sitja t. d. svælandi einhverja vindla-
frelsterta svo að varla sjer í þá fyrir bræl-
unni og ólíft verður í salnum, halda hróka-
ræður innbyrðis, þó einhver sje að tala o-
fl. o. fl. Það er vitanlegt að á þetta eru
eigi allir jafnsekir og mun jeg síðar nefna
þá verstu, ef þetta lagast ekki.
Oddvitinn ætti að temja sjer röggsam-
legri fundarstjórn, þvi það er oviðkunnan-
legt að fulltrúar, sern eru að tala,
skuli þurfa að hasta á hann svo til þeirra
heyrist. Það urðu tveir að gera á þessum
fundi (M. J. Kr. og O. T.).
Dagskráin var heldur »þunn« aðsjá, en
ýmistegt gerðist þó á fundinum, sem bregð-
ur góðri birtu yfir sumt, er aflaga fer hjá
þeim góðu herrum.
Fyrst var til meðferðar tillaga skóla-
nefndar um að fella niður ólokin skóla-
gjöld 3—4 hndr. krónur.
Urðu um hana miklar ræður af litlu viti.
Að síðastu rifust menn um það, um hvað
væri verið að rífast og hirði jeg eigi að
tilgreina hvað hver einn lagði til málsins.
Flelstu röksemdir, er jeg tók eptir, voru á
þessa leið. »Klift var það! — Skorið var
það!« — Sumir (R. O. og P. Þ.) vildu
láta gera tilraun til að krefja inn gjöldin,
aðrir krefja inn nokkur þeirra (B. J. 13 og
B. L. 2), en aðrir vildu samþykkja tillögu
skólanefndar (St. St., M. J. Kr. o. fl.).
Loks var, eptir 2 tíma þrætu, samþykt
að gefa eftir öll gjöldin, að undanteknum
þessum 2, sem B. L. vildi láta borga.
Þriðji maður hafði þó á fundinum boðist
til að borga það, er sjer bæri, en — bæ-
jarstjórninni þótti það óþarfi!
Þá samþykti bæjarstjórnin að fella nið-
ur ógoldin útsvör. Voru þau talin á löng-
um lista, en um upphæð þeirra var eng-
um kunnugt, því listinn — var ekki tal-
inn saman. Jeg hafði ekki á mjer mál-
band, annars hefð jeg beðið um leyfi til
að mæla lista skömmina. — Hann var víst
þó nokkrar álnir. Jeg gleymi ekki band-
inu næst, ef eitthvað skyldi verða gefið eft-
ir af bæjargjöldum.
Fjárhagsnefndin hafði verið með þá
meinsemi að vera að róta upp í þessu.
Það var líka mest þörfin ! Það er ekki
margt að því að eiga eitthvað »útistand-
andi«, sem hægt er að »gefa eftir« svona
smátt og smátt. Og bærinn er nógu rík-
ur! Eða er ekki svo?«
Fjárhagsnefndin hafði einnig rekið sig
á ógreidd jarðeignagjöld að upphæð 827
kr. og 4 aurar. Vildi hún láta krefja þau
inn að undanteknum 17 kr. og 57 aurum,
sem óvíst þótti að rjett væri tilfært.
Um það hvernig á þessum ógreiddu
gjöldum stæði tjáði nefndin sig eigi hafa
getað fengið| neinar upplýsingar hjá bæjar-
gjaldkera ogverðaþau því sjálfsagt »gefin
éftir* — bráðlega.
Annars lagði nefndin .eindregið til að
skorað yrði á bæjargjaldkerann að inn-
heimta tafarlaust gjöldih.«
Slíkt hið sama leggur nefndin til um önn-
ur ólokin gjöld til bæjarins, sem nefndin
telur meiri en svo að nokkru hófi gegni."
Ennfremur ljet nefndin þess getið, að
hún hefði kynt sjer nákvætnlega reiknings-
færslu bæjargjaldkerans og komist að þeirri
niðurstöðu, að henni væri stórum ábóta-
vant. T. d. fyrirfindust engar bækur, þar
sem í væru færðar skrár yfir árlegar tekj-
ur bæjarins. Sundurliðaðar skrár yfir úti-
standandi • skuldir bæjarins sagðí nefndin
að væru eigi til.
Nefndin hafði átt tal um þetta við gjald-
kerann, og hafði hann tjáð sig fúsan til
að færa bækur þær og reikninga, er hjer
væri átt við,en þó því aðeins, að laun sín
yrðu hœkkuð að mun. Ella teldi hann sjer
það eigi skylt.
Að lokum skoraði nefndin á bæjarstjórn-
ina að annast um að reikningsfærslunni
yrði hið bráðasta kippt í gott lag.
Bæjarstjórnin vísaði málinu aftur til
nefndarinnar »til frekari undirbúnings. og
skal því eigi fjölyrt um það að sinni. Þó
vil eg geta þess, til að firra misskilningi,
að þó bókfærsla og form bæjarreikning-
anna sje orðið svo úrelt, að það sje orðið
með öllu óviðunandi, þá dettur víst eng-
um i hug að væna þann heiðursmann, er
gjaldkerastarfanum gegnir, um neina vita-
verða vanrœkslu. Þessi bókfærsla hefir ver-
ið notuð síðan bærinn hafði minna um-
leikis og hefir þá þótt nægileg, þótt svo
sje eigi lengur. En hitt munrjett að hann
sje of rnildur gjaldheimtumaður.
Loks veitti bæjarstjórnin einum fulltrúa
lausn frá starfa sínum eftir beiðni hans.—
Hver borgar kostnað víð nýja kosningu?
Jeg er ekki lögfróður, enda er mjer ekki
kunnugt að bæjarstjórn hafi heimild til
slíks, en það ætti oddvitinn að geta dæmt
um. Ef til vill er heimild til þessa í öðru-
hvoru því lagaboði, sem vitnað er til í
auglýsingu hins setta bæjarfógeta hjer um
fulltrúakosningu til bæjarstjórnar, dags.
20. f. m. og birt í »Norðra« og »Norður-
landi«. Það voru einhver lög um kosning-
ingar til bæjarstjórnar frá 10. nóv. 1903
og 1. jan. 1914 (!!) En hvorugt þetfa laga-
boð er fil annarsstaðar en í fáfræði hins
»setta.« Gáttaþefur.
Af Eyrinni.
Gifting. Hinn 31. f. m. giftu þau
sig hjer í bænum, Jón Þorvaldsson
kennari frá Hólum í Hjaltadal og leik-
konan Margrjet Valdemarsdóttir.
Trúlofun st'na hafa þau opinberað
ungfrú Biina Björnsdóttir kenslukona
og Lárus Thorarensen kaupmaður.
Kvikmyndaleikhúsið sýnir stöðugt
nýjar myndir nú þessa dagana. Eina
þeirra, er nefnd er »Trygg ást« höf-
um vjer sjeð. Er það skilyrðislaust
langbezta myndin, sem hjer hefir ver-
ið sýnd í vetur.
Bæjarstjörnarkosning fór fram hjer
3. þ. m. Voru kosnir 4 fulltrúar í
bæjarstjórnina til næstu 3 ára.
Listar voru 5 og á þeim x8 full-
trúaefni.
Þessir náðu kosningu:
Asgeir Pjetursson kaupmaður,
Bjarni Einarsson skipasmiður (báð-
ir á E-lista),
Otto Tulinius konsúl! (B-listi) og
Björn Jónsson ritstjóri með hlut-
kesti milii hans og Björns Líndals.
Voru þeir báðir á sama lista (CTista).
Einhverjir forsprakkar C-listans
(Heimastjórnar- og Sambandsmenn)
fundu upp það snjallræði að hleypa
»pólitík« í kosningarnar. Hafa líklega
haldið, að þeir með því móti mundu
koma að fleiri mönnum. En svo fóru
leikar, að listí sá, er Sjálfstæðismenn
höfðu sett upp, hlaut nærri tvölalt at-
kvæðamagn móti C listanum, sem með
herkjubrögðum fjekk einn mann kos-
inn. — Sá fulltrúi hafði fæst atkvæði,
þeirra er kosningu náðu. Ekki var
traust bæjarbúa meira. —
Hjer mun annað meira eftir fara! —
>Kong Helgi« kom loks að vestan í
gær.
Því er með öllu neitað að hettu-
sótt hafi geisað á skipinu svo sem
þó var fullyrt meðan það lá á Siglu-
firði.
Hjúkrunarfjelagið „Hlif“, semmörg-
um er að góðu kunnugt, hefir á hver-
jum jólum gert sjúklingum á sjúkra-
húsinu einhvern glaðning. — Það brá
eigi þessari venju f vetur. — Fjélags-
konur frambáru ýmsar kræsingar fyr-
ir sjúklinga, eftir þvf sem hverjum
hentaði, að ráði læknis. Auk þess mun
fjelagið hafa gefið þeim öllum ein-
hverja minningargjöf.
Sr. Jónas Jónasson fiutti ræðu, en
söngflokkur kirkjunnar söng.
Fjelagið vinnur sér stöðugt meiri
og meiri samúð allra góðra manna
fyrir nætgætni sína og umhyggjusemi
fyrir þeim, er eitthvað amar að. For-
stöðukona fjelagsins er ungfrú Anna
Magnúsdóttir.
Söngskemtun
hjelt hr. Kristján Möller þann 28. f.
m. Var margt manna þar samankom-
ið, en þó ekki sem skyldi, því söng-
urinn fór hið bezta fram. Rödd Möll-
ers er mikil og sjerlega hljómmikil,
en bezt nýtur hann sín á lægri tónun-
um (baryton). A hærri tónunum er
hann miklu hljómminni og beitir sjer
þar tæplega til fulls. Hann söng mörg
úrvalslög, en bezt söng hann »Hytten
er lukket« og »Afram« og »Þess bera
menn sár«, að ógleymdu lagi eftir
Erik Bögh. Þetta síðasta lag er gam-
anlag og sýndi hr. Möllét þar að hon-
um er mjög sýnt um þá tegund söngs,
sem nefnd er »Varietégenre«, og ætti
hann að leggja sig sjerstaklega eftir
þesskonar. Þó að ýmsir gallar sjeu á
söng Möllers, þá er röddin svo frísk,
hljómfögur og hreimmikil, að yndi
var á að heyra; það er háls eins og
guð hefir gert hann, laus við alt, sem
heitir skóli, og er hressandi að hlusta
á náttúrlegan söng við og við. En
framburð texta verður Möller að laga.
Jeg vil skora á Möller að endurtaka
söngskemtun sfna, og ættu Akureyr-
ingar þá ekki að sitja sig úr færi að
hlýða á hressandi söng. Söngvinur.
Þáttur úr víkingamálum.
(Bæjarstjórnarsenna.)
Það var hinn tíunda dag jóla, er
orustan skyldi háð milli þeirra nafna
og S'gurðarmanna. Var sá morgun
fagur. En er leið að hádegi heyrðu
menn vábiest mikinn upp til fjallsins,
og er menn litu þangað, sáu þeir, er
skygnir voru, að tröllkona ein ferleg
stóð á hæstu gnýpunni og hafði belg
mikinn. Kvaðst hún þjónustumær vera
hjá konungi þeim, er lýðir nefna
„Konunginn með blœju manngöfginn-
ar yfir sjer“, og væri hún send af
honum til liðveizlu þeim nöfnum móti
Sigurði. í belgnum kvað hún vera það
hið nýja töframeðal, er nefndist Hvíta-
duft og fundið væri upp af hirðskáldi
konungsins. Skyldi það nú prófað í
fyrsta sinn.
Þótti þeim nöfnum nú vænkast sitt
ráð, er þeir heyrðu slík tfðindi og
bárust mjög á. Helti þá kella úr belg-
num og hristi hann með ákefð mikilli.
Kom af þeim aðgangi hreggveður svo
mikið, að ekki sá handaskil. Sló þá
óhug á lið beggja, en Sigurður bað
sína menn ekki æðrast; hafði hann þá
rannsakað duftið og fundið af kunn-
áttu sinni, að það mundi tilbúið vera
niðri 1' Danaríki og þvf óskaðlegt öll-
um þeim, er íslenzkt blóð rynni í æð-
um. Sá hann og að það sveif meira
á lið þeirra nafna og var því hinn
kátasu.
En er veðrinu slotaði og kannað
varð liðið, hafði Sigurður tvo menn á
móti hverjum einum í liði þeirra nafna.
Þóttu slíkt tíðindi með ódæmum hafa
orðið og duftið reynst annan veg en
til var stofnað. VíðförulL