Njörður - 14.11.1919, Blaðsíða 2

18
NJÖEÐUR.
Þingmálafundur.
Síðasta laugardagskvöld (8. þ. m.)
héldu frambjóðendurnir málfund í
Templarahúsinu.
Stóð hann frá kl. 8 til kl. 2Va
um nóttina.
Fjöldi fólks kom á fundinn og
margt sat hann til enda.
Arni Gríslason stýrði fundi en
Guðm. Bergsson var skrifari.
Þingm. bæjarins, Magnús Torfa-
son, hóf mál sitt með því, að þótt
haDn, eftir ýtarlega umhugsun og
áeggjan margra manna, hefði boð-
ið sig hér til þingsetu á ný, dyld-
ist sér sist, að með því biði hann
sig undir mikinn vanda og þungan.
Yandi sá, og ábyrgð sú, er á
þinginu hvíldi, bæði í heild sinni
og hverjum þingmanna fyrir sig,
hefði jafnan mikill verið, en stór-
lega hlyti hann að vaxa við það,
að iandið væri komið í rikja tölu,
og ekki siður af því, að mörg og
stór mál biðu bráðrar úrlausnar,
og krefðu meiri nýrra krafta, en
út liti fyrir, að þessar kosningar
færðu þinginu.
En þótt svo væri, vildi hann
ekki skorast undan þessum vanda,
ef kjósendur þættust eigi hafa betra
manns völ.
Kunna mundi hann þökk og
aufúsu þeim, er sina kosning vildu
styðja, en láta þá, er annan veg
litu, ólastaða af þeim sökum.
Þar eftir fór hann fáum en
skýrum orðum um álit sitt á helstu
máiurn, sem vitanlega koma fyrir
á næstu þingum.
Rúmið Ieyfir aðeins fátt að
herma:
Stjbrnarskrána kvaðst hann vona,
að skoða mætti útrædda, því ekki
þyrfti að óttast neinn graut i henni
af þingsins hálfu, nema ef það
kæmi fyrir, að skoðana bræður
Jóns Magnússonar fjölguðu þar
mjög við kosningarnar.
Á því sýndist raunar ekki mikil
hætta, en gæta bæri samt aHrar
varúðar og ekki taka í mál að
kjósa aðra en þá, sem fulltreysta
mætti í þessu efni.
FossaniáUð taldi hann ekki svo
vel undirbúið enn þá, að auðvelt
væri að myoda sér fasta skoðun
í einstökum atriðum.
Ekki kæmi til mála að láta foss-
ana ónotaða, ef annars væri kostur.
Yér þyrftum fyrir hvern mun
að fá afl þeirra til að ná salti úr
sjó, málmum og góðefnum úr jörðu
og áburði úr lofti.
Hinsvegar bæri að gæta þess,
að gjörast eigi svo óðfús til þess-
ara gæða, að menn stofnuðu í
hættu hinum fornu og föstu lífs-
vegum manna hér, grasrækt og
fiskiveiðum.
Þar að auki bæri að gæta tungu
og þjóðernis sem augna sinna.
Án þess kæmu oss engin gæði
að haldi, því „Islendingar vildum
vér allir verau, hvað sem yfir liði.
Slcattamálin sagði hann þurfa
gagngjörðrar endurskoðunar, og
væri ekki á annara færi en stjórn-
arinnar að gangast fyrir henni.
Landhelgisvarnir lífsnauðsyn fyr-
ir sjávarútveginn, og vöruvöndun
ómissandi bæði til sjós og sveita.
Þyrfti því að afla síldarmatinu
sama álits sem fiskimatið hefði,
svo kaupendur gæti treyst því, að
sú síld, sem góð væri metin,
reyndist svo.
Atkvæðagreiðslu í bannmálinu
tjáðist hann ekki geta hugsað sér
að þingið skipaði á ný, nema
eftir rækilegan undirbúning og
ýtarlega rannsókn áfengismálsins,
en vissulega mundi öllum sæmi-
legum mönnum hið mesta áhuga-
mál að bæta úr áfengisbölinu.
Þar næst tók hinn frambjóð-
andinn, Jón A. Jónsson, til ináls.
Byrjaði hann á því, sem á barna-
máli heitir: „je líka“ eða „mi me“.
Tjáðist yfir liöfuð samþykkur
sínum háttvirta keppinaut, nema
hvað einstökum þ.m. væri lítil
vorkun á að eiga frumkvæði til
umbóta á skattalöggjöfinni.
Hver maður gæti séð að þessir
óbeinu skattar væru raDglátir og
óhafandi.
Enginn vandi að sleppa þeim
og setja jarðskatt í staðinn.
Með honum mætti fá stórfé í
landssjóðinn, svo sem Henry
George og Suðurþingeyingar vott-
uðu og lesa mætti í „Réttiu.
Þó að þetta þætti svipað soe.ialis-
mus væri það alveg rétt, þaul-
hugsað af sér og Olafi Davíðssyni.
Enda stendur hér að mörgu leyti
likt á og i Californiu og New York,
þar sem Henry George var kunn-
ugastur og fann ráðið til að koma
úlfaldanum gegn um nálaraugað
og gjöra stórjarðeigendur og lóða-
speculanta að skikkanlegum borg-
urura. —
Yöruvöndun nefndi hann ekki
á nafn. Furðaði það engan sök-
um þess, að:
„undir hendi vinstri var
víst alkendur blettur þar“,
eins og segir í Þorsteins rímum
Uxafótar.
Bannmálinu kvaðst Jón orðinn
fylgjandi úr því Norðmenn væru
svo harðir á því, sem atkvæða-
greiðslan hjá þeim sýndi. —
-Jón Brynjólfsson, einn afstuðn-
ingsmönnum Jóns Auðuns, gat
þess til, að einhverjum þætti ótrú-
legt að frainbjóðandi þessi væri ,
orðinn bannmaður; þetta væri
samt alveg satt, en hitt væri ó-
nákvæmt að það væri fyrir áhrif
frá Noregi, heldur hefði hann
sjálfur með eigin hönd og munni
snúið Jóni frá fornri villu og
mættu Templarar og aðrir bann-
menn vera sér heldur í þumlinum
fyrir vikið.
Hentu andbanningar hér gam-
an að. —
Gengu nú ýmsir fram af beggja
liði og reiddu vopnin en sættu
litt áverkum.
Tók þá Sigurði frá Vigur Sig-
urðssyni að leiðast þóf þetta.
„Spankuleraði14 hann á „spóa-
fótum"1 fram á vígvöllinn og gjörði
harða hríð að Magnúsi Torfasyni.
Helti hann úr sér ofurflóði mælgi
og munnskálps, með rangfærslum
og illgirni.
Þingm. tók sér þetta létt, sem
verðugt var og hrakti Sigurð af
hólmi með fám orðum.
Guðm. Guðm. reis siðan upp og
gjörði glettingar aðsókn að Jóni.
Þótti honum ekki gustuk, að
láta svo með beini ganga, sem
verðleikar væru til, heldur lét sér
nægja, að lokka af honum „lenda-
kláðann**.
Þetta var samt nóg til þess, að
Sigurður Sigurðsson varð afar-
reiður og sagðí að Guðm. Guðm.
væri skelfilega slæmur.
Snaraði Haraldur hnútu nokk-
urri að Sigga.
Slíðraði hann þá gómasaxið og
settist niður.
Verður hér eigi af fleiru sagt
að sinni.
Kosninga-visa.
Nú hefur Bachus beðið tjón,
brást honum einkavinur;
fortölum beitti Jón við Jónr
svo Jón varð ósköp linur.