Norðurljósið - 29.09.1886, Blaðsíða 2

— 14 —
skrárnar, skulu þær alstaðar nema í kátipstöðum samdar í
tvennu lagi, og skal oddviti hlutaðeigandi sveitarstjórnar
tafarlaust senda aðra skrána oddvita þeirrar sýslunefndar,
sem í hlut á; en hann skal fyrir marzmánaðarlok skýra
ráðgjafa þeim, sem hlut á að máli, frá, hvort hann hafi
tekið við öllum kjörskránum, en ef sVo er eigi, hverj-
ar vanti. Fyrir sama tíma skulu oddvitar bæjarstjórna f
kaupstöðum skýra ráðgjafa frá, hvort skrárnar sé leið-
réttar. — 15. gr. Hafi sýslumaður ekki fengið skrárnar
í ákveðna tíð, skal hann sekta hlutaðeigandi hreppsneftld, ef
drátturinn er henni að kenna, og tafarlaust krefja hana
uin skrárnar. Sams konar umsjónar- og aðhalds-vald,
sem sýslumenn hafa gagnvart hreppsnefndum, skal ráðgjafi
hafa gagnvart sýslumönnum og oddvitum bæjarstjórna,
Nú hefir ráðgjafi eigi fengið tilkyUning frá sýslumanni
eða bæjarfógeta í ákveðna tið , og skal hann þá sekta
sýslumann eða bæjarfógeta hæfilegum sektum, ef þeim
Verður gefín sok á drættinum. Yerði það uppvíst, að kjör-
skrárnar sé ekki leiðréttar á lögskipaðan hátt, skal hann
þar að auki tafarlaust gjöra þær ráðstafanir, sem fyrir
skipaðar eru í lögunum, að við lögðum hæfilegum þvingUn-
arsektum. J>egar slíkt kemur fýrir. liefir ráðgjafinn vald
til að stytta sérhvern lögákveðinn frest. —16. gr. Sá, sem
er óánægður íueð úrskurð þann, er synjar honum kosn-
ingarréttar, má heimta, að sér verði fengið eptirrit af úr-
skurðinum kauplaust, og getur hann látið málið ganga til
dóms og laga. Mál út af þessu skal farið með sem gesta-
réttarmál. Málspartarnir eru fyrir undirrétti undanþegn-
ir því að greiða réttargjöld, eg skal valdstjórnin skipa
mann fyrir hönd sveitarstjórnarinnar eða bæjarstjórnarinn-
ar, sem stefnt er. Verði það dæmt, að sá, seni i hlut á,
eigi kosningarrétt, skal taka hann upp á kjörskrána jafn-
skjótt sem hann leggur fram eptirrit af dóminum. —• 17.
gr. Kjörskrárnar gilda frá 1. júlí til 30. júní árið eptir.
Samkvæmt þessum skrám skulu allar kosningar til alþing-
is fram fara á því ári, þó þannig, að þess verði gætt, að
þeir menn, sem á aukaskránni eru (9. gr.), því að eins
hafa rétt til þess að greiða atkvæðið, að þeir fyrir kosn-
Íngardaginu hafi fullnægt þeim skilyrðum, sem sett eru um
aldur og heimili. Ef kosning kemur fyrir optar en einu
sinni á ári, skal eptirrit af skránum, sem staðfest sé af
sveitarstjörn eða bæjarstjórn, vera á reiðum höndum til
afnota við hina nýju kosningu.
II. kafli.
Kosningar til efri deildar.
Kjördcemi og kjörstjörnir.
18. gr, Landið er allt eitt kjördæmi, sem kýs 12 menn
til efri deildar alþingis eptir hlutfallskosninga aðferð. —
19. gr. Báðgjafi sá, er fyrir löggæzlumálum stendur, skip-
ar þrjá menu í Reykjavík í aðalkjörstjórn. Hver hreppur
og hver kaupstaður skal vera kjörþinghá út af fyrir sig. og
skal þar vera þriggja manna kjörstjórn, er hreppsnefndin
eða bæjarstjórnin kýs, og sje að minnsta kosti einn þeirra
úr flokki kjósenda þejrra, er eigi sitja í nefndinni, Sjálfar
kjósa kjörstjórnirnar oddvita sinn, — 20. gr. Nú forfallast
einhver úr kjörstjórninni eða mætir eigi á kjördeob skulu þá
þeir kjörstjórar, sem mættir eru, kveðja til mann í hans
stað. — 21. gr. Odd'dti kjörstjórnarinnar stendur fyrir
öllum unirbúningi undir sjálfa kosninguna og sjer urn að
kjörskrárnar sjeu við á kjörþinginu. — 22. gr. Kjörstjórn-
in heldur kjörbók. þar sem bóka skal. að fram hafi verið
lagðar kjörskárnar og þau brjef, sem til hennar eru komin.
í kjörbókina skal rita hið heizta. sem fram fer á kjörþing-
inu, en þar með skal þó eigi telja ræður þær, sem haldn-
ar verða. Kjörstjórnin skal rita nöfn sín undir kjörbókina.
og skulu i kaupstöðum bæjarstjórnirnar geyma hana, en
annarstaðar hreppsnefndirnr. Með fyrstu póstferð, sem til
verður náð eptir kosninguna. skal oddviti kjörstjórnarinnar
senda sýslumanni áleiðis til ráðgjafa staðfest eptirrit af
kjörbókinni, en ráðgjafinn fær siðan það eptirrit aðalkjör-
stjórninni, en hún skilar honum því aptur eptir að kosning-
ar eru útkljáðar, en hann afhendir það síðan alþingi, er
það kemur saman, ásamt skýrslura þeim, er honum hefir
þótt ástæða til að útvega.
pingmanndefni og tiWóguskr&r.
23. gr. 20 kjóseudur eða fleiri eiga rjett á að semja tillögu-
skrá ti! kosninga, og verða þeir að rita nöfn sin og heimili
undir hana, og skulu á henni standa nöfn a!lt að 12 ping--
raannaefna. 8krá þessa skulu þeir senda ráðgjafa og skal
henni fylgja tilkynning þingraannaefha þeirra, sem á skránni
eru nefndir, UiU, að þeir gjöri kost á sjer til kosningar,
nema þingmannaefnin hafi með auglýsingum í blöðum gert
framboð sitt heyrum kunuugt, þVí að þá nægir, ef eitt ein-
tak þeirrar auglýsingar fylgir skráuni* Eigi má sami kjósandl
rita undir fleiri en eina tillöguskrá. —■ 24. gr* Tillöguskrá
verður að vera komin í hendúr ráðgjafa að minnsta kosti 15
vikum áður en kosning á frara að íara. ella verður hún eigi
tekin til greina. Ráðgjafi skal gefa hVerri tillöguskrá ein-
kunnartölu, eptir röð þerri, sem þær koma i til hatts, og
birta skrárnar ásamt nöfnum undirskrifenda i fyrsta blaði
B. deildar Stjórnartíðindanna, sem út kemur eptir að hver
þeirra um sig er komin honum í hendur. Allar skulu tillögu-
skrárnar út komnar í Stjórnartíðindunumsvo tímanlega að þær
verði sendar út um landið með fyrstu póstferðum, sem falla,
eptir að þær eiga allar að vera koranar til ráðgjafa.
Kjörfundir og kosningar.
25. gr. Hinn 1. dag júlímánaðar eða næsta virkan dag
skulu kosningar fram fara um land allt, nema þingdeildin
hafi rofin verið og aukakosningar verið boðaður á öðrum
degi. Skal kjörfundur byrja á hádegi á þingstað kjörþing-
hárinnar. Skal oddviti kjörstjórnar setja kjörþingið og lesa
upp boðskap þann, er skipar fyrir um kosningarnar. Kjör-
stjórnin skal framleggja tillöguskrárnar. f>að er eigi nauð-
synlegt að kjörgengi þingmannaefna sé sannað fýrir kjör-
stjórninni. Komi fram við kosninguna mótmæli gegn kjör*
gengi þeirra, getur kjörstjórnin að visu eigi bannað uraræð-
ur um það, en heldur eigi fyrir þá sök skoraZt uhdan að
bjóða þá fram til kosningar. Alþingi fellir úrskurð um
körgengi þeirra, sem kosnir eru. — 26. gr. Kosnihgar
gilda vanalega til 6 ára og telst kjörtíminn frá kosningar-
degi. Verði deildin rofin, kveður landsstjórnin á uin hve-
nær kjósa skuli. — 27. gr. Sé eitt eða fleiri þingmanna-
efna á kjörfundi, eiga þau rjett á að taka til máls, og
sömuleiðis undirskrifendur tillöguskránna. Að öðru leyti
er það á valdi kjörstórnar, að stjórna uraræðum og tak-
marka þær eptir þörfum. — 28. gr. f>á er umræðum er
lokið, ganga kjósendur til kosningar, en knsning fer tram á
þann hátt, að hver kjósandi nefnir einkunnartölu þeirrar
tillöguskrár, er hann vill atkvæði greiða. Kjósendur greiða
atkvœði í þeirri röð, sem nöfn þeirra standa í ákjörskrá. —
29. gr. Kjörstjórnin skal hafa staðfest eptirrit af kjörskránni,
og eina skrá yfir allar tillöguskrárnar. Oddviti kjörstjórnar-
innar hefir kjörskráreptirritið og les Upp af því nöfn kjós-
enda í röð; annar meðkjörstjóranna hefir sjálfa kjörskrána,
og ritar á hana aptan við nafn hvers kjósanda einkunnar-
tölu tillöguskrár þeirrar, er kjósandi tilnefnir, Hinn með-
kjörstjórinn hefir skrána yfir tillöguskrárnar og ritar hann
nafn hvers kjósanda við tillöguskrá þá. er hann greiðir at-
kvæði. Kjörstjórnin verður að kannast við hvern kjósanda,
eða hafa á annan hátt trygaingu fyrir, að kjósandinn sje
sá, sem á skránni er nefndur. Aður en kjósandi gengur
frá, skal lesa upp fyrir honum nafn hans og einkunnartölu
skrár þerrar, er hann hefir gefið atkvæði, svo að hann kann-
ist við. að rjett sje ritað, og til tryggingar því að skránum
beri saman. Enginn getur neitt kosningarrjettar sins, nema
hann mæti sjálfur á kjörþingi og greiði atkvæði munnlega.
f>á er engir fleiri kjósendur gefa sig fram til að greiða at-
kvæði, skal oddviti hátt og snjallt skora á þá kjósendur,
sem eigi hafa greitt atkvæði, að gjöra það, og skal hann
j um leið setja stuttan frest til þess, en frestur þessi má þó
ekki, hvernig sem á stendur, vera skemmri en svo, að2klst.
líði frá því að kosningargjörðin byrjaði, og þótt sá frestur