Norðurljósið - 17.05.1887, Page 1

$ TJ R L j q
1887 S/j
V Stærð: 20 arkir. Verð: 2 krónur.
Borgist fyrir lok júlím.
l)lað.
Akureyri, 17. maí 1887.
2. ár.
8.
Bréf
frá alþingismanni Jóiti Sigurðssyni
til kjósenda hans í Eyjafirði.
(Framh.).
Einn liður samgöngumálsins eru gufuskipaferðirnar
umhrerfis landið, og sem máske er mestu varðandi, pví
þar má mikið gera til umbóta, ef vel er áhaldið. |>að
pótti mikið unnið pegar stjórnin — eptir langsamt nöldur
og nauð úr ráðgjafapinginu sæla — lét loksins leiðast til
að koma nafni á strandferðirnar, og var pað þakkað góð-
gjarnlegum tillögum konungs vors að petta nokkurntíma
fékkst. Og pó nú þessar strandíerðir séu svo ófullkomn-
ar og ónógar gem allir vica, sem tilpekkja, pá munumenn
pó ekki vilja missa pær aptur. J>að er pví einsætt, að
menn verða að leggja allann hug á að fá pær umbætur á
peim, sem nauðsyn ber til, að pær fullnægi pörfum vor-
um, svo sem framast er unnt.
Svo sem kunnugt er, er pað fyrirjfomulag, sem nú er
á strandferðunum, byggt á samningi 12. jan 1880, milli
ráðgjafa Island og hins sameinaða danska gufuskipafélags.
|>essi samningur er pannig úr garði gerður, að félagið er
hér um bil sjálfrátt um hvernig pað hagar ferðunum ein-
asta að pað komi einhverju nafni á pær. Félagið semur
sjálft ferðaáætlun sína, og ráðgjafinn, sem ekkert pekkir
hverning hér hagar til eða hvað hér á bezt við, samþykkir
hana svo á eptir. Hvorki alping né landshöfðingi, eða nokk-
ur annar embættismaður hér á landi, hefið nokkurn atkvæðis
eða tillögu rétt um hvernig ferðaáætlunin er löguð,og pó fær
landsjóður að púnga út með 18000 kr. á ári fyrir pessa ó-
mynd. J>að er pvi eigi furða pó menn séu almennt óánægðir
mcð petta fyrirkomulag, enda hefir ástundum legiðvið borð,
að alþing synjaði um veitingu pessara 18,000 kr. til strand-
ferðanna. En pað mun hafa ráðið atkvæðum hinna blaut-
geðjaðri pingmanna, að þeir óttuðust reiði ráðgjafans ef
þingið ryfi pann samning, sem hann hafði einu sinni gjört.
p>að, sem einkum má með réttu finna að strandferðunum
eins og peim er hagað nú, er fyrst og fremst, að pær eru
of strjalar. það mætti eigi minna vera en að 2 skip væru
ávallt á ferðinni kringum landið, pegar íslaust er, og að
þau gengju á víxl suður fyrir land og norður fyrir að
minnsta kosti einu sinni í hverjum mánuði. Skipin ættu
að koma víða við til að gjöra mönnum sem liægast tjrir að
ná til þeirra og uota þau. J>að mætti og nota pau til allra
aðalpósthutninga um sumartímann, og sleppa með pví
móti að minnsta kosti fjórum miðsumar póstferðunum norð-
ur og vestur um landið, en hafa aukapósta á peiin stöðum,
sem skipin koma við á, til að flytja póstsendingar upp um
svéitirnar, og mundi pað verða nokkur fjársparnaður.
Annar annmarkinn á strandferðunum er sá, að pessum
táu ferðum er rajög óhaganlega fyrir komið. [ ær eru
tíðastar um mitt sumarið pegar minnst pörf er fyrir pær,
p\ í pá eru aðrar skipaferúir nógar. Mest er pörfin á
strandferðunum vor og liaust, bæði til mannflutninga og
\ öruflutningá. Einkum vantar gjörsamlega eina ferð í
októbermánuði, og hefir pingið optar en einusinni farið
iiam á ;.ð henni yrði bætt við, en pað hefir orðið árang-
uislaust, eins og fleiri tillögur pess. En haustferð um-
hverfis landið mundi gera meira gagn og ha!á meiri pýð.
ingu — að minnsta kosti fyrir Norður- og Austurland —
en allar hinar ferðirnar til samans.
|>etta eru þeir annmarkar — auk margra ótalinna —
sem vér purfum að fá ráðna böt á, sem allra bráðast, en
eg óttast fyrir, að hið danska gufuskipafélag skorti bæði
vit og vilja á að skipa ferðunum þannig, sem oss er hag-
legast og vér vildum ákjósa. Danir eru litlir sjógarpar,
pó þeir séu einatt á sætrjám, og þeir óttast hafísinn hér í
norður höfunum meir en óvininn sjálfan. J>eir munu
pví aldrei fást til að fara kringum landið, um vur, haust
og vetrartímann, nema pá með einhverjum afarkostum.
Norðmenn eru peiin mikið snjallari í pessu. J>eir fara
allra sinna ferða hér við land á hverjum tíma árs sem er.
J>að er pví eina ráðið til að fá strandferðunum komið í
betra horf, að hætta alveg að eiga við Dani um pær, og
annaðhvort taki landstjórnin pær sjálí í sína stjórn og um-
sjón, eða semji við einhvern áreiðanlegan Norðmann eða
Englending (máske Slimon) um að taka pær að sér. J>að
mundi máske pykja mikið í ráðizt, að kaupa 2 gufuskip
til strandferðanna fyrir landsjóðsfé, eða fyrir hans reikning
og risico, og hvað lakara er, að vér höfum ekki sjálfir
menn til að færa skipin, en ef vér hugsum til að verða
nokkru sinni sjálfstæðir menn, hljótum vér að leggja nokk-
uð í hættu. Og aldrei komumst vér úr kútuum nema oss
v;ixi svo áræði og menning, að vér komumst kringum
landið og milli landa hjálparlaust.
y.
Hver hyggin og skynsöm stjórn lætur sér umhugað
um að efla atvinnuvegi landsins, og hlynna að peim
á allan hátt. Er hvergi meiri pörf á þessu en hér, par
sem afstaða landsins og örbyrgð frá náttúrunnar hendi
gerir alla atvinnuvegu svo torvelda. Alping hefir mest
eða eingöngu hugsað um efling landbúnaðarins og jarð-
ræktarinnar, en sjávarútvegur og iðnaður landsmanna hefir
orðið gjörsamlega útundan. J>að má nú virða þinginu til
vorkunnar pó svona sö, að pað getur ekki gjört allt í einu,
með peim takmarkaða tíma og litlu efnnm, sem pað hefir
yfir að ráða. J>að var reyndar sjálfsagj að pingið sneri á-
huga sínum fyrst og helzt að landbúnaðinum, sem er að-
al bjargræðisvegur landsins. Hitt er annað mál hvort þingið
fer hyggilega eða lieppilega að í fjárveitingum sínum til
eflingar búnaðinum , eða réttara sagt, hvort ekki mætti
verða meira gagn að peim fjárveitingum en almennt á sér
stað. J>að er alkunnugt, að fjárveitingunum til eflingar
búnaði er skipt sem allra jafnast niður á allt landið, pað
er mest hugsað um, að sem flestir geti náð í styrkinn, og
orðið hans aðnjótandi, en af pví hér er um lítið að gjéra,
kemur með pessu lagi svo lítið á hvern, að flesta munar
pað engu. J>essara fjárveitinga píngsins sézt pví sáralitill
staður enn sein komið er. J>ær líkjast pví pegar notaleg
móöir skiptir einni brauðköka milli svangra barna sinna_
J>au verða ánægðari í bráð, en á vöxt þeirra og viðgang
hefir pað svo sem engin áhrif. Mundi nú eigi rettara að
haga pessari fjárveitingu nokkuð á annan veg. Til dæmis
að taka, styrkja til að koma upp fyrirmyndarbúum hingað
og þangað um landið, sem óeíáð er mesta nauðsyn á, því