Norðurljósið - 26.01.1888, Blaðsíða 2

_ 2 —
fpllur, að samræraa stafsetning vora og koma sér saman um
eina allsherjar réttritun, það er hlutverk, sem vorir lærðu
málfræðingar ættu eigi að láta sðr vaxa í augu. (Niðurl.).
J>ingeyingur.
Draugaganguriim á Húsavík.
Herra ritstjóri!
Eg heti komizt að pvi, að ýmsar ýktar sögur og ósannar
hafa borizt viða út um sveitir um pað, hve margr r kindur eg
hafi misst í vetur og um pað, hvernig kindur pessar hafa
farizt. Sumar sögurnar eru jafnvel meiðandi fyrir mig og
nábúa mína; pesar sagt er að kindurnar hafi farizt af manna-
völdum. og sumir eru jafnvel svo ósvífnir, að bera mig fyrir
pví. Af því nú að satt er jafnan bezt, og af pvi að eg
vil bera til baka ósannan óhróður um sjálfan mig og nábúa
mína. pá leyfi eg mér að biðja yður, herra ritstjóri, að
taka í blað yðar linur pær, or hér fylgja.
Eg hefi misst alls 5 kindur í vetur, n. 1. eina á fullorðna
og 4 lömb af 1S, sem jeg hafði undir hendi. Jeg hafði
kindurnar allar í sama húsi, lömbin króuð af innst í báðum
krónum en fullorðnu kindarnar fyrir framan.
Eyrst drapst lamb og sá ekkert á pví um morguninn,
pegor eg lét út fullorðnu kindurnar, en er jeg var búinn
að reku pær á beit, fór eg pegar að vítja um lömbin; pá
lá eitt peirra nær pví dautt og var pvi slátrað pegar. Ekk-
ert sá á pvi, nema mikið var i görnura p»’ss af ormum
peim, sem menn almennt nefna „bendilorma"; peir eru
flatir, hvítleytir á lit og svo sem einar 3—4 línur á breidd.
Egjhélt að peir hefðu verið orsök í dauða lambsins, enda
vargbonum engm eftirt 'kt veitt, pví að pað er svo algengt,
að ein og ein skepna ferst, að engan furðar á sliku.
Skömmu seinna, eða 27. f. m. voru 2 kindur dauðar,
pegar komið varíhúsið snemma morguns, æriu og oitt lamb.
|>egar ærin var gerð til, sást skkert á henni nema dálítið
blóðhlaup eða blóðlitað pykkilai var neðan á barkakýlinu.
Eg skoðaði í vélindið, ef ske kynni að illa tuggið hey hefði
staðið í henni, en pað var ekki. — Lambið lá pannig að
kviðurinn vissi að gólfi, hægra laerið lá aptur og út undan
pvi, en hitt var til hálfs kreppt inn undir kviðinn, líkt pví,
sem skepnum er eðlilegt að liggja; hausinu hafði pað reigt
aptur á herðakamb og stiruað pannig; ekki sá á pví er
pað var gert til, nema hægri lærleggurinn var genginn úr
mjaðmarliðnum.
I vikunni par á eptir fannst eitt lamb dautt um morg-
un, pegar komið var í húsið; pegar pað var sundrað, sást
að blá eða marin rönd var pvert yfir hrygginn miðjan eða
litlu framar en upp af nýrunum, og innan í hryggnum par,
var dáhtil hella af storknuðu blóði.
Um morguninn 4. p. m. voru 2 lömbin veik pegar eg
kom í húsið. Annað peirra gat rölt og hefir pvi batnað
með engum tilraunum öðrum en nákvæmri hirðingu, en enn
pá er pað pó ekki orðið heilbrigt. Hitt lambið gat ekki staðið
eg var paðpálátið að heystabba; pað hafðigóða lystáaðeta,
en pá var ekki höfð gát á að skamta pví, svo að um kvöld-
ið veiktist pað af upppembu; pá var pví slátrað og varfar-
ið að harðna í lakanum og ristlinum af upppembuveikinni.
En pað sem hafði valdið veiki pess upphaflega var pað,
að 2 rif voru brotin í annari síðunni en eitt í hinni; öll
voru rifin brotin nokkru ofar eða nær hryggnum enn um
miðjuna. |>etta lamb hefði líklega getað lifað. ef pað hefði
ekki fengið uppp imbuveikina, eða hún orðið læknuð.— Síð •
an petta lamb misfórst, hefir ekki borið á kvillum í kind-
um minurn.
J>að er ekki furða pótt mörgum getum hafi verið leitt
um kindadauða pennan. Margir hafa haldið, að kindurnar
hafi fest sig í grindunum, eða hafi slysast á einhvern hátt,
en mér pykir pað rajög ólíklegt, pví að húsið er með sömu
ummerkjum og pað hefir verið i uokkur ár, grindurna Ú1
að króa af lömbin, eru pær sömu og í fyrra; garðinn er af
borðviði og laus fiá gólfi nú eins og áður. enda hafa eng-
in pau vegsummerki ^ézt, er geri pessa tilgátu sennilrgi.
Nokkir halda að kindurnar hafi orðið fyrir raispyrmingu
nf mannavöldum, og verður pvi ekki neitað, að sú tilgáta
var liklegust eptir pví að dæma, er sá á kindunum, að
minnsts. kosti premur hinum siðast nefndu; en pað er hvort-
tveggja að eg veit ekki til, að eg eigi sökótt við nokkurn
mann, sem væri að pessu í hefndarskyni, og í öðru lagi
hefi eg aldrei tekið eptir nokkrum peim vegsummerkjum, er
hafi gert pað líklegt, að menn hafi gengið um húsið pær
nætur, er kindurnar hafa drepizt.
J>ær sögur eru og bornar út, að eg baldi að apturgötig-
ur hafi orðið kindum pessum að bana, og eg bafi pví borið
biblíu út í fjárhúsið. |>essi saga og aðrar henni likar, eru
með öllu ósannar. Hraugatrúin er líklega útdauð að mestu,
bér og annarstaðar.
Eg get pví ekki aðbyllst neina af getgátum peim, sem
að framan eru greindar, né heidur af peira, sem eg ekki
hef hirt um að greina. Eg verð prí að játa pað, að orsök-
in til kindamissis pessa er mér með öllu dulin, en hér hef
eg skýrt svo greinilega frá öllum atvikum, að nú getur hver
lesandi getið til pess, er honum pykir sennilegast, nú er
pað hægra en eptir pvættingssögunum. Hér er og efni til
hugleiðinga fyrir búfræðinga og aðra er fást við dýralæku-
ingar.
Húsavíkurbakka 22. des. 1887.
Beuedikt Benediktsson.
HÆeð pví að nú byrjar að koma nt í „Norðurljósinu"
pýdd saga eptir eitt af hinum merkustu skáldum Dana
á pessari öld, St. St Blicher, sem mun vera lítt kunnur
flestum íslendingum, pykir vel við eigu að skýra í fám orð-
um frá belztu æfiatriðum hans og ritum. — Steen Steen-
sen lílieher er íæddur á prestsetri einu skamnit frá Ye-
björgara á Jótlandi 11. okt, 1782. Hann ólst upp hjá for-
eldrum sinum pangað til hann var 10 ára að aldri. f>á
fór hann i latínuskóla og útskrifaðist bann úr honum 1799.
Hann fæddist svo að segja andvana, og á uppvaxtarárnnum
var hann jafnan mjög heilsulítill, svo að foreldrar hans og
aðrir hugðu honum eigi langra lífdaga a«ðið; en um pað
leyti, erjhann varð stúdent, batnaði honum svo, að hann
mátti heita allheilsugóður. f>ví fór lmnn til háskólans í
Kaupmannahöfn og tók að nema guðfræði. Eu er hann
hafði verið tvö ár við háskólann, vildi svo óheppilega til,
að hann ofkældist í baði, eg fékk uppúr pví svo punga
brjóstveiki, að læknarnir töldu hann af. J>rátt fyrir petta
léthann ekkihugfallast, heldur hugsaði hannmeðsér, að úr pví
læknarnir eigi gætu hjálpað sér, pá yrði hann að gjöra pað
sjá'fur. Hann varð um petta leyti heimiliskennari hjá
manni einum á Falstri. J>ar tók hann pað ráð, að bæta
heilsu sína með pví, að leggja á sig rnikla likamlega á-
reynslu, t. a, m. ganga langar leiðir, fara á veiðar, og einn-
ig lærði hann par að leika á hljóðpípu til pess að styrkja
með pví lungun, og fór að öllu leyti svo með líkam sinn,
sem væri bann alheili. J>essu hélt hann fram með einstöku
preki og poli pau tvö ár, er hann dvaldí á Falstri, og pað,
sem bezt var, var pað, að honnm batnaði svo af pessura
lskniugum sínum, að hann varð heill heilsu. Síðan fór
hann aptur til háskólans og tók pá, jafnframt guðfræðinni,
að leggja stund á fagurfræði, sögu og hin nýrri málin, auk
pess, sem hann varð að hafa ofan af fyrir sér með kennslu
og ýrasu öðru, pví að faðir hans gat lítið styrkt hann til
námsins. Samt tók Blicher próf í guðfræði árið 1809, og
ári siðar varð hann kennari við latinuskólann í Randers.
J-á gekk hann að eiga ekkju föðurbróður síns, 17 ára gamla,
pótt eigi væri hún sú fyrsta, er hann hafði lagt hug á, pví
að hann var á yngri árum mjög hneigður til ásta.
Hjónaband petta var að vísu mjög barnsælt, en ann-
ars eigi farsælt, og má vera að mikið liafi gjort til um pað