Norðurljósið - 03.06.1892, Side 3

1892
NORÐURLJÓSIÐ.
39
með- niikið minni kostnaði. Á einum skóla parf t. a.
in. ekki eins marga kennara eins og á tveimur skól-
ununi samanlagt, kennsluáhöld yrðu lítið dýrari fyrir
stóran skóla en lítinn. og húsakynni geta líka verið
tiltölulega ódýrari.
Væru kvennaskólar Norðlendinga sameinaðir,
yrði auðvitað dálítið örðugra að sækja hann úr sum-
um sveitum en liina. tvo skóla. En pað munar pó
ekki miklu, ef skólinn stæði á hentugum stað, og
sýnist pá eðlilegast, að hann væri hér í Eyjafirði,
(allra helzt á Akureyri), pvi liæði er eyfirzki kvenna-
skólinn eldri og einnig — og pað er aðalástæðan —
liggur Eyjafjörður her um bil á miðju pví svæði, er
aðsóknin yrði mest af til skólans Annars getur vega-
lengdin aldrei haft nein veruleg áhrif á aðsóknina,
eða svo sýuist, sem stúlkur telji pað ekki eptir sér,
að sækja pann skólann, er fjær er, ef peim geðjast
liann betur. Stúlkur austan úr Múlasýslum sækja
opt Eyjarskólann og jafnvel stúlkur heðan úr Eyja-
firði fara pahgað vestur. Aptur á móti hafa komið
stúlkur úr vestursýslunum á Laugalandsslcólann, síð-
an skóli var stofnaður par vestra. það er auðvitað,
að paiin skólann vilja stúlkur heldur sækja, er pær
halda að verði peim gagulegri, hvað sem vegalengd-
iuni liður Er pví einmitt talsvert líklegt, að aðsóku
að einum skóla — ef hann væri mikið fullkomuari —
yrði talsvert meiri, en til hinna tveggja skóla, sem
nú eru.
Enginn taki orð vor svo, að vér álítum kvenna-
skólana norðlenzku ónýta, eins og peir nú eru. jpeir
hafa óefað gjört mjög mikið gagn og raunar miklu
meira en við mátti búast, pegar pess er gætt, hve
litið fe peir liafa haft til umráða, og er pað óefað
mest að pakka liinurn ágætu forstöðukonum skólanna.
En liversu miklu góðu niundu pær ekki hafa getað
koniið til leiðar, ef pær hefðu haft stærri og full-
komnari skóla yfir að ráða.
Yfir höfuð erum vér peirrar skoðunar, pegar
tekið er tillit til fátæktar vorrar og hinna mörgu og
miklu útgjalda, að heppilegast verði fyrir pjóðína, að
minnsta kosti fyrst um sinn, að hafa alpýðuskólana
fáa, en leggju fyllsta kapp á að gjöra pá fáu skóla
vel úr garði :ið öllu leyti. J>að verður aldrei affara-
gott, að hrófa upp mörguni smáskólum út um allt
land, pvi ekki verður hægt að veita peim nauðsynleg
húsakynni, kennsluáhöld né næga kennslukrapta;
kennslustörfum verður ofhlaðið á kennarana, og laun
peirra sett svo lág, að peir geta ekki lifað á peim.
Eiríkur liinn fráneygi (Eric Brighteyes)
heitir skáldsaga ein ensk, sem út er komin í Eng-
landi fyrir stuttu. Hún er prentuð árið 1889. Höfund-
ur liennar lieitir Rider Haggard, og ferðaðist hér um
Island, að mig minnir, sumarið áður. Hann er peim
af Islendingum að nokkru kunnur, er lesið hafa Lög-
berg fyrirfarandi ár, pvi hanu er höfundur sagnanna
Nániar Salómons og Erfðaskráin, er tiestum munu
Jiafa pótt ágætlega sagðar.
Saga pessi fer fram á Islandi, og litið eitt í Eng-
Jandi og á Orkneyjum á 10. öld. Eirikur, söguhetjan,
er eiiin pessara ólánsmanna, likt og Orettir og Grísli,
sem lenda í vígum og útlegð, án pess að geta við
ráðið; svo lendir haun og i sjálfheldu milli tveggja
kvenna, sem unna honum báðar; hann elskar hina
betri, en hin verður honum að siðustu að bana. jaað eru
pær Bryuhildur og Guðrún Ösvífursdóttir, sem koraa
íram í peirri konu; hún er í einu fordæða og seið-
kona, og önnur Ereyja að fegurðartöfrum; hin er
gædd öilu kvennlegu inndæli.
jpað er auðsætt, að höfundurinn hefir lesið sög-
urnar vel og skilið pær líka. Blærinn á frásögninni
■er keimlikur sögunum. en pó færður í nokkuð nýjara
stíl. Forneskja og víkingsskapur fornaldarinnar sézt
par í ágætum spegli fyrir útlendinga, en einnig henn-
:ir ágæti og hreysti, drenglyudi og hetjuskapur Ekki
vantar par drauma og forspár, vísur eru kveðnar at
jnunni t'ram við tækifæri, inenn glíma og strengja heit.
eða deyja að öðrum kosti, ganga á mála hjá útiendum
konungum og atia sér par fjár og fraraa, sverjast í
fóstbræðralag, og falla siðan saman sem sekir skógar-
menn. Og svo er svo snilldarlega sagt frá pessu
öllu saman, að eg las bókina með eins raikilli ánægju
eins og Njálu eða Laxdælu, og mun pá pykja langt
jafnað. Hver sem les pessa sögu, mun verða að
kannast við pað, að ólíku betur hefir Englending-
urinn Rider, Haggard skilið fornöldina í Eiríki
fráneyga en I s lendi ngurinn frú Holm i Elding-
unni með öllu hennar punglyndi Að minnsta kosti
er pað lifandi málverk hjá honum en ekki dauð
mælgi.
Bókin er ágætlega vönduð að prentun og pappír
og fjölda ágætra mynda, og eru pær mjög réttar.
Hún kostar í fallegu bandi 3 sh. 6 d (3 kr. 15 au),
nema hvað enskar bækur hækka jafnan svo í verði
í gegnura bóksala hingað. að hún mundi verða hör
um 3 kr. 80 a. Hún er rúmar 20 arkir á stærð.
jpetta veita útlendir snillingar íslandi gaum nú
orðið. Ypsilon.
17470, 73
39, 24
543, 21
210. 68
1241, 50 2034, 63
A g r i p
af bæjarsjóðsreikningi Ákureyrar 1891.
Kr. au. Kr.
Tekjur.
I. Eptirstöðvar 31. des. 1890:
a. Hjá purfaniöuiiuiu . . 12714, 46
b. Lán, seiu væntast endur-
goldin 709, 64
c. Lán til Akureyrarkirkju 2261, 27
d. Ógoldin húsaleiga ... 30, 00
e. Hálft hús jaorgoirs Guð-
muudssonar 175, 00
f. Ógoldin bæjargjöld . . 29, 84
g. Ógoldin skólagjöld . . 29, 50
h. í sjóði..............1521, 02
II. Bæjargjöld:
1. Lausafjártíund ....
2. Lóðargjald af'óbyggðri lóð
3. Lóðargjald af byggðri lóð
4. Aukaútsvör .....
III. Gjald fyrir seldar og leigðar
lóðir
IV. Endurgoldin lán ....
V. Borgarabréf og sektir . .
VI. Skólagjöld.................
iVII Afborgun ráðhússtofunnar
VIII. Helgidagshlutur afsjávarafia
IX. Endurgoldin útsvör og
skólagjöld:
a. útsvör ...................25,
b. skólagjöld.................26,
X. Eyrir seldan pappa . . .
XI. Mót gjaldalið ÍL færist . .
Tekjur alls
Kr. au.
Gjöld:
I. Utsvör, sem falla burt
II. Til jafnaðar inót tekjul. IV.
III. — -----— IX.
IV. Lán til purfamanna . .
V. Gjöld til barnaskóians:
au.
34
25
150,
76,
113,
105.
100,
7,
51,
24,
651,
20786f
Kr.
24.
76,
51,
651,
01
91
67
75
00
69
59
00
46
'44
iu.
15
91
59
46
a.
Keunsla................87£
00
b7
85
58
b. Aðgjörð á pakinu . . . 381,
c. Kol........................113,
d. Ymisleg útgjöld .... 144,
VI. Eptirlauu' cand. Jóh. Hall-
dórssonar
VII. Snjómokstur..............
V'III.Vegabætur...............
IX. Ýmisleg útgjöld ....
X. Numið úr eptirstóðvum .
XI. Innheimtulauu 3°/0 • • •
XII. Eptiistöðvar til næsta árs:
a. Hjá purfamönnum . . . 9781, 95
b. Lán, sem væutast endur-
goldiu 845, 09
c. Lán Akureyrarkirkju . 2261, 27
d. x/2 hús Sölva Olal'ssonar . 175. 00
1515. 30
112,
8u,
r.8i,
213.
3401,
78,
50
04
52
17
58
82
El\t: 13063, 31 6787, 04