Reykjavík - 07.03.1904, Blaðsíða 2

38
flúið borgina Dalny orrustulaust, svo
aö þar vóru einar 15 mannhræður
eftir. Þeir gorta af því, að þeir hafi
lagt sprengitundur undir öldubrjótana
(breakwaters), hafnarbakka-stéttirn-
ar og járnbrautar-armana, sem kvísl-
ast á járnbrautarstöðvunum, svo að
Japanar geti ekkert af þessu hagnýtt.
Rúsar hafa að eins 5 mánaða forða
1 Port Arthur. Þeir (Rúsar) segjast
ætla að verja Port Arthur. En alt
annað herlið sitt (en setuliðið í P. A.)
ætli þeir að flytja frá Dalny og því
nágrenni austur að Yalú-fljóti, eða, ef
í harðbakka slái, þá flytji þeir það
til Harbin [?*] og þar geti þeir barist
í tvö ár.
Af því að fjarlægðir allar eru í
stríðsfréttum vorum taldar í enskum
mílum, þá er vert að hafa það hug-
fast, að
42/3 mílur enskar (á landi) = um 1
míla dönsk
4 mílur enskar (á sjó) = 1 míla
dönsk (nákv.)
Frá Údsjína til Dalny eru um 900
sæmílur (= 225 danskar m.), og er
því tiltölulega fljótlegt fyrir Japana
að senda þangað meiri landher. Á
svo stuttri leið mundu skipin svo
þétt fylt fólki, að ætla má, að þau
30 flutningsskip, er vóru þar að taka
her um borð 26. f. m., hafi getað
flutt að minsta kosti 75,000 manns.
Dalney er bær, sem Rúsar hafa
reist á fám árum þar sem áður var
auðn. Það er eiginlega verzlunarhöfn-
in frá Port Arthur eða úthafnar-bær
þaðan. Fyrir her, sem vill ráðast á
Port Arthur, segir Mr. Burleigh, er
eigi auðið að velja sér né hugsa
hagkvæmari stað, bæði til að lenda
og til að hafa að aðalstöð umsáturs-
hersins. Þar er góð höfn og greið
aðsigling; þaðan liggur járnbrautar-
þverstúfur yfir á aðalbrautina að Port
Arthur, og er það örskammur vegur,
en tanginn þar svo mjór fyrir ofan
Port Arthur, að auðvelt er að stemma
þar stigu fyrir öllum samgöngum á
landi við P. A. og skera ritsimann,
svo að P. A. geti ekkert samband
haft við umheiminn.
Japans-keisari hefir enn flutt sig
um set, og er nú seztur að í Hirosjíma,
sem er borg við járnbrautina rétt við
sundið, sem liggur milli Nipon og
Sjíkókó (eða Sjikókú) og þar verður
hann og yfirherstjórnin meðan á stríð-
inu stendur. Údsjína(eða Júdsjina)
er hafnarborgin frá Hírosjima ogþar
er nú mestu ]iði skipað út.
Kórea bcrst með Japönum. Kór
eu-keisari hefir nú boðið út öllu liði
* Harbin er víst eítthvert rangnefni,
eða prentvilla fyrir Charbin [o: Tsjarbin
eftir vorum framburði ritað], en það er
borgin og jámbrautarstöðin, þar sem Sí-
beríubrautin skiftist, svo að annar armur-
inn gengur austur til Vladivostok, en hinn
suður um Mandsjúri til Port Arthur.
Ritstj. rRvk“.
í sínu ríki og er genginn í lið með
Japönum, segir símfregn frá New York
27. Febr. Tveim dögum áður Jýsti
hann hafnarborgina Wí-dsjú (á aust-
ur bakkanum við mynni Yalu-fljóts)
opna til frjálsrar verzlunar öllum
þjóðum, sem í friði eiga við Kóreu.
— Þeir keisararnir í Japan og Kóreu
hafa gert samning sín á milli þess
•efnis, að Kórea fylgir Japan í ófriði
sem bandaríki, en Japan ábyrgist, að
að Kórea skuli jafnan vera óháð ríki
og engin lönd undan því ganga.
við, að svo hafi „litið út“ (apparently)
sem Rúsar hafi skotið 1 kaí tvo
tundurbáta fyrir Japönum. En Alex-
ieff var fyrir nokkru farinn [flúinn ?) úr
Port Arthur, áður en þessi tíðindi
gerðust, og segja sum blöð hann
vera einhverstaðar í nánd víð Múk-
den, en flest segja hann hafa sezt að
í Charbin, en „News of the World1
frá 28. segir hann vera í Harbin(?)
og leiðir það oss til að ætla, að
Harbin, er það blað nefnir stöðugt
svo, sé sama sem Charbin.
(eða vík), en það er 50 mílur enskar suð-
ur af Vladivostok, rétt fyrir norðan landa-
mæri Kóreu, og því í landeign Rúsa. Héldu
þeir fyrst hernum til bæjar þess er Hunn-
Tsjunn heitir, 25 mílur (e.) uppi í landi.
Þar var fyrir setulið rúsneskt, 600 menn,
og urðu þeir svo ofboðslega hræddir, að
þeir flýðu undan og reyndu ekki viðnám
að veita. Þeir flýðu áleiðis til Kirin, en
það er bær um 200 mílur vestur af Hunn-
Tsjunn. Frá Kirin liggur þvex-braut, 60
mílna löng vestur á aðalbrautina frá Tsjar-
bin til Port Arthur, og heitir Kvang-tsjeng
bær sá, þar er brautirnar mætast. 1 Kir- ■
ín er deild af rússnesk-sínverska bankan-
um. Hana flýttu nú Rúsar sér að flytja
þaðan til Kwang-tsjeng, því að þeir óttast
að Japanar haldi liði til Kirin.— í Vladi-
vostok er megnast.a skelfing og ótti yfir
fólki, óttast, að Japanar komí þangað og
taki borgina, er kvað vera mjög svo varn-
arlaus. — Oss dettur í hug, að hugsanlegt
sé, að eitthvað af her þeim, er Japanar
hafa hér á land sett, eigi að fara suður á
við og koma í opna skjöldu liði Rúsa i
Norðui'-Kóreu, en því kvað nú vera óð-
um að íækka aftur, því að Rúsar hopa
undan Japönum og hafa sent meiri hlut
liðsins vestur aftur, vestur (eða norður)
yfir Yalú-fljót Virðist auðsætt að þeir
treystast lítt til sóknar, en ætla að verjast
við Yalú-fljót.
Þó var enn búist við að fyrsta landorr-
usta verði í Norður-Kóreu og það innan
ö r f á r r a daga. Bæði þar, og eins í
Mandsjúrí syðst við Yalú-fljót, standa her-
irnir nú svo nærri hvorir öðrum, að for-
verðir beggja sjá hvorir til amxara, en
hvorugir hafa enn á aðra ráðið.
„Times“ segir 29. Pebr., að Tokio-fregn-
riti sinn segi það álit manna, að Rúsar
muni ekki vera færir um að færast neitt
í fang, sem mai’k sé að, fyrir sunnan (aust-
an) Yalú-fljót.
Fregnriti sama blaðs í Chcmulpo sím-
ar sama dag til Wei-hai-wei (en þar hafa
Japanar komið á þráðlausri firðritun milli
þeirra staða), að engiu áreiðanleg vissa sé
fyrir að Rúsar hafi um þann 21. Febr. haft
meiri her en 3000 manna í Norður-Kóreu,
en Japanar hafa haldið 8000 manna frá
Seoul norður til Ping-Yang. Að morgni
28. Febr. hafi flokkur rúsnesks í-iddaraliðs
komið rétt að Ping-Yang (!/2 mílu frá bæn-
um), en lagt á flótta, er fótgöngulið Jap-
ana tók að skjóta á þá. 1 nánd við þann
bæ býst „Times“ við fyrstu land-orrustu
næstu daga.
Aðrar fregnir.
tðeiri stórbrunar ■ Ameríku.
Rochester heitir borg í New Yoi'k ríki, ekki
iangt frá Niagara. Þar vóru 1890 134-
000 íbúar og 2616 verksmiðjur. Þar kom
upp eldur 25.(?) f. m. og brann mikið af
verksmiðjum. Eldurinn kom upp við bil-
un á rafmagnsleiðslu, er ilia var frá geng-
ið. Tjónið metið 15 milíónir króna.
— Madison, Wis., 27. Febr. Stjórnar-
höllin brann hér snemma í morgun; brann
alt innan úr húsinu (sem var úr steini).
Það var forkunnar-fagurt hús og lá á hæð
í borginni og sá þaðan yfir mestan bæinn.
Tjónið metið $ 800,000.
í þessari viku vonar „Reykja-
vík“ að geta prentað afstöðu-uppdrátt (kort)
yfir hernaðar-landsvæðin í Asíu. „Reykja-
vík“ hefir látið draga kortið hér og er að
láta skera það hér. — Það fá gefins allir
kaupendur, sem hafa borgað síðasta
árgang.
Peentsmibja Reykjavíkur.
Prentari: Porv, Porvarðsson.
Tappinn í stútinn. Samkvæmt
skýrslu frá vara-aðmírálnum Kami-
múra til Japans-keisara (segir símfregn
frá Tokio 27. Febr.) gerðu Japanar
24. Febr. tilraun til að teppa hafnar-
mynnið á Port Arthur (það er að
eins 150 faðma breitt, og þó ekki
nema þriðjungur þeirrar breiddar fær
stórskipum). Það var með þeim hætti,
að þeir höfðu keypt 5 stór eimskip,
kaupskip 2—3000 tonna hvert, hlóðu
þau grjóti og járnrusli og höfðu
sprengivéi í hverju, en úr sprengi-
vélinni lá þráður upp yfir þiljur og
út yfir borðstokk niður í stigann á
skipshliðinni, svo að kveikja mát.ti í
um leið og ýtt var frá borði. 5 menn
vóru á hverju skipi, 3 í vólrúmi niðri,
en 2 á þiljum uppi (við stýri). Reyndu
þeir svo að halda skipum þessum inn
í sjálft hafnarmynnið, til að sprengja
þau þar og gera svo innsiglinguna
ófæra. Rúsar skutu hart á skipin
og tókst þeim að gera þau ófær áð-
ur en þau næðu að fylla mjósta
sundið, en þó segja Japanar, að til-
gangurinn hafi náðst að nokkru leyti,
því að vígskip komist þar hvorki út
né inn. Japanar, er um borð vóru,
komust allir lífs af og björguðu þeim
tundurskip landa þeirra, er fylgdu
þeim. Næsta dag kom japanski flot-
inn enn að, og hóf skothríð á skipin
á höfninni og borgina á löngu færi.
Sáu þeir þá, að Rúsar höfðu komið
beitiskipunum Novik og Askoid, er
skemd höfðu legið úti á vikinni fyrir
utan höfnina, á ílot, og flýðu þau á-
samt þriðja beitiskipi inn á höfn-
ina, og sáu þeir á því, að beitiskip-
um var þó leiðin fær enn. Eftir
eina stundar-fjórð sáu Japanar að
eldur talsverður var kviknaður á
höfninni eða í bænum af skotum
þeirra, og héldu þeir þá flota sínum
burt aftur. Ekkert skip vort iaskað-
ist að neinu lepti, segir aðmírállinn,
og enginn maður féll né særðist af
voru liði. Þetta lítur út fyrir að
vera réttorð fregn. — En aftur segja
rúsneskar Pétursborgar-fregnir svo
frá þessari viðureign, að árásin hafi
staðið 14 stundir samfleytt frá Miðku-
dags-kvöldi til Fimtudags-morguns;
hafi Rúsar sökt einum tundurbát
Japana með áhöfn, en Japanar ein-
angrað tundurskip rúsneskt, elt það
suður með iandi inn á vík og
skotið það þar í kaf. Þessi fregn á
að vera embættisskýrsla Alexieffs
varakonungs. Síðar bætir hann því
„Standard" segir það nú sann-
frétt, að nokkrar stór-brýr á járn-
brautinni milli Yladivostok og Tsjar-
bin hafi verið sprengdar upp, og 70
mílna lengd af sjálfri brautinni rifin
upp og eydd. — Sínverskur embætt-
ismaður í Múkden segir, að í Mand-
sjúrí úi og grúi af stigamanna-ridd-
araliði [sínversku sjálfsagt?] og hafi
það skipað sér í 6 herdeildir. Til-
gangur þeirra sé, að sprengja járn-
brautir, skera ritsíma og hindra á
allann hátt aðflutninga fólks ogvista
fyrir Rúsum, þangað til Japanar
komi í landið meðsínuliði; en þeim
ætli þessir menn þá að bjóða þjón-
ustu sína.
Sú saga kom um daginn í ensku
blaði, að Rúsar hefðu tekið þrjá ja-
panska foringja, er hefðu verið dul-
búnir sem sínverskir járnbrautar-
verkamenn, og hefðu þeir verið tek-
nir í því þeir ætluðu að sprengja
upp járnbraut. Rúsar hefðu svo
hengt þá. Þessa sögu tókum vér
þá ekki upp að sinni, þvi að sumt í
henni var dálítið tortryggilegt. Þeir
áttu að hafa verið verkfræðingar úr
herforingja-ráðinu (yeneral staff'), og
síðar vóru full nöfn þeirra sögð. Oss
þótti það ekki hkt Japönum, að fara
að skýra frá nafni sínu og stöðu, er
þeir vissu að átti að hengja sig. —
Japanski sendiherrann í Lundúnum
telur nú víst, að sagan sé rúsnesk-
ur uppspuni. Að eins eitt af nöfn-
unum geti verið japanskt; en engir
menn með þessum nöfnum só til i
herforingja-ráði Japana, er hann hafði
skrá yfir. Telur hann víst, ef nokk-
uð só í sögunni hæft, að þetta hafi
verið sínverskir stigamenn.
Fjöldi rúsneskra hermanna, er fóru
yfir Baikal-vatn á ísi, frusu i hel;
aðrir, er í sleðum óku, mistu eyru,
nef, tæi og fingur af kali.
Gufuskip frá Ameríku kom til
Nagasaki og hafði meðal annars
farms til ýinsra staða 12,240 tunnur
af kjöti, er fara átti til Port Arthur.
Japanar gerðu kjötið upptækt, en
létu skipið fara leiðar sinnar að öðru
leyti.
Kuropatkin, hermála-ráðherra Rúsa,
er gerður að yfirforingja landhersins
í Austur-Asíu undir yfirstjórn Alexi-
effs (sem æðsru herstjórnarvöldin
hefir þar bæði á sjó og landi). K. á
að leggja austur ið bráðasta, en í
hans stað er til hermálaráðherra
nefndur annar maður.
JaPANAR SETJA HER Á LAND NÆRRl YlADI-
vostok. Sú fregn er nú staðfest, að Jap-
anar hafi sett her á land við Possiet-flóa
P»ppíriun frfc J6ui ÓUfnyni,