Reykjavík - 17.03.1906, Page 1

Litbreiddasta blað landsins.
Upplagt 3000.
Askiifendur í bænum yfir 900.
Otjref.: ULUTAPÉLAOin „ Rkvkjavík,
Telefónar: Nr. 29 (Laufásv. 5)
8u(þinghÚ8Íð) — 71 (Prentsraið.ian).
VII. árgangur.
Laugardaginn 17. Marz 1906.
11. tölublað.
___________Alt FÆST í THOMSENS MAGASlWI.
Ofíia Og; eldavélar selur Kristján Porgrímsson.
r ij 'i iáta allir að bezt og ódÝrast sé hjá steinhöggvara
Ofnar og eldavelar J s J
. I ii 1. Schau; eða getur nokkur mótmælt því?
„REYKJ AYÍK“
Árg. [60 -70 tbl.] kostar tnuanlands 1 kr.; erlendis
kr. 1,60—2 sh.—50 cts. Borgist fyrir 1. -Túli.
Auglgsingar innlendar: & 1. bls. kr. 1,26; á 2.
bls. 1,16; k 3. og 4. bls. 1,00 [á fastákveðnum stað
á 3. og 4. bls. 1,15]. — Útl. augl. 33V*°/o hœrra. —
Afsláttur að mun, ef mikið er auglýst.
Kitatjóri, afgreiðslumaður og gjaldkeri:
•Jón Olaísson.
Afgreiðala: Laufásvegi 5, kjallaranum.
Ritstjórn: --„ stofunni.
Stjórn og þing Dana
gerir alþingismönnum íslands
heimbod.
Konungur vor og Dana hefir á-
samt ríkisþinginu danska gert ís-
lenzkum alþingismönnum heimboð
á komanda sumri. Tíminn er
ekki ákveðinn enn þá, en það
verður ekki fyrri, en þingkosning-
arnar í Danmörku eru afstaðnar.
Herskip mun verða sent hingað
upp til að flytja þingmennina ó-
keypis fram og aftur inilli land-
anna, og í Danmörku verða þing-
mennirnir gestir heimbjóðendanna,
svo að förin verður þeim með öllu
kostnaðarlaus.
Þess er vert að geta, að það er
konungur vor einn, sem á þessa
hugmynd. Hann og enginn ann-
ar. Alt blaður halarófu-blaðanna
hér um, að ráðherra vor hafi átt
upptök að þessu, eru hrein ósann-
indi. Hitt getur satt verið — um
það vitum vér ekki — að hann,
sem er maður ótortrygginn, hafi
ekki búist við því, að einnig þetta
yrði gert að flokksmáli, hvort
þiggja skyldi vinsamlegt og kurteist
boð konungs vors og bræðraþjóð-
ar. Þess má geta, að allir þin§f-
menn Dana nndantekningartaiist
af öllum flokkum vóru hjartanlega
sammála um að gera boð þetta.
Þetta er farið að tíðkast meðal
þjóða, sem hvorki eru ríkis né
ættar tengslum bundnar, að þing
einnar bjóði þingi annarar heim.
Þetta hefir átt sér stað milli Breta
og Frakka, milli Frakka og Skan-
dínafa — yfir höfuð milli þjóða,
sem vilja eiga gott vinfengi saman
og læra að þekkja livor aðra.
Öll blöð Dana láta vel yfir þessu,
mótblöð stjórnarinnar jafnt sem
fylgisblöð. Eitt merkasta mótblað
hennar bendir á þessar heimsókn-
ir þinga, þjóða milli, og segir, að
auk þess sem með þcim mæli
annars, mæli í þessu tilfelli það
með sérstaklega, að hér eigi í hlut
þjóðir, sem hafi sameiginlegan kon-
ung og hafi nokkur sameiginleg
mál. Ef eitthvað sé í sambandi
landanna, sem breytingar þyki
þurfa, þá sé hér bezta tækifærið,
ekki yfir veizluborðum, heldur í
samræðum milli þingmanua hvorra
við aðra, að sannfæra danska
þingmenn um þörfina. Slík sam-
töl manna á milli sé einatt álirifa-
drýgri en ritgerðir eða blaðadeilu-
greinir.
ísaf. og Fj.konan hamast hér út
af heimboði þessu, og þarf ekki
að efa að hin halarófublöðin éti
það eftir, sjálfsagt landvarnarsnep-
illinn hér líka — hann er í þeim
efnum alt af »ljósið í rófunni«.
ísaf. álítur flokksmenn sína svo
lítilsiglda, að þeir geti ekki setið
samsæti með dönskum þingmönn-
um, skoðað með þeim danska
náttúrufegurð og dönsk mannvirki
og átt tal við þá í bróðerni, án
þess að missa alla sannfæring sína
í stjórnmálum, en hins vegar van-
treystir hún þeim alveg öllum til
að geta tjáð hinum sínar skoðanir,
og ráðleggur þeim því öllum að
silja heima.
Generallinn kvað jafnframt senda
bréf hverjum flokksmanni sínum
og harðbanna honum förina, og
heita ónáð sinni og eilífri útskúf-
un úr flokknum, ef dirfst sé að
bregða út af banninu og þiggja
boðið.
Auðvitað munu þeir hlj'ða allir
í auðsveipni og láta sér skiljast,
hve lítilsigldir þeir sé, eins og ísaf.
segir.
Hitt nær auðvitað engri átt, að
blöð þessi óttist, að flokksmenn
sínir kynnu við förina að verða
þess áskynja, á hverjum rökuin
sá látlausi rógur er bygður, sem
verið er að bera milli þjóðanna
bæði hér og í Danmörku.
Andatrúar-farg'anið.
Lækningatilraunir öndunganna.
í 10. tölubl. »Fj.k.« þ. á. hefir
ritstj. séra Einar Hjörleií'sson birt
þannig lagaðar skýrslur um lækn-
ingatilraunir öndunga, að þær hljóta
að ganga fram af hverjum hugs-
andi manni.
Menn kipptu sér ekki upp við
það, þó ísaf.-ritslj. birti þá fjar-
stæðu í blaði sínu hér í vetur, að
það væri visindalega sannað fyrir
hérumbil hálfri öld, ekki einungis,
að maðurinn væri ódauðlcgur,
heldur og, að andar birtust, svo að
menn jafnvel gætu þreifað á þeim.
Menn tóku þetta sem annað karla-
raus, eins og það vitanlega er, því
vísindin vita enn sem komið er
ekkert um afdrif sálarlífsins eftir
dauðann, hvað þá heldur um ann-
að líf. »Uppgötvun« þessi hlýtur
því að vera úr dulspeki Björns
Jónssonar og hans sinna og þessum
staðhæfingum B. J. ber að taka
eins og hverju öðru karlahjali og
bfaðfiugu.
Þá er öðru máli að gegna um
séra E. H., er hann hefir þá trúgirni
eða þá ofdirfsku til að bera, að
fara að skýra frá lækningatilraun-
um öndunga á því sem næst ó-
læknandi sjúkdómum. Það tekur
alveg al' skarið.
Enginn frýjar hr. E. H. vits, svo
að annaðhvort hlýtur þetta flan
hans að vera sprottið af trúgirni,
og hún er þá á æði háu stigi, eða
hann er samsekur í kuklinu, og þá
er það takmarkalaus ófyrirleitni
að bera þetta á borð fyrir auðtrúa
almenning.
En vér skulum nú athuga nán-
ara þessa síðustu skýrslu öndung-
anna og vita, hvort ekki niuni vera
glompur eða göt á henni, er geri
hana og all kuklið grunsamt.
Aðalpersónan í þessum skrípa-
leik öndunganna er Indriði Indriða-
son frá Hvoli i Dölum, og virðist
rétt að athuga fyrst ofurlítið per-
sónu þessa til þess að vita, hvort
ekki muni leynast neinir »ókenndir
— en grunsamir — þættir« með
henni sjálfri, er geri öll in dular-
fullu fyrirbrigði ofurlítið ljósari.
Indriði þessi hefir ekki þótt nein
staðgóð persóna hingað til, hvað
sem verður. Ekki þorum vér að
fullyrða það, sem um hann er
sagt, að hann þegar á unga aldri
hali tamið sér ýmislegt sjónhverf-
ingabrall. En hitt er vist, að hann
er in bezta liermikráka, og hafa
sumir þeirra, er nú halda honum
mest fram, ekki farið varhluta af
þvi, svona á bak. Þaðan mun
sprottin sú »dularfulla« gáfa hans
að geta talað svo, að ekki bæri
hann varirnar, og hermt eftir mál-
færi ýmsra manna, en þá list get-
ur liver loddari leikið, sem tamið
hefir sér það, sem nel’nt er »búk-
tal«. Það er því ekki mjög sann-
færandi, þó þessi einu »dularfullu
fyrirbrigðiw hafi verið könnuð við
Ijós, og líklegt, að þessi hermigáfa
mannsins sé ein af inum »ókenndu
þáttum hans«.
En setjum svo, að andar tali af
vörum hans, hverjir eru þá andar
þessir, og gætir þess nokkuð, að
miðillinn liafi ráðið nöfnum þeirra?
Hann hefir gert afabróður sinn,
Konráð sál. Oíslason, að kórdjákna
sínum, og er það illa farið með
nafn jafnágæts manns. Og Stein
sál. Steinsen, er var prestur að
Hvammi í Dölum, og Indriði
eflaust hefir haft sagnir af, gerir
hann að kapelán. Það er þvi
auðséð, að miðillinn hefir ráðið
nokkru um nöfnin. Læknar þeirra
öndunganna er norskur læknir, sem
þeir hafa verið svo heppnir að
nafngreina ekki, og danskur læknir,
aðstoðarmaður hans, er þeir nefna
Jensen, sem er öldungis óhætt, þar
eð margur Jensen læknir mun hafa
dáið í Danmörku.
Nú lalar miðillinn mál þessara
manna, »nýnorsku«, er Norðmað-
urinn birtist, með mjög norskum
hljónvblæ, en þó þannig, að enginn
skildi í fyrstu (!) og i viðlögum
frönsku, en dönsku, þegar Jensen
birtist. Það er tekið þvert fyrir
það í grein hr. E. H., að miðillinn