Reykjavík

Tölublað

Reykjavík - 29.06.1907, Blaðsíða 2

Reykjavík - 29.06.1907, Blaðsíða 2
156 REYKJAVlK Oliver Twist er heimsfræg skáldsaga eftir Charles Dickens. Hún fæst nú í vandaðri ísl. þýðingu hjá bóksölum víðsvegar um land alt. Góð, hentug og mátulega dýr tækifærisgjöf fyrir unga og fullorðna. Menn hafa sagt um Njálu, að hvað oft sem þeir litu í hana, lœrðu þeir eitthvað af henni. Sama má segja um Oliver Twist: hversu oft sem hann er lesinn, finst nóg til íhugunar og auk þess er bókin víða mjög skemtileg. hittnari, því að Einar gæti ekki orkt líkara sjálfum sér sjálfur. fÞetta var um það leyti er E. B. flatmagaði mest fyrir Dönum í vetur og gaut hornauga til fépyngjanna dönsku]. En kvæðið er svona: Segulviiji og sólkerfa-fans, samheild algeimsins bauga, lítið á holsár vors hrjáða lands, nú horfir landið og væntir m a n n s: danskur prinz mætti logsárin lauga — iífdögg á frjóknappsins auga. og bróðurhönd oss réttir; þú sjálfur mestar byrðar barst og bræðrum verkið léttir. Nú áliðið er orðið dags, en enn er stund úr degi, enn sýnist langt til sólarlags og sýsla nokkuð megi. Þitt starfsþrek enn er óslitið, og enn þú starfa vildir; en nú er lokið verk það við, er vinna hér þú skyldir. Og nú er mál að þakka þér og þig um síðir kveðja. Vér biðjum, það sem eftir er þig auðnan megi gleðja. Þótt amtsráð falli öll í dá og ömtin hverfi’ úr lögum, inn hinsta minzt mun amtmann á í öðlinganna sögum. [ V. Br?\ Heimsendanna milli. Stjörnudjúps-heiði’ og hnattageims-sál, hljómgeisli stórgígjw-ljóða, hlustið á landsins mins leyndarmál, lífgið þið fornaldar haugabái, látið þið Danmörku lið oss bjóða, landið gullþungra sjóða. Styrk mig að skrifa, storma-gnýr, um stoltan gullaldar-bjarma; hallveggur rísi af rústum nýr, raunleikur breytist í ævintýr; Frón og Danmörk falli í arma sem foldin við himinsins bjarma. Kveðja til amtm. J. Havsteen, K. D. m. m., frá amtráðsmönnum 25. Júni 1907. Heill þér, vor mæti „Mararsteinn“, er málum stýrðir vorum! þú stendur þeirra eftir einn, er amtmanns stóðu’ í sporum. Þú síðast allra af fleyi fer, í far þitt enginn kemur. En síðastur ei siztur er, það sannast aldrei fremur. Þess hér skal minzt, sem Hóraz kvað um háa fjall atinda, er þruman r ður einatt að, og eik í byljum vinda. í>in staða með sér stundum bar að stormar á þér dundu. Sem „ateinn í hafi“ stóðst þú þar, er stórir klettar hrundu. I heimsins þröng og ógnar-ys þú aldrei fram þér ruddir. Ei fórst þú heldur forstreymis, þú fast við bjarg þig studdir; •og móti tíðar striðum straum þú stundum hlauzt að beita; og forsjáll hélzt þú fast í taum, ðvo ferjan skyldi’ ei steyta. Þitt yndi mest og eftirþrá Tar ætíð það: að starfa, og margoft það, sem ei ber á, þótt öðrum sé til þarfa. Þú aldrei blása’ f lúður lézt, né ljós þitt vildir sýna. i kyrrþey vanst þú verk þin flest og vanst þar sigra þína. Vér leita vildum villum að í verkum handa þinna; en ekki reyndist auðvelt það þar órétt neitt að finna. Ef alt í stóru starfi er rétt má stærsta þykja furða. En hér var fágað, felt og slétt, og fanst ei minsta snurða. En þó er oss í minni mest þin mannúð, vinur kæri, þig settirðu ei „á háan hest“, þótt há þin staða væri. Sem bróðir þú með bræðrum varst ÚRSMlÐA-YINNtJSTOFA. Vönduð íf r og K. 1 u k. lt u r. Bankastræti 12. Helgi Hannesson. Yínyrkjumanna-óspektir í Frakk- landi. — Sum blöð hafa getið í sím- skeytum um óspektir meðal vínyrkju- manna á Frakklandi. En slíkar fregnir eru i sjálfu sér sama sem engar fregnir, meðan menn vita engin deili á, um hvað deilt er, eða af hverju uppþotin spretta. Það er nú fyrst með síðustu skipum, að hingað bárust þær fiegnir, er gera skiljanlegt, hvað hér er um að vera. Og það er mikilfenglegra, en nokk- urn mundi grunað hafa áður. Svo ískyggilegt, að sízt má vita enn, til hvers dregur. Vínyrkja er mikil á Suður-Frakklandi, og hefir farið í vöxt ár frá ári in síðari ár, enda lagt meira og meira land undir þá rækt. Ið bezta vínið hefir jafnan verið selt til útlanda, en ið léttara landvín drukk- ið heima í landinu, bæði sem matvín og þorstadrykkur. En nú er farið að yrkja þau firn af víni í Algier (sem er nýlenda Frakka í Afríku), að þaðan flytzt nú inn til Frakklands feikna- mikið vín, þar á meðal létt landvín. — í annan stab falsa Frakkar mikið af vínum til útflutnings, til að selja ódýrt þeim er ella mundu kaupa létt vín ó- svikin; sjóða þeir til þess lög af út- pressuðum vínþrúgum og jafnvel af vínberjaleggjum, blanda svo alkohóli og sykri og Iita. — í þriðja lagi hefir bjórdrykkja og absinth-nautn aukist mjög bæði í bæjum utan Parísar og til sveita in síðari árin, svo að fólk, sem áður drakk vín, drekkur nú bjór og absinth í staðinn1). Alt þetta veldur því, að ið létta landvín, sem áður var nægur markað- ur fyrir heima í landinu sjálfu, selst nú alls ekki; framleiðendum verður það að engu. Nú er það gamalt í Frakklandi, að ef eitthvað bjátar á fyrir þjóðinni, upp- skerubrestur, húsdýrapest, ofþurkar eða næturfrost, þá er það alt stjórninni að kenna. Um það efast enginn góður maður á Frakklandi. Það er þvi auðvitað, að er bændur geta ekki selt vín sitt alt, þá er það M. Clemenceau og ráðaneyti hans, sem um það er að kenna. J) Hér við bætist og bindindisstarfsemi sumra lækna, er telja vín og alkóhól skað- legt; en mjög eru skoðanir lækna skiftar um það mál, einkum um vinin. — 800 milí- ónir potta fluttust frá Algier til Frakklands síðastl. ár, og er mest af því drukkið heima í Frakklandi. Úrsmíðavinnustofa Carl F. Bartels Laugavegi 5. Talsími 137. Verst er ástatt með þetta í héruð- unum Pyrénnées orients, Aude og og Herault. Þar hefir komið fram sá maður, er heitir Marcelin Álbert, al- þýðuleiðtogi mikill, skrílæsingamaður að vísu, en þó hóflegur á sína vísu; en hann hefir svo mikið vald yfir hugum manna, að alþýðan hlýðir honum í blindni, án þess að gera sér nokkra grein fyrir málavöxtum. Hann hélt fundi undir beru lofti, er 30,000 manna vóru við; síðar fundi með 50,000 og 100,000.; og loks einn fund þar sem 750,000 manna vóru saman komnar. Konur mæta þar með börn á örm- um og bera fána, er á er letrað: „brauð handa oss og börnum vorum". Aðrir hafa aðra fána með ýmsum á- letrunum svo sem : „brauð eða byssur", „maginn æpir “, „ vér förumst úr hungri“ og þar fram eftir götunum. Og þó segja kunnugir, að eiginlegt harðrétti eigi sér alls ekki stað, en auðvitað kreppi nokkuð að mönnum, þó að eigi skorti beint viðurværi. „Vér viljum lifa, og vér linnum ékki æsingum fyrri en stjórnin útvegar oss viðunanlegt verð fyrir vín vort, á hvern hátt sem henni þykir bezt henta“. Þetta er aðal-viðkvæðið. — Albert lagði til, að allar bæjarstjórnir, sveitarstjórnir og hreppstjórar legðu niður völd. Þessu var þegar hlýtt; alls haía 150 sveit- arstjórnir og bæja lagt niður störf; sumstaðar fleygðu sveitarvöld þessi stólum og borðum og skjalasafni sínu út um glugga á strætin og kveiktu í. — Landsstjórnin hefir skipað menn til að gegna störfum hinna til bráðabirgða, en enginn hlýðir þeim, og sumstaðar eru þeir reknir burt úr umdæminu. Setuliðinu í héruðunum hefir verið boðið að vera til taks til að sefa ofríkisverk, ef til kæmi; en hermennirnir hafa tjáð foringjum sín- um með kurteisi, að þeir beri ekki vopn á móti alþýðunni. Setuliðið eru menn úr þeim héruð- um, sem liðið situr í, og hefir stjórn- in orðið að taka vægt á þessari ó- hlýðni, en tók þegar að flytja liðið í önnur héruð og kveðja lið úr öðrum héruðum þangað aftur. Stjórnin hefir hert lögin um fölsun vína og lagt fyrir, að þeim verði strengi- lega fylgt. Fleira hefir hún gert, til að gera vínfölsun örðuga. En kunn- ugir menn segja, að það muni að litlu haldi koma, því að aðal-meinið sé það, að miklu meira sé framleitt af víni, en viðlit sé til að markaður sé til fyrir. — Fregnskeyti í gær segja óhlýðnina í hernum að minka. En hætt er við að langt sé frá að æsing fólksins verði sefuð. Og alt bendir á það, að Mar- celin Albert sé maður, sem eigi eftir að láta heiminn frétta til sín meiri tíð- indi enn. Alls kostar er sú alda, sem vakin er nú í Suður-Frakklandi, einkar eftir- tektarverð. Ríki og kyrkja. Yæri nokkuð að marka á þingmála- fundum, þá er það sérstaklega álit um þau mál, er til allra taka og ekki eru flokkamál pólitísk. Á langflestum þingmálafundum í ár ÍTr og liluliliiir, að eins frá vönduðum verksmiðjum. Hvergl ódýrara cftir gæðum. JOV HERMAMSSOl, Hverfisgötu 6 liefir verið minst á aðskilnað ríkis og kyrkju, og nærri því hver einasti fundur verið því máli fylgjandi, ýmist í einu hljóði eða því sem næst. Ið eina af gerðum kyrkjumálanefnd- arinnar, sem eindregið fylgi virðist fá, er þannig álit minni hlutans, Lárusar H. Bjarnasonar sýslumanns. Þjóðin er loks farin að verða glað- vakandi í því máli. Það getur ekki annað en glatt rit- stjóra „Rvíkur", sem alt frá 1877 og síðan hefir framfylgt því máli, og var um mörg ár nálega einn á bandi í því. Það er enginn vafi á þvi, að nú er loks sá tími kominn, að þjóðin þolir ekki lengur neitt kák, neinar nýjar leppabætur á ið gauðrifna og gatslitna fat — ríkiskyrkjuna eða þjóðkyrkjuria svo nefndu. Þeir prestar, sem eru fylgismenn aðskilnaðar ríkis og kyrkju, geta haft áhrif á skipun málsins. Hinir ekki. Það var óefað yfirsjón stjórnarinnar að skipa kyrkjumálanefndina eins og hún gerði, láta t. d. engan prest, er skilnaði fylgdi, fá sæti í henni, og eng- an utanþjóðkyrkjumann. Þjóðin kærir sig nú ekki lengurum nefndir til að hugleiða kyrkjumálin á þann hátt, að aðallega sé hugsað, um -— prestana, en ekki alþýðuna. Kyrhju-málfö hefir ávalt snúist svo hjá oss, að verða presta-málið. Að leggja prestum embættisbústað — að auka tekjur þeirra — létta af þeim störfum og ábyrgð, en steypa saman prestaköllum í óþökk við alþýðu — demba sífelt meiri og meiri gjöld- um á landssjóð til presta — — þetta hefir verið viðleitni prestanna og starf Alþingis. En nú rís alþýða manna upp og segir: „Hingað og ekki lengra"! Tekjur landssímans í Aprílmánuði: Kr. au. Gjöld fyrir innanlands- simskeyti 362, 90 Gjaldahluti af símskeytum til útlanda 865, 61 Gjaldahluti af símskeytum frá útlöndum .... 242, 46 Gjöld fyrir símasamtöl . 1878, 90 — af viðtengingarlínum 222, 50 Fyr. skrásetning símnefna 135, 00 Ýmsar tekjur .... 84, 50 Samtals Kr. 3791, 87 Rvík 25/6—’07 Forberg. Dagbók. Meö e/s „Hólar44 síðast komu hingað til bæjarins frá Akureyri Pétur Þor- grímsson verzlunarmaður og Guðbjörn Björnsson timburmeistari með konu. Fóru til Þingvalla 23. þ. m. og lögðu af stað heimleiðis í gær landveg. Hr. Einar Hjörleifsson fer til Amcríku héðan 2. Júlí — fyrirlestra- ferð, að hann sjálfur segir, en líklega til að reyna að útvega sér þar atvinnu. Naumast mun ferðinni heitið til að boða Yestur-íslendingum anda-trú. Undirbúningsfund undir landvarn- ar-flokksfundinn á Þingvöllum héldu þeir landvarnarmenn hér í fyrra kvöld. Svo er oss sagt af þeim fundi — og mun rétt hermt —, að Björn Jónsson rit- stjóri vildi þar kúga fundarmenn til, með venjulegu einræði sínu, að sam- þykkja, að enginn maður úr andstæð- ingaflokki tæki tilnefningu í sambands-

x

Reykjavík

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Reykjavík
https://timarit.is/publication/206

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.