Reykjavík - 21.09.1907, Blaðsíða 1

1R e
\ a x> í k.
15 löggilta bla5 tii síf ói'*]
á íslandi.
VIII., 73
Útbreiddasta blað landsins.
Upplag yfir 3000.
Laugardag 21. September 1907.
aifendur í b æ n u m
yísy 3000.
VIII., 73
ALT FÆST í THOMSENS MAGASÍNL
Oflia og’ elflavélar selur Kristján Porgí-Ímsson.
Ofliar Oíi' *íl<la V<7Ssif Nei'S1nolkk;,r'pví?WO'“"‘'
..REYKJAVÍK"
Árg. [60—70 tbl.] koatar innaulandB 2 kr.; orlnndis
kr. 8,00—3 aa.— 1 áoll. Borgist fyrir 1. Júlí. Ella 3 kr.
Auglfjsingar innlendar: á 1. bls. kr. 1,60;
S. og 4. bls. 1,26 — Útl. augl. 33'/s°/o hœrra. -
Afsláttur að mun, ef mikið er auglýst.
Útgof.: Hlutafélagið „Reykjavík“.
Bitstjóri, afgroiðslumaður og gjaldkeri
•Tóii OlnÍHHon.
Afgroiðsla Jjaufásvegi 5, kjallaranum.
Ritstjórn: ---„ stofunni.
Telefónars
29 ritstjóri og afgreiðsla.
71 prentsmiðjau.
Er |aJ ata?
Nokkrir auglýsendur hafa þverskall-
ast svo iengi við að borga „Rvík“
skuldir sínar — einir þrír eða svo
alveg neitað því —, að vér finnum á-
stæðu til að spyija þá, hvort þeim sé
alvara að neyða oss til að stefna fyrir
skuldirnar.
jDýrt verður þeim það. Því mega
þeir trúa, því að dæmdir verða þeir
til að greiða bæði skuldina og máls-
kostnað.
Auðvitað er ekki að tala um neinn
afslátt af skuldum, sem ekki eru greidd-
ar góðmótlega.
Afgr. „Kvíluir^.
Borgið
„Reykjavík“!
Yér höfum til þessa ekki heimt
meira en 2 kr. fyrir þ. á. „Rvíkur"
af neinum, sem borgað hefir til þessa.
En verðið er 3 kr„ ef borgað er
síðar en 1. Júlí.
Yér höfum ekki heitið eftirgjöf á
verðhækkuninni nema til 1. Sept. —
Þó viljum vér enn taka 2 kr. sem
fulla borgun hjá þeim sem borga nú
innan 30. þ. m. (sjómönnum, sem eru
fjarverandi gefst frestur til mánaðar-
loka.). Aðrir bæjarmenn verða að sæta
hækkun, ef þeir borga ekki fyrir 30.
þ. m.
Kaupendur eiga sjálfir að senda eða
færa borgunina á afgreiðslu blaðsins.
Dreng
vantar mig til vika og sendiferða.
Ritstj. „Rvíkur“.
ooooooooooooooooooooc
V erzlunin
nbor
Kndui’rit.
Útbú Landsbankans ísafjörður.
Eftir áskorun herra bæjarfógetans
á ísafirði vottast það hérmeð, að
kaupmaður Emil Strand á ísafirði
hefir 8. Janúar 1906 gefið útbúinu
tryggingu með fyrsta veðrétti í hús-
eignum sínum (lýsisbræðsluhúsum
með áhöldum) fyrir 5000 kr. reikn-
ingsláni, í sjálfs sín nafni, en eigi
féfagsins Emil Strand & Co.
Fyrir hönd Emil Strands fram-
lengdi Jens L. Ouse lán þetta 13. Júlí
1906, og skrifar undir það samkv.
umboði daginn áður ,pr. Emil Strand'.
Jafnframt skrifar Ouse sama dag
undir skuldabréfið sem sjálfskuldar-
ábyrgðarmaður. Neitt annað skjaf
frá Jens L. Ouse hefir útbúið ekki
í höndum láni þessu eða veðsetning-
unni viðkomandi, annað en óþing-
lesinn samning milli Emil Strand og
Jens L. Ouse frá 1905, sem bæjar-
fógetinn'fékk lánaðan í gær, og sem
útbúinu mun hafa borist í Júlímán.
1906.
Stjórn útbúsins, 31. Ágúst 1907.
Þorv. Jónsson. Jón A. Jónsson.
* * *
Rétt eftirrit staðfestir
Forvaldr Jónsson.
Af framanskráðri yfirlýsingu útbanka-
stjórnarinnar má sjá, að augtysing
mín um uppboð á eignum Strands
var rétt og að hann ber persónulega
ábyrgð á greiðslu skuldarinnar.
Loks hefir Strand, að sjálfs hans
sögn, veðsetl annars manns eignir
fyrir láninu.
Skrifst. ísafj.sýslu, 6. Sept. 1907.
Magnús Torfason.
Um lanðsrétiinði Jslanðs.
BslonxKa ágreiiiingsniálið.
Eftir Mag. Art. Holger Wiehe.
[Niðurl.]
Ekki þarf fyrir það að ónýta alt, sem
gert hefir verið. Jjögin [stjórnarskr.j
frá 1903 eru í öllum aðalatriðuin full-
góð, og íslandi miklu hagfeldari heldur
en jarls [landstjóraj stjórn, sem mundi
verða alt of kostnaðarsöm og veita ís-
lendingum miklu rninna frelsi, eins og
O
í Reykjavílc.
Fatnaðardeildin hefir nú einkum margt að <5
bjóða, sem menn þarfnast nauðsynlega til haustsins og vetrarins, q
svo sem : O
KaiTmannsfatnaðl allsk. frá kr. 18.00—45.00. O
Rrengjaföt allsk. frá kr. 2.65—18.00. Q
8 1legnkápur margs konar á fullorðna og drengi. q
Höfuðfðt allsk. og mjög mikið úrval af allsk. nærfatnaði, og Ö
ótal margt fleira. O
I skóf atnaðardeildinni er beztur q
8Ö ög odýrastur nkófal naðiu* og allt tilheyrandi. g
I* :> ls: k li úsdeildi n er vel birg af öllum korn- Q
Q tegundum, og munu hvergi fást betri kaup en þar, og skulum vér
X sérstaklega benda á:
q 1 íií*»'imT. Maismél og Hafra,
^ sem allir búhöldar sækjast eftir. Þá skulum vér minna á
ö Margarínið makalausa,
Q sem alltaf koma nýjar birgðir af með hverju skipi.
Ennfremur OemeiitiO með liamarsmerkinu,
að allra dómi bezta tegund, og m. m. fl. 0
oooooooooœooooooo-ooooooocooooooooooooa
o
o
o
Dr. Berlin bendir réttilega á. Lög þessi
gætu reynst íslendingum fullnægjandi
í öllu tilliti, ef frá Dana hlið væri fall-
ið frá undirskrift forsætisráðgjafans
undir skipunarbréf íslands-ráðherra, og
numið væri burt úr þeim ákvæðið um
uppburð íslenzkra laga í ríkisráðinu,
eða þá að í ný sambandslög yrði tek-
in upp nokkur þau ákvæði, er tæki af
allan vafa um það, að íslands-ráðherra
væri með öllu óháður Ríkisþinginu.
En miklu dýrara en jarlsdæmið yrði
íslendingum enn sem stendur persónu-
samband. En, auðvitað kernur sú tið,
að það verður óhjákvæmiiegt, og því
væri bezt að haga rrýju sambandslög-
unum þann veg, að persónu-sambandið
geti vaxið út af þeim með eðlilegum
hætti, svo að ekki þurfi þref og langa
samninga, þá er sá tími kemur, að
ísland hefir fengið þroska til þess.
En ný sambandslög þarf hér til, eða
þá að minsta kosti verulega breyting
á [stöðuj-lögunum 1871. Kommgur
vei'ður að taka ísland upp í titil sinn,
og ísland ætti helzt sjálft að fá titil,
sem betur kemur heim við sjálfstæðis-
tilfinningíslendinga helduren „hjálenda"
og „óaðskiljanlegur hluti“. Svo má
heldur ekki meina fslendingum að fá
flagg fyrir sig sem sýnilegt tákn þess,
að íslenzlca þjóðin sé rslenzkt veldi (stat*).
Fyrir því getur Danabrók vel verið ríkis-
flaggið eins og hingað til, og undir því
verða íslenzk skip að leita verndar eins
og verið hefir, að minsta kosti á meðan
íslendingar eiga sér engar varnir sjálfir.
Sama verðnr og um konungsflaggið.
Að íslandi sé greiddur af hendi sá
höfuðstóll fját', sem samsvarar „tillag-
inu“, það mun nú mega telja sjálfsagð-
an hlut. Og áhrif íslendinga á stjórn
sameiginlegra mála gæti líka komist
á smám saman, alt við tíma og tæki-
færi, er það væri fært til þess.
Eins og ég hefi sagt, hygg ég ekki
að Danmörku sé hagur í að reyna að
sieppa með minna en þetta. Fleygjum
útbyrðis öllum kreddum um „eirringu
ríkisins" og öllum „stórdönskum"
draurnum. Hvað gagnar sú ríkiseiiring,
sem annar af tveim málsaðiium hatast
við? Hvaða gleði getum vér haft af
að bræða saman svo eðlis-ólík lönd?
Minnumst sambandsdeilu Svía og Norð-
manna og látum oss hana að kermingu
verða. Yíst var það ekki konsúla-mál-
ið, sem var eiginiega orsök sambands-
slitanna, heldur var það norska sjálf-
stæðistilfinnmgin, sem varð að ryðja
sér til rúms. Því litum vér Danir og
svo á, að sambandsslitin væru reyndar
ekki svo stórvægilegt böl, heldur væru
þau skilyrðið fyrir því, að betra yrði
*) Það væri vel fallið, að menn vildu nota
orðið „riki“ í yfirgripsmciri merkinguuni og
„veldi“ í þrengri merkingunni. í ríkinu eru
þá veldin : konungsríkið Danmörk (með Fær-
eyjum) og ísland, og auk þess nýlendurnar
Grænland og Vestureyjar. H'óf.
Þetta er að vísu gagustætt málvenjunni
undanfarið, er siat (veldi) hefir verið haft i
víðari merkingunni. En ekki væri annars
neitt. á móti þessu: Bretar kalla Canada
dominion (veldi), og veldi þýðir það sem
einhver hefir vald yfir („byskupsveldi“ í
Flateyjarbók, „Vossa veldi“=umdæmi. Dipl.
Norv.). þýð.