Reykjavík - 11.08.1908, Blaðsíða 3

REYKJAVIK
135
FULLUR BALI
af hreinu, velligtandl lérefti fœst
me6 hálfu þvi erfiðl og á helmingi
stittrl tima; ef þvotturinn er
þveglnn með Sunllght Sápu.
Hœttlð einu sinnl þeirri gömlu
stritamlklri aðferð að brúka
_ grrensápu.
Sunlight mun stitta vlnnu
l dagsins, en lengja æfl
L fata yðar. J
bráðabirgðavirðing á kennaraskólahús-
inu sem verið er að byggja hér. Bæj-
arstjórnin samþykkti virðinguna sem
er kr. 25,968,00.
Úr bréfl úr Stykkishólmi 3/s—08.
.......Hér var haldin hátíð í gær
eins og áður hafði verið ráðgjört. í
hátíðarnefndinni voru þeir G. Eggerz
sýslum., Hjálmar Sigurðsson kaupm.,
Ingólfur Jónsson verzlunarstj., Magnús
Blöndal oddviti og 0. Clausen.
Nefndin hafði fengið vitneskju um,
að ráðherrann mundi koma að Sauða-
felli rétt fyrir hátíðina. Sendi hún því
hraðboða til Sauðafells með boðsbréf
til ráðherrans. Rétt á eftir að sendi-
maður nefndarinnar var farinn á stað,
fór gufubáturinn „Geraldine" til Reykja-
víkur“ eftir lúðraflokknum, sem beðið
hafði verið um til að spila hér hátíðis-
daginn. Prófastur varð lafhræddur
þegar hann varð þess var að ráð-
herra var boðið og skrifaði strax
suður með „Geraldine" eftir Bjarna
Jónssyni frá Vogi og kom Bjarni hingað
með gufubátnum daginn fyrir hátíðina.
Kvaðst hann vera kominn til þess að
vera á hátíðinni.
Hátíðin var haldin á „Skildi". Dag-
inn fyrir var ófært veður og eins fram-
undir hádegi sjálfan hátíðisdaginn, en
úr því var veðrið þolanlegt svo að
hátíðin fór vel fram. En vegna ó-
veðursins sat fjöldi manna heima í
sveitunum, sem annars hefðu komið.
Þó var á hátiðinni mætt yfir 500
manns.
G. Eggerz sýslumaður mælti fyrir
minni Islands og var á eftir sungið
kvæði eftir Þorstein Gíslason ritstjóra.
Halldór læknir Steinsson mælti fyrir
minni sýslunnar og var á eftir sungið
kvæði eftir Jónas ritstj. Guðlaugsson.
Prófastur talaði fyrir minni kvenna.
Ræðumönnum sagðist vel, einkum
Halldóri læknir, sem er prýðilega máli
íarinn. Tók hann fram hve mikl-
um framförum sýslan hefði tekið hin
ooooooooooooooooccooocoooo
5 Klukkur, úr og úrfestar, g
J 2 nömuleiðis gull og silfurskraut- V
5 gripi borgar sig bezt að kaupa á ö
5 Laugavegi nr. 12. g
< Jóhann L. Jónasson. Q
síðari ár, talaði einnig um að vegna
óeirða hefði margt farið ver en skyldi,
benti á, t. d. að í sýslunni væri
2 brauðgjörðahús sem hvorugt bakar
og 3 ishús öll íslaus.
Kappreiðar fóru fram og fékk hestur
0. Proppé’s 1. verðl. (stökk) og hestur
J. Egilsens 2. verðl. (skeið).
Kapphlaup, glímur og dans fór einn-
ig fram. Var danspallurinn skreyttur
lyngi og flöggum. Lúðraflokkurinn
skemti mönnum hið bezta.
Mjög þótti mönnum leitt að ráð-
herrann skyldi ekki geta komið hingað
á hátíðina. Hann skrifaði nefndinni
að hann hefði ákveðin tímabundin er-
indi í Mýrasýslu og Borgarfirði svo að
honum þess vegna væri ekki hægt að
sinna boði nefndarinnar.
Bjarni kom til hátíðarinnar bunu-
fullur af pólitík, en enginn maður,
hvorki af frumvarpsmönnum né and-
stæðingum nennti að vera að þvæla
þar við hann um pólitík, enda hafði
hátíðanefndin bannað allar pólitiskar
ræður. Reikaði Bjarni um hríð fram
og aftur um völlinn í illu skapi, og
rauk svo í fússi í burtu þegar hæst
stóð. Hafði hann kent því um að
hann hefði ekki fengið að tala, en það
var alveg tilhæfulaust, því formaður
nefndarinnar lýsti því tvisvar yfir að
orðið væri frjálst þeim er þess óskuðu.
Bjarni þaut burt af því að menn höfðu
ekki lyst á að ganga eftir honum með
grasið í skónum til að fá hann til að
tala, eins og hann hafði búist við að
gjört mundi verða.
Ekki vex séra Sigurður í augum
kjósenda við það, hve mikið hann notar
aðstoð Bjarna. Mönnum þykir fremur
tilkomulítið að heyra prófast við hvert
tækifæri spyrja í angist — hvar er
Bjarni?! Og hér er Bjarni nú orðið
ekki nefndur annað en kapelláninn hans
séra Sigurðar. — — — — — — —
Undirtektirnar.
Landvarnar-Þjóðræðisblöðin halda á-
fram uppteknum hætti, að flytja les-
endum sínum þær fréttir víðsvegar af
landinu, að sambandslagafrumvarpinu
séu því færri fylgjandi, því viðar og þess
betur sem það verður kunnugt. Og
nú seinast en ekki sjzt gjöra þau sér
mikinn mat úr því hvernig Yestur-
íslendingar taki í þetta mál. Og ekki
vantar það að þau þykist vera á einu
máli með andstæðingunum, og eftir
því sem lengra líður eru árásir þeirra
á frumvarpið og formælendur þess æ
staðlausari og illkvittnislegri.
Eins og við er að búast er allt skraf
þessara blaða um óvinsældir frum-
varpsins hóflausar ýkjur og mishermi.
Allt í þeim tiigangi gjört að koma
þeirri trú inn hjá hverjum einstökum
lesenda þeirra, að meginþorri þjóðar-
innar sé frumv- andstæður, og til þess
að greiða götu sendlum sínum sem
horna nú landið til þess að ófrægja
frumvarpið og þá sem því fylgja, en
reyna að troða upp á þjóðina þing-
mannaefnum sem fáum mundi hafa
til hugar komið að nokkru sinni yrðu
í kjöri í þessu landi.
Eftir því sem oss er bezt kunnugt
um álit manna út um landið á sam-
bandsmálinu eins og það horfir nú við,
þá þykjumst vér mega fullyrða, að
með hverjum degi vinni frumv. nýja
áhangendur. Við rannsókn þess sem
um málið hefir verið rætt og ritað
hafa augu manna opnast fyrir því, hve
miklar réttarbætur séu oss boðnar í
frumv. og hve háskalegt það er öllum
þjóðþrifum vorum og framsókn á braut
vorri til vegs og veigengni að hafna
þeim vildarkjörum sem nú eru í boði,
og leggja í stað þess út í vonlitla ef
ekki alveg vonlausa baráttu um nokkra
breytingu til batnaðar á núverandi á-
standi, sem þessir sömu menn, er hæst
æpa nú á móti frumv., hafa allt fram
að þessu talið óalandi og í alla staði
óhæft. Mönnum um land allt er farið
að skiljast það, að þessar hóflausu á-
rásir frumv. andstæðinga á sambands-
málið og flytjendur þess, þessi slíta-
lausi rógburður á ráðherrann og allar
hans athafnir, þessar staðlausu ósvífnis-
getgátur í garð íslenzku millilanda-
nefndarmannanna og yfir höfuð allt þetta
fargan frumvarpsfénda er alls ekki það
sem þeir gefa það út fyrir að vera, svo
sem hrein og heit föðurlandsást, sönn
þekking á málinu og umhyggja fyrir
öldum og óbornum Islendingum. —
Það er allt annars kyns, þeim tekst
ekki að leyna hinum eina og sanna
tilgangi sínum, sem er sá, að velta
núverandi stjórn úr sessi og komast
sjálfir til valda. — Þessi er tilgangur
þeirra og enginn annar, og hefir aldrei
verið annar frá því fyrsta til hins síð-
asta, og engin von virðist framar vera
til þess að þessir menn vinni nokkurn
tíma í nokkrum öðrum tilgangi að
nokkru máli. — Verðleikum sínum og
þeirra sem þeir eru að reyna að koma
inn í þingsalinn, treysta þeir sér ekki
til að halda mjög á lofti frammi fyrir
þjóðinni heldur grípa þeir það mál sem
allir ættu að forðast að fara með í
eigingjörnum tiigangi, og reyna í skjóli
þess að læðast fram hjá þeim sem rétt-
bornir eru til þingsetunnar. Eitt af
meðölunum sem frumvarpsféndur nota
mjög alment er það sem vér nefndum
hér að framan, að breiða út í blöðum
sínum og í viðtali við menn hve mót-
staðan gegn frumv. sé yfirgnæfandi í
landinu.
Eins og vér sögðum áðan vitum
vér ekki annað sannara en að frumv.
vaxi fylgi og traust daglega. Og eftir-
tektavert er það fyrir almenning, að
frumvarpsmanna megin stendur allur
þorri hinna leiðandi manna landsins
og beztu sona þess. Margir af þess-
um mönnum sem áður höfðu hallast
meira eða minna að stefnu landvarnar-
þjóðræðisliðsins hafa nú síðan frumv.
kom á dagskrá þjóðarinnar tekið því
fegins hendi og ekki viijað vinna það
fyrir að sjá nokkra metorðasjúka þjóð-
málaskúma komast í, þann kór sem
þeir aldrei eiga né mega syngja í, að
eyðilagt væri það bezta mál sem máske
nokkru sinni hefir legið hér fyrir og
tvisýnt er að nokkru sinni liggi aftur
fyrir þjóð þessari. Þetta ætti að vera
almenningi mikilsverð sönnun fyrir á-
gæti frumvarpsins, því fáir munu treyst-
ast að væna þessa menn um nokkurn
annan tilgang með fylgi þeirra við
frumv. en sannfæring þeirra um yfir-
burði þess, og um þekkingu margra
þessara manna og hæfileika til að dæma
um þetta mál, mun enginn eíast.
Það er engin furða, þótt ófyrirleitn-
um, miðlungi sannsöglum og samvizku-
sömum skvöldrurum tækist í fyrstu að
vekja hér og þar nrótblástur nokkurn
gegn frumvarpinu meðan það var all-
flestum lítt kunnugt og enginn var til
andsvara. Það eru fréttirnar af þess-
um „siguivinningum" frumvarpsfénda
sem alltaf eru að „ganga aftur" í blöð-
um þeirra og dreift er í þrítugustu þynn-
ingu eða hvað — út á meðal almenn-
ings, til að reyna að blinda menn fyrir
þeim sannleika, að stjarna þeirra frum-
varpsfénda er á hraðri leið norður og
niður í það ginnungagap þar sem dysj-
aðar eru hinar aðrar fyrri galdraflugur
þeirra, og dysjaðar verða eftirleiðis allar
sams konar viilukenningar þeirra og
mega þeir gjarnan leita liðs vestur
fyrir lands lög og rétt til canadiskra
mann-mangara, og brjóta alla borð-
fætur sína til dularfullra spásagna um
sambandsmálið. — Allt mun það að
sama brunni bera — þeirra eigin ó-
förum í baráttu þeirra gegn góðu
málefni.
Til Yestmanneyinga.
Eftir því sem „ísafold" segir, hefir
séra Ólafur Ólafsson á fundi 21. f. m.
talið frumvarpið háskagrip, sérstaklega
fyrir að það veitir Dönum (hér eftir,
eins og hingað til) leyfi til að fiska í
landhelgi, meðan þeir hafi á hendi
strandgæzluna („ísaf.“ 46. tbl. bls. 183).
En á fundi 11. júlí 1907 skrifar
sami maður Ólafur Ólafsson undir
þessa grein ásamt öllum þingmönnum
Þjóðræðisflokksins:
„Rétt til fiskiveiða í landhelgi
hafa íslendingar einir, en með
samningi rná veita Dönum rótt
til þess, gegn því, að þeir annist
landhelgisvarnir hér við land,
meðan þörf er, eða láti önnur
hlunnindi í móti koma“.
Hvernig lýst ykkur nú á þingmanns-
efni ykkar nr. 2 ? — Það væri vorkunn
þó þið kysuð séra Ólaf ef enginn væri
í kjöri nema hann og t. d. Björn gamli
Jónsson, en hafa mann eins og Jón
Magnússon, þá er það skolli hart ef
séra Ólafur fær fleiri en í mesta lagi
tíu atkvæði.
Gamall Vestmanneyingur.
Innan bæjar og utan.
Ráðlierrann er orðinn stór-foringi
(Grand-Officier) í frönsku heiðursfylk-
ingunni. Svo veglegt utanríkisheiðurs-
merki hefir engum íslendingi hlotnast
áður.
„Hólar“ fóru í strandferð austur
um land á föstud. var. Með skipinu
fór ráðherrann, Jón Ólafsson fyrrum
ritstjóri, Jón Jónsson kaupfélagsstj. í
Múla, Jón Helgason prentsmiðjustj. í
Hafnarfirði, Þorsteinn Erlingsson, Bjönr
Ólafsson augnlæknir o. fl.
Frakkneskt fiskiskip sökk á Hér-
aðsflóa 19. f. m. Á skipinu voru 18
manns, er allir komust á skipsbátun-
um að landi við Unaós.
Gufuskipið „Rolf“ frá Álasundi
strandaði 6. f. rn. við Skálanestanga
við Seyðisfjörð. Skipið var selt á upp-
boði fyrir 1200 kr., og keypti það Sig-
urður Jónsson kaupm. á Seyðisfirði.
Hefir honum heppnast að ná skipinu
út og koma því inn á Seyðisfjarðarhöfn
og þar upp í sand, og er talið líklegt
að við það verði gjört.
Til þýzka konsúlsins hér D. Thom-
sens var símað í gær frá útlöndum að
ferðamannaskipinu „Oceana", sem
hingað var væntanlegt í dag, hafi hlekkst
á, svo að það geti alls ekki komið, en
í stað þess komi annað skip „Furst
Bismark" á fimtudaginn kemur.
Guðjón alþiu. Gruftlaugsson frá
Ljúfustöðum hefir verið hér í bænum
nokkra daga. Fór heimleiðis með
„Ingólfi" á sunnud. var.