Reykjavík - 04.10.1913, Blaðsíða 1

IRe^kJ avíh.
Liaugardag' 4. Okt/>bcr 1913
Nýjar barnabækur!
Myndabækur barnanna!
Nr. 1 Hans og Greta. ÆfÍDtýri með litmyndum. Kostar kr. 1,50
— 2 Öskubuska. Æfintýri með litmyndum . . —
Dýramyndir handa börnnm. Á sterkum pappaspjöldum —
Sagan af Tuma ]>umli. Með 43 myndum . . —
Tólf Jrautir Heraklesar. Með 38 myndum . . —
Síðar í haust koma ennfremur:
För Uullivers til Putalands. Með 40 myndum —
Ferðir Munchansens baróns. Með 40 myndum —
Þessar bækur hafa selst í hundruðum þúsunda meðal annara
þjóða, og þykja óviðjafnanlegar.
Myndirnar eru svo vel gerðar, að þær hljöta að vekja ánægju
jafnt ungra sem gamalla.
Þorsteinn Erlingsson skáld hefir þýtt allar þessar bækur á ís-
lenzka tungu, og ætti það að vera mön.num næg trygging þess, að
málið á þeim er fagurt — og þýðingarnar snildarverk.
Ennfremur er útkomið:
Hrói höttnr. Önnur útgáfa.......................Kostar kr. 0,85
Þessi bók er mörgum kunn
til mikillar ánægju.
og er öllum hraustum drengjum
Þessar bækur fást hjá öllum bóksölum á landinu.
Jókaverzlun Sigfúsar Cymunðssonar.
Skóverailun
Lárusar <x. Lúðyígssonar
er sú eina sem uppfyllir allar kröfur.
Hefir niestar birgðir! — beztan skófatnað! — lægst yerð!
1 1 Lítið á hið feiknar mikla úrval sem kemur með
næstu skipum um 7. þ. m.
XIV., 41
Ritstj. Kr. Kinnct
Laugaveg 37.
Heima kl. 7—8 siðd.
$05"“ íeir kaupendnr „Reykja-
víknr“ sem skift hafa um bústað
þann 1. þ. m., eru vinsamlega
beðnir að tilkynna það afgreiðsl-
nnni.
„júaiur i sjóinn“.
„Maður í sjóinn . . .!“ Þetta kall
heyrist ekki sjaldan á íslandi. Og
ekki sjaldan — því miður — þegar enginn
nauður rak til, að það skyldi heyr-
ast. Þegar óvarkárni, gapaskapur —
eða ofdrykkja — voru þess valdandi
að voðann bar að höndum. Það er
svo oft og einatt að menn skoða var-
kárnina ragmensku og gapaskapinn
hetjuhug, að það þykir minkun að fara
gætilega; heldur stofna menn sér og
öðrum í bersýnilegan lifsháska til að
sýna ekki á sér ótta.
Þetta er sorglegur vottur um vöntun
ábyrgðartilfinningar. Menn hafa ábyrgð
á lífi sínu, bæði gagnvart sjálfum sér
og öðrum. Og einkum er skyldan
mikil, ef menn eiga fyrir öðrum að
sjá. En ég held að þessi skylda sé
alment vanrækt hér mjög, og miklu
oftar en skaði hlýzt af. Og ekki sízt
á sjónum.
Ábyrgðartilfinning — sögðum vér.
Það er hyggja vor að hún, rétt á litið,
sé grundvöllur allra siðferðislegra fram-
fara. Eftir því sem hún vex og glæðist,
eftir þvi verður andlegur þroski mann-
anna meiri og þeir sjálfir betri. Menn
eiga að finna, að hver hugsun, hvert
verk er á ábyrgð sjálfra þeirra, og að
þeir einir geta og verða að borga fyrir
syndir sjáffra, sín. Að engin synda-
kvittun eða friðþæging stoðar þar,
heldur að eins verk mannsins sjálfs,
að gera gott úr því, sem hann gerði
illt gagnvart sér eða öðrum. Hitt
hlýtur ávalt að sljófga ábyrgðartilfinn-
inguna að annar borgar fyrir mann,
eða manni ef til vill verður gefin eftir
skuldin.
„Maður í sjóinn!"
Það er kallað, og kallað hátt.
En sá sem datt syndir rólega upp
að bakkanum, því að hann hefir lært
að bera sjálfur ábyrgð á sjálfum sér,
en hefir ekki reitt sig á neinn björg-
unarhring, sem kastað sé út á síðasta
augnabliki, eða á einhverja hönd, sem
ávald sé til taks að draga hann upp
án þess að hann sjálfur geri neitt til
þess, nema að treysta því að hún komi.
Nei — hann hefir haft framtíðartrúna,
sem séra Matthías talar um, trúna,
sem spíritisminn er að ryðja braut
fyrir, og sem kjarninn í er ábyrgð
hvers einstaks manns á hverri hugsun
sinni, orði og verki. Sú trú fær hann
til þess að hugsa betur en ella um það,
sem hann gerir — þó ekki sé annað en
að gæta meiri varúðar um líf sjálfs sín.
„Maður í sjóinn !“
Þau eru svo undarlega óskiljanleg
slys eins og það, sem sagt er frá
annarsstaðar í blaðinu. Þar var engri
óvarkárni um að kenna, og enginn
maður átti þar neina sök í. Eintóm
tilviljun, ekkert annað en tilviljun,
virðist hafa ráðið. En einhver hefir
réttilega sagt: „játirðu að ein tilviljun
sé til, þá játarðu að alt sé lögmála-
laust (Kaos)“ — og svo sjáum vér að
er ekki. En það virðist stundum vera
svo lítið, sem veldur því hvort vér
hreppum lífið eða dauðann, að vér
undrumst. Því að oss finst það svo
mikið stökk, að vér teljum að þar
eigi aldrei smávægilegar orsakir að
ráða------ekki það hvort þessi planki
er tekinn eða annar, eða hvort maður
stendur nokkrum þumlungum vestar
eða austar.
„Maður í sjóinn!“
halda 'þeir áfram. Tíminn líður og
senn er það gleymt. En heima gráta
konan og börnin.
friíur á jörðu.
Hún er svo ný hugmyndin um alls-
herjar frið milli þjóðanna, að það má
segja að hún hafi einu sinni ekki átt
heima í draumum manna fyr en seint
á öldinni sem leið. Ef menn dreymdi
um frið, þá var það ekki um frið á
jörðu heldur himni. „Leikur sér með
ljóni, lamb í paradís" — það var hug-
sjónin. En takmarkið „alþjóðafriður"
á þessum stríða og styrjalda hnetti,
það var svo langt, langt burtu, að það
lá fyrir utan sjóndeildarhring allra
manna, að sárfáum undanteknum.
En nú á síðustu tímum er hug-
myndin komin fram, og ekki einasta
í draumum manna heldur bæði í ræð-
um og ritum, og verklegri framkvæmd.
XIV., 41
Drekkið
Egilsmjöð og Maltcxtrakt frá
iiinleiiíln
ölgerðinni
„yigli Skallagrímssyni".
Ölið mælir með sér sjálft.
Simi 390.
una sína, óstyrkt og reikandi, eins eru
þjóðirnar nú að stíga fyrstu sporin að
hinu fagra en fjarlæga takmarki:
alþjóðafriðnum.
Það eru tveir menn sem ávalt munu
verða taldir meðal aðal-frumherjanna
í þessu máli. Það eru þeir Svíinn
Alfred Nóbel og Vesturheimsmaðurinn
Andrew Carnegie. Því að þeir ýttu
manna bezt undir málið þegar það var
að leggja á stað. Allir þekkja friðar-
verðlaun Nobels. Ár eftir ár verja
nú margir ágætir menn starfskröítum
sínum í þarfir þessa málefnis, vinnandi
að því að þjóðirnar láti útkljá deilu-
mál sín fyrir alþjóða-dómstóli, í stað
þess að grípa til vopna og láta þau
skera úr. Fé Nobels hefir hér unnið
mikið gagn, bæði óbeinlínis með því
að vekja stöðuga athygli á friðarmál-
inu, og beinlínis með því að uppörfa
menn til aðgjörða í þarfir þess.
Árið 1903 — fjórum árum eftir að
fyrsti friðarfundurinn var haldinn í
Haag — gaf auðmaðurinn Carnegie
hálfa sjöttu millíón króna til þess að
reisa þar höll, sem fundirnir væru
haldnir í, og til bókasafns í henni.
Og nú var hún vígð fyrir þrem vikum,
„friðarhöllin“. Fyrsti steinninn í bygg-
inguna var lagður 30. júlí 1907, en
byggingarmeistarinn er frakkneskur
maður, Cordonnier að nafni. Yfir 200
manns af öllum þjóðum keptu um að
koma með uppdrætti að fegurstri
friðarbyggingu, en Cordonnier bar sigur
úr býtum.
Höllin þykir mjög fögur og tilkomu-
mikil. Turnar eru á henni, og sá
hæzti 260 fet. En ekki er hún þó
með kastalasniði eins og slík stórhýsi
eru að jafnaði. Samkomusalurinn, þar
sem þingin skulu háð, er 70 feta
langur, 40 feta breiður og 33 fet til
loftsins. Allar þjóðir, sem friðarfund-
ina þar sækja, hafa gefið til hallarinnar
ýmislegt til skrauts henni. Danir hafa
gefið postulíns-þró í gosbrunn þann,
sem er í höllinni.
Þess má allur heimur óska, að í
þeirri höll verði ráðin þau ráð, er betur
og betur tryggi alþjóðafriðinn, og að
hún beri er tímar líða fram, nafn sitt
með réttu.
Enski ráðgjafinn Lloyd George sagði
ekki alls fyrir löngu í ræðu á þingi
Breta, að það vissu ekki nema örfáir
menn, hve yfirvofandi hefði verið
Evrópu-stríð á síðustu dögum. En
vér efumst ekki um að sjaldan hafi
reynt meira á, og að það sé vottur
um hve friðarvinirnir þegar nú eiga
undir sér, að ekki varð úr því stríði.
Og sennilega verður þetta síðasta stríð
í Evrópu einnig til að styrkja Evrópu-
friðinn. Því að þar kom í ríkum mæli
í Ijós hve hroðaleg stríð nú á tímum
eru og hvilíkt tjón þau eru löndunum
Þeir sem fram hjá ganga stöðva
snöggvast og líta í kringum sig. Svo | Eins og barn, sem hefur fyrstu göng-