Valurinn - 31.01.1907, Blaðsíða 1

Vaiurinn kemur
út einu sinni á
viku (rninst 52
blöð á ftri.) —
Kostar 3 kr.,
utanlands 4 kr.
lippsögn á blað-
inu sé skrifleg,
og komi tii út-
gefanda fyrir 1
Uppp' gnin
■ uaii v i i. i .
mot blaðs.m, en
þau eru 1. ágúst
I. árg.
ÍSAF.JÖRÐUR. 31. JARÚAR, 1907.
Nr. 26.
Vestri og þingrofið.
i.
Syndafallið.
„Öllu snúið, öfugt þó,
aftur og fram í hundamó !1!
J. K.
Ekki er það að ástæðulausu,
að blaðið >Vestri<r fjöiyrðir um
syndafallið og höggorminn, sem
hvíslaði fcrðum í eyrun á henni
Evu, í grein sinni um þingrof og
kosningar. Blaðið nefir að sjáif-
sögðu rent grun í það, að nú
var álíkaástatt fyrir því og forðum
var fyrir hegni formóður okkar
austur í Eden.
Einu sinni til sællrar minningar
kornst blaðið inn í aldingarð
friðarins og var hógvært og af
■ hjsrta lítillátt, eins og vera bar,
og enda þótt það þekti ekki
greinarmun góðs og ills, þá var
það að minsta kosti meinlaust,
án þess þó að breyta í bág við
vilja >Herrans.<
En >Herrann« var þá strangur
— og þótti ekki blaðið vegsama
sig nóg, enda þótt blaðið hefði
aldrei brotið í bág við aðalboð-
orðið að bragða ekki á skiln-
ingstrénu góðs og ills. Hann
sendi því blaðinu freistarann með
pósti, ckki þó til ð íellaþaðtil
glötunar, heldur til að eíi það
og styrkja á sinum vegum.
Og íreistarinn kom til blaðsins
og' hvíslaði að því, að af engu
tré í aldingarðinum mætti það
eta, nema af skilningsleysis og
vanþekkingartrénu, því á hverri
stundu, sem það bragðaði ávöxt
af öðru tré, mundi það sannarlega
deyja og fara á mis við náðargjaíir
föðursins. Og blaðið varð ótta-
slegið og féll til tóta freistaranum:
»Sannlega, sannlega vil ég
hlýða boðum herrans; herranu
fyrirgefi sínum auðmjúka þjónj
ef hann hefir vikið frá hans veg-
um.«
Siðan klifraði það upp í van-
þekkingai og skilningsleysistréð,
og las þar nokkra avexti, sem
voru steiktir í stjórnarsólskini, og
át.
Og jafnskjótt sýndist biaðinu
það vera svart, sem var hvítt, og
það snúa upp, setn niður vissi.
Þá fór freistarinn burt og
»Herrann« gladdist íhjartasínu;
því nú vissi hann, að bluðiö
mundi ekki víkja frá hans vegurn.
En hörmungarsjóa er það, að
sjá Vestra síðan, og sorglegt er
þegar menn eða blöð bila svona
á geðsmununura i blóma aldurs
síns.
Fyrsta sporið, sem blaðið hefir
stigið út á ritvöllinn síðan. fer í
þá átt, að vefja sakleysis og
friðarbiæju utan um stjórnina og
stjórnariiða, sem svikust und*in
merkjum ávarpsmanna. En dulan
) er svo gisin, að alsstaðar sjást
úlfshárin út um hana. Þessi dula
er þingrofskrafan.
Blaðið vill semsé hvorki meira
eða minna, en telja mönnum trú
um, að ávarpsmenn hafi með
þingrofinu slegið á hendi stjórn-
arliða þegar þeir réttu hana fram
til griða! Hvílikt hermdarverk
við aðra eins sakleysis og frið-
arengla!!
Sannarlega er það vel farið,
að þetta eru draumórar einir og
skröksaga.
En óneitanlega er það leiðin-
.iegt fyrir blaðið að geta ekki
haft hausavíxl á hlutunum á
annan hátt en koma með þessa
fimbulvitleysu, sem allir hljóta
að hlægja að.
Allir menn, sera nokkuð hafa
fylgst með í landsmálutn á seinni
tímum, og vér höldum jafnvel
ritstjóri >Vestra< iika, hijóta að
vita að í blaðamannaávarpinu
var að eins rætt um stöðu vora
gagnvart Danmerkuríki, en ekki
einu orði minst á skipun innan-
iandsmálanna, nema hvað það
var tekið fram, að vér viidum
ei hiýta því ð sérmái íslands
væru borín upp í ríksráði Dana.
I ávarpi þessu var farið fram
á langtum víðtækari og skýrari
kröfur ea þingmenn höfðukom-
ið sér saman um: jafnvei j’ þótt
ríkisráðsatriðinu væri slept, og
undir þau atriði skrifuðu öll
blöðin (í ögréttumenn iíka) og
álitu einingu vora í þeim fyrsta
skilyrði veiferðar vorrar og þjóð-
arsóma eius og stendur í ávarp-
inu.
Síðan rýfur stjórnarliðið (Lög-
rétturnenn) öll sín orð, og iýsir
því yfir, að þAr haldi engum
nýjum kröfum fram og' iiyggi á
þei n s tmkomuLtgsgrundvelli er
þingmenn hafi komið sér saman
um í þingmannaförinni.
Þeir >slógu því á hendi ávarps-
manna er hún var rétt fram til
að handsala griðin« og það með
svikum.
FJn hvað kfemur svo þingrofs
krafan þessu við, hvernig getur
hún rofið samkomuiag vort út í
frá gagnvart Dönum? Hvernig
er hægt að slá á hönd stjórnarliða
með henni?
F'yrst og fremst er þingrofs-
krafan i insta eðli sínti, sem inn-
anlandsmál, óhugsandi tii þess
ao rjúfa friðinn að því er snertir
sameining vora gagnvmrtDönum.
Og ef hún samt sem áður gerir
það, af hveiju stafaði það þá?
Líklega roistu ekki stjórnar-
liðar sánnfairingu sína í sam-
bandsmálinu, þó þeir væru ekki
sammála ávarpsnTönnum, í innan-
landomáli. — Að þingrofskrafan
geti sundrað í samkomulagsut-
riðum ávarpsins, verður því ó-
hugsandi nema því að oins, að
stjórnarliðar álíti sig vera í minni
hluta hjá þjóðinni og meti 'sjálfa
sig og malirin meira en mál-
efnið.
Það er þó líklega ekki það,
sem »Vestri<r vill segja?
Að lokum var þingrofskrafan
komin íram t blöðum ávarps-
manna löngu áður en ávarpið
kom út. Bæði »Valurinn« »Ing-
ólfur« og »F'jallkonan« höfðu
ritað um þaö áður og sýntfram
á, hvílík nauðsyn væri á þingrofi.
Þessi hausavígsl »Vestra« á
hlutunum, eru því svo mikill upp-
spuui, að undrum sætir um le ð
og þau era eitthvortbroslegasta
fálmið, serii vér minnumst iið
hafa séð í íslenzkri blaðamenskit.
Þegar blaðið hefir atlað að
fara að gylla stjórnina, og sýiui
að hún hafi svo sem ekki rofið
friðinn, það sé öðru nær, þá
fálmar ritstjórinn í það hálmstráið
sem veikast er, og gerir stjórninni
þennan Bjarnargreiða.
Hvers vegna ekki að skrökv a
málavöxtunum alveg frá róturn
heldur en lenda í þessu kvil -
syndi?!
Það virðist ekki vera nein
kjarnfæða, sem ritstjórinn heíir
lesið af tré »Herrans!« Ein við
hverju er að búast?
II.
Vestriá rökstólunum.
„Baucta simplicitas!“
Joh. Hus,
Þegar »Vestri« er búinn að
sýna fra m á sakleysi stjórnai innar
og ribbaldaskap ávarpsmanna
á þann hátt, sem fyr segir, þá
sezt h inn fyrst alvarlega A rök-
stóla. og nú á svo sem að ríða
þingrofskröfunni að fullu!
En þar hefir stjórnin lagt of
þungar byrðar á auming ja ,Vrestra‘
svo hann siigast cg rerður lík-
lega aldrei j .frgóður. Sorgleg
meðferð á okkar m;,i]i!Úðartímuni!
»v'estri« hefir lesið »Lögréttu<
og þaðan kemur vizkan. En
illa er þar í geitarhús ullar að
leita, enda er sú byrðarviðbót
sem »Vestri< tekst þar á hendur
ekki fyrir hans litlu burði, nóg
var nú áður.
Það er heldur ekki von, að hann
á sínum fjórum geti borið jafn-
mikið og tólfiætta dýrið.
»Vestri« tekur þingrofsástæð-
urnar í sömu röð og »Lögrétta,<
en verður auðvitað að breyta
dálítið um orð í svarinu, en þá
fer líka alt út um þúfur!
Fyrstu ástæðunui: að kjósendum
hafi fjölgað svo með stjórnar-
skipunurlögunum frá 1903, að
óréttlátt sé, að svo mikill hluti
þjóðarinnar fái ekki að láta í
ljósi vilja sinn f þessu þýðingar-
mikla máli, svarar »Vestri< með
því, >að það liafi aldrei verið
œtlunin með þeirri breylingu,
að hún kœmi iil framkvœmda
fyr en eins og lög gera ráð
fyrir við nœstu lögboðnu kosn-
ingar og aukakosningarl !<
Hvílíkt Salomons svar! — Þarna
hefir »Vestri« alveg misskilið eða
réttara sagt afbakað herfilega
»Lögréttu«-vizkuna.
»Vestri« vitðist s.em sé mót-
mæla því, aðnokkurntíma geti ver-
ið ástæða til þingrofs! Hann veit
ekki að þjóðin á beinlínis heim*-
ingu á þingrofi þegar vandamál
ber að höndum, og þá ekki sísf
þeir, sem enn ekki hafa feugið
að neyta þess réttar, sem stjórn-
arskráin heimilar þeim.
Svo djúpt leyfði þó »Lögrétta<
sér ekki að taka f árinni.
Annari ástæðunni, að meiri
’nluti þingsins styðjist ekki við
meiri hluta þjóðarinnar svarar
»Vestri þannig: »Enginn getur
neitað því, að meiri hluti þingsins
hafi* verið kosinn af meiri hluta
þjóðarinnar«. (Dæmalaus vizka,
sem satinar geysi mikið!) »Það
eína sem kæmi því til greina,«
heldur blaðið áfram, »er sú breyt-
ing sem á þessu kann að vera
"orðin síðan,< (þetta vissi vist
* Auðkent af oss.