Verkamaðurinn - 25.01.1938, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
Blekkingavefur Vilhjálms
(Framh. af 1. síðu).
flutningi Vilhjálms Þór hið ágæta
nafn: „Gasprið um tunnumálið".
Segir blaðið m. a. „um það bil er
ráðgert var að bærinn keypti
tunnuverksmiðjuna, þá börðust
rauðliðar hatramlega á móti því
og vildu óðir láta byggja nýja
verksmiðju“, og ennfremur segir
þar: „Og jafnframt þessu var tek-
ið að heimta og heimta að smíðað-
ar yrðu ekki 20 eða 50 þús. tunnur
heldur 100 þús.“ Þá er talað um
verkfallstilraunir og aðflutnings-
bönn (Novudeilan) og er þar átt
við baráttu verkamanna fyrir að
greidd séu viðunandi laun í verk-
smiðjunni.
Þessi stefnumunur, annarsvegar
að bygð sé ný verksmiðja, sem
kostað hefði 50 til 60 þús. krónur
með nýtísku vélum, sem starfrækt
væri 8 mánuði ársins og verka-
mönnum greidd viðunandi laun,
og hinsvegar stefna íhaldsins, —
sem Framsóknarflokkurinn hér
hefir ánetjast í, — að kaupa
gamla, útslitna verksmiðju af
gæðingum íhaldsins, fyrir lítið
minna verð (þegar verksmiðjan
var komin upp í svokallað gang-
fært stand) og þessi verksmiðja
síðan starfrækt í 2 til 4 mánuði
með mörgum truflunum og álíka
löngum tíma í viðgerð árlega. Og
síðan er krafist eftirgjafa fátæk-
ustu verkamanna bæjarins er
nemur fimta hluta af réttmætum
launum þeirra, til að mæta með
því hinum mikla árlega viðgerðar-
kostnaði og annari óstjórn fyrir-
tækisins.
Þetta skýrist enn betur í frá-
sögn „Dags“ á sömu síðu um
„Gasprið“ um „Stefnu K. E. A. í
útgerðarmálum11, sem er á þessa
leið: Keypt er 30 ára gamalt af-
lóga skip. Það er gert út 2—3
mánuði af árinu (því vonandi tek-
ur skipaeftirlitið fram fyrir hend-
urnar á Vilhjálmi um vetrarferðir
slík& skips til Englands) og bundið
ef lægst- launuðu skipverjarnir
ekki gefa eftir 20 til 25% af þeim
launum, sem öðrum útgerðar-
mönnum er gert að greiða á sams-
konar skipum. Ennfremur má
minna á gömlu nýkeyptu vélarnar
í verksmiðjunni „Iðunni“, sem
sumar eru jafnvel samsettar úr
fjórum gömlum vélum. Þeir sem
marka slíka stefnu eru augljós-
lega blindir fyrir þeim mun að
vinna með góðum verkfærum eða
lélegum, og eru ósárir á því þó af-
leiðingar þess lendi á verkamönn-
um. En ég er sannfærður um, að
ef t. d. Vilhjálmur Þór tæki þátt í
vinnu í Tunnuverksmiðjunni, „Ið-
unni“ eða „Hvassafellinu" og þess
væri af honum krafist að hann
gæfi eftir fimta hluta af launum
sínum, þá mundi hann líta öðru
vísi á þessi mál en hann gerir nú.
Þá er að athuga spurninguna:
Er það rétt, að Akureyrarbær sé
þess ekki umkominn að reka eina
atvinnufyrirtæki bæjarfélagsins,
tunnuverksmiðjuna, án hjálpar K.
E. A.? Bæjarfélag sem telur nær
5 þúsund íbúa með Vilhjálm Þór
til fleiri ára í öndvegi bæjarmál-
anna, bæjarfélag, sem á nær allar
lóðir og lendur í bænum og ná-
grenni, hafnarmannvirkin og svo
ekki gleymist verksmiðjuskriflið.
Og þar að auki þó að tunnuiðnað-
urinn hér hafi fengið þá sjálf-
sögðu viðurkenningu Alþingis, að
njóta eftirgjafa á innflutnings-
tolli tunnuefnisins og ríkisábyrgð-
ar, sem nemur 200 þús. krónum.
Þessi spurning skýrist með eftir-
farandi: S.l. vor var Steinn Stein-
sen staddur í Rvík, m. a. til að út-
vega lán og gjaldeyri til tunnu-
efniskaupa. Hann fór, ásamt V.
Þór, sem einnig var á ferð í
Rvík, á fund Eysteins Jónssonar
fjármálaráðherra. Eftir að ráð-
herranum hafði verið tjáð að
KEA hefði látið bænum í té
nokkurn gjaldeyri til efniskaupa
árið á undan, en KEA hefði nú í
ár ekki aflögu gjaldeyri, varð að
samkomulagi milli ráðherrans og
þessara fulltrúa bœjarfélagsins að
bœrinn fengi ekki gjaldeyririnn
beint, eins og önnur iðnfyrirtæki,
HELDUR AÐ K. E. A. SKYLDI
VEITTUR GJALDEYRIRINN TIL
EFNISKAUPANNA og það yrði
þannig milliliður. Með öðrum orð-
um, þetta var ákveðið af Framsókn-
arforustunni í Rvík í samráði við
Vilhjálm Þór bæjarfulltrúa. Þarna
var um margtrygð viðskifti að
ræða: fyrst ábyrgð bæjarins, þá
ríkisábyrgð og loks tryggingu í
efninu og tunnunum og þar sem
tunnusmíðamálið er sérstaklega
vel til þess fallið til þess að nota
það til þess að veiða á það at-
kvæði og því sjálfsagt að láta K.
E. A. koma hér á yfirborðinu fram
sem hjálparhellu bœjarfélagsins í
vesalmensku þess, undir forustu
V. Þ. ÞAÐ ER ÞVÍ PÓLITÍSK
„SPEKULATION“ FRAMSÓKN-
ARFLOKKSINS að setja hér K.
E. A. sem millilið í stað t. d.
Landsbankans eins og eðlilegt
hefði verið. Þessi hjálp K. E. A.
við Akureyrarbæ, sem svo mikið
hefir nú verið gasprað um á deild-
arfundinum og í „Degi“ og nú sið-
ast af Jónasi frá Hriflu í útvavp-
inu, er ekkert annað en pólitískur
blekkirgavefur, ofinn af sjór.-
hverfingamönnum Framsókrar-
flokksins til að veiða alþýðuna á
Akureyri til brautargengis við
vilhjálm Þór. En meginhluti al-
þýðufólksins á Akureyri er svo
skyngr U, að það sér í gegnum
síikan blekkingavef. Það hefir
þegar skilið að á erfiðasta vanda-
rnáli okkar bæjarfélags, atvinnu-
lpysinu, verður ekki sigrast með
kaupmenskunni einni í hennar
þrengstu mynd og því síður þegrr
hún hangir á slíkum blekkinga-
þræði. Alþýða bæjarins veit, að
tunnusmíðið verður ekki traustur
hiekkur í baráttu hennar gegn
atvinnuleysinu fyr en keyptar
hafa verið nýjar vélar til smíðis-
irs og verksmiðjan rekin a. m. k.
8 mánuði ársins, og að það er dug-
laus forusta íhaldsins og V. Þór í
bæjarmálum Akureyrar, sem hef-
ir staðið í veginum fyrir því.
LeMkréttlng. 1 greininni >FramboS
Erlings«, í síðasta tbl. stóS: >Þesavegna
lagði hann kapp á, að Alþýðufl. stilti Erl.
i efsta sæti, þó hann vissi að kommún-
istar gátu aldrei gengið inn á að hafa
Erl. og stuðla að þvf að koma honum
aftur í baejarstjórn<. — Orðið þó í ofan-
greindri setningu átti að vera þwí.