Verkamaðurinn - 30.11.1940, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
Alyktun iun stjórnmálavið-
horfið og verkefni Mksins.
Samþykt einróma á 2. þingi Sósíalistaflokksins
20. nóvember 1Q40.
Annað þing Sameiningarflokks
alþýðu — Sósíalistaflokksins lítur
svo á, að flokkurinn og stjórn
hans hafi réttilega aldrei hvikað
frá þeirri stefnu, er hann setti sér
í upphafi: að sameina alla íslenska
sósíalista í einn flokk, að sameina
verklýðsfélögin og að sameina alla
alþýðu landsins í baráttunni fyrir
bættum kjörum, auknum lýðrétt-
indum, almennum framförum og
sjálfstæði þjóðarinnar. Hefir bar-
átta flokksins fyrir sameiningu
verkalýðsfélaganna nú borið þýð-
ingarmikinn árangur í þeirri
skipulagsbreytingu sem forustu-
menn Alþýðuflokksins hafa séð
sig neydda til að gera á Alþýðu-
sambandinu.
Þingið telur að tekist hafi giftu-
samlega að afstýra þeim tilraun-
um, sem gerðar hafa verið innan
frá og utan frá til að kljúfa flokk-
inn og koma honum á kné, og
samþykkir gerðir flokksstjórnar-
innar í þeim efnum.
En síðan flokkurinn var stofn-
aður hafa orðið svo stórstígar
breytingar, að algerlega ný við-
horf og ný verkefni blasa við hon-
um. Starfskráin, sem sett var á
stofnþinginu, er því að sjálfsögðu
úrelt í ýmsum greinum og hlýtur
að endurskoðast rækilega, enda
þótt þau umbótamál, sem þar eru
talin, hljóti framvegis eins og
hingað til að vera í fyrstu röð í
dægurbaráttu flokksins.
Síðan flokkurinn var stofnaður
hafa gerst eftirfarandi atburðir:
Ný heimsveldastyrjöld hefir brot-
ist út og land vort er hertekið af
erlendu setuliði, en öll viðskifti
við meginlandið, sem voru um það
bil helmingurinn af öllum við-
skiftum við önnur lönd — eru nú
með öllu úr sögunni. Allir aðrir
stjórnmálaflokkar en Sósíalista-
flokkurinn hafa sameinast í eina
afturhaldsfylkingu, sem hefir
unnið markvíst að því að afnema
þau réttindi og þær hagsbætur,
sem íslensk alþýða hefir aflað sér
á undanförnum áratugum, nema
úr gildi lýðréttindi landsmanna og
ofsækja verkalýðshreyfinguna,
jafnframt því, sem þessir valdhaf-
ar hafa haft nána samvinnu við
hervald það, sem svift hefir ís-
land sjálfstæði sínu, og aðstoðað
það til að ná takmarki sínu og
ætla sér auðsjáanlega að taka
áfram þátt í því að versla með
landið, þegar stórveldin nota það
sem skiftimynt sín á milli, eins
og England virðist nú gera með
ísland gagnvart Bandaríkjunum.
Verkalýðsfélögin hafa verið svift
samningsfrelsi sínu, hugsanafrels-
ið í landinu takmarkað á alla
lund og það sem eftir er af rit-
frelsinu og málfrelsinu í yfirvof-
andi hættu. Gífurlegur stríðsgróði
fárra manna verður þess valdandi,
að atvinnutækin safnast á færri
og færri hendur, stórútgerðin
verður óháðari bönkunum og rík-
inu en áður, sem aftur hefir í för
með sér aukinn stéttamismun og
skarpari stéttamótsetningar, jafn-
fram því sem vald einkaauðvalds-
ins yfir bönkunum og ríkinu
verður fastara og öruggara og
þetri ráð á því a8 auka hi8 opin-.
bera mútukerfi. Samtímis versnar
hlutur almennings, dýrtíðin vex
ákaft og hið raunverulega kaup
lækkar vegna kaupþvingunarlag-
anna.
Sósíalistaflokkurinn er nú eini
flokkurinn í landinu, sem berst
fyrir hagsmunum almennings, al-
mennum framförum og sjálfstæði
þjóðarinnar, jafnframt því, sem
hann er flokkur hinnar sósíalis-
tisku byltingar. í tveggja ára bar-
áttu við skefjalaust afturhald hef-
ir hann fengið eldskírn sína, sem
heilsteyptur sameiningarflokkur
íslenskra sósíalista. í stjórnmála-
baráttunni standa þannig tvær
fylkingar hvor andspænis annari,
annarsvegar Sósíalistaflokkurinn,
sem er fulltrúi fyrir hagsmuni yf-
irgnæfandi meirihluta þjóðarinn-
ar, og hinsvegar hið sameinaða
þjóðstjórnarafturhald, sem er full-
trúi fyrir hagsmuni örfárra stór-
atvinnurekenda og þjónustumanna
þeirra. Erjur þjóðstjórnarflokk-
anna til að villa á sér heimildir
fyrir kosningar breyta þar engu
um.
Þegar svo er komið málum, er
það augljóst, að samfylking milli
Sósíalistaflokksins og forustu-
manna þjóðstjórnarflokkanna get-
ur ekki komið til greina. Hitt er
jafn augljóst, að mikill meirihluti
þess fólks, sem fylgir þjóðstjórnar-
flokkunum, á að réttu lagi samleið
með Sósíalistaflokknum. Það er
því verkefni flokksins að finna
leiðir til samstarfs við þetta fólk
í hinni daglegu hagsmunabaráttu
og baráttunni fyrir málstað ís-
lendinga. — II. þing Sósíalista-
flokksins lýsir því yfir, að flokk-
urinn er reiðubúinn til samstarfs
við öll þau samtök og alla þá ein-
staklinga meðal þjóðarinnar, sem
með honum vilja vinna, og í
næstu kosningum er hann fús til
samvinnu við alla þa, sem án til-
lits til mismunandi lífsskoðana
vilja leggja hönd á plóginn til að
vinma að ósigri þjóðstjórnaraftur-
haldsins, til þess að greiða götu
frjálsu samstarfi íslenskrar al-
þýðu fyrir hagsmunum sínum og
frjálsu samstarfi íslensku þjóðar-
innar fyrir sjálfstæði sínu og al-
mennum framförum.
Eins og að undanförnu hlýtur
flokkurinn að leggja höfuðáhersl-
una á starfið í verkalýðshreyfing-
unni, jafnframt því, sem alla
möguleika verður að nota til að
starfa meðal bænda, smáútvegs-
manna og annara millistétta. En
flokksmenn verða að gera sér
ljóst, að skilyrðið fyrir því, að tak-
ast megi að skapa víðtækt og
traust bandalag milli verkalýðs-
ins, bændanna og annara milli*
stétta, er sterk og sameinuð verka-
lýðshreyfing og öflugur verka-
lýðsflokkur.
Heimsvaldastyrjöld sú, sem nú
geisar, hlýtur að kveða upp
dómsorð fyir auðvaldsskipulaginu
og verða upphaf nýs tímabils só-
síalistiskra byltinga. Land vort og
framtíð þjóðarinnar er nú sam-
tvinnuð örlögum hinna stóru auð-
velda Evrópu og Ameríku og
verkefni þau, sem bíða íslenska
verkalýðsins snar þáttur þeirra
sögulegu átaka, sem verða mun
hlutskifti verkalýðsins í þessum
löndum. Flokkur vor þarf því að
leggja mikla áherslu á að ala
meðlimi sína upp í anda hinnar
sósíalistisku alþjóðahyggju og
leggja ríka áherslu á hið sósíalis-
tíska uppeldi og fræðslu. Öll
starfsemi flokksins verður að
vera nátengd baráttunni fyrir hin-
um sósíalistisku markmiðum, sem
ekki eru lengur fyrst og fremst
framtíðarmarkmið heldur hin
eina úrlausn á vandamálum nú-
tímans. Flokkurinn verður að
gera íslenskri alþýðu ljóst, að só-
síalisminn fellur henni ekki í
skaut sem einhver gjöf frá útlönd-
um, sigurinn yfir auðvaldinu og
framkvæmd sósíalismans getur
aðeins orðið verk íslenskrar al-
þýðu, enda þótt hún í þessu starfi
sínu sé háð þeim skilyrðum, sem
fyrir hendi eru í nágrannalöndun-
um, og henni geti aðeins orðið
sigurs auðið í samstarfi við verka-
lýð þessara landa. Og Sósíalista-
flokkurinn verður að gera sér
ljóst, að framtíð sósíalismans á
íslandi er algerlega undir því
komin, hversu vel hann reynist
forustuhlutverki sínu vaxinn.
Höfuðverkefnum flokksins í
nánustu framtíð má skifta í þrjú
aðalatriði, sem þó eru nátengd
hvert öðru og verða ekki aðskilin
í starfi flokksins:
I. Baráttan fyrir daglegum hags-
munum og réttindum alþýðunnar
í landinu gegn afturhaldinu, hinni
opinberu spillingu og fasistisku
þróun.
II. Baráttan fyrir sjálfstæði
landsins.
III. Undirbúningur alþýðunnar
undir valdatökuna og framkvæmd
sósíalismans.
í einstökum atriðum verður
flokkurinn að leggja áherslu á
eftirfarandi mál:
1. Djarfleg barátta fyrir hags-
munum og rétti íslendinga í við-
skiftunum við breska setuliðið
eða hvert það hervald, sem tökum
nær á íslandi.
2. Frelsi og eining verkalýðsam-
takanna og afnám ófrelsisákvæða
vinnulöggj afarinnar.
3. Hækkuð laun með vaxandi
dýrtíð.
4. Barátta gegn atvinnuleysinu,
fyrir auknum verklegum fram-
kvæmdum, fyrir aukningu fiski-
flotans, nýjum verksmiðjum fyrir
sjávarútveginn og annari hagnýt-
ingu landsgæða.
5. Barátta gegn dýrtíðinni, af-
nám innflutningshaftanna.
6. Barátta gegn drottnun Thors-
ara- og Landsbankaklíkunnar í
fjármála- og atvinnulífi þjóðar-
innar.
7. Barátta gegn spillingunni og
mútukerfinu í opinberu lífi.
8. Barátta fyrir lýðréttindum
fólksins, gegn einræðis- og of-
sóknarstefnu þjóðstj órnarliðsins.
9. Barátta fyrir endurbótum á
tryggingarlöggjöfinni og fátækra-
löggjöfinni, fyrir ráðstöfunum til
að tryggja fólki sæmilegt húsnæði
og annari félagsmálalöggjöf.
10. Barátta fyrir margháttuðum
ráðstöfunum til hagsmuna fyrir
fátæka bændur, umbótum á skip-
un afurðasölunnar, umbótum á
jarðræktarlögunum, gegn niður-
skurðinum á framlögum til land-
búnaðarins o. s. frv.
11. Barátta fyrir því að efla
menningu þjóðarinnar, fyrir því
að gera hin þjóðlegu verðmæti að
sameign fólksins, fyrir því að
opna alþýðunni aðgang að æðri
skólum, en afnema takmörkunar-
og útilokunarákvæði afturhaldsins
á því sviði.
12. Víðtæk sósíalistisk fræðslu-
og uppeldisstarfsemi innan flokks-
ins.
Það er hlutverk flokksins, að
sameina alla alþýðu um þessa
stefnu, skapa SAMFYLKINGU
FÓLKSINS um hagsmuni sína og
málstað íslendinga.
Ný bók
»Máls og Menningar«.
„Mál og Menning“ hefir nú gef-
ið út fyrra bindið af ritsafni Jó-
hanns Sigurjónssonar. Hefir for-
maður „Máls og Menningar“ séð
um útgáfuna og gerir grein fyrir
tilhögun hennar í formálsorðum
fyrir þessu fyrra bindi, auk þess
ritar Gunnar Benediktsson, skáld,
ágæta og ýtarlega grein um Jó-
hann og verk hans.
í þessu bindi eru þrjú fyrstu
leikrit Jóhanns, þau er prentuð
voru. Eru það „Bóndinn á
Hrauni“, „Fjalla-Eyvindur“ og
„Rung læknir", en hið síðast talda
hefir ekki áður birst á íslensku,
en þýðinguna hefir Magnús Ás-
geirsson annast.
Jóhann Sigurjónsson er eitt ást-
sælasta skáld, er þjóðin hefir eign-
ast og vinnur „Mál og Menning"
því mikið nytjastarf með því að
gefa út ritsafn hans.
Eggert Stefánsson, söngvari er
fimtugur á morgun, 1. desember.
Sextugsafmœli átti s.l. miðviku-
dag Friðrik Bjarnason, tónskáld í
Hafnarfirði.