Verkamaðurinn - 28.12.1940, Blaðsíða 3

VERKAMAÐURINN
3
VERKAMAÐURINN
Útgefandi: Sósíalistafélag Akureyrar.
Ritnefnd: Steingr. Aðalsteinsson,
Jakob Árnason.
Ábyrgðarm.: Steingr. Aðalsteinsson.
Blaðið kemur út hvern laugardag.
Áskriftargjald kr. 6.00 árgangur-
inn. I lausasölu 15 aura eintakið
Afgreiðsla í skrifstofu Sósialistafélags-
ins, Qránufélagsgötu 23.
Frentverk Odds Björnssonar.
»Áíið tr 11 í aldanna
skaut«.
„Gleðilegt nýtt ár ,og þökk fyr-
ir það gamla“.
Þessi sömu orð hljóma hringinn
í kring á jarðarhnettinum um
hver áramót. Þetta er fyrsta
kveðja dagsins þegar nýtt ár
fæðist og tekur völdin. „Eins og
hver einn sáir, svo mun hann og
uppskera“. Þetta óumbreytilega
lögmál lífsins, sem spámennirnir
túlkuðu endur fyrir löngu, gildir
líka enn þann dag í dag, og sakir
þess verður nýja árið, er fæðist,
líka að taka við syndum fyrirenn-
ara síns. Mannkynið uppsker á
hinu komandi ári eins og það sáði
til á hinu hverfandi, þetta er hið
óumbreytilega réttlæti, er gilt
hefir gegnum aldirnar. Morðtóla-
konungar og valdsherrar auð-
valdsins hafa á hinu hnígandi ári
sáð dauða og tortímingu yfir sak-
lausa alþýðu, konur og börn, og
það efast enginn um, að þeir
reyni að halda þeim leik áfram á
komandi ári. En hvort uppskeru-
tíminn verður ál[rinu, sem nú fer
í hönd, það er öllum hulin gáta,
en þó er eitt víst og það er, að
hann kemur. Þeir, sem nú sá
dauða yfir jörðina, munu hljóta
tortímingu að launum. Þeir munu
verða upprættir eins og illgresið
úr akrinum, og rætur þeirra skulu
verða brendar upp í eldi réttlæt-
isins.
Vopnaframleiðendurnir og aðrir
sem hafa rakað saman miljónum
á eymd og dauða fólksins í stríðs-
löndunum, segja nú með blíðu
bros á vör: „Gleðilegt nýtt ár og
þökk fyrir það gamla“. Það er
brós vitfirringanna, sem ennþá fá
að ganga lausir á jörðunni, sem
þar birtist. Þeir gleðjast yfir
gróðanum, er kostar miljónir
mannslífa að skapa.
Hér á íslandi hrópa stéttar-
frændur þessara manna sömu
orðin og að baki þeim liggur
sama hugsunin. Það eru menn-
irnir, sem rakað hafa hér saman
miljónum á styrjöldinni. Menn-
irnir, sem aldrei spyrja hvað
gróðinn kostar mörg mannslíf og
tár ekkna og munaðarleysingja,
bara ef þeir geta handsamað
hann. Þegar alþýðan um víða
veröld segir nú um áramótin:
„Gleðilegt nýtt ár og þökk fyrir
það gamla“, þá felst í þeim feg-
inleiki yfir, að þetta ár með öll-
um sínum hörmungum og erfið-
leikum skuli nú liggja að baki, og
vonin um að betra ár taki völdin.
Það er þessi sama ódauðlega von,
sem haldið hefir fólkinu uppi í
gegnum allar hörmungar og
þrengingar liðinna alda, og það er
sú von, sem mun bera það fram
til sigurs að lokum. Hér á Akur-
eyri hljóma þessi sömu orð, og að
baki þeim liggja sömu hugsan-
irnar.
Meirihluti bæjarstjórnarinnar
gleðst nú í hjarta sínu um ára-
mótin yfir því að hafa fengið
tækifæri og notað það til að
lækka hungurstyrkinn til gamal-
menna og öryrkja, mitt í vax-
andi dýrtíð. Þessir herrar reyna
dyggilega að feta í fótsnor stóru
bræðranna í auðvaldslöndunum,
sem eru að reyna að svelta heilar
þjóðir. Það er ekki viljann sem
vantar hér, til að gera meira,
heldur hitt, að valdssvið þeirra
litlu er ekki stærra. Nú segja
þessir kumpánar með blíðubros á
vör: „Gleðilegt nýtt ár, og þökk
fýrir það gamla“. Þeir gleðjast
yfir því að ennþá skuli þó vera
eftir ár af starfstíma þeirra, svo
þeir geti enn einu sinni fengið
tækifæri til að þjóna því villi-
dýrseðli sínu, að troða á þeim, er
minsta vörn geta veitt sér.
Hvar sem við litumst um í
auðvaldsheiminum, nú um þessi
áramót, þá birtast okkur alstaðar
þessar sömu andstæður, bara í
mismunandi skörpum myndum.
Annarsvegar alþýðan, og hins-
vegar arðræningjarnir. Sumstaðar
láta þessar ófreskjur sér nægja að
lifa á svitadropum, blönduðum
tárum. En annarsstaðar heimta
þær blóð, meira og meira. Hver
sá maður og hver sú kona, sem
vill starfa í þjónustu lífsins í
framtíðinni, bera nú fram þá ósk
um þessi áramót, að tímabili auð-
valds, arðráns og hverskonar
hörmunga verði lokið á næsta og
næstu árum, en að við taki sigur-
ganga sósíalismans, ríki bræðra-
lágsins. Með þessa ósk í huga
skulum við bjóða hvert öðru
gleðilegt nýtt ár.
Verum samtaka om kaup-
kröíurnar.
Svo sem kunnugt er falla úr
gildi, nú um áramótin, kaup-
þvingunarlögin, sem undanfarið
hafa hindrað verklýðssamtökin í
að ákveða kaupgjald verkafólks,
og valdið hafa því, að vinnulaun
hafa L Æ K K A Ð, hlutfallslega,
með vaxandi dýrtíð.
Flest, ef ekki öll, verklýðsfélög
á landinu hafa notað þetta tæki-
færi til að segja upp kauptöxtum
og vinnulaunasamningum, og er
það, sennilega, í fyrsta sinn í
sögu íslensku verklýðssamtak-
anna, að lausn kaupgjaldsmála
hafi legið fyrir samtímis um land
alt.
Þetta gefur meiri möguleika, en
ella, til að samstilla krafta verk-
lýðssamtakanna víða um land, í
þeim átökum, sem verða kunna
um kaupkröfurnar. Og væri Al-
þýðusambandið orðið sá samnefn-
ari íslensku verklýðssamtakanna,
sem það á vera — OG VERÐUR
Leikliúsið.
(Framh. af 2. síðu).
ráðskonu, hinnar sí-árvökru og
umhyggjusömu húsmóður. Frúin
er góðkunn hér á leiksviði og er
talið, að þeim hlutverkum, er
henni hafa verið fengin í hendur,
hafi verið vel borgið og svo er
einnig nú. Smá hlutverk, svo sem
Kolmondin skrifari (Jóhann
Kristjánsson), spaugileg „typa“.
Karl ökumaður (Júl. Oddsson),
Elísabet, ung stúlka (Kristín Jens-
dóttir) og vinnupilturinn (Sig.
Guðlaugsson), eru öll leikin með
samræmi og alúð. Er ánægjulegt
til þess að vita hve miklum
árangri er hægt að ná, þar sem
um marga viðvaninga er að ræða
meðal leikendanna.
Leiktjöld eru máluð af Vigfúsi
Þ. Jónssyni, málarameistara, hefir
hónum vel tekist að vanda.
Blómaangan og laufilmur berst að
vitum manns, svo vorlegir eru lit-
ir og línur.
Það, sem eg get varla látið fara
fram hjá mér, án þess að finna
að, er dansinn. Nú á þessari
miklu dansöld verður maður að
gjöra þær kröfur, ef verið er að
troða með dans upp á leiksvið, að
hann sé lýta-lítill. Dansinn er svo
merkileg íþrótt, en því aðeins er
hann falleg íþrótt, já, meira að
segja yndislega falleg, að honum
sé sýndur sómi og ekki komið
með hann á leiksvið nerrta að alúð
hafi verið lögð við æfingar, en
það virðist hafa mistekist í þetta
skifti. Meðal annars er nauðsyn-
legt, þegar dansa á hópdans að
mætast með allar hendur í einum
miðdepli, að þeir sem darísa séu
á líkri hæð, t. d. stúlkur allar jafn
háar, piltar allir jafnháir, en
nokkru hærri, en stúlkurnar, þá er
hægt að mynda hinar fögru línur,
sem þessi íþrótt krefst. Þetta tek-
ur leikfélagið vonandi til athug-
unar. Svo kæra þökk fyrir
ánægjulegt kvöld og gleðilegt
nýtt ár. S. Þ.
AÐ VERA — mundi það leysa
hér af hendi þýðingarmikið hlut-
verk fyrir launþegana ,um land
alt.
En jafnvel þó enn sé ábótavant
í því efni, horfir þó miklu betur
en áður — eftir umskipulagningu
Alþýðusambandsins. Og ef verk-
lýðsfélögin, hvert um sig, hafa
skilning á nauðsyn einingar og
samstarfs á stéttarlegum grund-
velli — og einstaklingarnir-skilja
nauðsyn þess, að fylkja sér um
félögin — þarf ekki að efast um,
að sæmilegum kaupkröfum verð-
ur fram komið.
Stærsta verklýðsfélag landsins
— verkamannafélagið „Dagsbrún“
í Reykjavík — hefir stilt kröfunni
um kauphækkun í fullu samræmi
við dýrtíðina, og stytting vinnu-
dagsins í 8 kl.st, án skerðingar á
dagkaupi. Við allsherjaratkvæða-
greiðslu hafa 1100 félagsmenn
samþykt að grípa skuli til vinnu-
stöðvunar, nú um áramótin, ef
atvinnurekendur ekki hafi þá
gengið að þessum kröfum. Það
virðist því mega reikna með, að
þessum kröfum verði fram komið
í Reykjavík — og þær kröfur eiga
verklýðsfélögin út um land að
gera að sínum kröfum, og knýja
þær fram.
Verkamenn og konur!
Sameinist því öll um kröfurnar:
KAUPHÆKKUN í FULLU SAM-
RÆMI VIÐ DÝRTÍÐINA.
STYTTING VINNUDAGSINS 1
8 KL.ST. ÁN SKERÐINGAR Á
DAGKAUPI.
»Allir eittv-klúbburinn heldur dans-
leik í Skjaldborg í kvöld.
Verkakveonafél. »Eining«
heldur fund fimtudaginn 2. jan-
úar 1941 í Verslunarmannahús-
inu kl. 3.30 e. h.
F u n d a r e f n i:
1. Kaupgjaldsmál.
2. Ýms félagsmál.
3. Skemtiatriði.
Áríðandi að allar félagskonur
mæti!
Stjórnln.
Fregnmiði .,Verkam/‘.
(Framh. af 1. síðu).
Foreldrar á Akureyri!
Sýnið að þið meiið islendingseðlið meira en
skripaleiki erlends innrásarhers.
Látið ekkert barna ykkar
sækja samkomuna.