Verkamaðurinn - 25.11.1955, Blaðsíða 2

2
VERKAMAÐURINN
Föstudaginn 25. nóv. 1955
VERKHfllflÐllRllin
Útgefandi: Sósíalistafélag Akureyrar.
Ritnefnd: Björn Jónsson (ábyrgðarmaður), Jakob Árnason,
Einar Kristjánsson.
Afgreiðsla: Hafnarstræti 88. — Sími 1516. — Pósthólf 21.
Áskriftarverð 30 kr. árgangurinn. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Akureyri. — Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Egi Isstaðasa mþykkt Alþýðufl.
Sfjórnmðlðólyktun Sósíalislafl.
Fyrir nokkrum árum hélt félags-
skapur einn austfirzkur fund að
Egilsstöðum. Varð fundur þessi
síðan landsfrægur og í minnum
hafður fyrir það, að hann lét sig
hafa það að „samþykkja“ að al-
kunnar staðreyndir væru á allt
annan veg en raunveruleikinn. Eru
slíkar samþykktir síðan heitnar
eftir fundi þessum og þykja jafnan
gott aðhlátursefni, þótt þær beri
játendum sínum miður góðan vitn-
isburð um greind og geð. Þykir
reynzlan vera sú, að haldlítið
reynist að „samþykkja“ t. d. að
hvítt sé svart, eða öfugt, hversu
sem menn þrá slíkar litbreytingar.
Því miður eru „samþykktir" af
þssu tæi algengari en ætla mætti
með svo vel menntaðri þjóð sem
íslendingum og sannast þar að
fleiri en börn, í eiginlegustu merk-
ingu, falla fyrir þeirri freistni að
mæla sem vilja, án tillits til raun-
sanninda.
Þetta henti líka meirihluta
flokksstjórnar Alþýðuflokksins á
landsfundi hennar fyrir fáum dög-
um og það í sjálfri stefnuyfirlýs-
ingu fundarins. Þar er birt sú ein-
falda „samþykkt" að Sósíalista-
flokkurinn sé ekki samstarfshæfur
og því sé ekki hægt að mynda
stjórn með honum meðan þing-
menn hans segi sig ekki úr flokkn-
umí! Auðvitað er „rökstuðningur-
inn“ í samræmi við niðurstöðuna:
Sósialistaflokkurinn er óhæfur til
samstarfs vegna þess að hann
fylgir rússneskri stefnu í utanrikis-
málum!!
Þótt íslenzkum alþýðumönnum
sé raunar annað en hlátur í huga,
nú þegar afturhaldið kreppir klær
sinar æ fastar að lífskjörum þeirra,
fer þó ekki hjá því að þessi nýj-
asta Egilsstaðasamþykkt Alþýðu-
flokksins veki hlátur sem bergmáli
landshomanna milli. Alþýða Hafn-
arfjarðar minnist þess, að einmitt
það samstarf, sem flokksstjórnar-
fundurinn „samþykkti" að ekki
gæti átt sér stað, hefur nú verið
staðreynd þar í bæ um 2ja ára
skeið, hefur bjargað bæjarfélaginu
frá íhaldsyfirráðum og lagt grund-
völl að atvinnulegri uppbyggingu
og almennum framförum. Verka-
menn Rvíkur og Akureyrar minn-
ast þess hvernig þetta sama bann-
færða samstarf færði þeim sigur
yfir auðmannaklíkum höfuðborg-
arinnar í verkföllunum miklu sl.
vor. Fólkið i verkalýðsfélögunum
um allt land minnist árangursríks
og ánægjulegs samstarfs Alþýðu-
flokksmanna, sósialista og Fram-
sóknarmanna og þess að árangrar
hagsmunabaráttunnar urðu jafnan
því meiri sem þetta samstarf var
traustara. Ungu menntamennirnir
í Háskólanum minnast með vel-
þóknun samstarfs sósíalista, þjóð-
varnarmanna og Alþýðuflokks-
manna um málefni stúdenta. Þann-
ig mætti fara margar hringferðir
um landið og sjá því nær hvar-
vetna staðreyndir þess samstarfs,
sem mirihluti flokksstjórnar Al-
þýðufl. sveitist nú við að afneita.
Flestir munu og svo hamingjusam-
ir að muna að Alþýðuflokksmenn
og sósialistar sátu saman í ríkis-
stjórn frá 1944—‘46 og að til þess
samstarfs má rekja margt af því
bezta, sem íslenzk alþýða hefur
náð fram af hagsmunamálum sín-
um og býr enn að.
Það er að vísu engin afsökun til
fyrir því að neita staðreyndum, en
lítum samt á „afsökun" Haraldar
& co.: „rússnesku stefnuna í utan-
ríkismálum". Staðreyndirnar segja
að stefna íslenzkra sósíalista í ut-
anríkismálum sé byggð á hlutleys-
isyfirlýsingunni frá 1918. Þeir
vilja hafa frið og vinsamleg sam-
skipti við allar þjóðir heims. Þeir
vilja að hernámssamningnum
verði sagt upp og ameríski herinn
verði látinn fara af landi burt. Þeir
vilja að Atlantshafssamningnum
verði sagt upp og landi og þjóð
haldið utan við allan vígbúnað og
öll hernaðarbandalög. Þeir vilja
ekki að komið sé á her eða her-
skyldu. Þeir vilja fullt verzlunar-
frelsi. Sé þetta rússnesk stefna, þá
eru sósíalistar sannarlega ekki ein-
ir um að hlýta fyrirmælum frá
Sovétríkj., því að einmitt þessi
stefna á vafalaust fylgi yfirgnæf-
andi meirihluta þjóðarinnar, þ. á.
m. flestra fylgjenda Alþýðuflokks-
ins.
Egilsstaðasamþykktir breytu
engu um staðreyndir og stjórn-
málaályktanri hægri manna Alþ.fl.
ekki frekar en aðrar. Hversu mjög
sem þeir þrá að rægja Sósíalista-
flokkinn og þær þúsundir alþýðu-
fólks, bæði í röðum Alþýðuflokks-
ins og annarra flokka, sem byggja
vonir sínar um sigur yfir aftur-
haldsöflunum á því að traust sam-
starf verði myndað með öllum
íhaldsandstæðingum, heldur þró-
unin áfram, byggð á staðreyndum
fortíðar og nútíðar. Afl mannanna
sem nú telja sig hafa öll völd í Al-
þýðuflokknum, Stefáns Jóhanns,
Haraldar og þeirra nóta, til þess
að móta þróun íslenzkra stjórn-
mála hefur aldrei verið mikið og
þó aldrei vesælla en nú, er þeir
neyta sinna síðustupólitískukrafta
til þess að reyna að snúa við þeim
juiiga straumi íslenzkrar alþýðu,
sem nú sækir fram til einingar fyr-
ir málstað sínum og beina honum
til þjónustu við afturhaldið í
Framsókn og sjálft íhaldið. Alþýð-
an sjálf og ein ber í höndum sér
það vald, sem dugar til þess að
(Framhald af 1. síðu).
endum leyft að setja leigjendur á
götuna og hækka húsaleigu eftir
vild, án leyfis stjórnarvalda. Þegar
valdhafarnir neyddust til að láta
undan kröfum fóklsins og Sósía-
listaflokksins og gefa íbúðabygg-
ingar frjálsar var hins vegar ekkert
slakað á lánsfjárbanninu og menn
hindraðir í að byggja. með þeim
árangri að 1954 komst tala nýrra
íbúða í Reykjavík enn ekki upp í
það, sem hún var 1946, eða aðeins
í 487, þótt yfir 600 sé lágmark
þess er þurfti strax árið 1946. I
stað þess að halda húsnæðismál-
unum utan við braskið, sem eigi
var aðeins nauðsynlegt vegna
leigjenda og þeirra, er búa í eigin
ibúðum, heldur og vegna útflutn-
ingsins, — hafa valdhafarnir með
sínu kalda stríði gegn alþýðunni
megnað að gera nýbyggingu ill-
kleifa efnalitlu fólki, húsaleigu í
Reykjavík allt að því tí-falda við
það sem var 1945 og dæma fleiri
barnafjölskyldur til vistar í bragga
ana en voru þar 1946.
Hermangið er á síðustu tveimur
árum orðið öruggasta górðaupp-
spretta íslenzka auðvaldsins. Sá
hluti auðmananstéttarinnar, er að
hermanginu situr, safnar milljóna-
gróða, meðan þorri atvinnurek-
enda í sjávarútvegi og landbúnaði
á það undir álögum og styrkjum,
hvort atvinnurestukrinn ber sig.
Hermang og einokunarvald, er fé-
flettir atvinnulífið, er orðið sora-
mark íslenzka auðvalddsskipulags-
ins. Auk hins almenan arðráns er
voldugasti hluti auðmannastéttar-
innar þar með farinn að lifa sníkju
lifi — sumpart á útlendu herveldi,
sumpart á íslenzkum atvinnuveg-
um, er það mergsýgur svo, að þeir
standa ekki undir sér.
Með yfirdrottnun hermangara-
valdsins kemst íslenzka auðvalds-
skipulagið á sitt vertsa spillingar-
og hnignunarstig. 1944 átti hluti af
íslenzku borgarastéttinni samstarf
við verkalýðinn um nýsköpun at-
vinnulífsins, m. a. að grundvöllun
togaraútgerðar norðan-, austan- og
vestanlands, en nú vofir eyðing
byggðarinnar yfir ýmsum stöðum í
þessum landsfjórðungum. íslenzka
auðvaldsskipulagið, undir forystu
hermangara- og einokunarvaldsins,
er orðið bráð hætta fyrir eðlilega
þróun íslenzks þjóðarbúskapar og
þjóðlífs vors alls, — hætta, sem
þjóðin verður að átta sig á í tíma.
Vegna gróða af hernáminu munu
nú ofstækisfyllstu fulltrúar her-
námsflokanna halda áfram að berj-
ast fyrir herstöðvum Bandaríkj-
anna á Islandi, þótt sú átylla, er
hernámsflokkarnir áður notuðu
fyrir hernáminu, sé brott fallin.
Þar með berjast þeir raunveru-
lega fyrir herstöðvum Bandaríkj-
anna á Islandi til langframa og al-
gerri tortímingu sjálfstæðisins.
Stjórnarfarið er orðið jafn gagn-
rotið og gróðaaðferðirnar. Ríkis-
valdið er stjórnarflokkunum fyrst
og fremst ránsaðstaða, en á ekkert
skylt við ábyrga þjóðarforystu.
Svo skaðleg sem stjórn her-
námsflokkanna hefur verið ís-
lenzkri þjóð, svo óraunhæf hefur
hún verið miðað við valdahlutföll
í landinu. Allt frá því að amerískt
auðvald hóf bein afskipti af innan-
landsmálum Islands 1947 og skip-
aði hernámsflokkunum að stjórna
landinu gegn verkalýðnum og
móta framtíðina, og hún mun nota
það, hvort sem afturhaldi Alþýðu-
flokksins líkar betur eða verr. Það
er hægt að tefja myndun vinstri
stjórnar á íslandi, en það er jafn
fráleitt að hægri kratar geti hindr-
að hana til langframa, þrátt fyrir
allar sínar Egilsstaðasamþykktir.
bannaði þeim því samstarf við
Sósialistaflokkinn, hefur stjórnar-
stefna auðvaldsins á Islandi verið
sú að heyja vonlaus hjaðningavíg
við sér sterkari þjóðfélagsöfl. Auð-
valdið hefur að vísu megnað að
vinna verkalýðnum og alþýðu allri
mikið tjón í krafti ríkisvalds síns,
en ekki getað stjórnað efnahags-
málum landsins til lengdar. Stjórn-
málaforysta íslenzks verkalýðs
hefur verið það raunsæ, samtök
verkalýðsins það sterk og baráttu-
kjarkur hans svo mikill, að auð-
valdið hefur því aðeins getað unn-
ið honum tjón, að það beitti fyrir
sig ríkisvaldinu (gengislækkun og
kaupbinding, skipulagning at-
vinnuleysis 1952, afnám húsaleigu
laganna og skipulagning húsnæðis-
okurs, afpám verðlagseftirlits og
almenn vöruhækkun, vaxtahækk-
un og lánsfjárbann o. s. frv.).
Harðsvíraðasti hluti auðvalds-
ins, er hefur hermangið og einok-
unaraðstöðuna að féþúfu, ofstæk-
isfyllstu forystumenn Sjálfstæðis-
flokksins að málpípum sínum og
Morgunblaðið að höfuðmálgagni
sínu, bar nú fram æ háværarí
kröfur um þingmeirihluta Sjálf-
stæðisflokknum til handa, til þess
að koma á þvi alræði braskaranna,
er beitt geti verkalýðshreyfinguna
hörðu, að suðuramerískum sið,
lamað samvinnuhreyfinguna og
brotið þjóðfrelsisbaráttu Islend-
inga é bak aftur. Auðvaldið kaup-
ir sér með spillingarkerfi helm-
ingastaðaskiptanna liðsinni Fram-
só.knar meðan það stefnir að þvi
að ná þessu takmarki.
Þa ðer stefnt markvisst að því
að undirbúa jarðveginn fyrir al-
ræði peningavaldsins. Spillingin
og múturnar eru settar í kerfi eng-
ir fjármunir eru sparaðir til þess
að kaupa sannfæringu manna.
Skipulega er unnið að því að sam-
eina alla þræði efnahagslífsins í
höndum einokunarauðvaldsins,
þannig að allt framtak og fram-
kvæmdir, smáar og stórar, séu
komnar undir náð þess. Þannig er
unnið að því að setja peningagild-
ið í stað manngildisins á öllum
sviðum þjóðlífsins.
Fyrir afturhaldssamasta hluta
íslenzka auðvaldsins er áframhald-
andi hernám íslands og niðurlæg-
ing íslenzku þjóðarinnar forsenda
fyrir því að það sjálft fái haldið
völdum sínum og gróðaaðstöðu.
Geggn þssari hættu magnast nú
mótspyrnan meðal þjóðarinnar.
II.
Þau 8 ár, sem liðin eru síðan
kalda stríðið hófst, hefur Sósía-
listaflokkurinn barizt fyrir alhliða
nýsköpun atvinnulífsins, þegar
hernámsflokkaranir hafa stöðvað
þróun sjávarútvegsins og hamlað
framfröum í öðrum atvinnugrein-
um.
Flokkurinn hefur barizt fyrir al-
hliða aukningu viðskipta og eink-
um eflingu öruggra markaða í al-
þýðuríkjunum, þegar afturhaldið
hefur með köldu viðskiptastríði
reynt að loka þeim leiðum.
Flokkurinn hefur öll þessi ár
Iátlaust barizt fyrir að verja þá
lífsafkomu, sem náðist 1942—
1947 og staðið í broddi fylkingar
i þeim hörðu átökum er um það
hafa orðið, ekki sízt í verkföllun-
um miklu 1947, 1949, 1951, 1952,
1954, og 1955.
Flokkurinn hefur aldrei hvikað
frá þeirri stefnu hlutleysis og sjálf
stæðis landsins, sátta- og friðar-
stefnu Islands á alþjóðavttvangi,
er hann markaði, þegar hann var
stofnaður, endufltók við stofnun
lýðveldisins og tókst að sameina
þjóðina um árið 1945, er her-
stöðvakröfum Bandaríkjanna var
hafnað.
Flokkurinn hefur þannig barizt
fyrir hagsmunum og réttindum al-
mennings, heiðri og heill þjóðar-
innar, þegar allt hið kalda stríð yf-
irstéttarinnar innanlands og utan
beindist gegn hvorutveggja.
Flokkurinn hefur allan þennan
tíma einbeitt sér að því að skapa
iningu í röðum verkalýðsins, er
orðið gæti forysta fyrir alþýðu-
stéttum landsins og öllum fram-
sæknum öflum. Flokkurinn hefur
aldrei látið hrekja sig yfir í neina
einangrunarstefnu né gefizt upp
fyrir ofsóknar- og gerningahríðum
afturhaldsins.
Árangurinn af réttri stefnu
flokksins í einingarmálum alþýðu
og sjálfstæðismálum þjóðarinnar
kom skýrt í ljós á síðasta hausti,
er einingaröflin í verkalýðshreyf-
ingunni, vinstri armur Alþýðu-
flokksins og sósíalistar og aðrir
einingarsinnar náðu meirihluta á
þingi Alþýðusambandsins og tók-
ust á hendur stjórn Alþýðusam-
bands Islands og forystu verka-
lýðssamtakanna á íslandi. í krafti
þeirrar einingar lagði verkalýður
Reykjavíkur, Akureyrar og Hafn-
arfjarðar til eins lengsta og harð-
vítugasta verkfalls • íslandssögunn-
ar vorið 1955. Afturhaldsöflin
ákváðu að gera það verkfall að
aflraun stéttanna. Og verkalýður-
inn vann það með ágætri sam-
heldni og fórnfýsi og sýndi þar
með að verkalýðssamtökin eru
sterkasta valdið í landinu. Auð-
mannastéttir beitir nú öllum ráð-
um með tilstyrk ríkisvaldsins til
þess að ræna ávöxtunum af sigri
vrkalýðsins. En jafnframt vex
skilningur almennings á því, að til
þess að tryggja árangur hagsmuna-
baráttunnar, er nauðsynlegt að al-
þýðan taki höndum saman, einnig
á stjórnmálasviðinu.
Flokksþingið minnir á stjórn-
málaályktun síðasta flokksþings,
álítur flokksstjórnina hafa starfað
í anda hennar og fagnar sérstak-
lega þeim mikla árangri, er náðst
hefur á sviði verkalýðshreyfingar
og stéttarbaráttu verkalýðsins.
II.
Höfuðverkefni flokksins á næst-
unni er að koma á víðtæku sam-
starfi alþýðustéttanna og allra
framsækinna afla og ríkisstjóm á
grundvelli þess samstarfs. Frum-
skilyrði slíks samstarfs og slíkrar
ríkisstjórnar er eining í verkalýðs-
stéttinni, öruggt, pólitískt samstarf
Sósíalistaflokksins og Alþýðu-
flokksins. Flokksþingið minnir á
stefnuskrá flokksins við Alþingis-
kosningarnar 1953 og stjórnmála-
ályktun síðasta flokksþings, sem
hvort tveggja er enn í fullu gildi.
Flokksþingið fagnar því frum-
kvæði^ sem stjórn Alþýðusam-
bands íslands hefur haft um tillög-
ur að stefnuskrá vinstri ríkis-
stjórnar og samninga vinstriflokka
á þeim grundvelli og lýsir yfir
samþykki sínu við afstöðu mið-
stjórnar til stefnuyfirlýsingar Al-
þýðusambandsstjórnar. Álítur þing
ið hvort tveggja rétt og nauðsyn-
legt, að koma á kosningabandalagi
Sósíalistaflokksins, Alþýðuflokks-
ins og Þjóðvarnarflokksins, þann-
ig, að þeir bjóði fram sem einn
kosningaflokkur, og að koma á
vinstri ríkisstjórn svo skjótt sem
kostur er á.
Flokksþingiið leggur áherzlu á,
að myndun slíkrar ríkisstjórnar og
framkvæmd stefnuskrár þeirrar,
sem nú er til umræðu, er þýðing-
armesta hagsmunamál verkalýðs-
hreyfingarinnar.
Flokksþingið álítur það brýn-
asta verkefni þjóðarinnar að
mynda ríkisstjórn, sem hnekkir yf-
irráðum hermangara- og einokun-
arauðvaldsins, hefur að nýju upp-
(Framhald á 4. síðu).