Vínland - 01.09.1904, Blaðsíða 6

Frá Japan.
(Tekið að mestu leyti úr bréfum, er W. E. Curtis
ritaði baðan í júlí 1904.).
Siðferði Japana er betra en flestra eða
allraEvrópupjóða. Siðferði pjóðanna erhæg-
ast að dæma eftir skyrslum peim, er lögregla
hvers lands heldur yfir lagabrot og glæpi,
sem framdir eru árlega. Japanar hafa ná-
kvæmari skjírslur yfir petta en nokkur önnur
stórpjóð, að t>jóðverjum einum undanteknum
.— og lilgregla Japana er að öllu leyti löguð
eftir lögreglustjórn Þjóðverja. Árið sem leið
voru 148,239 manns sakfeldir með dómsúr-
skurðií Japan, en að eins 3,323 af peim voru
dæmdir fyrir glæpi, en allir liinir fyrirsmærri
afbrot. t>egar pess er gætt að .Japanar eru
stórpjóð — rúmlega 45 miljónir — pá sést
glögt að tala glæpamanna er par mjög lág í
samanburði við fjölda peirra hjá Evrópupjóð-
um eða í Bandaríkjunum. t>etta segja peir,
sem bezt ættu að vita, að sé mest að pakka
hófsemi Japana. Drykkjuskapur er mjögiít-
ill par í landi. Ofdrykkja var öldungisókunn
í Japan áður en Evrópumenn settust par að;
en eftir pví sem peim fjölgaði par fór hún í
vöxt í stórborgunuin, og pó par séennmiklu
minna drukkið en í stórborgum í Evrópu og
Ameríku, pá er pað samt orðið svo mikið að
pörf pótti að stofna bindindisfélög,og pau eru
nú orðin mörg í Japan, en pektust par ekki
og hefðu heldur ekki liaft neitt par að gera
áður en Evrópumenn og Bandaríkjamenn
komu pangað.
En sama er að segja um aðrar austur-
landapjóðir. í Kína og á Indlandi eru glæp-
ir miklu sjaldgæfari en í Evrópuog Ameríku,
og víða eru par enn stórar borgirog péttbygð
lönd par sem enginn maður neytir áfengra-
drykkja. — Það er Englendingum mest að
kenna að Kínverjar brúka ópium. — Morð og
manndráp eru mjög sjaldgæf hjá pjóðum
pessum, og aftaka án dóms og laga hefir al-
drei átt sér par stað svo menn viti. t>essir
heiðingjar virðast hafa mildu meira traust til
löoreo-lu sinnar oo dómstóla enkristnir menn.
D O ~
Dg bera meiri virðingu en peir fyrir úrskurði
dóms og laga.
t>etta vita Japanar vel, og pað er nú al-
kunnugt orðið — pó sumir kristniboðendur
hér eystra vilji ekki heyra pað, —• að pað er
mestpess vegna að peir eru ekki kristnir orðn-
ir; pví fyrir prjátíu árum síðan var stjórnin i
Japan komin á fremsta lilunn meðaðinnleiða
par kristna trú, og stofna ríkiskirkju svipaða
ríkiskirkjunni ensku. En sendimenn Japana,
sem pá dvöldu í Evrópu í peim erindum að
kynna sér siði og háttu mentaðra pjóða, voru
pví mótfallnir að Japanar tækju kristna trú að
svo stöddu, og báru fyrir sig pá ástæðu, að í
Lundúnum,París,Vínarborg, Iíómaborg, New
York og fleirum stórborgum kristinna manna
væri tiltölulega miklu verra siðferði, fleiri
glæpir framdir og meiri eymd og volæði en í
Tokio og öðrum stórbæjum í Japan. Stjórnin
fór eftir tillögu peirra og hefirsíðan ekkisint
kristnitöku. — En auðvitað er átrúnaður Jap-
anaá keisara sinn pví máli mjög til fyrirstöðu;
pví hann vill auðvitað ekki afsala sér guð-
dómstign sinni að öllu leyti.
I Japan gildir sú regla alment, eins og
í öllum austurlöndum, að allar atvinnu-
greinir ganga í ættir svo að synirnir taka við
starfi feðranna ogstunda hina sömu iðn mann
fram af manni. t>etta gera glæpamenn engu
síður en aðrir, og par eru pví glæpamanna
ættir, sem gera pað að atvinnu sinni að stela,
svíkja, ræna, féfletta náungann með j?msu
móti, og lifa á því en ongu öðru. t>essar
glæpamanna ættir eru allar í sambandi og
hafa til pess yms leynifélög. Líkjast pær í
pví öllum öðrum Japönum, pví allir iðnaðar-
menn verzlunarmenn og verkamenn í Japan
hafa margvjsleg félög til að eflaog vernda at-
vinnugrein sína, og engin verkfær maður pyk-
ir par nytur borgari ef hann er ekki nýtur fé-
lagsmaður.— Lögreglan í Japan pekkir all-
ar glæpamanna ættir par í landi, og rekurná-
kvæmlega spor allra peirra ættmanna hvar
sem peir eru staddir, svo pað ber sjaldan við
pegar glæpur er framinn, að ekki komistupp
um hinn seka. t>egar nýir glæpamenn bætast
við hinar gömlu ættir, eru peir vanalega úr
hóp munaðarlausra drengja, sem alist hafa
upp umsjónarlaust á strætum úti í Tokio eða
öðrum stórborgum; pví hingað til hafa Jap-
anar átt fáar líknarstofnanir fyrir munaðar-
laus börn; en nú er þeim stofnunum óðum að
fjölga, og pví líklegt að glæpamannaefnum
fækki fremur en fjölgi þar í landi framvegis.
Jaj>anar eru glímumenn miklir, og pað
er líklegt að peir eigi hreysti sínaog dugnað
að miklu leyti pví að pakka að peir venjast
glímum frá blautu barnsbeini, og við pað
verða allar líkamshreyfingar fimlegri ogfljót-
ari en prek og kraftaraukast að miklummun.
Allir Japanar kunna að glíma,æðri sem lægri,
ættmenn keisarans læra pað engu síður en
óbrotnir vinnumenn. t>eir, sem eru beztir
glímumenn og bera af öðrum, eru teknir í
glímufélag, sem er ein af alkunnustu pjóð-
stofnunum Japana. í pví eru mestu glímu-
menn J>jóðarinnar. og pað er skylda peirra að
sína list sína oj)inberlega á tilteknum tímum
og glíma við hvern |>ann, er orð hefir á sér
sem góður glímu maður. Glímurnar ern pví
pjóðskemtan .Taj>ana, og pykir engu minna
til J>eirra koma (>ar en nauta-ats á Spáni; en
sá er pó munurinn að í glímum Japana eru
hverki menn né skepnur ineiddar eða drepn-
ar. Smærri glímufélög eru í liverri sveit um
land alt, og glímufundir eru ekki eingöngu
til skemtunar. Þeir hafa á sér trúarhelgi og
eru altaf haldnir hjá einhverju Shinto-must-
eri, sem helgað er einhverjum glímu-guði.
t>eir guðir eru flestir fornaldarhetjur her-
mannastéttarinnar, er frægar voru sem af-
brags glímumenn á sinni tíð; en æðstiglimu-
guðinn á veglegt musteri í Kyoto og ]>ar eiga
heima mestu glímumenn Jjjóðarinnar, og par
eru haust og vor haldnar pjóðgb'mur. Erutil
pess sjálfkjörnir peir menn,sem bera af öllum
öðrum í hinum smærri glímufélögum, livar
sem pau eru í ríkinu. t>eir, sem bera af öðr-
um í pjóðglimum pessum,eru teknir í aðalfé-
lagið í Kyoto; er pá dæmt eftir pví hvað marg-
ar glímur hver maður vinnui- ogsá, sem fellir
alla mótstöðumenn sína,verðurauðvitað æðsti
glímu-kappi J>jóðarinnar, og J>ykir pað hinn
mesti heiður par í landi.
011 glímúfélög Japana hafa mjögstrang-
ar reglur, sem enginn meðlimur má brjóta,
ella verður hann rækur úr félaginn, en J>að
j pykir liin mesta smán. En pað ber pó oft
við að meðlimir eru reknir, einkum úr æðsta
glímufélaginu, pví par er erfiðast að fylgja
öllum reglum. Félagsmenn mega livorki
drekka áfengi né sjiila, og ekki mega J>eir
sína list sína fyrir j>eninga nema á regluleg-
um glímufundum félagsins, ekki mega ]>eir
heldurglíma við neina,sem eru of langt fyrir
neðan þá í tigninni o. s. frv. Allar ]>essar
reglur miða að pví að halda sem beztum aga
og siðferði í félaginu, pví Japanar hafa rekið
sig á ]>að engu síður en aðrar pjóðir, að sið-
ferði ]>eirra manna, sem gera skemtistörf að
atvinnu sinni, er miklu lausara fyrir hvað sem
út af ber en peirra, er fást við alvarleg störf,
og' pessvegna setja J>oir J>eim ströng Iög og
reka pá ef peir ekki hlýða; með pví móti er
einnig séð fyrir pví að sjnlling komisfc ekki
inn hjá félagsmönnum, svo íprótt þeirra og
dugnaði fer ekki linignandi af þeim orsökum.
Glímur Jajiana eru gersamloga ólíkar
]>ví, som vér nefnum glímur í Ameríku og á
Euglandi. J>eir beita eingöngu fimleikabr")gð-
um en ekki afli. Ef einhvor, sem ekki kann
glímubrögð J>eirra, ræðst á Jaj>ana með ofsa
og afli, pá má hann eiga J>að víst að slcella
flatur áður en liann veit af; og sá, sem ekki
pekkir brögð bans.festir ekki augaá{>eim svo
hann sjái hvernig hann fellir mótstöðumann
sinn,svo snarlega or pað gert. Hann virðist
aldrei taka neinum tökum en beitir ýmsum
brögðum með fótum og höndum til að koma
mótstöðumanni sínum af fótunum, og jafn-
framt getur hann varist J>ví að mótstöðumað-
urinn nái nokkru baldi á sér og verji sigfalli
með pví móti. Það lítur svo út, og er lfka
alment sagt, að með {>ví meiru afli sem ein-
hver ræðst á glíminn Jaj)ana, pví Larðara
verði fallið á peim manni.
Allir lögreglu]>jónar í Jaj>an eru æfðir
glímumenn. Deir, se'm um J>á stöðu sækja,
verða að síná* vottorð frá einhverju glímufé-
lagi uni pað, að peir beri af öðrum í ]>eirri
list. I>egar lögregluj>jónn tekur mann fast-
an í Japan, pá er pað hiðfyrstasemliann ger-
ir, ef fanginn sýnir mótpróa, að fella liann
með glímubragði og binda svo hendur hans
áður en hann kemst á fætur aftur, og pað er
oft hlægilegt að sjá lítinn og væskilslegan
Japana handsama stóra ogsterka sjómenn frá
Englandi pannig, á strætunum í Tokio, en
]>að ber ekki ósjaldan við, ]>ví enskirsjómenn
eru óróamenn í Tokio ekki síður en annars