Voröld - 02.01.1920, Blaðsíða 1

I
HEY! HEY!
Sendið beyið ykkar til isleniku ke>-
kaupmannanna, og fáið bæðsta rerV,
einnig fljóta afgreiðslu. Peningar lán-
aðir á "kör" send beint tll okkar.
Vér ábyrgjumst að gera yður *•
nsegða.
THE NORTHERN HAY CO.
408 Chambers of Commerce
Talsfmf G. 2209. Nsetur talsfml 8. 8147
Winnipeg, ' Man.
H. ÁRGANGUR.
WINNIPEG, MANITOBA, 2. JANÚAR, 1920
NR. 40
í $ 1 a n d.
Blöð og bréf komu frá íslandi
á gapilársdag. pes.si eru kosninga-
úrslitin.
I. Reykjavík
Sveinn Björnason, og Jakob
Möller.
2. Gullbr. og Kjósasýsla
Binar t>orgilsson, Bjöm Krist-
ján,s,son.
3. Mýrassla
Ptur pórðarson.
4. Dalasýsla
Bjarni Jónsson.
5 Vestur-ísafjarðarsýsla
Ölafur Proppé.
6. fsafirði.
Jón Auöunn Jónsson
7. Húniratnssýsla
Guðmundur Ólafsson.
pórarinn Jónsson.
8. Skagafjarðarsýsla
Magnús (iuðniundsson.
Jón Sigurðsson.
9 Akureyri
Magnús Krisjánsson.
10. Rangárvallarsýsla
Gunnar Sigurðsson
Gnðmundur Guðfinnsson.
II. Árnessýsla
Biríkur Binarsson
porleifur Guðmtpidsson.
12. Suður-Múlasýsla
Sigurður Hjoi’leifsson.
13. NorðurÍMúlasýsla
porsteinn Jónsson .
Bjöm Hallssson . v'
14. Eyjaf jarðaksýsla
Stefán Stefánsson.
Ein&r Árnason.
15. Barðastrandasýsla
Hákon Kristofersson
16. Strandasýsla
Magnús Pétursson.
17. Norður.ping’eyarsýsla
Benotlikt Sveinsson.
18. Vestur-Skaftafellssýsla.
Gísli Sveinsson.
19. Snæfellssýsla
Halldór Steinsson.
20. Seyðisfirði
Jóhannes Jöhannesson.
21. Norður-ísafjarðarsýsla
Sigurður Stefánsson.
22- Vestmannaeyjar
Karl Einarsson.
23. Suður-ping-eyjarsýsla
Pétur Jónsson.
24. Borgarfjarðarsýsla
Pétrur Ottesen.
25. Austur-Skaftafellssýsla
porleifur Jónsson.
pingið er einkennilega skipað.
Níu þingmenn , ha.fa aldrei set.ið
þing áður, og auk þess 3 nýir( sem
áður hafa
Sagt er að þingið komi saman 5.
febrúar. Svo er að sjá sem allir
féllu, or að einhverju leyti sýíldu
sig líklega til þess að styðja
sölu á fossum Jandsins.
Látinn er a.ð Vörum 4 Hellisandi
Ámi Magnússon )fæddur á Hrafua
björgum á Skipaskága).
Veðurblíða á Islandi.

GOTT OG FARSŒLT ÁR! — Liðna árið er kvatt meðlitlum söknuði.
Nýja árinu er heilsað með stórum vonum; — megi þœr rœtast.
I
-

HK
#
Jörðin "Gufunes” er nýlega
seld fjmir 375,000 kr.
Blaðið “Frón” ijlyt.ur þá frétt
að Karl Kuehler ferðist um pýska-
land með 120 skuggamyndii’ af Is-
landi og haldi f jölsótta fyrirlestra
um það. Ætlar hann að koma. til
Islands að sumri með tveimur dætr
um sínum.
Nýlega strandaði vestur. á Mýr-
]um timburskip; skipsliöfn drukn-
aði öll og engu bjargað.
Vísir segir frá því 13. nóvember,
að ætlað sé að verið sé að undír-
búa stofnun nýs banka í Rcykja-
vík.
Austurrískur prófessor Bang,
hefir snúið sér til sjóraarinnar á
íslandi í nafni stjórnar sinnar í
Vínarborg og farið þess á leit að
fsland tæki að sér 100 l*örn til
þess að forða þeim við hungur-
dauða. Stjórnin hefir skipað 9
manha nefiid, þessu til frám-
'kvæmda. Er þegar 200 börnum ráð
stafað. * ~
Blaðamenn á íslandi ætla að
semja nafnaskrá yfir vöruheiti til
þess að hægt sé að skrifa auglýs-
ar á hrefaiu máli. })ct.ta er þýðing-
armikið.
Lárus H. Bjamason og Páll Ein
arsson taldir líklegir ti-1 dómara í
hæstaTétti.
Vísir segir fráþví 15. nóvein-
ber að danskt blað flytji þá frétt,
eftir enska blaðinu “Elcctrician’
að Bretar hafi í liyggju að gera
sér mat úr vaitnsaflinu á íslandi.
Er þar frá því skýrt að Dettifoss
sé séreign brezks félags og sötnu-
leiðis pjórsá. ‘Gefur Vísir það í
skyn, að Bretar muni halda huld-
ri hönd um félagið “Titan”.
Sömuleiðis er sagt að þeitta danska
blað ámæli Dönum fyrir að hafa
ekki orðið fyrri til og hvetji þá til
framkvæmda.

Nýlega voru gefin saman í hjóna
band Sigríður Sighvatsdóttir
bankastjóra og Hans Tryborn verk
frðingur. #
Bifreið ætlar Reykjavíkurbær
að kaupa með dælu og sjálfheldu-
stiga til slökkviliðsnota. er skuli
kosta 40,000 kr.
> Látin er frú Jósefína Bjarna-
dóttir, kona Qdds Guðmundssonar
frá Hafrafelli en dóttir Bjama
hreppstjóra Gíslasonar á Ásmúla,
og Jónífiu Guðt’únar Jónsdóttur
konu hans.
Breýting á að gera á
velli cr kosti 30,000 kr.
Austur-
Sigurður pórólfsson hefir selt
Hvítárbákka með öllu tilheyrandi
fyrir 50,000 kr. Hefir Davíð bónd’
porsteiusson á \Ambjargarlæk
'keypt. af honum; heldur skól-
inn þar áfram.
Tíminn flytur grein um það, að
r ... vc”ð 2X8 komið sé upp á pingvöllum alþjóða
gamlir sitja kyrnr. Sjo logfræð-
ingar eru á 'þinginu, fimm læknar
og 1. prestur, 3 bankastjórar. Allis
em á þingi 17 embættismenn.
Bændnm fækkaði um einn.
Eftir því sem “Frón” segir, er
flokkaskiftingin þannig:
Heimasttjórnarmenn .....’ 10'
Sjálfstæðismenn ............ 8
Framsóknarmenn ............. 6
Langsummenn ................ 5
Utanflokksmenn............. 11
grafreitur þar seni jarðsettir vérði
ýmsir af merkusau sonum lands-
ins. — Vill láta flyt ja Jónas Hall-
grímsson og Jóhann Sigurjónsson
úr danskri mold.
“ Hugleiðingar kristms manns”
líeitii’ grein sem lierra G. Magn-
ússon hefir sent Voröld; rúmley: i
vegna kemst. hún ekki í þetta blað
en birtist næst. Greinin er eft.ir-
tektarverð. par er þetta meðal ann
ars: “Mér er nú loksins farið að
skiljast, að Tjaldbúðarsöfnuður
hefði ekki þurft að kaupa dýrt
ferð séra Jóns Helgasonar, sem nú
er biskup á íslandi, vestur um haf
til þess að vígja Tjaldbúðarkirlo
una nýju, sem sannan griðastað
hmnar nýju stefnu og endurbættu i
kristindómskenninga; með hinn i
vel virta kennimann séra F. J. |
Bergmann fyrir prest..
“Einu sinni spurði prestur migj
á þessa leið: Af hverju heldur þú
að Júdasi hafi verið mútað til
þess að svíkja meistara sinn? Eg
svaraði: Af því ao liann var svo
handgenginn hónum og Jesú
mundi síður gruna hanp en ókunn
ngan mann. Sussu, sussu, drengur
minn, svaraði presturinn; það var
ekki af því, heldur hinu, að höfuð-
nrestamir vissu ,að Júdas var fé-
1 }
Látinn er Eyþór Kjaran, stýri-
maður í Reykjavík.
% Nýlega er dáinn Sigurður Gam-
elíelsson í
Borgarfirði.
Mosfellsstaðalcoti
Fatnaður og yfirhafnir
pER SPARIÐ $10.00 Á FATNAÐINUM YÐAR OG YFIR
HÖFNUNUM, MEÐ pVf AÐ KAUPA pAÐ í BÚÐINNI
UPPI Á LOFTI, MEÐ VERÐINU SEM pAR ER.
gjam/
r
BITAR
“Hinn seki maðnr!” segir Lög-
berg um Russell. Heyr á endemi.
Heimsk. hefir tekið að sér að
lagfæra þau vanskil sem vera
kúnna á afgreiðslu í sambandi við
Voröld. — pökk fyrir frú Lög-
berg!
Satt. og logið sitt er hvajð,
sönnu er bezt að trúa,
en hvernig á að þekkja það
þegar flestir ljúga.
Páll ólafsson
Robinsons Clothes Shops, Ltd.
264 Portage Av .Jppi yfir 5—10—15 centa búðinni
Newbum hermálastjóri í Can-
ada hefir sagt af sér. — Nýja árið
byrjar með gleðitíðindum.
A. : “Hver er “hvíti verkamað-
urinn” í Heimsk?”
B. “pekkirðu ekki sálina hans
Guðjóns skóara?”
Nú er M. Ingimars&on kominn
í þjónustu Heiinsk. til þess að
verja Jón Bíldfell. — Sækjast séi
nm líkir.
Drottins-orðið.
Voröld óskar M. Ingimarssyni
góðs og göfgandi árs.
Bráðum kveð eg fólk og Frón,
fer í mína kistu, * V
rétt að segja sama flón
sem eg var í fyrstu.
Matt. Joch.
Til skýringar:-
1. ) Eftir mmni mínu að fara, var það sania
árið og höf. ílutti til Ameríku, 1873, sem al-
þjóðasýning fór fram í Fíladelfíu í Pennsylv-
aníu. Don Pedro, Brasilíukonungur, yar einn
af sýningargestunum. Fréttablöðum þeirra daga
varð tíðrætt um hann, Meðal annars^ sögðu þaú
af homim sögu þá sem hér er kveðin'; hvað hon-
um hefði orðið að orði, þegar farið var eftir
þeirri ósk hans, að sér væra s^ýnd heimkynni
kolanámumannanna.
2. ) Ríkið Pennsylvania er kent við Vilhjálm
Penn,r forráðamann kvekara landnámsins í
Vesturheimi. I fulla öld, fyrst í New Jersey
1676, svo í Pennsylvaniu þangað til 1779, fylgdi
hans stjórnarstefnu það einsdæmi í landnáms-
sögu Bandaríkjanna; áð fullur friður hélzt milli
Indíána og aðkominna, “svo að .kvekara-hatt-
urinn og kvekara-kápa.n urðultraustari hlífar
en hjálmur og brynja,” eins og einn sagnarií-
arí Bandamanna kemst að orði.
3. ) Dom — Don — Dominius.
\ I.
Verið hafði viljug fórn
V'amingsboðsins þjóðum sýnda
petta höfuð konung-krýnda.
Fáséð þing hjá þjóðmúgs-st.jórn.
Langtt að komu kynjin nýju,
Kongurinn frá Brasilíu!
Forvitin um forngrip slíkan
Frelsis-gyðjan lyfti brún.
Öld var síðan afsór hún
Sérhvem herra honum líkan,
Handa sér í góðu gengi
Gullkálfana nýrri steypt
Hafði nú — og’ land þeim leyft —
Stórra gróða-dáða drengi.
Svona skinu ei sæluljós
Su&’rí löndum Dom pedros,
Menning þeirra gróða-granna
Geigaði á þrældóm stórvirkjanna,
Dýrkuðu konung mestan manna —
Vamderbilts ei vissu hrós!
Sofið er þar síð og lengur —
Sól fyrir norðan lönd þau .gengur,
pó með blysin byggi að Tlálfu
Bandaríkin sömu álfu:
Fyrir afsal fríðindanna
Falt er þav gullok stórvirkj&nna.
II.
i
Undur, dýrð og dvergsmíð, öll,
Dásemd nýja i hvcrri höll
Höfðu öðlings augun litið:
Frelsi og lausn við starfa-stritið.
Lánsæld þá sem fólkið fær,
Hversu auðsins-afli gi’ær
par sem drotnar véla-vitið.
Upptök þeirra efna horfð’ um
í þeim skóg’ sem Penn réð forðnm''
Konungs augun — Afrek það
Unnið af listum: hveraig að
Kola-dyngju í dýpi svarðar
Dældu úr skauti móður, jarðar.
Fyrirvinnur starfa stórs —
I inegingjarðir þessa pórs!
Spentar milli fjalls og fjarðar.
Eldri sagan öll úr skorðnm —
Annar leikur nú á borðum
Frá því Penn í fyrnsku bjó um
Fyrsta tréð í numdum skogum. \
Settist þá með sáttu liði -
Sanngirnin að aldar friði,
Blettur ei milli, af blóði manns,
Bæjarins nýja og tjaldsins hans
Vestur-heima húsbóndans:
Höfðiugjans á villi-viði.
Heygðu öflin undiilieima
Upp með hverjum töfrum etreyma,
Inti túlkur ýkju-sögull —
25,—12. ’19.
Öðling hlýddi könunig-þögull,
Sá í huga hinstu brotin :
Hauga-rofa fjársjóð þroitinn.
Ræntar aldir, af þeim fáu,
Örbirgðar í framtíð láu —
Stolnar erfð i stundar-notin.
pannig lauk hann orði á:
“Undnr margt er hér að sjá.
Peginn þægi eg þeirra liki,
parfa-tæki 1 mínu ríki —-
Sýnið mér nú hagi hinna
ITandanna sem þetta vinna:
Fóikið á valdi véla sinna. ”
\
III.
“ Drottins-orðið ” enn er dýrt,
Eins þó fjöldinn r^ði landi —
Lit.il þægð var leiður vandi,
Ósk sem varð ei undaii stýrt:
Ofaná skraut að sýna sorpin
Sín, og hljóta að gegna því
Ráðaleysi, að leiða ’ann í
Stóriðnaðar-þraila þorpin. •
Meðan hann eygði, að enda slóðar,
Úthverfin í farsæld þjóðar,
Var sem hug í heimalandi
Hulin framtíð opin standi,
Uns á hverri braut og brú
— Máluð ambátt orðin nú,
Undir blóma beiskjufull —
Mætti honum Mærþöll sú
Sem að auðnum grætur gull,
Svcina hópur hvatfvi-ingur,
Höfuð yisin, dvergafingúr
Okur-vegir ofan-hálir,
Úrkynjun og týndar sálir,
Bjáni í hverri bamakró
Bernskaður auðsins vöggu-galdri,
Tannlaus skoltur, skynsemd sljó
Skiftinganna á þroskaaldri.
Fylgjur, raktar fram í ætt
Fákæninga, sem við stritið
Höfðu mannsmót, vöxt og vitið
— Alt nema kergju — úr kyni þvætt.
Lengra sá hann — sveitir falla!
Soninn garðmanns freistarinn
Greip við bónda-bæinn sinn,
Flaug með hann til hæstu fjalla.
Sýndi honum heila sveit,
Hýsta bæi, yrktan reit,
Friðaða mcnn og frjálsa alla. '
Sölu-hundruð saman-ttalin
Sagði að stæði í vörzlu sín:
“Sko, Jþér gull í greipum skín!
Gerðu þína bæn til mín, ^
Skalt»svo eignast allan dalinn.”
Utar lengst, í framtíð fjærri,
Fyi’irbrigði sá hann stærri:
Örbirgð fangna leiddi að leika
Lystisemdin jnunaðs-bleika.
Hásætin að hliðum öllrnn
Hlógu við frá súlnapöllum,
Nauð-dansarinn bar til brunns
Böl og heiftir sínar — Uns
Eins og bylur bærí voðir,
Blindur Samson hristir sitoðir,
Lætur vansmíð hiæysa og halla
Hrynja yfir sig — og alla,
Hrapaða saman rúða og ríka
Ringla í kösum dauðra líka.
IV.
Dom Petro úr djúpri þögn
Draumasjóna vakti sogu:
“Aldrei verði í vorú ríki
Vinnumenskan yðrar líki!
í því hli’ði að engill stæði
Allra bæna lengst eg bæði,
Landið mitt þeim voða verði.
— Væri í nauð, með brngðnu sverði.”
Stephan G. Stephansson.