Elding - 08.12.1901, Blaðsíða 1

Blaöiö kemnr út á. •
hverjumsunnud. Kost-:
ar innanl. 3 kr. (75 au. j
árefjói ð.), erlend. 4 kr. i
ELDING
Pöntun á blaðinu er
innanlandfl bundin við
minst einn ársQ., er-
lendis við árg. Borgun
fyrirfram utan Rvlk.
1901.
REYKJAVÍK, SUNNUDAGINN 8. DESEMBER.
S3. tbl.
„Vort land, vort land!*'
Þegar lítilsigld og kuguð þjóð
á róður að sækja gegn annari
sterkari ■ og stærri, þá er ]»að
ástin til fósturjarðarinnar, sem
sameinar beztu kraftana; í ást-
inni til síns eigin lands eiga allir
hennar fulltruar að mætast.
Og allar þær þjóðir, sem nokk-
urn árangur hafa borið úr být-
um fyrir baráttu sína gegn yfir-
boðurn og ofjörlum, hafa átt það
að þakka samhuga og eindregn-
um óskum og kröfum sinna beztu
manna, manna, sem hafa gætt
þess, að þegar til þeirra kasta
kemur að krefjast réttarins af er-
lendum yfirboðum, þá er ein-
drægni og samhugur höfuðatriðið,
þá skuli einn andi búa í öllum,
þá tali allir sömutungu — hversu
svo sem skoðanir manna í öðrum
efnum kunni að vera skiftar.
En það er sundrungin •— þess1
óheilla-vættur, sem diægur kjark
og kraft úr öllum þjóðum, svo
Islendingum sem öðrum.
Það er sundrung fulltrúa vorra,
sem hafa rýrt kröfur vorar á
þingum og þjóðfundum, sem hefir
varpað skugga á þá virðingu,
sem almenningi í hverju landi er
VANDAOU B, VARNIH6U FV
•$AfpREýTiARiP&!)lfV
■GOTr VERt) ÁÖLLU-
skylt að sýna sinni stjórnarbar-
áttu, og hulið þá fegurð, sem hver
göfug og einlæg barátta hefir til
að bera.
Síðasta stjórnarbarátta Islend-
inga hrífur engan með fegurð.
Hver viknar, þótt hann sjái kálf
tjóðraðan í varpanum?
Nei, íslendingar litu öðrum
augum á stjórnarbaráttuna hina
eldri og meiri undir forstöðu
Jóns Sigurðssonar, aðalsmannsins
ættarlandsins; þá mændi þjóðin
með djúpri virðing og þakklæti
tif þeirra manna, er hún hafði
kjörið til að fjalla um mál sin.
Nú þykir þingmennska ekki
meiri virðingarstaða en hvert
annað matstrit.
Þá studdu líka skáldin af
fremsta rnegni fulltrúa þjóðarinn-
ar, örfuðu ástir landsmanna til
eyjarinnar við heimskautabauginn.
Skáldin geta fremur öllum öðrum
stutt að því, að hver og einn
nregi hafa það hugfast, að það
er góður vilji, föðurlands"
ástin, sem mest er um vert að
fulltrúar þjóðarinnar hafi til að
bex-a — að hver þeirra minnist
þess, hvort senr er í þingsal eða
utan, að það var hluti hinnar
íslenzku þjóðar, er kjöri
hann sinn fulltrúa, eu ekki
önrrur þjóð, t. d. Danir.
En hversu aðhafast ungrr
skáldin íslendinga nú á tínrum?
Hvar er nú „móðurmálið, hið
mjúka og rrka!“
Jafnvel þessi svokölluðu stóru
spámenn, senr aldrei vanta orð r
erfiljóðarímið, runrska ekki.
Yita þeir þá ekki, að nú er
stundin til að hefja rrráls ? Nú
eru hættulegir tínrar; þessi ár,
senr nú eru að líða, nrunu verða
minnistæð í sögu þjóðarinnar.
Hvenær, ef ekki nú, ættu skáldin
að láta til sin heyra, svo nútíðin
vakni og læri að sjá sinn vitjun-
artíma, svo að ekkert það verði
gert r dag, er að nrorgni nregi
hefta franrför þessa fands og
ekkert ógert látið, er megi styðja
franrtíð Islands.
Framtíðin — vonin fósturlands,
fegurst af tímanna gyðjunr!
Þinn krtmz úr gulli vors bróður-
bands
skal blika í loftsalnum nriðjum
senr norðurljósakrónan, svo hrein
og há. —
Hækkaðu, lyftu þér, hvelfrrrg blá,
Þá hækkar hún gönguna, vorrar-
sólin.
Vor ey, vor ást,
Sem aldrei brást!
I sorg og gleði streynri til þín vor
hjartans þrá,
Tíl þín skal ástin benda sem seg-
ulstreynri’ á pólirrn!
Þótt ólíku sé sanran að jafna,
þar sem Finnar eru og íslending-
ar, að því er snertir baráttu þess-
ara landa gegn yfrrboðunr, þá er
þó eitt sanreiginlegt •— baráttan.
Og Finnar hafa fundið að skáld-
in geta á slíkum tínrunr lraft af-
armikla þýðingu fyrir land sitt,
enda hafa skáld þeirra líka futrd-
ið skylduna hvrla á sér, þá skyldu
að örfa og hvetja þjóð sína til
ásta á sínu eigin landi.
Hvar stöndunr vér, hvað er um
vor skáld!
Helzta nútíðarskáld Fintra er
Juhani Aho. Með ást og virðing
líta Finnar til hans, vegna þess
að í snráu senr stóru hefur hann
notað sína guðs gáfu til þess að
vekja fólkið til nreðvitundar um
sjálft sig, landið sitt og ekki sízt
til haturs gegn Rússunr, Þvílíkt
skáld skortir oss íslendinganú. Ekki
þó svo nrjög til þess að æsa þjóð-
ina til haturs við Dani almennt*
en því væri ekki ofaukið þótt
þjóðin væri nrinnt á hver stjórn
það var, senr kúgaði og angraði
vora fánrennu og íélausu þjóð.
Skáldið Juhani Aho hefur ort