Vestri - 27.02.1909, Blaðsíða 1

0
VIII. árg.
S t ú k a n
NANNA nr. 52
heldur fundi
á flmtudagskyölduin kl. 8V2.
Stjórnarskárbreytingin.
— o —
Það getur varla deiluatriði orð-
ið, að breytingar þær á stiórnnr
skránni, sem stjórnin hefir lagt
fyrir þingið, séu all þýðingarrnikl
ar, og það er því ólíklegt, að
nokkur flokkur setji sig upp á
móti þeim. Einkum má ætla, að
Landvarnarmenn rói nú öllum
árum að því, að fá sem fyrst inn
í stjórnarskrána, að ríkisráðsseta
íslandsráðherra sé úr gildi numin
og að fráfarandi íslandsráðherra
skrifi undir skipunarbréf eftir-
manns síns. Hin atriðin: afnám
konungkjörinna þingmanna, að
feonungur vinni eið að stjórnar-
skránni, kosningarréttur kvenna
o. fl., virðast og vera engu þýð-
íugarminni, og eru komin fram
eftir almennum óskum.
En hvernig tekur þá þingið í
þessa stjórnarskrárbreytingu?
Það samþykkir hana vafalaust,
munu menn segja, og það að
líkindum í einu hljóði.
Það er líklégt, að svo fari, en
þó er það spá ýmsra, að hinn
núverandi meirihluti muni sjá einn
agnúa á þvi, að samþykkja þessa j
breytingu, og að sá agnúi muni j
vega meira en allir kostirnir.
Og þessi agnúi, sem honum
getur verið svo mikill þyrnir í
augum, er sá, að þá verða að
fara fram nýjar kosningar.
En með þeim geta þeir tapað
völdunum úr hendi sér, og það
má ætla, eftir því kappi, sem þeir
hafa lagt á, að ná í þau, að þeir
fari ekki að tefla þeim í hættu
óneyddir.
En hér fer máske betur en
ætla má, svo stjórnarskrárbreyt-
ingin verður samþykt.
Við sjáum nú til.
L.átinn
merkur íslendingur vestanhafs.
—o—
Hinn 23. jan. f. á dó íslenzk-
ur merkismaður í Vesturheimi:
Kristján V. Kjærnesteð,
sonur Jóns heit. Kjærnesieðs. sem
Jónas Hallgn'msson orti eftir
failega kvæðið: >Fuudannaskært
Utgefandi og ábyrgðarmaður:;|fKr. H.
Jónsson.
FEBRÚAR 1909. jj 17. tbl.
í EDINBORG
á ísafirði
fæst ágætur reithertur
saltfiskur,
lítið eitt sólsoðinn,
w með mjög vægu verði,
fSAFJÖRÐUR, 27.
Kaupirðu UNGA [SLAND?
Utsölum. á Isaf.: Jónas Tómasson.
í ljós burt leið< (>Á gömlu
leiði <).
Kristján heit. var fæddur á
Krossanesi við Eyjatjörð, árið
1S26, ólst upp hjá afa sínum,
Þorláki í Skriðu í Hörgárdal.
Þar byrjaði hann búskap tvítugur
að aldri. Síðast bjó hann, hér
á landi, á Iiólum í Hjaltadal.
Þaðan flutti hann svo, árið 1876,
til Nýja-Islands í Manitoba; og
bjó hann þar álandnámsjörð sinni,
er hann nefndi Kjarna, þangað
til hann flutti til sonar síns. Hjá
honum dó hann svo þar vestan-
hafs. Og var lík hans, samkvæmt
ráðstöfun hans, grafið í reit rétt
hjá Kjarna.
Kristján var þríkvæntur; og
lifa 4 börn hans í Ameríku.
.1 >Lögbergi«, þar sem flutt er
mynd af þessum merkismanni,
stendur þetta meðal annars um
hann:
> . . . Kristján var frábærlega
vel gefinn. Hann var mesti hag-
leiksmaður. Lá alt í augum uppi,
þó enginn hefði kent honum. En
hann var meira. Hann var lista-
maður og íþrótta langt á undan
samtíð sinni. Tamdi sér sund
og handahlaup á yngri árum, og
ýmsa aðra líkamsfimleika. Hann
var vísindamaður við jarðyrkju
og fekst við ýmsar slíkar tilraunir,
eins og forfeður hans í Skriðu,
þar sem enn sjást menjar hinnar
fyrstu trjáplöntunar á íslandi.
Þekking Kristjáns og starfs-
hæfileiki við almenn mál, var alveg
að sama skapi. Hagleiksmaður
mesti á smíðar, og útsjónarmaður
í því verklega. Var glaður í lund,
og átti viðkvæmt hjarta. Til hans
leituðu margir til framkvæmda í
verklegum efnum. Hann var hin
mesta fyrirmynd í dugnaði og
hjartagæzku.
Eu örðugar kringumstæður
lítsins þekti hann stundum sjálfur.
Hann var lítill vexti, en kná-
leguf, og glaðlegur á svip.
Kristján heit. átti tvær æfisögur,
nálega tvær; 50 ár var sú fyrri,
á íslandi, en hin 32 ár, í Ameríku.
Hann var bóndi sín 30 ár í hvoru
landinu. Hann vann svikalaust
frá morgni til kvölds, allan þenna
langa æfidají.
Mikið matti af honum læra, og
tjöldamargir voru sælli af því, að
hafa kynst honum.
Bjart yrði yíxr hverri sveit, sem
alskipuð væri mönnum eins og
honum.<
Vér getum þessa hér, af því
að oss finst það sæmándi, að
eitthvert blað á íslandi minnist
á lát slíkra merkismanna, sem
lengi hafa verið með nýtustu
sonum fósturjarðarinnar, eins og
Kristján heit. Kjærnesteð var, þó
að þeir eigi gröf langt tjarri
ættlandinu.
— Bróðir Kristjáns heit. lifir
nú hér á ísafirði, Friðfinnur að
nafni, gamall karl, sem ísfirðingar
margir kannast við, en ungur er
hann i anda, dugnaðar- og hag-
leiksmaður mesti, glaðlyndur og
greindur í svörum; vel gefinn í
alla staði, eins og hann á kyn til.
L.
Eftirlaun og ellistyrkur.
—o—
Frumvarpið urn afnám eftirlauna
embættismanna er sjálfsagt öllum
fjölda almennings kærkomið. En
að þeirri breytingu er ekki svo
auðhlaupið sem skyldi. Allir þeir
menn, sem háfa veitingu fyrir
embættum með eftirlaunarétti,
þegar slík lög öðlast gildi, halda
rétti sínum til eftiriauna óskerðum.
Slik lög geta því ekki farið að
njóta sín til fulls, fyr en eftir
tugi ára, og eigi ekki að koma
fram stórkostlegt mi^étti milli
embættismanna, verður óhjá-
kvæmilegt, að hækka launin í
mörgum þeim embættum, sem
veitt verða eftirlaunalaus. Jafn-
framt virtist og nauðsynlegt, að
gera embættismönnum að skyldu,
að kaupa sér ellistyrk og vá-
tryggja sig gegn slysum og sjúk-
081“ Munið eftir
aðalfundi .Bökunfélags Isfirðinga'
í húsi télagsins
í kvöld kl. 8.
Mætið stundvíslega.
dómum, því annars mun varla hjá
þvi fara, að tjárbænir gamalla
eða ófærra embættismanna verði
all tíðar.
Afnám eftirlauna hefði því eng-
an sparnað í för með sér, fyrst
uni sinn, en væri þrátt fyrir það
mjög heppilegt, bæði fyrir al-
menning og embættismennina
sjálfa. Allír dugandi menn starfa
i þarfir þjóðfélagsins, og embætt-
ismennirnir eru þar oft ekki þarfari
starfsmenn, en aðrir. Það hafa
því allir, í raun og veru, jafnan
rétt til eftirlauna, og eigi að halda
áfram að veita embættismönnum
eftirlaun, væri ekki samræmi í
öðru, en að veita jafnframt öllum
eftirlaun. án tillits til stétta eða
stöðu. En heppilegast er, að
menn tryggi sem mest framtíð
sína sjálfir, og ætti því að leggja
á alla menn gjöld, til þess að
safna sér ellistyrk og tryggja sig
gegn slysum, og svo væri ekki
nema sjálfsagt, að landssjóður
legði fram töluvert fé í því skyni,
til þess að byrjunin yrði því
auðveldari.
Það væri engu síður gott fyrir
embættismennina sjálfa, en al-
menning, að eftirlaunin væruat-
numin, því ekkert hefir stuðlað
eins mikið að því, að auka öíund
og kala til embættismanna, og
einmitt þessi forréttindi, sera svo
margir hafa notið ómaklega.