Skólablaðið - 01.02.1921, Blaðsíða 10

22
SKÓLABLAÐIÐ
Febr. 1921
Víðast hvar mun nú hætt að syngja
Passíusálma á föstunni. Bömin kynnast
þeim ekki í æsku. Og fæstir læra mikið ut-
an að á fullorðinsárunum. Utlit er því til
að Passíusálmar gleymist með þeirri kyn-
slóð, sem nú er að vaxa upp. En það væri
þjóðinni hinn mesti háski. það má ekki
verða! Við megum ekki við því að missa
áhrif Hallgríms Pjeturssonar á hugi manna.
Fáir, ef nokkur, hafa haft jafn-djúp áhrif
á þjóðlíf vort. Enginn í allri kristninni hefir
ort af meiri andagift um pínu og dauða
Jesú Krists. Hann er hjartnæmastur allra
sálmaskálda á Norðurlöndum. Hann „Davíð
konungur" lands vors, hlýtur að eiga eftir
að vinna 10 þúsundir til kristinnar trúar.
Ef hann vinnur menn ekki, þá gera ekki
aðrir það. Sú skylda hvílir á kennurum og
foreldrum, að varðveita Passíusálmana frá
gleymsku. það stendur ekki á bömunum að
læra. það hefi jeg marg-reynt. þau eru ekki
jafn óðfús að læra neitt sem Passíusálmana.
Hjer má þó engin þvingun koma nálægt.
Trúarlíf barna, og raunar allra, er of við-
kvæmt til þess að það megi við hnjaski. það
þarf heldur engrar kúgunar. það þarf að
eins að beina námslöngun bamanna inn á
þessar brautir. Utanað-Iærdómur er þarfur
og góður. það er kverinu að kenna, að kom-
ist hefir óorð á hann. það er jafnvel gott, að
böm læri fleira en þau beri fult skyn á.
Börn skilja fæst til hlítar. Lífsreynsla þeirra
er svo lítil. En hitt er fordæmanlegt, að láta
hörn læra utan að, það sem þau ekki skilja
og munu aldrei skilja, og getur ekki orðið
þeim til gleði eða huggunar. Böndin berast
að kverunum, sem eiga að heita skýringar,
en eru ekki skýringar, heldur flækjur.
Passíusálmamir em skýring, einhver hin
besta skýring, sem samin hefir verið við orð
ritningarinnar. þeir vekja jafnt skilning,
trú, ást og lotning þeirra, sem læra þá. það
er sjálfsagt að nota næmi og námsfýsi æsku-
áranna, og því verður vart betur varið til
annars en að læra eitthvað úr Passíusálm-
unum. „Umþenking guðrækileg herrans
Jesú pínu og dauða er vissulega dýrmæt, og
hver sig langvaranlega gefur til þeirrar um-
þenkingar, og her jafnan Jesú Kristí píslar-
mynd i sínu hjarta, sá geymir hinn dýrasta
hlut“. Á. Á.
Sundbók, I. hefti,
er nýkomin út, að tilhlutun íþróttasam-
bands íslands, og mun II. hefti um sundregl-
ur brátt fylgja. þetta er hin þarfasta bók,
og væri vel varið þeim tímum, sem kennar-
ar notuðu til að lesa hana með nemendum
sínum. þetta er úr formála bókarinnar:
„Sund er ein af þeim fáu íþróttum, sem
stundaðar hafa verið hjer á landi síðan á
landnámstíð. Sund er íslensk íþrótt. Sund
er alheimsíþrótt. Sund fór út um þúfur með
okkar fornu menningu, og svo fór að lok-
um, að hjer á landi kunni naumast nokkur
maður að fleyta sjer.
En óðar en íslensk menning reis aftur frá
dauðum, tóku menn að nýju að leggja stund
á þessa fegurstu íþrótt feðra vorra og festa
hugann við sundfrægð þeirra Kjartans Ól-
afssonar og Grettis Ásmundarsonar.--------
Sundið er tvent í senn: það er ein hin
hollasta og fegursta íþrótt, sem enn er fund-
in, og jafnframt er sundið ótvírætt allra
íþrótta nytsamast".
Fyrstir munu Fjölnismenn hafa gefið út
sundreglur á íslensku, og var það þeim
ágætu mönnum líkt. þeir gefa út sundregl-
ur Nachtegalls, og segir svo í formálanum:
„það er varla of hermt, að fyrir 14 til 15
árum hafi ekki verið fleiri en sosem 6
menn á öllu landinu, sem væru sjálfbjarga,
ef þeir lentu í polli, sem þeir náðu ekki
niðri í. þá höfðu menn svo gersamlega
gleymt öllu sundi, að ofurhugar báru
grjót á sig, og skriðu so í botninum
yfir ár og síki, sem ekki voru of breið,
en enginn maður bar við að neyta Ijettleik-
ans, og fara samkvæmt eðli sínu ofan-vatns,
þó að það væri þúsund sinnum hægra".
Á þeim 100 árum, sem síðan eru liðin,
hafa þessir sex rjettlátu borið þúsundfaldan
ávöxt. Og þó eru enn tugir þúsunda af lands-
mönnum ósyndir. Er svo um sundkunnáttu
landsmanna sem fleira, er til þjóðþrifa
stefnir, að ekki er sama hvoru megin hryggj-
ar kennarstjettin liggur. Væri ekki heilla-
ráð, að gera sund að skyldunámsgrein í
kennarskólanum? Tel jeg það skyldara, að
kennarar geti kent sund, sem alstaðar er
hægt að koma við, en sænsku leikfimina,
sem vart verður við komið utan Beykjavík-
ur, svo að gagni sje. Á. Á.