Vísir - 15.03.1963, Blaðsíða 6

6
V1SIR . Föstudagur 15. marz 1963.
Ingólfur Möller, skipstjóri:
Fóstbræðralag
Einu sinni fyrir löngu löngu
bjuggu tveir fóstbræður skip
sín til að freista þess að finna
ónumið land, sem sögur sögðu
að lægi iangt vestur í hafi.
Vegna ójafnaðar í landi þeirra
langaði þá til að reyna að stofna
ríki þar sem andi fóstbræðra-
lags mætti yfir landi svífa.
Þeir fundu Island og festu
þar bú. öðrum fóstbræðranna
var af þrælum sínum brátt ráð-
inn bani. ísland hefur síðan ver-
ið í byggð, en á ýmsu hefur
gengið. Eldgos, móðuharðindi
og svaríridauði herjuðu landið.
FóJk var harðgert og \ rautseigt,
þess vegna erum við hér. Hvern
ig líður okkur? Okkur líður
mjög vel. Sennilega hefur okkur
aldrei liðið eins vel. Gæti liðið
betur? Já. Hvernig? Með því. að
láta anda fóstbræðralags yfir''
landi svífa.
Hvaða orðaskak er nú þetta?
Þetta er ekki orðaskak heldur
lykillinn að sæluríkinu. Hér í
okkar blessaða landi gera menn
allt, nema berast á banaspjót-
um, til þess að koma í veg fyrir,
að ráðandi menn komi málum
í höfn. Fóstbræðralag? Já, eitt
skal yfir okkur alla ganga. Enda
mundi það gera það, ef drifkraft
urinn, sjálfselskan, væri ekki
eins sterkt afl, og hún er í raun
og veru. Hjá einstaklingnum
vakna hugmyndirnar, sem siðan
þróast I meðförunum. Einstak-
lihgurinn er því sá frjóangi; sem
hlúa vqrður að. Ríkið getur að-
eins orðið sterkt, ef einstakling
amir eru sterkir. Við þurfum
að byggja ríki sterkra einstakl-
inga, en til þess þurfum við að
hjálpa hver öðrum. Við verðum
öíl að róa í sömu átt. I áttina
til farsældar fjöldans.
Margt hefur breytzt frá því
sem var þegar verkalýðssam-
tökin urðu til. Sannleikurinn
mun vera sá að réttlætiskennd
mannskepnunnar mun hafa
þroskazt svo, að ástandið er orð
ið allt annað og betra, en var.
Nauðsynlegt er að beita réttum
ráðum á réttum tfma. Læknir
heldur ekki áfram að gefa fyrr-
verandi lungnabólgusjúklingi
pensilín. Líklega hafa verkföll
verið óhjákvæmileg á sínum
tíma, en ég held að í dag séu
þau orðin úrelt. Oft hefur verið
kallað á þjóðaratkvæði. Væri
ekki hugsanlegt að láta fara
fram þjóðaratkvæði jafnhliða
næstu kosningum, um það,
hvort landsmenn ekki gætu fall
izt á kjaradóm, þegar frjálsir
samningar hafa strandað? Fyrst
samtök eins og Bandalag starfs-
manna ríkis og bæja geta
sætt sig við kjaradóm, því skyld
um við hin þá ekki geta setið f
sama báti. ÖIl þykjumst við
vera sanngjörn, og þá er að
sýna það í verki. Fóstbræðra-
lagið: Látum eitt yfir alla ganga
Peningar eru afl þeirra hluta,
sem gera skal. Peningar eru líka
undirrót óánægju og öfundar.
Hvað fæ ég fyrir það? er hin
eilífa spurning. Peningarnir
koma frá fjöldanum. Það er a.
m. k. aðalreglan. Við þurfum
því að finna leið til þess að
láta afraksturinn renna til fjöld-
ans, ef f jöldinn er reiðubúinn til
samstarfs.
Fyrir nærfellt 30 árum var
fyrst flutt um það tillaga á Al-
þingi íslendinga að gerð yrði
athugun á og sfðan tillögur um,
hvernig koma mætti á hlutdeild
arfyrirkomulagi í atvinnu-
rekstri. Síðan hefur oft verið á
þetta minnzt, en framkvæmdir
engar. í greinagóðu erindi, sem
einn af ritstjórum dagblaða höf
uðborgarinnar flutti f útvarpinu
fyrir skömmu má segja að 30
ára vangaveltum hafi á stuttri
kvöldstund verið gerð skil, svo
ekki sé annað eftir, en hrinda f
framkvæmd því máli, sem líkleg
ast er til þess að færa lands-
mönnum raunverulegar kjarabæt
ur. Æskilegt yæri að fá þetta
erindi svart á hvftu.
Dæmið um hvernig Volkswag
enverksmiðjunum var breytt úr
ríkisfyrirtæki f almenningshluta
félag gæti orðið fyrirmynd
að því, að stofna hér almenn-
ingshlutafélag um Sementsverk-
smiðjuna.
Ég geri ráð fyrir að Sements-
verksmiðjan sé svo gott fyrir-
tæki, að hlutir f henni myndu
renna út. Nauðsynlegt er að
vanda svo til fyrstu tilraunar f
þessa átt, að hún grfpi hugi
fjöldans. Á velgengnistímum
eins og þeim, sem við nú lifum
á er æskiiegt að virkja fjár-
magn fjöldans á sem þjóðheppi
legastan hátt. Fjármagn kallar á
vörur eða verðmæti. Geti mað-
ur keypt verðbréf, sem sfðan
gæti gefið manni sjónvarpstæki,
þá er það hreint ekki svo vitlaus
leið til þess að eignast þann, að
þvf er virðist, eftirsótta hlut.
Fátt er atvinnuvegum vor-
um meiri fjötur um fót en fjár
skortur. Fyrirtækin eru of mörg
og þess vegna of smá. Skipu-
lagningin hefur ekki verið okkar
sterka hlið, en þar með er ekki
sagt að við eigum ekki að læra
af reynslunni. Það er svo stutt
síðan að við fórum að hafa fé
von að hlutirnir séu búnir að fá
á sig framtíðar form. Yfirleitt
hefur verið prjónað við barns-
flíkina, þess vegna verðúr út-
koman stundum dálftið skrýtin.
Berum við gæfu til þess að
hrinda fyrsta almenningshluta-
félaginu úr vör, þá segir mér
svo hugur um að þar verði mik-
il sigling. Sigling til fyrirheitna
landsins þar sem fóstbræðralag-
ið rfkir. 25. febrúar.
Skátar heiðraðir fyrir
björgun mannslífa
Þrír skátar hafa að undanförnu
verið heiðraðir fyrir björgun
mannslífa — hlotið bronskrossinn,
sem er næst æðsta merkið, sem
Bandalag íslenzkra skáta veitir fyr
ir hetjudáðir.
Ólafur Jónsson, Fagurgerði 5 á
Selfossi, hjálpaði manni, sem lent
hafði með annan handlegginn f
fram af bryggju, og bar straumur-
inn hann á brott. Gunnar Kristins-
son, sem búsettur er á Hólmavík,
var nærstaddur, og gat hann synt
á eftir manninum og náð honum.
Maðurinn hafði að vfsu sopið nokk
urn sjó, en var ,með rænu, er hann
náðist. Gunnar er 1S ára.
Loks gerðist það f Hrfsey 1961,
blásara, svo að handleggurinn tætt að Svanlaug Árnadóttir (Tryggva
ist af honum. Stöðvaði Ólafur blóð ; sonar leikara), bjargaði dreng, sem
rásina og gerði að sárinu eftir fallið hafði í brunn, og gerði á
mætti, unz maðurinn komst undir j honum lífgunartilraunir, sem báru
læknishendi. Ólafur, sem er 16 árangur. Svanlaug var 11 ára, þeg
ára, tók við merkinu í Samvinnu
skólanum að Bifröst, þar sem
hann er nemandi.
Þá gerðist það einnig s.I. sumar
á Hólmavík, að maður datt þar
ar hún vann þetta afrek.
Eins og fyrr segir hlutu þau
öll bronskross BI'S, sem veittur er
fyrir björgun úr lífsháska án á-
hættu á eigin lífi.
Eitt fslenzku listaverkanna f
Heislngfors. Konstruktion eftir
Guðmund Benediktsson.
62 íslenzk Issta-
verk í Helsingfors
Ellefta norræna lista.yningin var
opnuð í sýningarhöllinni Ateneum
í Helsingfors á sunnudaginn og var
forseti Finnlands Urho Kekkonen
og frú viðstödd opnunina. Það mun
aði minnstu að hægt væri að opna
sýninguna á réttum tfma, þar sem
fsalög og verkföll töfðu fyrir send
ingu listaverka til Helsingfors.
Kom norska deildin á staðinn á sfð-
ustu stundu og var verið að setja
hana upp alveg fram að opnunar-
tfmanum.
Það er athyglisvert við þessa
sýningu, að fslenzkir listmálarar fá
nú f fyrsta skipti á norrænni sýn-
ing jafn mikið rými og fulltrúar
hinna Norðurlandaþjóðanna. Sam-
tals eru 449 listaverk á sýningunni,
þar af 62 frá íslandi. Islendingarnir
voru tímanlega búnir að ganga frá
sinni sýningu, svo að engar tafir
urðu á því vegna ísalaga eða ann-
arra óvæntra atvika að hún kæmist
á staðinn.
íslendingarnir sem eiga listaverk
á sýningunni eru Benedikt Gunn-
Mao tse Tung slakar til
Það er of snemmt að segja nokk
uð um það hvort leiðtogar Sovét-
ríkjanna og Kfna jafna milli sín
ágreininginn um hugsjónir komm-
únista og stefnu.
Þrátt fyrir það svar kfnv. al-
þýðustjórnarinnar, er birt var í
gær, við tillögu Krúsév um fund
æðstu manna Sovétríkjanna og
Kína, þar sem Krúsév eða öðrum
sovézkum leiðtoga er boðið til
Peking, en jafnframt boðið upp á,
ef það hentar betur, að kínversk
sendinefnd fari til Moskvu, er
enn óvissa um sættir. Afstaða Mao
hefir á undangengnum tfma sem
kunnugt er verið harðari og ó-
sveigjanlegri en stefna Krúsévs.
Stjórnmálafréttaritarar ýmsir
benda á, að þótt hér virðist ó-
neitanlega um tækifæri að ræða
til sátta, og Pekingstjórnin hafi
vissulega komið til móts við Rússa
þá sé ekki kunnugt um það, að
Pekingstjórnin hafi hvikað frá af-
stöðu sinni um niHJ ágreinings-
atriði, svo sem Albaniu, Tito for-
seta Júgóslavíu og fleira, og kunn
ugt sé, að er- þar að kemur vilji
leiðtogar f Peking, að hvert á-
greiningsatriði um sig verði tekið
fyrir sér f lagi og rætt til þraut-
Gengur Krúsév á fund páfa?
Adzhubei, tengdasonur Krúsév
var er síðast fréttist á leið heim
um Vínarborg, eftir að hafa geng-
ið fyrir Jóhannes páfa, og er það
ýmsra ætlan, að tilgangur Adzhu-
bei hafi verið að greiða fyrir heim
sókn Krúsévs f páfagarð.
Mao tse Tung
arsson, Jóhann Briem, Hafsteinn
Austmann, Steinþór Sigurðsson,
Guðmunda Andrésdóttir, Hörður
Ágústsson, Sigurður Sigurðsson,
Valtýr Pétursson, Bragi Ásgeirs-
son, Vigdís Kristjánsdóttir og
myndhöggvararnir Jón og Guð-
mundur Benediktssynir og Sigur-
jón Ólafsson. ______
Brondar lótn-
ir sígn
Þær umræður sem hafa farið
fram í blöðum og útvarpi um kvik
myndir, og kvikmyndaeftirlit, hafa
nú þegar komizt á það stig, að
vænta má þess, að þær nái inn
í þá stofnun þjóðarinnar, sem ein
getur gert eitthvað raunhæft til
úrbóta f málinu. Ekki sfzt með til-
liti til þess, að fyrir Alþingi iiggur
frumvarp um breytt fyrirkomulag
á rekstri kvikmyndahúsanna og
enn fremur eru barnaverndarlögin í
endurskoðun.
Við undirrituð viljum þvf lýsa
þvf yfir, að við munum ekki ræða
þetta mál fremur en orðið er á
opinberum vettvangi að sinni. Frek
ari tölur eða skrif geta aðeins orð-
ið til að valda ósmekklegum deil-
um, sem gætu tafið afgreiðslu
málsins.
Tillögur verða lagðar næstu daga
fyrir Menntamálanefnd neðri deild-
ar Alþingis, svo og fyrir Mennta-
málaráðherra. Fieiri tillögur munu
og vera á döfinni og munu ganga
sömu leið.
Að gefnu tilefni.
Aðalbjörg Sigurðardóttir
(sign)
Guðjón Guðjónsson
(sign)
Högni Egilsson
(sign)