Vísir - 12.10.1963, Blaðsíða 4

V í SIR . Laugardagur 12. október 196&
BINDINDISDA SURINN
TjEGAR hr. Pétur Sigurðsson,
erindreki hringdi til mín
þess erindis að biðja mig um
grein í eitt dagblaðið viðvikj-
andi bindindismálum tók ég því
fjarri. Ekki vegna þess að ég
væri ekki hlynnt því að
Bakkus mætti lúta í lægra haldi,
og fræðsla um vínnautn og skað
semi hennar yrði sem viðtækust
og gæfi sem beztan árangur,
heldur vegna hins, að mér finnst
ég ekki vera þess umkomin að
skrifa aðfinnslugreinar og á-
mæli til annarra, eða að gefa
þau ráð sem nokkurs virði væru.
En þegar ég fór að hugsa nánar
um þetta fann ég, að mér sem
formanni landssambands hús-
mæðra bar að minna á þær til-
lögur sem fram hafa komið á
fundum kvenfélaga víðs vegar
um landið um uppeldismál og
áfengisnautn, og voru nú á sfð
astliðnu vori teknar til umræðu
og samræmingar á landsþingi
Kvenfélagasambands íslands. í
þessum umræðum kom það
skýrt fram hjá fulltrúunum, að
í sambandi við uppeldismál væri
aukin kristindómsfræðsla nauð
synleg til þess að veita æskunni
þá undirstöðu menningar,
þroska og manngildis, sem bezt
hefir dugað íslenzku þjóðinni
bæði á tímum velsældar og
þrenginga, og enn mætti verða
veganesti til farsældar á lífsleið
inni.
Ég vil því leyfa mér að birta
hér þær samþykktir sem 15.
lapdsþing Kvenfélagasambands
íslands gerði um þessi mál:
I.
„15. landsþing K. í. endur-
tekur fyrri áskoranir sínar til
hins háa dómsmálaráðuneytis
um, að komið verði á almennri
vegabréfaskyldu, svo að auð-
veldara verði að framfylgja
þeim lögum og reglugjörðum,
sem í áfengislöggjöfinni felast.
Enn fremur skorar þingið á ráðu
neytið, að það hlutist til um,
að mjög verði þyngdar refsingar
fyrir ólöglega útvegun og sölu
áfengra drykkja til unglinga".
II.
„Jafnframt þvl að vísa til fyrri
samþykkta síðustu þinga K. í.
um bindindis- og áfengismál og
með tillit; til sívaxandi áfengis
neyzlu þjóðarinnar og þess
vanda, sem af henni leiðir skor
ar 15. landsþing K. í. á allar
íslenzkar konur, en þó einkum
þær, sem eru 1 félögum innan
K. 1. að vinna að bindindissemi
á alian hátt meðal' annars:
1) „Með því að stofna til bind
indissamtaka og styrkja og efla
þau sem fyrir eru.
2) Með því að beita sér gegn
áfengisneyzlu I heimahúsum og
á almennum skemmtunum".
III.
„15 landsþing K. í beinir
þeirri áskorun til Menntamáia-
ráðuneytisins, að kristindóms-
fræðsla I skólum verði aukin að
miklum mun m. a. með því að
kenna kristin fræði til loka
skyldunáms. Telur þingið æski
legt, að prestum landsins verði
falin þessi kennsla, þar sem þvi
verði við komið“.
Blikastöðum. 10. okt. 1963
Helga Magnúsdóttir.
Fylleriförseelser
per 1000 mán
i resp. álder
Þetta línurit er framan á heft-
inu. Hvað segir það? Drykkja
sterks áfengis er næstum jöfn
öll árin frá 1950—1962, nema
’56 og ’57, þegar allt ætlaði vit-
laust að verða vegna kaupfrels-
is á öllum vínföngum, og Svíar
neyttu 10.5 lftra af sterku
áfengi á hvem mann eldri en
15 ára. Svo dró úr ósköpunum,
og minnst varð drykkja sterks
áfengis árið 1960, ca. 7.5 lítri á
hvem Svía 15 ára eða eldri, en
hefur svo' farið jafnt hækkandi
þau ár, sem greinarhöfundur,
G. H. Ó., hefur dvalið við nám
þar í landi, og er 1962 nákvæm-
lega það sem hún var 1950 og
1954, eða 8 lítrar á mann til
jafnaðar. Öldrykkjan virðist
vaxa og minnka með sterka á-
fenginu, öfugt við það sem G.
H. Ó. heldur fram.
1956, þegar mest var neytt
sterks áfengis í Svlþjóð, var
sterki bjórinn 1.71 1. á mann,
minnkaði svo ofan í 1.33 1. ’58,
og sterka áfengið niður fyrir 8
I. á mann. Hvorutveggja smá-
hækkar svo aftur, og sterki bjór
inn er 1962 2.03 I. á mann.
Mán
o 1954 m 1962
Sterkur bjór hindrar ekki
ofdrykkju í SVÍÞJÓÐ
TV'ýlega birtist grein I Vísi eft-
ir Grétar H. Óskarsson,
með þeim óhugnanlegu afleið-
ingum, sem hann getur haft í
för með sér. Mundi það án efa
bjarga mörgum manninum frá
ofdrykkjunni. Sanngjarnt væri
þá að hækka verð sterkra
flugvélaverkfræðinema í Stokk-
hólmi, sem nefndist: „Bjórinn
hindrar ofdrykkjuna”, og fylgdi
stór mynd af höfundi(?) þamb-
andi úr ölflösku og segjandi:
„Enn er hann veikur — verður
hann sterkur?”
Öll er greinin öfgafullur áróð Mtw/UiT. 15 oeh ditrov«p
ur fyrir því að farið verði að 12
framleiða og drekka sterkan
bjór á íslandi, til þess að
„hindra ofdrykkjuna”.
Höfundur kvað enn ekki vera
óreglumaður, en hefur mennt-
azt áður í Þýzkalandi, þekkir
St. Pauli og þykir víst sá sterki
I Svíþjóð einnig góður.
1 inngangi undrast höfundur
yfir að alþingismenn skyldu
ekki samþykkja síðasta ölfrum-
varp „í snarheitum með þvilík-
um meirihluta að lfkja mætti
við kosningasigur kommúnista
austantjaldslanda”. og „mætti
ætla að templarar hefðu tekið
frumvarpinu á raunsæjan hátt“.
En það var einmitt það sem
þeir og alþingismennirnir gerðu.
Raunsæi þeirra fellur bara ekki
þessum „raunsæja" verkfræði-
nema I geð.
Svo kemur mergurinn máls-
ins: „Mætti því ætla að þeir
sem virkilega óska minnkun á-
fengisbölsins í landinu, tækju
því með fögnuði að hafin væri
sala áfengs dryklcs, sem hefði
einungis 4 — 6% áfengismagn,
og mun hættuminni en aðrir á-
fengir drykkir, svo sem sannað
er læknisfræðilega. Væri það
stórt skref fram á við, ef menn
neyttu þessa góða og hættulitla
drykkjar í stað svartadauða,
Línuritið sýnir einnig neyzlu
„vína“ í Svíþjóð. Hún fer sí-
hækkandi, og er þrisvar sinnum
meiri ’62 en ’50, Þannig mætti
næstum segja að Svíar reyndu
að láta drykkju „vína“ koma í
stað sterks áfengis. En þeim
tekst það bara ekki. Sterki bjór-
inn og léttu vínin koma til við-
bótar stöðugri, og nú sfðustu
árin, aukinni neyzlu sterks á-
fengis.
Undantekningarlítið munu
þeir, sem verða áfenginu að
bráð, byrja á ölinu eða/og létt-
um vínum (hér á landi svoköll-
uðum kocktail). Þvf er línurit
yfir áfengisafbrot ungra manna
í Svíþjóð 15 — 20 ára eftirtektar-
vert.
Konauntlon av sprltdrycker och vin 1950 - 1962
drykkja, en halda ve.ði þeirra
vægari niðri. Þannig er þróunin
í Svfþjóð, og hefur gefizt vel.
Sannaðist það alleftirminnilega
í vetur, er verkamenn og verk-
stjórar áfengisverzlunarinnar
fóru í verkfall til þess að knýja
fram betri kjör“.
TVf'ér þóttu gífuryrði Grétars
x ótrúleg og gerði ég mér það
ómak að ná f nýkomið prentað
hefti um áfengisástandið í Sví-
þjóð, sem gefið er út af „Aðal-
sambandi um bindindisfræðslu”.
1 Svíþjóð var byrjað að fram-
Ieiða sterkan bjór, 4 — 6%, árið
1955, og kaup áfengis urðu al-
gerlega frjáls 1956. Ýmsar verð-
breytingar hafa verið gerðar á
áfengi undanfarið, til að draga
úr ofdrykkjunni.
/í rið 1954 — ári áður en sterki
X bjórinn kom, voru slík af-
brot 15—17 ára unglinga 5.9 á
hverja 1000 íbúa, en eftir 7 ára
sölu sterka ölsins — 1962, 16.6
á hvert þúsund, eða næstum
þrisvar sinnum fleiri. Hjá ung-
um mönnum, 17—20 ára, uxu
áfengisafbrotin minna við til-
komu sterka bjórsins og stór-
aukna neyzlu léttra vfna, eða úr
23.5 - 1954 í 44.8 árið 1962.
Fullyrðingar G. H. Ó. um að
áfengisverkfallið í fyrra hafi
sannað eftirminnilega málstað
hans, hafa ekki við rök að styðj-
ast að því er fróðir Svíar sjálfir
fullyrða. Ástandið var algerlega
„ónormalt” áfengistímabil. ÖI-
æði og óregla minnkaði stór-
kostlega, en áfengisdýrkendur
Frh. á bls. 7.