Vísir - 12.04.1965, Blaðsíða 7

V ""/Vi't tVi'.’H" ” 'i >;, i\in Mitrrni
| V í S I R . Mánudagur 12. aprfl 1965.
Tel ekki tímabært að reisa
menntaskóla áV-og A-landi
/?æff v/á Kristin Armannsson, rektor Menntaskóla Reykjavikur
—Hvernig gengur yður að
fá kennara i skóla yðar nú?
— Það er erfitt jafnvel héma
í Reykjavík að fá hæfa menn
tfl að kenna við menntaskóla.
Af 70 kennurum við Mennta-
skóla Reykjavíkur em rúmlega
hehningur stundakennarar og
em ýmsir þeirra við önnur störf
í þjóðfélaginu. Það hefur geng-
Krístinn Ármannsson.
ið verst að fá kennara í raun-
vfeindagreinum, í fslenzku og
dönsku. Við erum f slæmri
keppnisaðstöðu við ýmsan iðn-
að um menn við raunvísinda-
ketmsiu, en fáir hafa viljað fara
undanfarin ár í málanám, vegna
þess að sú menntun hefur ekki
gefið tækifæri til neins nema
lélega borgaðrar kennara-
stöðu. Þeir sem hafa lokið ís-
lenzku námi fá oft tilboð til
þess að gerast sendikennarar,
eða fá tflboð um betur launaðar
stöður en kennarar fá og höfum
við þannig misst nokkra í því
fagi.
— Hafa allir kennarar hjá
yður full réttindi?
—Samkvæmt nýju reglugerð
inni um ráðningar kennara, þá
eiga þeir að hafa próf í upp-
eldisfræði og kennsluæfingum.
Allir kennarar sem hafa verið
fastráðnir síðan þessi reglugerð
var tekin í gildi hafa haft þetta
próf, en af stundakennurum
em ekki nema sárafáir, sem
hafa það. Annars er kennara-
skomr ekkert sértilfelli á ís-
landi.Erlendis er síaukið að-
streymi að framhaldsskólum og
er kennaraskortur þar mikill. I
bók, sem nefnist Die Deutsche
Bildungskatastrophe, heldur
þýzkur uppeldisfræðingur því
fram að þðrfin fyrir kennara
verði orðin svo mikil 1970, að
allir sem verða stúdentar fram
að þeim tíma þyrftu að gerast
kennarar.
— Hvernig lízt yður á það að
nú á að fara að reisa nýja
menntaskóla á Vestur- og Aust-
urlandi?
— Ég tel að það sé alls ekki
tímabært og tel að mestu örðug
leikum mundi valda að fá hæfa
kennara til að starfa við skól-
ana. Eins og þér vitið þá hefur
verið byrjað með fyrsta bekk
menntaskóla á ísafirði, en við
höfum því miður ekki haft nógu
góða reynslu hvað varðar undir
búning nemenda, sem koma það
an. Samkvæmt mati erlendra
sérfræðinga þá er talið eðlilegt
að í þéttbýli sé einn mennta-
skóli á hverja 25.000 íbúa, en í
strjábýli sé einn á hverja 20.000
íbúa. í Reykjavík eru nú um
80.000 íbúar og ætti samkvæmt
ofantöldu að vera 3 menntaskól
ar í Reykjavík, en hann er að-
eins einn, eins og kunnugt er.
Eðlileg stærð á menntaskólum
í þéttbýli er talin vera 5—600
nemendur ,en í M.R. eru nú 930
nemendur. Ég tel því eðlilegast
að fyrst sé ráðist í það að reisa
nýjan menntaskóla f Reykjavík,
sem og einnig er gert ráð fyrir
í frumvarpinu um nýjan mennta
skóla.
— Teljið þér grundvöll fyrir
Nýlega var lagt fram stjómarfrumvarp á Alþingi um breytingu
á lögum um menntaskóla, sem felur f sér að menntaskólum verði
fjölgað um þrjá og verði einn í Reykjavíkf annar á Vestfjörðum,
en sá þríðji á Austurlandi. Vísir leitaði til skólameistara mennta-
skólanna þriggja, sem nu eru í landinu og spurði þá álits á frum-
*
varpi þessu og hvemig þeim gengi að fá kennara við skól-
ana. Hér á eftir er viðtal við Jóhann Hannesson, skólameistara
Laugarvatns, Kristinn Ármannsson, rektor Menntaskóla Reykja-
víkur, og Þórarinn Björnsson, skólameistara á Akureyri.
heimavistarskóla í Reykjavík
fyrir nemendur á Vestur- og.
Austurlandi?
— Já, því ekki það. Nemend
ur f þessum landsfjórðungum
þyrftu hvort sem er að lang-
mestu leyti að búa í heimavist
um, en með því að hafa heima-
vistaskóla hér í bænum mundi
kennaravandamálið verða miklu
auðleystara. Það var heimavist
í Menntaskóla Reykjavíkur fyrir
40 nemendur frá 1846 þangað
til 1897.
— Að lokum teljið þér að
kennaravandamálið muni nokk-
uð leysast næstu árin?
— Varla nema eitthvað verði
gert til þess að bæta kjör þeirra
og skólum þannig gert kleift að
keppa við aðrar atvinnugreinar
■um hæfa menn.
Það má ekki gleyma mann-
legum tilfinningum
Rætt v/ð Þórarin Björnsson, skólameis tara á Akureyri
— Hvernig gengur að fá
kennara við Menntaskólann á
Akureyri núna?
— Það gengur ekki alltof vel
að útvega kennara og má segja
að það hafi orðið erfiðara
vandamál frá ári til árs. Það
var rétt að mörkum að full
kennaratala fengist fyrir þennan
vetur og það verður eflaust enn
meira vandamál fyrir næsta
vetur. Annars er okkar mesta
vandamál í vetur skortur á
rými í heimavistinni. Það eru
hundrað nemendur á biðlista
að komast þangað inn og jafnvel
þó eitthvað rýmki f vor þegar
6. bekkingar fara úr skólanum
eru það ekki nema 20 þeirra,
sem hafa verið í heimavistinni
í vetur og hefur sú tala auðvitað
ekki nema lítið að segja í sam-
bandi við rýmkun á heimavist-
inni. Fyrir næsta vetur hafa
hátt á annað hundrað nýir
nemendur sótt um rúm á
heimavistinni og samkvæmt því
sem að ofan hefur verið sagt er
langt frá því að hægt verði að
fullnægja þeirri eftirspum.
— Hvað eru margir nemend-
ur f skólanum núna?
— Þeir eru um 440 og er
skólinn fullsetinn með þeirri
tölu. Við hér álítum, að hann
ætti ekki að vera stærri. Með
Ef fólkið vill það, er það gild ástæða
— en ef til vill ekki nægjanleg
Rætt við Jóhann Hannesson , skólameistara á Laugarvatni
— Hvernig hefur yður geng-
ið að fá kennara við yðar skóla?
— Það hefur ekki verið kenn-
araskortur hjá mér af þeirri ein-
földu staðreynd að skólinn hef-
ur ekki tækkað neitt í mörg ár.
Kennaravandamálið hefur ekki
komið við okkur enn, en annað
-.iál er, að það gæti hæglega
snert okkur bráðlega, þar sem
til stendur að skólinn tvöfald-
ist á næsu 5 árum. Nemendur
eru nú um 100 talsins en eiga
að verða um 200, en til þess
að geta það verður að bæta við
2—3 nýjum kennurum og er ó-
mögulegt að segja fyrir um
hvemig það gengur.
— Er hagkvæmt að hafa
skóla eins lítinn eins og yðar
skóli hefur verið?
— Nei, skólinn er minni en
hagkvæmt er og þess vegna þarf
að fjölga í honum. Ég tel að í
heimavistarskóla sé hæfilegt að
hafa 200 til 250 nemendur og
með þeim fjölda sé mögulegt
að halda sæmilegri stjóm.
— En hvað með menntskóla
í bæjum?
— Ég hef enga sérstaka
þekkingu á því, en ég reikna
með að auðvelt ætti að vera að
stjórna skólum þar með um
600 nemendum. í öðrum löndum
er talan oft miklu meiri og
veit ég ekki til að það hafi
valdið neinum sérstökum vanda
málum.
— Eins og þér vitið hefur
komið til tals að reisa mennta-
skóla á Austur- og Vesturlandi.
Hvaða augum lítið þér á það?
— Éj hef ekki mikið um
málið að segja annað en það,
að ef fólkið í þessum héraðum
vill það þá er það gild ástæða,
en svo er aftur á móti annað
mál hvort það er nægjanleg
ástæða.
— Hvað hafið þér marga
nemendur í yðar skóla af þess-
um landshlutum?
— Af Vestfjarðarkjálkanum
era nú 3 nemendur í skólanum
en af Austurlandi eru þeir um
10.
— Af þeim tölum sem liggja
fyrir um f jölda nemenda á þess-
um stöðum virðist sem nem-
endafjöldinn yrði ekki meiri en
um. 20 árlega. Álftið þér hag-
Jóhann Hannesson.
kvæmt að reka skóla upp á þau
býti?
— Það er áreiðanlega ekki
hagkvæmt reiknislega. Aftur á
móti er spuming hvort þjóð-
félagsáhrif, seih þeir gætu vald-
ið, gætu ef til vill vegið upp á
móti því en það getur maður
ekki séð að óathuguðu máli.
Skólinn hér á Laugarvatni
er einmitt sönnun þess, að óhag-
kvæmt er að reka litla skóla, t.
d. f sambandi við nýtingu kenn-
ara.
— Þér munduð sem sagt ekki
Ieggjast gegn þvf að reistir
verði skólar á A.- og Vestur-
landi?
— Ég mundi ekki mæla gegn
þvf til þess skortir mig þekk-
ingu og af sömu ástæðum
mundi ég heldur ekki mæla
neitt sérstaklega með því.
Allt sem ég veit mælir á móti
þessari ráðsöfun, en margt sem
ég ekki veit gæti stutt hana.
Eitt sem ég gæti bent á sér-
staklega sem mælir gegn þess-
ari áætlun er kennaraskorturinn,
en hann verður skiljanlega því
tilfinnanlegri sem skólunum
fjölgar og þá sérstaklega ef
ekkert er gert til að spoma við
honum.
Þórarinn Björnsson.
stærri skóla myndi samband við
nemendur rofna og skóKnn
verða ópersónulegri.
— Eins og þér vitið liggur
fyrir framvarp þess eðlis að
reisa nýja menntaskóla á
Vestur- og Austurlandi. Hvem-
ig lfzt yður á það?
— Eins og ég sagði áðan
hefur gengið mjög illa að fá
nægjanlegt kennaralið hingað og
er ekki neinn vafi á að það mun
einnig reynast erfitt á þessum
stöðum ef ekki verr. Einnig
hefur verið erfitt og dýrt að
afla ýmissa kennslutækja, sem
nú era álitin algjör nauðsyn
og verður það eflaust því erfið-
ara að afla þeirra sem þau
dreifast á fleiri staði. Ef ein-
göngu væri tekið tillit til þess-
ara atriða má segja að ekki ætti
að reisa menntaskóla á þessum
stöðum, en það má ekki gleyma
mannlegum tilfinningum sem
skipta hér ekki sízt máli.
Ég man eftir því þegar við
vorum hér á Akureyri að berj-
ast fyrir menntaskólanum, að
þetta var okkur mikið metnað-
armál og er eflaust sama að
segja um Vest- og Austfirðinga
núna.
— Hvað eru margir nemend-
Framh. á bls. 5.
i "• V. íl'- i'-'