Dagur - Tíminn Akureyri - 15.04.1997, Blaðsíða 8

8 - Þriðjudagur 15. apríl 1997
PJÓÐMÁL

íDagur-Œímtrat
Útgáfufélag: Dagsprent hf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjóri: Stefán Jón Hafstein
Aðstoðarritstjóri: Birgir Guðmundsson
Framkvæmdastjóri: Marteinn Jónasson
Skrifstofur: Strandgötu 31, Akureyri, Garðarsbraut 7, Húsavík og Þverholti 14, Reykjavík
Símar: 460 6100 og 563 1600
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk. 1.600 kr. á mánuði
Lausasöluverð kr. 150 og 200 kr. helgarblað
Prentun: Dagsprent hf./ísafoldarprentsmiðja
Grænt númer: 800 70 80
Fax auglýsingadeildar: 462 2087 - Fax ritstjórnar: 462 7639
Lífeyrissjóðir
í fyrsta lagi
Ódýrir frasar eins og „óþolandi forsjárhyggja" skjóta
upp kollinum í umræðunni um breytingar á h'feyris-
sjóðakerfinu. Þær hníga m.a. að því að skylda þá sem
greitt hafa í séreignarsjóði til að greiða hluta söfnun-
arQár síns í samtryggingu, sem sér þeim fyrir lág-
markslífeyri þótt séreign sé þrotin í hárri elli. Eina
markverða forsjárhyggjan í þessu máli er að skylda
fólk til að greiða í iífeyrissjóði yfirleitt. Það er forsjár-
hyggja af bestu tegund og hefur skapað þorra lands-
manna lágmarksöryggi í ellinni.
í öðru lagi
Helsti gallinn á núverandi kerfi er sá að stór hópur
einyrkja og atvinnurekenda - þeir sem enginn hefur
forsjá fyrir - greiða ekki í sjóði eða greiða í ófullkomna
sjóði. Margir sem greiða í séreignarsjóði nota al-
mannatryggingakerfið í landinu sem baktryggingu fyr-
ir sig. Einkasjóðirnir eru bara venjulegar bankabækur
sem aðrir passa uppá að maður seilist ekki í fyrr en
við tiltekinn aldur. Þessi sparileið er ung, lífaldur leng-
ist, margt af séreignarsjóðafólkinu mun brenna upp
lífeyri sinn löngu fyrir lok ævinnar. Hvað þá? Eiga hin-
ir forsjálu að hlaupa undir bagga með þeim sem neit-
uðu að taka þátt í samtryggingunni?
í þriðja lagi
Því er ekki að neita að grundvallarbreyting á kerfinu
nú kemur í bak margra sem greitt hafa samviskusam-
lega í séreignarsjóð. Sumir hafa jafnvel keypt lífeyris-
tryggingu, sem gildir hvað sem verður um séreignina.
Þarna er lausnin komin. Með hæfilegri forsjá á að
skylda ALLA sem komið hafa sér fyrir í séreignar-
sjóðakerfinu til að kaupa viðbótar lífeyris-, sjúkra- og
örorkutryggingu. Og skylda séreignarsjóðina til að
bjóða slíka þjónustu. Það er ekki hægt að halda og
sleppa í senn. Þessar „þúsundir og aftur þúsundir"
sem vilja hafa allt fyrir sig og ekkert með öðrum munu
skipta hratt um skoðun þegar silfrið þrýtur á einka-
bankabókinni.
Stefán Jón Hafstein
V___________________________________•________________J
5 j522S2S2S3B22SS ÍtlA
1
Á að fækka bankastjórum
ríkisbanka, þegar bankarnir verða
gerðb* að hlutafélögum?
Steingrimur J.
Sigfússon
þingmaöur
A Iþýðubandalags
Já, þetta er úrelt helm-
inga- eða þriðjunga-
skiptafyrirkomulag
gömlu íslensku borgara-
flokkanna. Það hefur ekki
skilað glæsilegum árangri
þegar afkoma íslenskra
banka er borin saman við
rekstur banka í öðrum
löndum. Sljórnarflokkarnir
segjast í orði kveðnu vilja
einn bankastjóra, en taka
ekki bindandi ákvörðun um
það inn í frumvarpið.
Kjartan
Gunnarsson
formaður bankaráðs
Landsbanka íslands
g ætla ekki að taka
þátt í að svara því.
♦

Gunnlaugur
Sigmundsson
þingmaður
Framsóknarflokks
S
Eg tel að tvímælalaust
eigi svo að vera. I’að
kann ekki góðri lukku
að stýra að hafa nema einn
skipstóra á hverju skipi.
Stjórnun jafn viðamikilla
fyrirtækja og banka kallar
tvímælalaust á að einn
maður sé ábyrgur gagnvart
stjórn og hluthöfum.
Pétur
Blöndal
þingmaður
Sjálfstœðisflokks
Að einn bankastjóri
verði við hvern banka
er forsenda stuðnings
míns við málið. Ég tel að
einn bankastjóri eigi að
vera við hvern banka, með
sömu rökum og við höfum
einn skipstjóra á hverju
skipi og einn bflstjóra á
hverjum bfl. Aðeins þannig
ber bankastjórinn fulla og
óskerta ábyrgð á rekstri
bankans.
I 1
5 ÉRál
Linna ekki látum
„Vikublaðið telur að mikil hætta
sé á því að ráðherrar Sjálfstæð-
isflokksins Iinni ekki látunum
fyrr en úrskurði Samkeppnis-
ráðs hefur verði breytt. Það
verður lagst á yfirmenn Sam-
keppnisstofnunar af fullum
þunga.“
- Vikublaðið í gær.
Hœgriorgía
„Þegar Nallinn glumdi um veggi
kráarinnar var okkur íslensk-
um vinstrimönnum endanlega
ljóst að hugsjónir vinstrimanna
lifa ennþá góðu lífi víða um
heim, þrátt fyrir áhrifaleysi
þeirra hérlendis og hægriorgíu
sem hér ríkir."
- Vikublaðið í gær.
Drepa landið
„Kynslóðir fyrri alda hafa
nokkrar málsbætur að ganga af
landi sínu dauðu í mestu harð-
indum fslandssögunnar. En
ekki seinni tíma árásarmenn
sem halda áfram að drepa
landið á þessari öld. Jafnframt
hófst ný tangarsókn gegn nátt-
úru íslands og perlum hennar
drekkt í uppistöðulónum eða
mokað upp í vörubfla í vega-
gerð.“
- Ásgeir Hannes í Degi-Tímanum um helgina.
Burt með hann
„Burt með sjómannaafsláttinn
og allar aðrar sporslur, sem
greiddar eru til sérstakra gæð-
inga í kerfinu og almenningur
borgar."
- Lesendabréf í DV í gær.
lifeyrir í vargaklóm
Vargarnir sem nú bítast um yfir-
ráð lífeyrissjóðanna tyggja hver
upp úr öðrum að hér á landi sé
besta lífeyrissjóðakerfi í heimi. Er vitn-
að í útlendinga sem sitja fastir í svip-
uðu feni og opinberu lífeyrissjóðirnir
hér á landi; eru reknir mestan part á
kostnað skattgreiðenda. Það eru sjóðir
launþega á frjálsa vinnumarkaðnum
sem eru álitnir svona afbragðsgóðir.
En fyrir hverja eru þessi lífeyris-
sjóðir svona góðir og um hvað eru
vargarnir að bítast?
Vitlausu sjóðirnir sem skattgreið-
endur eru ábyrgir fyrir, skila til muna
betri lífeyrisréttindum en .þeir sjóðir
sem verið er að dásama að séu með
þeim bestu í heimi.
Réttindi sjóða ráðherra, þingmanna
og allra hinna eru tryggð og endurbætt
í hverjum samningnum af öðrum og
treyst á góðar skatttekjur í framtíð-
inni.
Hriktir í stoðum
Þegar ríkisvaldið ákvað í vetur að
styrkja sína eigin sjóði með ri'flegum
viðbótarframlögum frá skattgreiðend-
um, voru engar athugasemdir gerðar
við það. En núna þegar sama rfldsvald
ætlar að fara að herða á skyldutrygg-
ingu lífeyrisréttinda fólks á almennum
vinnumarkaði með sérstökum lögum,
hriktir í stoðmn og rifist er um sér-
eignasjóði og frjálsræðið og fyrst og
síðast hverjir eiga að ráðskast með
það ÍJármagn, sem enginn á með réttu
nema þeir sem lagt hafa verulegan
hluta launa sinna í þessa sömu sjóði.
Samt er ekki verið að deila um
hvernig þeir fara út
úr ráðsmennskunni,
enda láta þessir eig-
endur sjóðanna
skerða sín lífeyris-
kjör aftur og aftur og
vita ekki einu sinni
af því hvernig farið er með þá og þau
réttindi sem þeir halda að þeir séu að
ávinna sér.
„Fyrirmyndarsjóðirnir" eru einkum
góðir fyrir þá sem þeim ráða og þeim
Qármagnsmörkuðum sem þeir þjóna,
og eru ekki síður í umsjá pólitíkusa en
annarra forsjármanna fjármagnsins.
Vinnuveitendur og launþegarekend-
ur eru innilega sammála um ágæti al-
mennu lífeyrissjóðanna og þeir eigi
einir að ráðskast með þá að vild.
Þögnin mikla
Það undarlega við „bestu lífeyrissjóði í
heimi“ er, að þeir greiða einhvern lé-
legasta lífeyri sem um getur í sæmi-
lega efnuðum velferðarríkjum. Lífeyr-
isgreiðslur hefjast ekki fyrr en sjóðfé-
lagar eru orðnir sjötugir. Sama þótt
þeir séu búnir að greiða í þrjá til Qóra
áratugi til sjóðanna.
Þetta mun heimsmet
sem hvergi er slegið.
Að vísu er hægt að fá
lífeyrinn eitthvað
fyrr, en þá með afar-
kostum og upptöku
fjármuna.
Um svona smámuni geta þeir aldrei
sem eru að hælast um fjármálastjórn
sína og hve vel þeim hefur tekist að
ávaxta sín prívat pund. Þeir eru góðir
með sig þegar verið er að vitna til er-
lendra heimilda um að söfnunarsjóðir
íslensku launþegafélaganna séu skyn-
samlega reknir. Þá er verið að miða
við dellumakerí eins og gegnum-
streymissjóði, svo sem ráðherra- og
þinmannasjóðina, og vanhugsuð lífeyr-
isskerfi í útlöndum.
En með þessu sjálfshóli fylgir aldrei
hvernig þessir sömu „góðu“ sjóðir
bregðast sjálfum eigendum sínum og
hvernig stjórnendur svíkja þá um sóm-
samlegan lífeyri.
Nú er sótt að ríkisstjórninni úr fleiri
áttum vegna frumvarps um lífeyris-
sjóði og deilt um hverjir eiga að fara
með fjárforræöi þeirra. Ráðherrar vita
ekkert í hvorn fótinn þeir eiga að stíga
og þingflokkar þeirra í uppnámi. Eig-
endur séreignasjóða vilja ekkert með
verkalýðsrekendur hafa og aðilar
vinnumarkaðar heimta að sín yfirráð
yfir sjóðunum verði tryggð og allt fer
þetta á einhvern veg.
Þeir einu sem steinhalda kjafti eru
eigendur „góðu“ sjóðanna, sem hvort
sem er hafa ekki hugmynd um hvað
þeir eiga og hvað haft er af þeim. Það
er séð um að fjalla aldrei um lífeyris-
mál á skiljanlegum nótum. Þess vegna
er minnst upp úr skynsamlegustu sjóð-
unum að hafa. OÓ