Dagur - Tíminn Reykjavík - 05.07.1997, Blaðsíða 6

Laugardagur 5. júlí 1997 - VI
MINNINGARGREINAR
Jlagur-ÍEmráxn
Þórir Þorgeirsson
Þórir Þorgeirsson fæddist á
Hlemmiskeiði á Skeiðum
14. júlí 1917. Hann andaðist
að kvöldi 25. júní 1997 á heimili
sínu að Reykjum, Laugarvatni.
Foreldrar hans voru Þorgeir
Þorsteinsson bóndi og smiður,
Hlemmiskeiði (f. 16.3.1885, d.
20.8. 1943), og Vilborg Jónsdóttir
kennari, Hlemmiskeiði (f.
9.5.1887, d. 2.4.1970).
Systkini í aldursröð: Unnur
Þorgeirsdóttir (f. 15.5.1915)
kennari í Reykjavík, maki Sigurð-
ur Eyjólfsson fv. skólastjóri á Sel-
fossi; Hörður Þorgeirsson smiður
í Reykjavík (f. 15.7.1917), maki
Unnur Guðmundsdóttir frá Túni;
Inga Þorgeirsdóttir (f. 2.2.1920),
kennari í Reykjavík, fv. maki
Ingólfur Guðbrandsson; Jón Þor-
geirsson (f. 29.5.1922), rafvirki í
Reykjavík, fv. maki Kristín Klara
Ólafsdóttir; Rósa Þorgeirsdóttir
(f. 6.2.1924, d. 21.1.1952), þv.
maki Karl Guðmundsson verk-
fræðingur; Þorgerður Þorgeirs-
dóttir (f. 19.1.1926), kennari í
Reykjavík, maki Gísli Magnússon
píanóleikari; Vilborg Þorgeirs-
dóttir (21.7.1929), kennari í
Reykjavík, maki Einar Sverrisson
viðskiptafræðingur.
Þórir var íþróttakennari að
mennt, nam í íþróttaskóla Björns
Jakobssonar á Laugarvatni 1940-
1941. Framhaldsnám stundaði
hann árin 1949 og 1950 í Dan-
marks Höjskole for Legemsövelse
í Kaupmannahöfn, og Statens
Gymnastikkskole í Osló.
Þórir var kennari við Héraðs-
skólann á Laugarvatni 1941-
1973, Hússtjórnarskóla Suður-
lands 1943-1949, Barnaskóla
Laugardals 1941-1948, Mennta-
skólann að Laugarvatni 1953-
1969, fþróttaskóla Björns Jak-
obssonar 1941-1943 og síðar
íþróttakennaraskóla íslands
Laugarvatni 1943-1983. Kennslu
hætti hann alfarið 1983 og helg-
aði sig þá sveitarstjórnarmálum,
sem hann hafði þá sinnt samhliða
kennsiu í 13 ár. Hann var kosinn í
hreppsnefnd Laugardalshrepps
1970 og sat í henni sem oddviti
aUa tíð síðan eða alls tæp 27 ár.
Einnig var hann hreppstjóri
Laugardalshrepps frá 1972 til
ársin 1987.
Hann starfaði mikið að félasg-
málum og æskulýðsmálum. Sam-
hliða kennlu vann hann til
margra ára við þjálfun íþrótta-
fólks Héraðssambandsins Skarp-
héðins og stýrði sigursælu liði
Skarphéðinsmanna á mörgum
íþróttamótum. Auk þess stjórnaði
hann til margra ára sumarbúðum
HSK á Laugarvatni ásamt fleir-
um, íþróttamótum, og var fuUtrúi
HSK á þingum ÍSÍ, Laugarvatni
frá stofnun hennar, og sat í
skólanefndum Hússtjórnarskóla
Suðurlands Laugarvatni 1974-
1986 og Héraðsskólans að Laug-
arvatni 1978-1991. Hann var um-
boðsmaður Happdrættis Iláskóla
fslands, SÍBS og DAS, og fuUtrúi í
Kaupfélagi Árnesinga um árabii.
Hann var einn af stofnendum
Lionsklúbbs Laugardals, tvisvar
formaður hans og tilnefndum
Melvin Jones félagi 1992. Síðustu
árin sat hann í stjórn HeUsugæsl-
unnar í Laugarási og í sóknar-
nefnd Miðdalssóknar. Hann sat í
Sýslunefnd Árnessýslu og síðan í
Héraðsnefnd Árnessýslu fram á
síðasta dag.
Hann var heiðursfélagi Hér-
aðssambandsins Skarphéðins og
Körfuknattieikssambandsins, og
hafði meðal annars verið sæmdur
gullmerki fþróttasambands fs-
lands og Ungmennafélags fs-
lands.
Eftirlifandi eiginkona hans er
Esther Matthildur Kristinsdóttir,
(f. 22.2. 1932) íþróttakennari og
húsmóðir, og hafa þau búið aUan
sinn búskap að Laugarvatni.
Börn þeirra eru: Rósa Þóris-
dóttir íþróttakennari, maki Kjart-
an Þorkelsson sýslumaður. Börn
þeirra eru MatthUdur og Inga
Ilrund og eru þau búsett á
Blönduósi. 2) Hrönn Þórisdóttir
kennari, maki Hrafn Arnarson
kennari. Dóttir þeirra er Þórhild-
ur. Þau eru búsett í Vestmanna-
eyjum. 3) Gerður Þórisdóttir,
kennari, maki Lars Hansen dýra-
læknir. Börn þeirra eru Sara og
Aron. Þau eru búsett á Hvolsvelli.
4) Þórir Þórisson byggingarverk-
fræðingur á Selfossi. 5) Hörður
Þórisson starfsmaður Laugar-
dalshrepps.
Útför Þóris fór fram í gær,
föstudaginn 4. júh'.
Á haustdögum fyrir tæpri hálfri
öld kom ég í fyrsta sinn að Laug-
arvatni ásamt þeim Jóni Jónssyni
frá Norðurhjáleigu í Álftaveri og
Jónu Bárðardóttur frá Vik í Mýr-
dal. Við höfðum lært í Unglinga-
skóla sr. Jóns Þorvarðssonar í Vík
og vorum nú tilbúin að helja nám
við Héraðsskólann á I.augarvatni,
eftir að sóknarpresturinn í Vík
hafði skrifað Bjarna Bjarnasyni
skólastjóra og óskað eftir skólavist
fyrir okkur. Er við komum í hlaðið
á Laugarvatni kom til okkar glað-
beittur, sköllóttur maður og bauð
okkur velkominn til Laugarvatns.
Héldum við að hér væri skólastjór-
inn kominn, svo reyndist ekki
heldur var hér Þórir Þorgeirsson
mættur til að vísa okkur til heima-
vistar, okkur Jóni í Björk til að
deila þar herbergi með fjórum
strákum af Suðurnesjum, og Jónu
í ijögurra manna herbergi í Hlíð.
Á þeim 49 árum sem siðan eru
liðin hafa kynni okkar Þóris verið
næstum óslitin. Næstu sex árin að-
einu undanskildu naut ég kennslu
hans einmitt á þeim árum sem
Menntaskólinn að Laugarvatni
varð til. Áhrif hans á okkur ófram-
færna sveitadrengi voru ótrúleg.
Léttleiki hans og lipurð í kennslu
og allri umgengni voru með þeim
hætti að leitun hlýtur á hliðstæðu.
Að námi loknu á Laugarvatni
skildu leiðir um sinn. En átta
árum síðar, er Benedikt Sigvalda-
son þáverandi skólastjóri Héraðs-
skólans hafði samband við mig og
sagði sig vanta kennara, lágu leið-
ir aftur saman. Síðan hefur sam-
band okkar ekki rofnað. Það er
mikil gæfa að hafa fengið að starfa
með Þóri Þorgeirssyni. Um langt
árabil vorum við samkennarar við
Héraðsskólann á Laugarvatni. í
því samstarfi bar aldrei skugga á.
Létt lund, mannþekking, lipurð,
umburðarlyndi eru þeir eiginleik-
ar sem í hugann koma er ég minn-
ist míns ágæta lærimeistara.
En best kynntist ég fyrrnefnd-
um mannkostum Þóris er við átt-
um samstarf í sveitarstjórn Laug-
ardalshrepps á árunum 1986-
1994. Á þeim árum varð mér ljóst
hve miklum vinsældum Þórir naut
meðal sveitarstjórnarmanna um
allt Suðurland. Ég tel það tvímæla-
laust þessum miklu vinsældum
hans og samningalipurð að þakka,
hve hann náði góðum samningum
við Ilóraðsnefnd Árnessýslu á sl.
ári fyrir hönd Laugardalshrepps.
Með þeim samningum hefur hann
tryggt Laugardalshreppi varanleg-
an grundvöll til framtíðar. Þá hlýt
ég að nefna hór hans stóra hlut í
varðveislu og uppbyggingu gamla
húsmæðraskólans Lindar á Laug-
arvatni og skrúðgarðsins fallega er
Ragnar Ásgeirsson hannaði á ár-
unum 1932-1941 er hann bjó á
Laugarvatni. Fjölmargir aðilar
bæði í Laugardalshreppi og utan
hans töldu hús og garð heyra lið-
inni tíð. Með óbilandi atorku og
aðstoð góðra manna og kvenna
tókst Þóri að koma í veg fyrir að
hús og garður yrðu að engu gjörð.
Og nú hefur þessu svæði verið sá
sómi sýndu sem sögulegt gildi
þeirra verðskuldar.
Þau Þórir og Esther eignuðust 5
börn. Öll stunduðu þau nám í Hér-
aðsskólanum á Laugarvatni. Sam-
viskusemi þeirra allra og háttvísi
var einstök. Það eru einmitt slíkir
nemendur sem gera starf kennar-
ans svo ánægjulegt og eftirsóknar-
vert. Ég sendi þessu góða fólki
hlýjar samúðarkveðjur.
Óskar H. Ólafsson
Öllu er afmörkuð stund. Pendúll
lífsklukku okkar tifar áfram í
amstri dagsins, í gleði eða sorg, á
sumri eða vetri, í draumi eða
veruieika. Illutverk mannanna eru
mörg og mismunandi á jörðinni,
lífsklukkurnar slá í mislangan
tíma og af mismunandi öryggi
enda er gangverkið misgott. Við
sem erum vegfarendur á óræðri
braut lífsins. - Skyndilega hefur
lífsklukka gamla kennarans míns
og vinar, Þóris Þorgeirssonar á
Laugarvatni, stöðvast. Klukkan
sem slegið hefur af þrótti, áræði
og velvilja í hartnær áttatíu ár.
Lífsklukka sem svo margir hafa
haft mikla trú á í gegnum árin og
viljað líkja eftir slættinum. Þetta
sanna verk hans sem fjölskyldu-
föðurs, uppalanda, kennara,
íþróttaþjálfara, félagsmálamanns
og oddvita og sveitarstjórnar-
manns í Laugardaglshreppi í lang-
an tíma, reyndar allt til dauða-
dags.
Ég hitti Þóri síðast glaðan og
reifan á þjóðhátíðardaginn þar
sem hann samfagnaði með okkur
Rangæingum því að þann dag var
vígt nýtt glæsilegt íþróttahús á
Hvolsvelli. í endurminningunni
verður þessi stund mér dýrmæt
því margt var skrafað og skegg-
rætt að vanda og Þórir taldi bygg-
ingu íþróttahússins hina bestu
fjárfestingu sem ætti eftir að skila
ómældum arði. Heilræði voru gefin
hvað þjóðmálin varðaði enda Þórir
áhugasamur um velferð þjóðar-
innar. Gengur þetta bara ekki vel
hjá ykkur, spurði Þórir, en var ein-
lægur og traustur framsóknar-
maður. Stundin var í raun táknræn
fyrir áhuga Þóris fyrir líðandi
stund og fyrir æskulýðs- og
íþróttastarfi. Þórir var einn af
frumkvöðlum í uppbyggingu
íþrótta- og æskulíðsstarfs á Suður-
landi og í raun á landinu öllu.
Hann hafði mikil áhrif á ungt fólk
sem stundaði nám á Laugarvatni
en þangað komu nemendur víðs
vegar af landinu. í langan tíma
kenndi Þórir við íþróttakennara-
skóla íslands og aðra skóla á
Laugarvatni. Sem ungur maður
ferðaðist hann um landið og
kenndi m.a. sund. Einnig þjálfaði
hann ungt fólk á vegum Héraðs-
sambandsins Skarphéðins. Hann
ferðaðist þá um sveitir Suðurlands
á sumrin og hvatti æskuna til dáða
um heilbrigt og reglusamlegt líf-
erni og hvatti unga fólkið til
íþrótta- og félagsmálastarfs. Á
þessum ti'ma var öll aðstaða til
íþrótta með öðrum hætti en nú
tíðkast. Á Landsmótum UMFÍ var
Þórir í fylkingarbrjósti fyrir sitt fé-
lag HSK og kom færandi hendi
með sigurliðið og tilheyrandi verð-
launagripi, sinn eftir sinn. Ávallt
var Þórir til mikillar fyrirmyndar
hvort heldur innan vallar eða
utan. Það var einmitt á íþróttaæf-
ingu við Gunnarshólma í Landeyj-
um sem ég kynntist þessum
áhugasama öðlingi í fyrsta sinn.
Kynnin áttu eftir að eflast, því þeg-
ar ég settist á skólabekk á Laugar-
vatni kynntist ég þessum kvika og
síunga manni enn betur og með
okkur tókst ágætur vinskapur.
Alltaf var Þórir jafn hvetjandi og
glettinn. Hann hóf gjarnan
kennslustundina á því að depla
augum, rétta fram hendur, kreisti
flngur að lófum og rétta út flng-
urna og segja: “Er ekki allt í sóm-
anum, eru ekki allir hressir og
kátir.” Ferskleikinn og áhuginn
var alltaf á sínum stað. Hans göf-
ugi ásetningur sem kennara var
að gera námið skemmtilegt, mark-
miðið var einfaldlega gamla heil-
ræðið “það er leikur að læra”.
Ekki alls fyrir löngu heyrði ég
vangaveltur virts prófessors sem
íjallaði um það hvernig skólinn á
21. öldinni ætti að vera og þetta
markmið var einn af grunnþáttun-
um í fyrirlestri hans. Þegar íjallað
er um starf Þóris sem kennara má
vitna í ummæli um annan góðan
uppalanda en um hann var sagt:
“Öllum kom hann til nokkurs
þroska.” Þóri var mjög annt um
velferð nemenda sinna og fylgdist
gjarnan vel með því hvað þeir
voru að fást við hverju sinni. Mér
þótti afar vænt um það þegar ég
var ráðinn sem sveitarstjóri á
Hvolsvelli að einn af fyrstu mönn-
um sem hringdi í mig var Þórir
oddviti á Laugarvatni. Hann
óskaði mér velfarnaðar í starfi,
var hvetjandi og gaf mér eitt heil-
ræði: “Hættu aldrei að vinna fyrr
en þú hefur lokið við ætlunarverk
þitt þann daginn. Gakktu frá
hreinu skrifborði.” Þetta var gott
heilræði og lýsir Þóri vel. Þannig
hygg ég að öll störf hans hafi verið
enda er mjög óvenjulegt að tæp-
lega áttræður maður sé í forsvari
fyrir sveitarfélag nú á tímum.
Þó að lífsklukka Þóris Þorgeirs-
sonar hafi nú stöðvast eftir langt
og farsælt starf heldur líflð áfram.
Hér í götunni minni á Hvolsvelli
eru lítil barnabörn Þóris, sem Sara,
og Aron heita og eru börn Gerðar
og Lars. Ég horfi á eftir Margréti
dóttur minni tipla yfir götuna til að
passa þessi fallegu börn. Þannig
heldur líflð áfram. Á íjórða ára-
tugnum var faðir minn skólabróðir
Þóris heitins í Laugarvatnsskóla.
Þannig spinna lífsþræðirnir þenn-
an óræða lífsvef. í dag drjúpum við
höfði og þökkum Guði fyrir að
hafa fengið að kynnast öðlingnum
og mannvininum Þóri á Laugar-
vatni. Eiginkonu, börnum, tengda-
börnum og barnabörnum sendir
íjölskylda mín dýpstu samúðar-
kveðjur. Minningin liflr um gegn-
heilan heiðursmann.
ísólfur Gylfi Pálmason
í dag er til moldar borinn Þórir
Þorgeirsson oddviti á Laugarvatni.
Fyrstu kynni mín af Þóri voru í
kringum 1960 þegar ég var ung-
lingspiltur þátttakandi í leikfimi-
hóp sem sýndi á landsmóti ung-
mennafélags íslands. Mér er Þórir
mjög minnisstæður frá þeim árum,
okkur strákunum fannst hann vel
fullorðinn og karlalegur en það
kom ekki að sök þegar hann var
að segja okkur til við æfingarnar,
þá var hann léttur og stæltur og
miklu fimari en við sem þóttumst
vera að æfa. Ekki lét Þórir stirð-
leika okkar strákanna á sig fá
heldur tvíefldist við að mynda heil-
stæðan hóp úr þeim efnivið sem
hann fékk víðsvegar að úr hérað-
inu.
Það var síðan hluti af hverju
landsmóti að sjá Þóri kvikan og
hnarreistan stjórna sýningarhóp-
um ungmenna. Árin liðu og næst
lá leið okkar Þóris saman þegar
báðir voru oddvitar fyrir sín sveit-
arfélög, þar hefur samstarf okkar
varað í 15 ár og aldrei borið
skugga á.
Þórir var mjög farsæll sveitar-
stjórnarmaður og einstaklega góð-
ur samstarfsmaður í eiginlegum
verkefnum sveitarfélaga. Sex
sveitarfélögin í uppsveitum Árnes-
sýslu hafa náið samstarf í heil-
brigðismálum með sameiginlegri
heilsubæslustöð í Laugarási. Jörð-
in Laugarás var á sínum tíma
keypt fyrir aðsetur Iæknis og er
starfandi nefnd oddvita viðkom-
andi sveitarfélaga til að hafa um-
sjón með þeirri eign. Einnig er
sameiginlegur byggingarfulltrúi
fyrir 8 hreppa í uppsveitum Árnes-
sýslu. Þegar fundað var um þessi
sameiginlegu verkefni var Þórir
tillögugóður og fundvís á leiðir til
að styrkja verkefnin sem unnið var
að. Þórir sat í stjórn heilsugæsl-
unnar í Laugarási og lét sér mjög
annt um þá starfsemi. Naut hann
þess að sjá nýja byggingu rísa sem
vi'gð var 21. júní síðastliðinn.
Heilsugæsluselið á Laugarvatni
var Þóri mikið hjartansmál að væri
sem best búið og var hans þáttur í
uppbyggingu þess ómældur.
Þórir sat í héraðsnefnd Árnes-
inga frá stofnun hennar og reynd-
ist góður liðsmaður sem annars
staðar. í Héraðsnefnd var eitt
stærsta mál sem Þórir beitti sér
fyrir að ganga frá skiptum Laugar-
dalshrepps, Árnessýslu og ríkisins
á eignum á Laugarvatni og skerpa
mörkin um stjórnsýslu á staðnum
var honum mikill léttir þegar þau
mál voru í höfn.
Ég hef aðeins minnst á örfá at-
riði um samstarf við Þóri sem uppí
hugann koma nú þegar hann er
kvaddur en fyrst og fremst var
Þórir heilsteyptur persónuleiki
sem lagði metnað sinn í að vinna
að framgangi síns sveitarfélags og
héraðsins í heild.
Við samstarfsmenn í oddvita-
nefnd Laugráslæknishéraðs þökk-
um samstarfið og vottum aðstand-
endum dýpstu samúð okkar.
Loftur Þorsteinsson oddviti