Dagblaðið Vísir - DV - 29.08.1992, Qupperneq 4

30
LAUGARDAGUR 29. ÁGÚST 1992.

PP^ •.' T.V-:
& - v
■<£' ■■

>:• ••:':'.

.

; ’x

.................'T.J.
lll
•.'•jVi‘ÍV i*IVÍ V.*-;*i* »*i M*r‘i*::i

Bflar
Peking-París 1907:
Vantrú á bílum kom
keppninni á
Um og upp úr síðustu aldamótum
voru bílar smátt og smátt að vinna
sér sess sem samgöngutæki en sú
barátta gekk hægt. Komið var á
kappakstri milli stórborga Evrópu
en það virtist ekki ætla að duga.
Franskur blaðamaður, Jean du Taill-
is, skrifaði grein um þetta efni í dag-
blaðið Le Matin og hann klykkti út
með spurningunni „Hver verður
fyrstur til að aka bíl frá Peking til
Parísar?"
Þetta náði hljómgrunni hjá þeim
sem vildu veg bílanna sem mestan
og Le Matin tók að sér að koma þessu
í framkvæmd.
Strax komu um 25 þátttökutilkynn-
ingar en þegar blaðiö fór fram á 2000
franka sem tryggingu fyrir því að
alvara væri á bak við þátttökutil-
Árið 1989 var upphaflega Itala-bílnum frá 1907 ekið frá Peking til Parísar en Fiat-verksmiðjurnar höfðu kostaö endurbyggingu bilsins eftir öllum kúnstar-
innar reglum. Ekki voru notuð önnur efni til endurbyggingarinnar en notuð höföu verið við smiði hans á sínum tíma árið 1907. Erfiðast var að endur-
gera hjólbarðana með þeim aðferðum og efnum sem þekkt voru á þeim tíma sem bíllinn var smíðaður. Ferðin 1989 var mun þægilegri en árið 1907 þvi
nú voru komnir vegir í stað vegaslóða og skógarstiga. Takið eftir sérkennilegum brettunum sem Borghese notaði sem sliskjur til aö komast upp á
gömlu marmarabrýrnar.
kynninguna lækkaði tala þátttak-
enda fljótlega niður í fimm.
Þegar ýmsar hindranir virtust ætla
að gera þessa keppni óframkvæman-
lega voru menn komnir á fremsta
hlunn með að gefast upp á öUu sam-
an en þá tilkynnti ítahnn Schipione
Borghese að hvað sem Le Matin gerði
þá myndi hann aka Itala-bíl sínum
þessa leið. Þar með var nýju lífi blás-
ið í þennan þolakstur og þann 10.
júní árið 1907 voru fimm bílar reiðu-
búnir til að hefja aksturinn frá Pek-
ing.
Lítið umvegi
Þátttakendur voru Borghese á
j ferðinni 1907 mættu þátttakendur ekki bil fyrr en komið var aftur til Evr-
ópu. Þegar ferðin var endurtekin áriö 1989 var aðalvandamálið hins vegar
ekki lélegir vegir heldur miklu frekar óskipulögö umferöarmenning á sveita-
vegum Asfu. i ferðinni 1989 var ekið um 22.000 kflómetra og staldrað við
á fleirl stöðum en alls tók ferðin um þrjá mánuði.
tveggja tonna Itala-bíl sínum, með 40
hestafla vél. Borghese hafði einnig
með sér sinn eigin vélvirkja. Frá
Hollandi kom Spyker-bíll með aðeins
15 hestafla vél sem var fulllítið því
bíllinn vó um 1,5 tonn. Ökumaöur
þessa bíls hét Godard og í för með
honum var upphafsmaðurinn að
þessu öllu saman, franski blaðamað-
urinn Jean du Taillis.
Frá Frakklandi komu þrír bílar,
tveir tveggja strokka tíu hestafla Di-
on-Bouton, sem þeir George Cormier
og Victor Collignon óku, en með þeim
var vélvirki sem raunar hafði verið
vélstjóri til sjós áður en lagt var upp
í ferðina.
Þriðja franska ökutækið var
þriggja hjóla Tri-Contal sem var að-
eins með 6 hestafla vél til að knýja
900 kílóa þungan bíhnn áfram. Það
hefur verið meiri háttar bjartsýni að
skrá þetta „þríhjóT' til keppninnar
því drifið var á einfóldu afturhjólinu
en meginþunginn hvíldi hins vegar
á framhjólunum sem einnig þurftu
að stýra ökutækinu. Þvi var ekki von
til þess að vel gengi aö koma þríhjól-
inu gegnum þá erfiðleika sem voru
framundan.
Upphaf feröarinnar var með glæsi-
brag. Lagt var upp frá bækistöðvum
franska hersins í Peking við undir-
leik franskrar lúðrasveitar og
sprenginga frá kínverskum flugeld-
um en sameiginlega tókst að yfir-
gnæfa háværar bílvélamar öðru
hvoru.
Það fór að vísu svo aö ekki komu
allir bílamir samtímis út frá Peking
því í ljós kom að þríhjólið litla og
annar Dion-Bouton-bíllinn höfðu
vihst í flóknu gatnakerfi Peking.
Á landabréfunum, sem leiðangurs-
menn höfðu undir höndum, mátti sjá
merktan þjóðveg frá Peking til
Nankow en fljótlega eftir að komið
var út fyrir borgarmörk Peking
„hvarf' þjóövegurinn og í staðinn
mátti sjá ógreinilegan slóða, lagðan
stórum steinhehum með djúpum
holum á milh.
Hinn sterkbyggði Itala-bíll komst
vel yfir þessa fyrstu raun en hinum
bílunum gekk ekki eins vel og ekki
hjálpaði ausandi rigning upp á sak-
imar. Eftir nokkurra kílómetra akst-
ur eftir þessum „vegi“ gáfust leiðang-
ursmenn upp við að koma Tri-Con-
tal-bílnum lengra.
Fyrsta alvarlega hindrunin á leið-
inni kom eftir 20 kílómetra akstur
en það var falleg 3000 ára gömul
marmarabrú yfir Cha-Ho-ána en
engin akbraut lá upp á brúna og að-
eins var hægt að nota tröppur til að
komast 5 metra upp á brúna.
Borghese fursti var svo heppinn að
hægt var að skrúfa fram- og aftur-
brettin af bílnum og nota þau th að
aka upp tröppumar en fá varð burð-
armenn tU að bera hina bUana yfir
brúna.
Eftir nokkurra kUómetra akstur tíl
viðbótar komu leiðangursmenn að
annarri svipaðri brú og þegar 60 kíló-
metrar voru að baki höfðu leiðang-
ursmenn í Spyker-bílnum og Dion-
Bouton-bílunum tveimur fengið nóg
og slógu upp tjöldum. Aðeins Itala-
bíllinn hélt áfram til Nankow.
Næsta morgun lagði Itala-bíUinn
upp frá Nankow og nú hélt Borghese
upp fjöhin, áleiðis upp á hásléttur
Mongóhu. TU aö tryggja að hann
kæmist örugglega hafði hann pantað
fjögur múldýr hjá flutningafyrirtæki
í Peking en málið hafði verið leyst,
eins og vænta mátti hjá Austur-
landabúum, með því að koma með
eitt múldýr, einn mjög gamlan hest
og einn Utinn, hvítan asna sem gerði
það að verkum að það sauö á hinni
ítölsku skapgerð. Þegar hinir þátt-
takendumir komu tU fjalla leigðu
þeir sér burðarmenn tU að draga og
bera bílana yfir erfiðustu staðina.
Vegir voru engir en þeim tókst að
fikra sig eftir þröngum fjaUastígum
og raunar má segja að burðarmenn-
imir hafi bókstaflega borið bUana
upp að Kalgan-skarðinu áður en ekið
var inn á mongólsku hásléttuna.
Símalínan vísaði
veginn
Miðað við erfiðleikana, sem vom
að baki eftir krókótta fjallaslóðana,
var nánast bamaleikur að aka um
grasi vaxna hásléttuna en framund-
an vom 1200 kUómetrar, þar af 800
yfir Góbí-eyðimörkina. Ef við horf-
um á Evrópukortið samsvarar þetta
ökuferð frá Kaupmannahöfn og suð-
ur fyrir Basel í Sviss. Þetta var sann-
kaUaður „torfæruakstur" því ýmist
þurfti að grafa bílana úr sandi eða
lyfta þeim með köðlum og blökkum
yfir stórar klappir sem ekki var hægt
að krækja hjá.
Engir erfiðleikar voru að rata því
aðeins þurfti að fylgja símalínunni
sem lögð hafði verið árið 1901. Hins
vegar komu í ljós vandkvæöi vegna
birgða á leiðinni. Reiknað hafði verið
með birgðum í Pong-Kiong en þegar
þangað var komið kom í ljós að „bær-
inn“ var aðeins símstöð og íbúar að-
eins fimm sem ekki voru beint þjak-
aðir af vinnu því á þeim sex ámm,
sem liðin vom frá uppsetningu sím-
ans, höföu þeir aldrei sent eða tekið
á móti skeyti.
Enn voru alhr bílamir með í
keppninni því Tri-Contal-bílhnn var
aftur kominn í hópinn eftir ævin-
týralega ferð upp fjöllin að háslétt-
unni. En ökumenn þríhjólsins áttu í
stöðugum vandræðum með að koma
„bílnum“ áfram og loks, 200 kiló-
metra frá Pong-Kiong, var endanlega
gefist upp og hópur mongóla, sem
átti leið hjá, tók áhöfnina upp á arma
sína en bfilinn var skilinn eftir.
Bensínlausir
í eyðimörkinni
Hinir bfiamir fjórir héldu áfram
yfir Góbí-eyðimörkina sem sýndi
ferðalöngunum enga miskunn,
steikjandi hiti var og endalausar
sandbreiður framundan. Við þessar
aðstæður varð Spyker-bUUnn bens-
ínlaus og þeir Godard og TaUlis urðu
að bíða þar nokkra erfiða sólar-
hringa þar til þeim barst meira bens-
ín sem flutt var til þeirra á hestum.
Síðustu 600 kUómetrarnir til Ulan
Bator voru þokkalegur vegur og þá
leið óku þeir félagar í Spyker-bUnum,
án þess að stoppa, á einum sólar-
hring - 24 stundum - en þó á aðeins
25 kUómetra hraða á klukkustund.
Enn meiri erfiðleUcar mættu þátt-
takendum á leiðinni aö landamærum
Bílamir voru bomir upp
fjöllin frá Kína til Mongólíu
ein erfiðasta þolraun sem bílum hefur verið att út í
Næstu 27 daga munu raUökumenn
reyna með sér í þolakstri frá Beijing
(Peking) í Kína til Parísar en þeir
leggja upp á aUs kyns farartækjum,
sérsmíðuðum rallbUum, mótorhjól-
um og trukkum frá París þriðjudag-
inn 1. september og áætlað er að þeir
komi í mark í Kína þann 27. septemb-
er næstkomandi.
Það heitir svo hjá skipuleggjendum
keppninnar að þetta sé í fyrsta sinn
sem slíkur þolakstur eigi sér stað en
það er í raun aðeins hálfur sannleik-
ur því að á árinu 1907 var þessi leið
ekin, að vísu í hina áttina, frá Peking
til Parísar og um kappakstur var
ekki að ræða, miklu frekar að menn
væru aö sanna aö það væri hægt að
aka þessa leið í bíl. Árið 1989 var svo
leikurinn endurtekinn þegar ítalska
bílnum Itala var ekiö sömu leið og
árið 1907.
Þetta tókst en það er næsta öruggt
að aldrei í sögu bUaíþrótta hafa aörir
eins erfiðleikar orðið á vegi manna
og bíla og í þessum akstri fyrir 85
árum.