Þjóðviljinn - 28.02.1937, Síða 2

Sunnudaginn 28. febrúar 1937.
PJOÐVILJINN
★ í ífíK'i' voru liðin 91 ár frá fæð-
ingu Franz Mehrings, hins alþekta
þýska. fræðimanns og verklýðsleið-
toga. Mehring hefir ritað mikinn
fjölda af bókum um ýmislegt efni,
svo sem sögu sósíalismans í Þýska-
landi. Ennfremur hefir hann ritað
æfisögu Karl Marx og er rit það tal-
ið af öllum merkasta og besta sem
ritað hefir verið um æfi þessa ágæta
foringja og frumherja verkalýðsins.
Mehring var einn af stofnendum
Kommúnistaflokksins þýska og var
þá orðinn fjörgamall þegar honum
bárust fréttirnar um morð Lieb-
lcnecht og Rosu Luxem'burg. Varð
öldungnum svo mikið um, að hann
reikaði alla nóttina fram og aftur
um stofu sína. Stofan var köld, og
daginn eftir lagðist Méhring i
lungnabólgu og andaðist fáum dögum
síðar.
-fc ítalska blaðið »Lavoro Fasista-
birtir nýlega frétt frá Abessiniu að
nú sé hafin skipting á landrými keis-
arans í Abessíniu. Þess er getið að
landsvæði þetta sé bygt og að íbúar
þess lifi á akuryrkju og kvikfjárrækt.
Nú hafa frumbyggjar þessa landsvæð-
is verið hraktir þaðan og á að flytja
þangað ítalska landnema.
ic Oaily Worker skýrir frá því,
að hin kunna frelsishetj.a Brasilíu-
manna Luiz Carlos Prestes, sem nú
situr í fangelsi, verði í kjöri við
forsetakosningarnar þar í landi, sem
eiga að fara fram á næstunni.
Alt frá
Lofti
Flokksskrif-
stofan
er í Hafnarstræti
5 (Mjólkurfélags-
húsinu) herbergi
nr. 5—7. Félagar
komið á skrif-
stofuna og greið-
ið gjöld ykkar_
Ga§hernaður og gróðahra§k
Gasvarnaframleiðendur ala á ótta fólksins til þess
að skapa markað fyrir gagnsiítil varnartæki, sem
koma auðmönnum einum að gagni
Vinn ilöggjöfin rædd á
Alþingi.
... ip
Loftvarnjr eru nú eitt helsta
umræðuefni í blöðum Breta.
Menn ræða það, hvernig eigi að
verja íbúana, ,gegn árásum úr
lofti.
Gasvarnaræfingar í Englœndi.
Á þessui augnabliki er mest
rætt um svo óidýrar gasgrírour,
að allir geti keypt þær sér til
varnar ef gasárás yrði gerð.
1 mörgum borgum fara íVam
»æfingar gegn gasárásum«. Lög-
reglulið, læknar, sjúkrabílar og
hjúkrujiarsveitir taka þátt í æf-
ingunuro. Blöðin gera sitt til
þess, að fá fólkið til þess að trúa,
því að þetta umstang feli í sér
frelsun okkar í fyllingu tímans.
Burgeisarnir hugsa, til, kjailar-
anna sinna. Þeir tala um að
byggja sér griðastað í garðinum.
— Það er jafnvel, talað um að
tæma stórborgirnar af öllu, sem
heitir fólk og flytja, það alt sanr-
an út í sveitir, strax þegar að-
vörunar merkið ómar.
Eftirfarandi grein er tekin úr
»The New Guide«, blaði ó-
háða verkamannaflokksins.
»Fátt er svo með öllu, ilt, að
ekki boði nokkuð gott«, segir
roáltækið. Hin alvarlega ógnandi
gasstríð flytja þeim sannarlega
gnótt gæða, sem framleiða varn-
artæki gegn gashernaði.
Áróður stjórnarinnar um »ör-
Ugga vörn« fyrir fólkjð hefir nú
sýnt það hvers þau megna um
versliunargróða þeirra, sero
framleiða varnartækin og
»griðastaðin.a«.
Maður nokkur, sem á stóran
kjallara gerði fyrirspurn til
eins slíks firma um kostnaðará-
ætlun við að gera hann gasþétt-
Jfó ~ ''.f 1an- Sjálfur forstjórinn brá þeg-
' ar við og kom til þess að fíta á
'kjallarann. Jú, vissulega var
hægt að gera hann öruggt hæli
gegn gasi og sprengjuro. Það
kostaö.i aö'eins 300 pund sterling
(cat 6000 kr.). 1 þessuro kostn-
aði voru innifaldar vélar til
þess að en.durnýja loftið, og
tvær stálhurðir til þess, eins og
hann orðaði það, »að, verja nábú-
unurn inngöngu,«,
Slíkir »griðastaðir« geta verið
mjög fínir ef með þarf. T. d. er
einn, til í London með tveimur
jstofumi, annari handa fjölskyld-
unni en hinni handa vinnufólk-
inu, 1 þeirri fyrrnefndu var vín-
J|skápur meðal annara, þæginda.
Maðurinn spurði forstjórann
um áhrif eldsprengj a. Forstjór-
inn svaraði, að inna,nríkisráðu-
neytið hefði aflað sér tækja, það
oiisáiAiiVoru einskonar kolakörfur, sem
sprengjurnar voru látnar í með
þar til gerðu, verkfæri, einskon-
ar hrífu, En, sú staðreynd, að sá,
sem yrði að takast þetta verk á
hendur væri inni í griðastaðnum
en sprengjan vitanlega úti, virt-
ist ekki rúmast í hÖfði forstjór-
ans.
Ekki vissi forstjórinn, hvernig
ætti að afla sér matvæla, ef her-
guðinum þóknaðist að senda,
vsna dembu af mustarðsgasi yf-
ir jörðina, en það, liggur á jörðu
í háifan mánuð og eitrar alt lif-
andi og dautt,
Þessar varnaráætlanir eru
þægilegar fyrir þá, sem fram-
leiða, tækin og griðastaðina. Það
sannar greinilega, að aðeins þeir
ríku geta veitt sér slíka vörn, ef
hún er þá nokkujrs nýt.
Náungi hans, fátæklingurinn.
verður að beygja sig í auðmýkt
undir guðs vilja og halla sér
upp að lokupum stáldyruro ná-
unga síns, meðan líftóran kvelst
úr honum.
Britia P. E. K.
Tilhryiming.
Sunnudaginn 28. þ. m. frá kl. 12 á hádegi, heflst almenn veit-
ingarstarfsemi í Alþýðuhúsi Reykjavíkur, og verður hún rekin
undir nafninu
INGÓLFS CAFÉ
Hér verða seldar við vægu, verði allar algengar veitingar frá kl.
8 árdegis. —- Gengið er inn í veitingastofurnar frá Ingólfs-
s'ræti, til vinstri handar í aðalinngangi hússins. — Sími veit-
ingastaðarins er 2826. Skrifstof u.sími 2350.
INGÓLFS CAFÉ býður gesli sína velk omna.
Frá Spáni.
FRAMHALD AF 1. SIÐU.
sagðl hann: »Taka Hnesca«. I*að virð-
ist n ú enxinn vafi á þvi, að uppreisn-
armenn liafi g-ert áhlaup með skrið-
drekum í liáskólahverfinu í Madrid
í gær, en að stjómarherlnn liafl
hrundið því, með því að kasta dýna-
míti í fyikingar uppreisnarmanna.
Stjórnarleiðtogarnir ' gera nú á-
kveðnar tilraunir til þess að skipu-
leggja hcrmálin á traustum grund-
velli. Miaja hefir verlð falin her-
stjórnin við Madrid, og búist við
að næstu daga verði skipaður yflr-
hershöfðingi til þess að hafa mcð
höndum yfirherstjórn í öllu landinu.
(F. tí.).
FRAMHALD AF 1. SÍÐU.
Héðinn Valdemmrsson talaói
fyrir hönd Alþýðuflokksins.
Voru svör hans nú nokkru á-
kveðnari en í fyrra. — Frv.
væri áframhald af fyrri til-
raujium íhaldsmainna til að tak-
marka samtök alþýðuflélaganna
í landinu, og Alþýðuflokkurinn
gæti því ekki fallist á það.
Flokkurinn mundi bíða, átekta,
og leggja mest ,u,pp úr starfi
milliþinganefndarinnar í þess-
um málum. Verkalýðurinn í
landinu væri fjandsamlegur
þessu frv., og það væri ekki
hægt að fá samþykta,n stuðning
við það í einu einasta verkalýðs-
félagi. »Hér er aukinn mjög
réttur Vinnuveitendafélagsins.
Það er ekki svo máttugt nú, en
með þessn frv. er vald þess auk-
ið aö: miklum mun. Réttast væri
að taika til athugunar alla vinnu-
löggjöfina, ekki bara hvað snert-
ir vinnudeilur, heldur líka,
hvernig hægt væri að tryggja
verkalýðnum betri afkomu og
l'yllri rétt, t. d. 8 stuuda vinnu-
dag og annað þessháttar. Slík
löggjöf hefir verið sett í öSrum
löndum með flullu, samþykki
verkalýðsfélaganna. Það má ekki
ráða þessu máli til lykta n,ema
á þann hátt, að verkalýðsfélögin
fái að, segja sitt álit.«
Harcddur Guðmundsson tók í
sama streng, og bætti því við,
að starf milliþinganefndarinnar
væri ekki svo langt komið, aö
líkur væri til að. málið næði fraro
a.ð ganga á þessu þiugi, á grund-
velli þeim er nefndin legði.
Hermann Jónasson, florsætis-
ráðherra, talaði fyrir hönd
Frarosóknarflokksins. Var ræða
hans fremur loðin, en þó hlynt
því að vinnulöggjöf yrði komið á,
en æskilegast væri að það yrði
með »samkoroulagi« beggja að-
ila.
Thór Thórs talaði oft, og
kvaðst yfirleitt' ánægður með við-
tökurnar, forsætisráðh. hefði
tekið máliniu með velvild og
skilningi, og Héðinn hefði líka
tekið heldur rojúklega, á því.
Enda væri Alþýðuflokknum hag-
kvæmara að leysa þetta mál á
þeim tíma, sem hann hefði eins
mikla íhlutun um löggjöfina og
nw. Thór Thórs virðist dreyma
um þá tíma, þegar íhaldið getur
skipað málum án þess að taka
tillit til annara flokka, Thór bar
Ræða Blums.
FRAMHALD AF 1. SÍÐU.
bætur á atvinnulöggjöfinni, og
aðrar félagslegar umbætur,
enda þótt hlé kynni að verða á
framkvæmdum um stundarsak-
ir. Hann sagði að atvinnuieysi
hefði farið minkandi síðan Al-
þýðufylkingin tók vjð'völdum,
og inneignir í bönkum hafi farr
ið vaxandi. (F. U.).
Pjilíiljan!
mjög á móti því, að frv. væri
fl-utt fyrir Vinnuveiten.dafélag
íslands, og til að afsanna, það.
sagði hann nokkuð frá ferli þess.
Það hefði verið rætt árið 1931
í Heimdalli og stíðan sumþylct áh
sambandsþingi ungra sjálfstœð-
ismanna að beita sér fyrir
vinnulöggjöf. Á Alþ. 193U hefði
málið verið tekið fyrir innan
þingflokks SjáIfstceðisfiokksins,
og þá fyrst frétta þessir háu
íhahlsherrar að Eggert Claes-
sen er með f rv. á prjónunum uni
sama efni! En það er fróðlegt
íyrir verkamenn að heyra um
áhuga íhaldsunglinganna í
Reykjavík fyrir verkalýðsmál,-
u-m! Varð Thóir að viðurkenna,
að það voru andmœUn frá verka-
lýðnum, sem hafa liindrað fram-
gang mái&ins og gætu hindrað
það áfram.
Þetta er tvímælalaust rétt.
Það erui mótmæli verkalýðsins,.
sem rigndu yfir Alþ. í fyrra,
eins og altaf, þegar reynt, hef-
ir verið að koma á þrælajögun-
um, og barátta- Kommúnista-
flokksins, sem, hafa komið í veg
fyrir samþykt þeirra
hingað tjl, og knúið foringja Al-
þýðuflokksins til að hætta
, roakki sínu við íhaldsöflin. En
verkalýðurinn verður að’ vera
vakandi um. þetta vandamál, og
halda, baráttunni sleitulaust á-
fraro. Það er eftirtektarvert,
að nú reynir Héðinn að lauroa
því inn, að samfara löguro um
vinnudeilur verði hægt að lög-
festa kjarabætur, svo sem 8
stunda, vinnudag. Það er því full
þörf á því að vera, á verði.
Verkalýðsfélögin verða enn sem
fyrr að sýna hug sinn til þræla-
laganna, láta mótmælunum rigna
yfir þingið, frá einu félaginu
eftir annað. Fyrir samtakamætti
verkalýðsins verður íhaldið að
beygja sig.
Frv. var vísað til 2. umr. og
allsherjarn.
Nú hefur verið lagt frami
frv. til 1. um aðgerðir vegna at-
vinnulausra unglinga,, sem Þjóð-
viljinn birti í gær, og eir flutn-
ingsmaður þess Sigurður Einars-
son.
Þá er komin fraro þingálykt-
unartillaga, borin fram af þing-
mönnum Framsóknar og Al-
þýðuflokksins, og auk þess Ás-
geiri Ásgeirssyni, svohljóðandi:
»Alþingi ályktar að skora á
ríkisstjórnina að nnditbúa í
samráði við utan,ríkisroálanefnd
skipulag á meðferð utanríkis-
mála, innanlands og utan, sem
best kann að henta, er Islend-
ingar taka, allai stjórn þeirra
mál,a í sínar eigin hendur, og
bera síðan tillögur um þessi
mál updir Alþingi. Kostnað
þann, er ályktun þessi hefir i
för með sér, skal greiða úr rík-
issjóði.«
Er þetta, þörf tillaiga, það er
síst of mikill tími til u,ndirbún-
ings, ef Islendingar eiga að taka
þessi mál í sínar hendur eftir
nokkur ár.