Þjóðviljinn - 16.03.1939, Page 2

Fmmtudaginn 16. marz 1939
ÞJÓÐVILJINN
plÓOVIUINII
Cigefandi:
Sameiningarílokliur Alþýðu
-- Sósíalistaflokkurinn —
Riistjórar:
Einar Olge'. sson.
Sjgfús A. Sigurhjartarson.
fiitsTjórnarbkrlfsicfur: Hverfis-
götu 4 (3. hæð), sími 2270.
Afgreiðslu- og auglýsingaskrif-
stofa Austurstræti 12 (1. hæð)
simi 2184.
Askriftargjald á mánuði:
Reykjavik og nágrenni kr. 2,00.
Annarsstaðar á landinu kr. 1,50.
1 lausasölu 10 aura eintakið.
Vikingsprent h. f. Hverfisgötu 4
Simi 2864.
Tólf menn leíía
ad leiðum fíl að
svíkja
MorgunblaðiS upplýsir í gær.
að 12 postular frá hinum „á-
byrgu” ílokkum, hafi setið á
rökstólum um alllangt skeið til
að ræða um þjóðstjórn.
Nýjustu fréttir af hinum 12
felur blaðið þær, að Framsókn
armennirnir í hinni postullegu
nefnd hal'i nýlega skrifað nefnd
armönnum Sjálfstæðisflokks-
ins, og látið fylgja drög að sain-
komulagsgrundvelli „séð frá
sjónarmiði Framsóknarflokks-
ins, „þessu bréfi hefur nefnd
Sjálfstæðisfl. svarað, einn-
ig skriflega”. Eru þar dregin
fram höfuðsjónarmið Sjálf-
stæðisfloklcsins til málanna, og
bent á nokkrar þær leiðir, sem
flokkurinn telur að fara verði,
til úrlausnar vandamálunum”.
„Pannig standa málin í dag”
segir Morgunblaðið, „hvað
framundan er” treystir blaðið
sér hinsvegar ekki til að segja,
enda verður þess ekki af því
krafizt með neinni sanngirni.
En það er annað, sem blaðið
gæti sagt, það gæti sagt frá,
hvernig allt það skraf,sem fram
hefur farið á fundum „hinna
12” hefur í raun og veru hnig-
ið að því eina, að finna út
hvernig „hinir ábyrgu flokk-
ar”, þ. e. valdaklíkur þær í
Reykjavík, sem þeini stjörna,
g:etu komizt frá þv íað svíkja
umbjóðendur sina, án þess að
eiga á haktu að missa völd,
metorð og auð.
Hvernig á Skjaldborgin að
fóðra það fyrír verkamönnum,
sem sendu bi'odda hennar- á
þing til þess að gæta réttar
verkálýðsins, og til þess að
skapa og viðhalda vinstri sam-
vinnu á þingi og i stjórn, að
gariga til samvinnu við íhaldið
um gengislækkun og Iögfest-
ingu kaups og kjara?
Framsóknarflokkurínn velt-
ir því fyrir sér, hvernig hann
eiga að fóðra það fyrir smá-
bamdum „í dreifbýlinu”, sem
sendir 19 þingmenn inn á þing,
til að binda cnda á íjánnálaó-
reiðu bankanna og stórútgerð-
arinnar, með aðstoð annarra
vinstri flokka, að semja við i-
haldið um að viðhalda Kveld-
úlfssvindlinu og bankaóreið-
unni, með því að la'kka gengi
krónunnar, og þar með gera
hinn þrönga kost smábænd-
anna í „dreiíbýlinu” enn þá
þrengri .
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
í seinni tíð talað blítl við verka
menn. Voldugustu valdaklíkur
þessa flokks heimla nú gengis-
lækkun og bann við kauphækk
un. þ. e. lögþvingaða kaup-
lækkun.
Fað er að vonum þó Moggi

V
Á hátiðafimleikasýningu . Iv. H., er l'ór fram í húsi Jóns
Pörsteinssonar, vakti éitt sýningaratriðið mikla athygli. Felta
atriði var sýning á skíðaléikfimi, sem Benedikt Jákobsson
hal'ði setl saman, og æfL skíðaflokk K. R. í. Voru æfingarnar
þ'ánnig upp byggðar, íið þær kæmu að sem mestum notum
fyrir þann, sem skíðagöngur iðkar með keppni fyrir augum.
Héssi tegund leikfimi er að sönnu ekki óþekkt hér á landi, l.
d. hafá knattspyrnumerih iðkað nokkuð leikfimi með keppni
í knáttspyrnu fyrir augum, en fullvíst er að það hel’ur ekki
verið tekið eins aívarlega og skyldi. í frjálsum íþróttum hef-
ur þetla lítið verið stundað. I’að liggur í augum uppi hve
mikið gagn skíðamenn okkar ga:lu haft af svona leikfimi, þeg-
ar tekið er tillil Iil þess að þeir geta ekki stundað skiði sín
nema um helgar. Skíðagöngur eru einhverjar þær mestu í-
þróttaraunir, sem menn leggja á sig, og gefur þá að skilja að
vöðvar likamans og taugar verða að hafa náð því þreki, sem
mögulegt er lil að standast þessa raun. í l'áum orðum: Pess-
ar æfingar eiga a ðkmoa í stað slæmrar aðstöðu til æfinga,
í stað snóleysis, í slað jjess hve skiðatíminn hér er
stuttur.
Fyrir sýninguna upplýsti kennarinn, að þessi Ilokkur
hafði aðeins æft í 3 mánuði. Nú vill' þannig til, að á skíða-
móli Reykjavíkur hefur það farið svo, að í göngunni sigrar
K. R. gjörsamlega i öllum flokkum og vegalengdum. Maður
freistast því til að þakka þessari sérstöku leikfim.i að minnsta
kosti nokkuð af þessum árangri. Ef við nú athugum hvað
skíðalíminn er stuttur og svo al'tur hvað sumarið er stutt hér.
þá hlvtur það að vera skylda allra, sem nokkuð hugsa, að
auka möguleikana, lengja „sesongen” með því að koma til
æfinganna úti, með þjálfaðan líkama úr sérleikfimi. Með því
móti vinnst það, að stór hluti af byrjunarþjálfiminni fer ekki
í harðsperrur eða þreytu. í öðru lagi að líkanrinn þolir meiri
áreynslu strax. í þriðja lagi aðlíkanrinn fær meira fjaðurmagn
og meiri mýkt, og þeir éiginleikar eru öllum íþróttamönnum
nauðsynlegir, livaða íþrótt ,sem þeir stunda. Eg vona að
þessi sýning verði til þess að félagsstjórnir og einstaklingar
noti betur þenna möguleika en verið héfur.
Dr. —
Erlendar
íþróffaíréffir
lleiinsmeistarámót á skíðum
íór fram í Zakopane í Pól-
landi í síðastliðnum mánuði.
Boðgönguna á skíðum unnu
Finnar á 2,08,35. í svigi l'yrir
karla vann Pjóðverjinn H.
Lantsehner, fyrir konur vann
Christl Cranz l'rá Pýzkalaridi. I.
samanlögðu stökki og göftgu
vann Pjóðverjinn Gustl Berau-
er. 18 km. gönguna vann Finn- .
inn Kurikkala á 1,05,30, 50 krn.
gönguna vann Norðmaður-
inn Lai’s Bergendal.. Skíða- |
stökkið vann Pjóðverjinn Jó- j
sef Bradl, með 224,7 sL Birger I
Ruud, sem hingað er væntan- *
legur bráðlcga varð nr. 2, með
224,2 st. Fyrra stökk Ruuds •
var 7214> m. Hann fékk ekki
golt rennsli vegna þess að ný-
íallinn snjór var á brautinni
og hann var með fyrstu kepp-
endunum í öðru stökkinu,
setti hann met í þessari stökk-
braut 8P/2 m og var það því
lengsla stökkið á mólinu. —
Bradl stökk 76V2 m. i fyrra
skiptið, en 80 m. í því síðara.
Fór því eins og spáð var hér
á síðunni fyrir nokkru, að
keppnin mundi standa milli
þessara tveggja. Norðmenn eru
æfir yfir tapi sínu í saman-
lögðu stökki og göngu, vegna
þess, að stökkvurum þeirra
var meinað af fai'arstjóia
þeirra að revna brautina áður
en þeir l'óru í keppnina*en svo
brá við, að þeir duttu allir í
fyrra stökkinu, nema einn, en
náðu flestir prýðilegu stökki í
þvi síðara.og einn þeirra, Ðin-
il Kvanlid náði lengsta stökk-
inu í þessari keppni. Pétta var
í fyi'sta skipti, sem Noi'ðmenn
hafa verið sigraðir í þessari
keppni. Úrslit mótsins urðu
þau, að Pýzkaland fékk 59 ,st.
Noregur 36 st., Finnland 36 st.,
Svíþjóð 21 st., Sviss 11, Pól-
land 5 stig og ítalía 4 stig.
Heimsmeistaramótiö í skauta
hlaupi fór að þessu sinrii fram
í Helsingfors í Finnlandi. —
Heimsmeistari varð Birger
Wasenius, sem er Finni, nr. 2
varð Lettlendingurinn Alfons
Behrsinehs, því næst komu
Norðmaðurinn Mattliiesen. ís-
færið var slæmt og þungur og
injúkur ís. Á þeim ís njóta
Norðmennirnir sín ekki, þar er
ekki eins hægt að nota „tekn-
ikina” og á hörðum ís, þar er
aftur hægara að koma við
kröftum og seigju.
Wasenius hefur einnig ný-
lega orðið Finnlandsmeistari á
skautum. Er þetta i fyrsta sinn
þurfi að velta því fyrir sér, á
hvern hátt hann geti samræmt
þessar kröfur öllu hjalinu um
vináttu við verkalýðinn. Og
ekki rióg með það, Moggínn
þarf líka að velta þvi fyrir sér
hvernig hann geti sætt heild-
salana sína, sem ekki fá að
borga erlendar skuldir, þó þeir
hafi nægilegt íé í islenzkum
krónum, við að þessar skuldir
verði hækkaðar um 30—40%.
Pað er að vonum þó seint
gangi störfin hjá þeim 12, það
er erfitt verk fyrir þrjá „á-
byrga flokka” að svíkja alla
sína umbjóðendur og vera eft-
ir sem áður fínir og „ábyrgir
flakkar”.
sem Wasenius verður heims-
meistari á skautum og fyrsti
Finninn sem vinnur þetta
hlaup síðan 1931, að Clas Tun-
berg vann það. Han er 28 ár(a
gamall .
Landskeppni í knatlspyrnu
fór nýlega fram milli Jugoslav
íu og Pýzkalunds á Olympíu-
vellinum í Bérlin fyrir 70 þús.
áhorfendum. Sigruðu Pjóðverj-
ar með 3 : 2, eftir að hafa ver-
ið í tapi í fyrri hálfleik 2:1.
Jugoslavarnir voru sterkir,
hraði rog mjög leiknir. í síðari,
háflleik komu Pjóðverjarnir
með sitt allra bezta „spil” og
hinn #g:eti markvörður .Tugo-
slava bjargaði þcim frá ennþá
sta*rra tapi. Pjóðverjar skoð-
uðu þennan leik sem „æfingu”
fyrir leik þeirra við ítala 26. þ.
mán. í Florez.
Inge Sörensen, hin unga.
danska sundkona, náði aftur
méti því, er hollenzka sund-
kondh van Kerckhove lók frá
henni í janúar s.l. Vegalengd-
in ya r500 m. bringusund og
synti sú hollenzka það á 8,01,3,
en Inge synti vegalengdina á
7,58,4.*
Polsundsmet heíur argenl-
inski sundmaðurinn Candiotti
sétt nýlega. Synti hann sam-
flevtt í 100 klst. og 33 nrin.
Innlendar
íþirófíaftréffír
Tvö Jélög hafa nýlega geng-
ið 1 íþróltasainband íslands. U.
M. 1*’. Kjalnesinga, fonnaður
Sigurður Loftsson. h'élagatala
er 60. IIill félagið er „Golf-
klúbbur Akurevrar”, formað-
ur G. Schram. Félagatala er
38.
Knaltspyrnufélagiö Yíkingur
héll fyrir nokkru aðalfund
smn. Voru þessir menn kosnir
í stjórn lélagsins: Guðjón Ein-
arsson formaður, Gunriár
Hannesson, varafonn., með-
stjórnendur voru kosnir:
Brandur Brynjólfssón, Ólafur
Jónsson, I’riðrik Sigurbjörns-
son, Haukur Óskarsson og Sig-
hvalur Jónsson.
k'rumvarp til iþróltalaga hef
ur nýlega verið lagt fyrir Al-
Jjingi. Er l)að i 6 köflum. 1.
kafli um sljórn iþróttamála. 2.
kafli' um íþróttasjóð. 3. kafli
um íþróttir í skólum. 4. kafli
urn íþróttakennslu. 5. kafli um
frjálsa iþróttastarfsemi. 6. kafli
ýms ákvæði. Ef línii vinnst til,
mun verða vikið nokkuð að
þessum tillögum siðar hér í
blaðinu, enda er þar ýmislegt,
se mþarf athugunar við. Nefnd
sú ,er fjallaði um þessi mál,
var skipuð með bréfi dags. 13.
april f .á. af ríkisstjóminni.
Hvanneyrí og Reykholt háðu
nýlega hinn árlega knatt-
spyrnukappleik sinn að Reylc-
holti. Fóru leikar þannig, að
jafntefli varð, 1:1. Voru Reyk
hvltingar betri i byrjun leiks,
cn skorti úthald á við Hvann-
evringa. Pó má segja að Rcyk-
hyltingar hefðu fleiri tækiíæri,
t*n markmaður Hvanneyringa
bjargaði oft prýðilega. Dómari
var Sigurpáll Jónsson, sem
hefur verið kennari beggja í
vetur.
Skrifsiofa I. S. í. i Mjólkur-
félagshúsinu, horbergi nr. 26,
cr opin mánudaga kl. 8—10 e
h.. miðvikudaga kl. 8—9 e. h.
og cr íorsétinn þá til viðtals,
og föstudaga kl. 8—10 e. h.
Skíðakappganga
á Isafirdi
18 kin. skíðakappgáhgá Var
háð hér sunnudaginn 5. marz,
hið svonelnda „Fossavatns-
hlaup”
Pátttakendur voru 11: 6 frá
skátafél. Einherjar, 4 irá U.M.-
F. Ármann í Skutulsfirði og 1
frá Skíðaíélagi ísfirðinga.
Úrslit urðu þessi:
L Gísli kristjánss. E. 1.22,35
2. Sig. Jórisson E. • • 1.26,51
3. Sigurj. Halld.s. Á. 1..10,33
4 Halld. Sveinbj.s. E. 1.30,52
5. Sveinbj. Kristj.s. E. 1.32,14
6. Guðrn. Sveinsson Á. 1-35,14
7. Páll Jörundss. E. 1.36,17
8. Sig. Baldvinss. E. 1.36,18
9. Pétur Pétursson Á. 1.37,31
10. Porst. Einarss. S. 1. 1.38,21
11. Bjarni Halldórsson Á. kotn
ekki að marki vegna bilunar á
bindingum.
Veður var ágætt, sólslcin og
færi var goll.

1 landi Bakkabiæðranna var
mesta volæði. Skipin þeirra
voru að fúna niður og vinna-
menn Bakkabræðra höfðu ekk-
ert að gera, svo þeir urðu að
ganga lallandi um. Og þegar
þeir 'spurðu Bakkabræður
hverju þetta sætti, að þeir létu
þá ekki vinna, þá sögðu Bakka
bræður — Gísli, Eirikur og
Helgi — alltaf einum rómi:
„Við höfum enga peninga til að
kaupa skip eða nokkur verk-
færi, — við höfum engan peri-
ing og hananú”!
•*
Einn dag kom skip að landi
lil Bakkabræðra og með því
voru tveir menn, sem höfðu
lxugsað sér að græða á því að
lána Bakkabræðrum peninga
lyrir 4y3%, þegar þeir ekki
gátu fengið nema 1% fyrir þá
annarsstaðar. Útlendingamir
fóru að tala við Bakkabræður,
en Bakkabræður voru alltaf
miklir fyrir sér, er þeir töluðu
við úllendinga — og svöruðir
allir einum rómi — Gísli, Ei-
ríkur og Helgi: „Við höfum
skít-nóga peninga. Farið þið-
bara — og hananú”!
**
Á eftir fóru vinnumenn.
Bakkabræðra að spyrja þá, al
hverju þeir hefðu ekld viljað
reyna að fá peningana. Pá svar
aði Gísli, sem var einskonar
löringi Bakkabræðra: „Góðu
vinir! Peir eru bara að plaia.
okkur. Hver haldið þið svo sem
vilji lána okkur, svona aumum.
og vesælum peninga. Pað vill
ekki nokkur lifandi maður.
Við töpunr þeim alltaf. Pað er
bara fyrir lukku og náð að við
fáum að skulda það, sem við
skuldum núna”. Og Eiríkur og
Helgi lóku undir og vinnu-
mennirnir sannfærðust um að-
það gætu ekki verið nema vit-
levsingjar eða svindlarar, sem
vildu Tána Bakkabiæðrum pen-
inga, — svo það kostaði ekkei t
að bera sig mannalega við svo-
leiðis fólk.
**
En í útlandinu sálu mennirn
ir, sem vildu lána Bakkabræðr-
um peninga og klóruðu sér bak.
við eyrað og hugsuðu: „Pað
er víst alveg óhugsandi að fá
að lána Bakkabræðrum pen-
inga, því þeir lila á skuldir sem
einhverja náð og halda að mað.
ur sé að gera þeim greiða, ef
maður vill græða á þeim, og
atvinna halaa þeir að sé bara
sköpuð í góðgei'ðaskyni”.
Og Bakkabríeður héldu á-
fram að lifa á sinn góða, gamla
liátt, þakkandi lánardrottnum
sinum og einokunarverzlun-
iuni fyrir að halda í þeim lif-
inu. Vinnumennirnir bara
spcnntu sultarólina fastar.
«*
Morgunblaðið gleðst í hyerl
hvert sinn, er Hitler leggur
undir sig nýtt sjálfstætt riki..
Pcir virðast ekki hata neitl
eins og sjálfstæði smáþjóðanna
„patent”-Sjáli'stæðisménn
irnir á ísiandi.
Eða gleðjast . litlu íslenzku
mýsnar yfir því í hvert sinft er
kötturinn gleypir mús, að það«
skuli ékki hafa verið litla, ís-
lcnzka rnúsin, sem hann
gleypti í þetta sinn. Og músin
i'ennir þakkaraugum til kait-
arins fyrir það, að hann skyldi
geyma sér að gleypa hana
þangað til iuest.
Creff/t um rikis/ituarpic kom hér
um daginn „sictaus pólitiskur áród-
ur“, si/o ac notiu) séu ord Alþi/öu-
blacsins, „prunginn af blekkingvm\
fáfnvci og rcmgfærslum“ um al-
þý&utrgggingarnar og uinnulögf/jöf
í Suíþjóö. Til andsuara i úlvarpi/m><
kenurr suo forstjóri trggginganna,
H. G„ og er pab sjálfsögd rdðstöf-
un útuarpslns; missagnir á að leitS-
V'ótta í sanm málgagni og pœr eru
settar fram í. i
I fgrradag kom i Alþbl. siðtaus
FRAMHALD á 4. síðu.