Þjóðviljinn - 20.05.1939, Blaðsíða 1

Fiskifélag íslands hefur látið
í>jóðviljanum í té eftirfarandi upp
lýsingar um afla á vetrarvertíð-
inni.
Aflinn um allt land var nú í
vertíðarlokin (15. maí) 29.434.100
kg.
í fyrra á sama tíma var aflinn
25.664.390 ltg., eða um 4000 smá-
lestum minni en nú.
Aflinn í einstökum verstöðvum
var sem hér segir (í kg. af full-
IV. AKGANGUR
LAUGARDAGUR 20. MAÍ 1939
114. TÖLUBLAÐ
verkuðum fiski)}:
1939 1938
Vestmannaeyjar 5.199.010 5.728.880
Stokkseyri 260.480 260.160
Eyrarbakki 56.800 57.920
Þorlákshöfn og Selvogur . 280.800 194.400
Grindavík 640.000 816.000
Hafnir 274.800 232.000
Sandgerði 2.079.770 1.583.920
Garður og Leira 779.200 595.200
Keflavík og Njarðvíkur . 4.303.900 2.843.020
Vatnsleysuströnd og Vogar 204.160 128.320
Hafnarfjörður (togarar) . 2.091.550 2.274.230
do. (önnur skip) . 456.680 708.780
Reykjavík (togarar) . . . 3.358.650 4.318.360
do. (önnur skip) . . . 1.152.960 529.080
Akranes 2.472.800 1.775.960
Stapi o. fl 29.600 24.480
Hellissandur 197.150 182.570
Ölafsvík 223.700 136.140
Stykkish. og Grundarfj. . 156.640 40.640
Sunnlendingafjórðungur . . 24.218.650 22.431.060
Vestfirðingafjórðungur 3.703.500 2.287.000
Norðlendingafjórðungur . 779.840 431.870
Austfirðingafjórðungur 732.110 514.460
Samtals 29.434.100 25.664.390
« afla þess, sem talinn er í 993.840 kg. af þorski til
Alþbl. belmtar lSgnm og lýðræðl
Iraðkað I Bygglngarfélagl alþýðn
Það fercfst, að stjórn fél. sé svípt voldum með gerræðí
Ætlar Skjaldborgín að reyna að htndra byggíngu verkamannabúsfaða í
sumar og undírbúa það með fleíprí og ofbeldíshófunum bfaðsíns.
skýrslunni, hefur verið lagt á land
af togurum miðað við slægðan fisk
herzlu,
3.412.660 kg. af ufsa í herzlu og
342.215 kg. af ufsa til flökunar.
Alþýðublaðið hefur, síðan það sannreyndi fylgisleysi Skjald-
borgarinnar innan Byggingarfélags alþýðu, haldið uppi látlnusum
rógi um félagið og stjórn þess. Hámarki sínu nær þessi iðja þess í
gær í leiðara blaðsins. Þar er þess raunverulega krafizt, að ríkis-
stjórnin setji stjórn Byggingarfélagsins frá og skipi stjórn eftir
höfði Skjaldborgarinnar. I>að má fullyrða, að aldrei hafi fasisminn
verið boðaður svo blygðunarlaust á Islandi eins og í þessari grein.
Hér verða tekin til athugunar nokkur atriði greinarinnar.
Alþbl. treynir ad vekja
sundrung um &yggín$~
arsfaðínn, fíl þess að
fefja fyrír framkvæmd-
um.
Jónas Guðmundsson fer enn á
ný af stað í Alþýðublaðinu með
vesælmennskulegt fleipur og róg
um verkamannabústaðina og
stjórn þeirra. Vegna þess að full
Deílan um Gyðíngabörnín
Tíminn treystirsérekkiaðverja
gerræði forsætisráðherra
Blaðíð neítar að bírta leíðréttíngu á röngum frásögnum þess
Greinar þær, sem Katrín Thor-
oddsen læknir hefur ritað í Þjóð-
viljann út af því, að forsætisráð-
herra neitaði henni um að fá inn í
landið barn frá Vín, til að bjarga
því, — ef til vill frá dauða, —
hafa vakið geysilega athygli.
Staðreyndimar, sem þar hafa
verið afhjúpaðar,. sýna og sanna,
hve djúpt íslenzk stjórnarvöld eru
sokkin, er þau hvorki þora né vilja
leyfa íslenzkum þegnum að rækja
frumstæðustu mannúðarskyldur, -
ef Gyðingabörn frá ríki Hitlers
eiga í hlut. Og þessir herrar, sem
svona haga sér, dirfast svo að
kalla sig kristna, láta blessa yfir
sér í kirkjum og biðja fyrir sér
úr prédikunarstóli í nafni Gyðings
ins frá Nazaret.
Hneyksli það, sem Hermann
Jónasson hefur gert sig sekan um,
er svo opinbert, að ekkert blað
treystist til að verja það. En í
krafti svívirðingar samábyrgðar-
innar þegja öll blöð Breiðfylk-
ingarinnar um þetta.
Tíminn hefur ekki treyst'sér til
að verja það eftir að Katrín Thor-
oddsen svaraði þeirri lélegu máls-
vörn, sem þetta málgagn forsætis-
ráherrans var að reyna fyrst. Svo
augljós er sá tilgangur blaðsins
að bæla niður sannleikann í þessu
máli, að jafnvel leiðrétting, sem
kunnur Framsóknarmaður úr
stjórn Friðarvinafélagsins hefur
óskað eftir að fá birt þar um þetta
mál, hefur ekki fengið að koma
■ennþá — og kemur máske aldrei.
En Breiðfylkingin skal ekki
halda, að slík hneykslismál sem
þessi verði þöguð í hel. Ekki að-
eins íslenzka þjóðin, heldur og ail-
ur sá menntaði heimur, skal fá að
vita hverskonar aðfarir eru hafðar
í frammi hér á fslandi nú.
Það er hvort sem er komið svo,
að það er eins og íslenzk yfirvöld
eigi ekki lengur til neina sómatil-
finningu gagnvart þeirra eigin
þjóð. Syo hafa þau fjarlægst hana
með því að bregðast henni á allan
hátt. En reynslan hefur sýnt, að
það eina, sem þessir herrar óttast,
er að verða sér til skammar
frammí fyrir almenningsálitinu er-
lendis. Og það skulu þeir líka fá
að verða fyrir framkomu sína í
þessu máli. Afstaða Hermanns
Jónassonar til Gyðingabarnsins í
Vín, skal verða gerð heyrum kunn
í nágrannalöndum vorum og borin
saman við framkomu stjórnarvald
anna þar.
Heimsðkn i Vindictlve
I gær var blaðamönnum boðið
að skoða enska skólaskipið H. M.
S. Vindictive, sem liggur hér á
höfninni. Skip þetta er tæpar tíu
þúsund smálestir að stærð, byggt
1918 og því ekki lengur í fremstu
röð hvað nútímatækni snertir,
enda var það afvopnað samkvæmt
flotasamningi og gert að skóla-
skipi fyrir sjóliðsforingjaefni. Það
er því einkar friðsamlegt um borð
og minnir mest á fljótandi skóla,
þar sem nemendurnir sitja í skóla
stofum sínum og læra siglinga-
fræði og aðrar bóklegar greinir,
en aðrir eru að æfingum á þilfar-
mu.
eru
um
Sjóliðsforingjaefnin
hálft þriðja hundrað að tölu á aldr
inum 17—19 ára. Helzt eyu það
Englendingar, en fáeinir eru þó
frá öðrum hlutum brezka heims-
veldisins, Ástralíu, Canada, Ind-
landi.
Nokkrir yfirmenn tóku á móti
blaðamönnunum og sýndu þeim
skipið, þar á meðal hina íburðar-
litlu en snotru káetu skipstjój ans.
Þar tók skipstjórinn á móti blaða-
mönnunum og skrafaði við þá um
stund við glas af víni.
Viðtökurnar voru allar hinar al-
úðlegustu og maður gat ekki var-
izt því, að veita því eftirtekt,
hversu hlýja hins menntaða og
friðsama borgara andaði af við-
móti þessara atvinnuhermanna. 1
öllu falli hlaut maður að staðfest-
ast í þeirri skoðun, að för þessa
brezka skólaskips væri í mun kurt-
eislegri tilgangi farin en sumar
aðrar opinberar ,,kurteisisheim-
sóknir”, sem við fáum.
Skipið fer héðan til Skotlands.
þörf er á því, að athygli alþýðu
sé vakin á því geysilega þjóðnytja
starfi, sem unnið hefur verið með
byggingu verkamannabústaðanna,
skulu skrif Jónasar að þessu smni
tekin til athugunar, þó leitt sé við
leiðan að deila.
Jónas byrjar á því að tala um,
að staður sá, sem fyrirhuguðum
verkamannabústöðum hefur verið
valinn, sé í alla staði óhæfur, og
er þetta fært stjórn byggingarfé-
lagsins — og þá fyrst og fremst
Héðni Valdimarssyni — til for-
áttu. Máli sínu til stuðnings vitn-
ar Jónas í ummæli Harðar Bjarna
sonar byggingarmeistara.
Auðvitað getur Hörður haft
sína skoðun á þessu máli, en því
má ekki gleyma, að það er bæjar-
stjóm, sem eftir tillögum skipu-
lagsnefndar hefur ákveðið þennan
stað, og ýmsir þeirra manna, sem
mest hafa fjallað um skipulags- og
byggingarmál bæjarins, telja þenn
an stað æskilegan og benda meðal
annars á, að í nágrenni hans sé
byggð fremur dreifð og að hann
liggi rétt við leikvöll Norðurmýr-
ar. Því ber hinsvegar sízt að
neita, að finna mætti jafn góða og
betri staði, og ekki hefði það ver-
ið nema lofsvert af Alþýðublaðinu
að taka það mál til rækilegrar at-
hugunar þegar verið var að á-
kveða staðinn.
En á þeim tíma þagði það En
nú, þegar að því erkomið að hefj-
ast handa um byggingar, þá er
rokið upp til handa og fóta og
reynt að vekja úlfúð og tortryggni
út af staðarvalinu.
Að hverju miðar slík fram-
koma? Auðsjáanlega að því. og
því einu. að reyna að tefja eða
drepa á dreif byggingu verka-
mannabústaðanna, allt í þeirri ve-
sælu von, að síðar mætti nota töf-
ina til að deila á Héðinn Valdi-
marsson og sameiningarmenn.
Hvað varðar Jónas Guðmunds-
son um það, þó að verkamanna-
fjölskyldurnar hírist í kjallara-
holum íhaldsins, ef aeins er hægt
að skammast við þá menn, sem
halda uppi því merki Alþýðuf 1 .-kks
ins, sem Skjaldborgin hefur svik-
ið?
Sfíórn byggingarfclags-
íns svívírf fyrír ad
ktrefíasf skílsemí af fé~
lagsmönnum.
Þegar Jónas hefur lokið pistlin-
um um staðinn, fer hann að >-æða
um að hótanir um brottrekstur
úr verkamannabústöðunum ,,hafi
dunið yfir þá, sem tilheyra Al-
þýðuflokknum”.
Stjórn verkamannabú.stað-'.nna
skrifaði i vetur öllum þeim, sem
skulátðu svo mikið vegna ?vúða
sinna, að líkur þóttu til að tap
yrði af, ef ekkert væri að ger"., og
tjáði þeim, að þeir yrðu að borga
skuld sína, eða semja um hana —
en fara úr íbúðinni ella. Það þarf
ekki að taka það fram, að petta
gekk jafnt yfir alla án tillits til
stjórnmálaskoðana, enda þama
farið eftir venjum. Sem betur fer
hafa flestir þessir menn þegar
greitt skuldir sínar eða samið um
þær. Það hefur því miður viljað
svo til, að meðal þessara skuld-
ugu manna eru allmargir af gæð-
ingum Skjaldborgarinnar. og það
Framh. á 4. síðu.
Hann „fekur í ránfuglskló" Þýzkalands vínsam**
le$af en reynír effír mæffi að eyðíleggja samn*
ingana víð Sovéfríkín.
EINKASKEYTI TIL ÞJÖÐVILJANS. KHÖFN I GÆRKV
Umræður um utanirikispólitík fóru fram í bTezka
þinginu í dag og snerust mest um samningana milli
Breta og Sovétríkjanna þar sem yfirgnæfandi meiri-
hluti brezku þjóðarinnar vill samninga við Sovétríkin,
en Chamberlain-klíkan reynir að draga þá á langinn
með vífilengjum.
Chamberlain var mjög óákveðinn í ræðu sinni og
lést vona að Frakkar myndu miðla málum, en vildi
engar upplýsingar gefa um hvað raunverulega hindr-
aði samningana við Sovétríkin.
Lloyd George réðst mjög
skarplega á stjómina fyrir
hvemig hún kæmi fram við
Sovétríkin, væri kuldaleg
gagnvart þeim, en hinsveg-
ar hefði hún komið vinsam-
lega fram við ríki, sem helzt
mætti líkja við ránfugl —
og í kló þeirra hefði Cham-
berlain tekið vinsamlega.
Churchíll lýstí yfh óá-
nægju sinni með afstöðu
stjómarinnar og krafðist
samskonar trygginga handa
Litháen, Lettlandi og Eist-
landi og Sovétríkin krefjast.
Hann lagði áherzlu á að Pól
land væri engin hindrun í,
vegi sámninga við Sovétrík
in. Sagði Churchill aðCham
berlain vildi ekki bandalag
við Sovétríkin til að ergja
ekki Mussolini.
Atlee deildi harðlega á
Símadeílan
leyst ?
Samkomulag var komið á í gær-
kveldi milli símalagningarmanna
og póst- og símamálastjóra. Iíem-
ur nú til kasta atvinmimálaráð- |
herra að staðfesta samningana j
eða hafna þeim. En til hans náðist
ekki i gærkveldi.
stjórnina fyrir hve tvístíg-
andi hún hefði verið gagn-
vart Rússum. Það værihægt
að vera búið að ná sam-
komulagi við þá á grund-
velli sameiginlegs öryggis,
ef viljinn hefði verið nógu
sterkur hjá böezku stjórn-
inni. i
FRÉTTARITARI.
Hafnfírekir rerka
menn gera upp
vid kloftiings~
mennina
Fundur í Hlíf var haldinn í gær-
kvöldi og tók liann mjög þýðingar
miklar ákvarðanir varðandi klofn-
ingsstarfsemi þeirra félagsmanna,
sem líka eru í Verkamannafélagi
Sltjaldborgara.
Samþykkti fundurinn að víkja
þrem klofningsforsprökkunum ur
Hlíf, þeim Þórði Þórðarsyni, Niels
Þórarinssyni og Guðmundi Egg-
erz.
Fundurinn samþykkti einnig til-
lögnr í atvinnumálunum.
Ályktanir fundarins verða birt-
ar í blaðinu á morgun og þá sagt
nánar frá honum.