Þjóðviljinn - 28.06.1939, Page 4

* [-'----r
Up bopgínnt
Níeturlælinir: Halldór Stefáns-
son, Ránargötu 12, sími 2234.
Næturvörður er í Reykjavíkur-
apóteki og Lyfjabúðinni Iðunn.
trtvarpið í dag.
11.00 Veðurfregnir.
12.00 Hádegisútvarp.
16.00 Veðurfregnir.
19.30 Hljómplötur: Létt lög.
19.40 Auglýsingar.
19.45 Fréttir.
20.10 Veðurfregnir
20.20 Hljómplötur: Göngulög.
20.30 Otvarpssagan.
21.00 Samleikur á píanó og har-
móníum (Fritz Weisshappel og
Eggert Gilfer).
21.20 Lýsing á knattspyrnu á í-
þróttavellinum í Reykjavík. Úr-
slitakappleikur milli íslendinga
og Breta.
22.00 Fréttaágrip.
Dagskrárlok.
Skipafréttir. Gullfoss er í Reyk
javík, Goðafoss er á leið til lands-
ins frá Hull. Brúarfoss er í Khöfn,
Dettifoss kom að vestan og norð-
an í gærkveldi, Lagarfoss er í K.-
höfn. Selfoss er í Antwerpen, Dr.
Alexandrine fer frá Kaupmanna-
höfn i kvöld áleiðis til Reykjavík-
ur, Súðin var á Húsavík í gær-
kveldi.
Frá liöfninni. Þessir togarar
fóru á síldveiðar í gær: Arinbjörn
hersir, Skallagrímur, Gulltoppur
og Þorfinnur karlsefni. Búizt er
við að hinir togaramir fari að bú-
ast norður á næstunni.
Islington Corinthians og úrvals-
liðið keppir á Iþróttavellinum í
kvöld kl. 8.00. Er þetta síðasti
kappleikurinn milli Breta og Is-
lendinga og verður lýsingu leiks-
ins útvarpað.
Aðalfundur Læknafélags Islands
hófst í gær kl. 4 e. h. Fóru þar
fram ýms aðalfundarstörf, svo
sem stjórnarkosning, samþykkt á
reikningum og ársskýrsla félags-
ins. Á fundi í gærkvöldi talaði
sænski læknirinn Sven Ingvar um
meðferð langvinnra gigtsjúkdóma.
Fundurin heldur áfram í dag og
flytja þeir Sven Ingvar og Jóhann
Sæmundsson læknir sitt erindið
hvor. Auk þess verða umræður
um mataræðisrannsóknir og er
Júlíus Sigurjónsson málshefjandi.
Jón E. Bergsveinsson erindreki
Slysavarnafélags íslands átti sex-
tugsafmæli í gær.
Fyrsta skemmtiferðaskipið kom
hingað í gærmorgun kl. 8. Er það
skip frá Bretlandi og heitir
„Strathenden”. Á skipinu voru
900—1000 farþegar, flestir ensk-
ir. Fóru margir þeirra austur að
Geysi og Gullfossi í gær, en aðrir
til Þingvalla. Skipið fór beint til
útlanda kl. 9 í gærkveldi. Næsta
skemmtiferðaskip, sem hingað
kemur, er sænska skipið „Kungs-
holm” og kemur það frá New-
York þann 7. n. mán.
Heiðursfélagar. Á kennaraþing-
inu sem nú er nýlokið, voru fjórir
menn kosnir heiðursfélagar í Sam
bandi íslenzkra barnakennara. —
Voru það þeir Þórður Thoroddsen
læknir, Guðmundur Finnbogason
landsbókavörður, Steingrímur Ara
son kennari Kennaraskólans og
Þorsteinn M. Jónsson skólastjóri á
Akureyri. Ýmsir fleiri menn eru
heiðursfélagar í stéttarsamtökum
barnakennara.
Mý/a li'io BjB Gamlar5i6 %
r»
1 enska safninu Royal United
Museum í London hefur fram í
þennan mánuð staðið dós með nið-
ursoðnu kálfakjöti og hafði verið
gengið frá dósinni fyrir 115 ár-
um. — Það var 1824, að stærsta
niðursuðuverksmiðja heimsins sem
þá var,útbjó hana ásamt 24.999
dósum öðrum hana Parry kapteini,
1 er hann fór þá í þriðja leiðangur
sinn á skipunum „Hekla” og
„Furd” í norðurveg. Þessi dós
kom aftur til Englands óopnuð og
var sett á safn. Þar stóð hún ó-
óhreyfð þar til fyrir nokkru, að
hávísindaleg nefnd, sem átti að
rannsaka næringargildi niðursuðu
fæðu, fékk að opna dósina. Kjötið
var ferskt að sjá og á bragðið eins
og að nýrri kálfasteik. Þessir kjöt
bitar, sem soðnir voru niður fyrir
115 árum, virtust góðir og nær-
andi. Þá var rannsakað hvort D-
vitamínið hefði farið forgörðum,
og reyndist það ekki vera. Loks
var köttur fenginn til að éta alla
glásina og varð honum ekki meint
af.
**
— Hvernig er Stefán í viðskipt-
um ?
— O svona! Það eina, sem hann
hefur aflað sér á heiðarlegan hátt
er gigtin.
Faðirinn: — Ef þú vilt ekki
kyssa hana frænku skaltu fá ærleg
an löðrung.
Sonurinn: — Eg vil heldur löðr-
unginn.
**
Mamma, má ég ekki baða mig?
Nei, alls ekki, vatnið er svo kal|
núna.
En því má pabbi þá baða sigi
Það gegnir allt öðru máli. Hang|
er líftryggður.
Unglingaregluþingið verður sett
í dag kl. 10 árdegis.
Byggingarfélag alþýðu heldur
fund í Iðnó á föstudaginn kemur
kl. 8 síðdegis. Til umræðu verða
tillögur til lagabreytinga. Að-
gönguskírteini fyrir 1939 séu sýnd
við innganginn.
Matreiðslukona óskast á barna-
heimili Vorboðans í Árnessýslu. —
Umsóknir ásamt kaupkröfu legg-
ist inn á skrifstofu V.K.F. Fram-
sókn í Alþýðuhúsinu í síðasta lagi
fyrir kl. 5 í dag, merkt „Mat-
reiðslukona”.
Þýzkur togari kom hingað í gær
til þess að ná í ís. Auk þess var
togarinn lítilsháttar bilaður og
fékk hann hér viðgerð á því.
I Skerjafirði var fjöldi fólks í
gær að baða sig. Hefur aðsókn að
baðstaðnum verið mjög mikil und
j. anfarna daga.
I Heimir, söngmálablaðið, er ný-
komið út. Ritar Vilhjálmur Þ.
Gíslason þar grein um Sigvalda
Kaldalóns. Auk þess eru í ritinu
ýmsar greinar er snerta tónlistar-
mál .
Iðnþinginu, sem staðið hefur yf-
ir á ísafirði að undanförnu, er ný-
lokið. Þessir voru liosnir í stjórn
Landssambands iðnaðarmanna:
Helgi H. Eiríksson forseti, Emil
Jónsson varaforseti, Einar Gísla-
son ritari, Sveinbjörn Jónsson
vararitari og Guðm. H. Guðmunds
son gjaldkeri. Fjórir þeir fyrst-
nefndu voru endurkosnir.
%
x
*
I
%
t
••
!
y
V
I
*
É
i
Meon eru efeM |
dfrlísEgasr |
y
Ensk kvikmynd frá UnitedY
Artists, gerð undir stjórn kvikj;
myndasniilingsins Alexanderts;
Korda. %
Aðalhlutverkin leika: Miriarn.*-
%*
Hopkins, Gertrude Lawrence.ý
Sebastian Shaw o. fl. — Þetta*
y
er frumlega samin og snilldar-v
vel leikin ástarsaga, sem inn í;*1
er fléttað sýningum úr hinu ó-lj>
dauðlega leikriti Shakespeares :ljl
Othello.
Sídasií niaðisr í
tsrra foorö
Stórfengleg og afar spennandil*.
t
y
amerísk kvikmynd, er lýsirX
t
hinu viðburðarika og hættulega£
starfi manna í strandgæzlu-.j.
t
flota Bándaríkjanna.
Aukamynd: X
MICKEY SEM VAGNSTJÓRIa
V
Mickey Mouse teiknimynd. •:<
AðalhluLverxin leika:
Y
|
Victor McLaglen, •!•
Ý
y
Preston Foster og X
•{•
Ida Lupino. X
Fiskveiðar er mjög tíðkað ,,sport“ um allan heim. Hér
i á myndinni sést lítil stúlka, sem er búin að fá fisk á öng-
ulinn sinn,. og er nú að reyna að losa hann.
‘ „Greta”, finnskt móðurskip með
100 manna áhöfn er á leið hingað
til landsins. Á skipið að stunda
hér síldveiðar og er það eitt af
þremur slíkum skipum er Finnar
senda hingað í sumar til síldveiða.
Prófessor Nilsson Ehle flutti
fyrsta fyrirlestur sinn í Nýja Bíó
í gærkveldi um sænskar jurtakyn-
bætur. 1 kvöld flytur hann aftur
erindi í Nýja Bíó kl. 7 sd. og fjall-
ar það erindi um kynbætur á skóg-
artrjám. Síðasta fyrirleStur sinn
flytur próf. Ehle á morgun í Rann
sóknarstofu háskólans.
Eirlíkneski það, af Halldóri Vil-
hjálmssyni skólastjóra á Hvann-
cyri, er Ríkarður Jónsson hefur
gert, varð svo síðbúið frá útlönd-
um úr steypunni, að ekki var
hægt að koma því upp að Hvann-
eyri á 50 ára afmæli skólans. Verð
ur nú likneski þetta til sýnis á
Landssýningu barnaskólanna í
Austurbæjarskólanum þessa viku.
Skólakvikmyndir. Kl. 8.30 á
hverju kvöldi fer fram kvikmynda
sýning í Austurbæjarbarnaskólan
um á meöan á Landssýningunni
stendur. Eru þar sýndar ýmsar á-
gætar fróðleiksmyndir. —- I gær * 1 *
kveldi var t. d. sýnd mynd úr j
sænsku þjóðlífi. Aðgangur er ó- j
keypis, umfram inngangseyri á I
sýninguna. [
Vínnandí þjóð
Síðustu tíu árin hafa stórfelld-
ar breytingar orðið á stéttasam-
setningu Sovétþjóðanna.
Árið 1928 skiptust þær þannig:
Verkamenn og sýslunarm. 17,3%
Samyrkjubændur og samvinnu-
iðnaðarmenn 2,9%
Scryrkjubændur og iðnaðar-
menn utan samvinnusamtak-
anna 72,9%
Auðvaldsfólk (NEP-menn og
stórbændur) 4,5%
Aðrir (stúdentar, her, fólk í
eftirlaunum) 2,4%
Samtals 100%
Frá 1928 hefur orðið hröð þró-
un yfir í sósíalistiskt þjóðfélag.
Nú er stéttasamsetning Sovétþjóð
anna sem hér segir:
Verkamenn og sýslunarm. 34,9%
Samyrkjubændur og samvinnu
iðnaðarmenn 55,3%
Séryrkjubændur og iðnaðar-
menn utan samvinnufél. 5,6%
Aðrir (stúdentar, her, fólk á
eftirlaunum) 4,2%
Undaníarin 12 ár hefur íbúum
Sovétríkjanna fjölgað um 16% og
eru nú 170,5 milljónir. Á sama
tíma hækkuðu þjóðartekjurnar
um 380%.
13
GRAHAM GREENE:
SKAMMBYSSA
T I L L E I G U
Raven tók vasaklúlinn l’rá munninum „Getið þér ekki
;«ert eitthvað við eí'ri vörina á mér í skyndi?”
Dr. Yogel gekk lil hans og þrýsti á hana með gildum
vísifingri. „Eg er ekki skurðlæknir”.
„Raven sagði: „Eg get borgað”.
„Pér verðið að i’ara til skurðkeknis. Petta er ekki mín
grein”.
„Eg veil það”, sagði Raven og lók eftir þvi, að hjúkr-
unarkonan og dr. Yogel litu sem snöggvast hvort á ann-
að. Ðr. Yogel þreifaði á vörinni báðum megin, neglurnar
á honum voru ekki vel hreinar. Hann rannsakaði Raven
gaumgæfilega og sagði: „Ef þér komið aftur á morgun
um 10-lcytið. .. l’að iagði whiskylykt út úr lionum.
„Nei”, sagði Raven, „ég vil, að þér lagið þetta núna'.
„Prjú pund”, sagði dr. Yogel sluttur í spuna.
„Golt og vel”.
„Úl í hönd”.
„Eg hef peningana. á mér”.
Dr. Yogel settist við púltið. „Ef þér vilduð nú segja lil
nafns yðar ....”
„Til hvers þurfið þér að vila nal’n milt?”
„Eitthverl pa’fn. ...” sagði dr. Yogel vingjarnlega.
„Jæja, ‘Ghulmley”.
„Cholmo.."
„Nei, stafið það, CHULMLEY”.
Dr. Yogel útfyllti eyðublað og rétli það síðan hjúkrunar
konunni. Hún fór út og lokaði hurðinni á eflir sér. Dr.
Yogel gekk að skápnum og tók út úr honum bakka með
hnifum. Raven sagði: „Pað er slæm birta hér”.
„Eg er því vanur”, sagði dr. Yogel. „Eg hef góð augu”.
En þegar hann hélt einum hnífnum upp í ljósið, var hann
lítið eitl skjálfhentur. Hann cagði vingjarnlega: „Leggið
yður nú í dívaninn”.
Raven lagðisl niður. llann sagði: „Eg þekki slelpu, sem
hel'ur verið hjá yður. llún hét Page. Hún sagði að þér
hefðuð bætt hana ágætlega .
„Um slíka hluti megið þér aldrei tala”, sagði dr. Yogel.
„Pér getið reitt yður á mig”, sagði Raven. „Eg kjafta
aldrei um neinn, sem er almennilegur við mig”. Dr. Yogel
lók kassa úl úr skápnum, sem líktist ferðagrammófón,
og bar hann að dívaninum. Hann tók upp slöngu og
grímu. Hann brosti vingjarnlega og sagði: „Staðdeyfing
er ékki nægileg hér, skiljið þér”.
„Bíðið við”, sagði Rven. „I3ér megið ekki gefa mér gas*’.
„Amiars verður það sárt”, sagði dr. Yogel og færði sig
nær með grímuna. „Fjandi sárt”.
Raven settist upp og ‘ýtti frá sér grímunní. „Eg vil
það ekki”, sagði liann. „Eg vil ekki láta svæfa mig. Eg
hef aldrei orðiS meðvitundarlaus. Eg vil vera vakandi
meðan þér gei’iS það”.
Dr. Yogel hló vingjarnlega og kleip i ganmi í vörina
á Raven. „PaS er bezt aS snúa sér aS því. ViS fáum sjálf-
sagt að lykta af gasi, annarhvör okkar, áður en vikan
er liðin”.
..HvaS eigið þér viS”?
„Tja, þaS lítur nú út fyrir stríS”, sagSi dr. Yogel. Hann
masaSi viSstöSulaust, meSan hann teygSi úr slöngunni
og skrúfaði rólega og miskunnarlaust nokkrar skrúl'ur.
„Serbarnir fá þó ekki að skjóta þannig niður hermála-
ráSherra án þess að nokknð sé að gert. ítalía iðar í skinn-
inu eftir að fara af slað. Og Frakkar eru að tryllast. Við
lendum sjálfsagt með líka, áður en vikan er liðin”.
„Og einungis vegna gamals manns....” Raven hætti
snögglega. „Eg hef eklci lesiS blöSin”.
„Hefði maður bara vitað það fyrir“, sagði dr. Yogel og
hélt áfram að masa, meðan hann undirbjó verkfærin.
„Pá skyldi ég hafa orðið ríkur á vjgbúnaðarhlutabréfum.
Þau hafa stigið himinhátt. Nú þarf ég að leggja yður nið-
ur. Þetta lekur ckki svipslund”. Ihmn nálgaðisl aftur með
grínnina. „Ekkert annað cn draga andann djúpl og ró-
lega”.
Raven sagSi: „Eg vil ekki láta svæfa mig, er ég búinn
að segja. Ekki Iivað sem lautar. Pér getiS skoriS í mig eins
mikið og þér viljið, en án svæfingar”.
„l’að er mjög fávíslegt jyf yður. Pað verður sárt”, sagði
dr. Yogel. Hann geklc að skápnum og valdi sér hníf, en
hann var skjáll'hentari en áður. Pað var eitthvað, sem
hann var hræddur við. Og svo IieyrSi Raven smávegis
liljöS úr símanum fyrir utan um leiS og heyrnartóliS var
tekið af. Hann þaut upp af dívaninum. Pað var iskalt í
herberginu, en dr. Yogel var sveittur. Hann stóð yfir við
skápinn meS skurShnifinn í hendinni og kom ekki upp
orði. „StandiS kyrr”! sagði Raven. „Ekki orS”. Ilann reif