Þjóðviljinn - 12.11.1940, Blaðsíða 3

P J O fc V 1 L J I N »
Þ-!ð>udagur 12. r,ó”'- 1940
hhita af milljöiwmum, sem irm í
landið idtu, til að láta verkamienn
vinna gagnlega vinnu fyrir. Verka-
rnenn neyddust því til að vinna hjá
setuliðinu. Þjóðstiómin sá fyrir þvi.
Brezkir liðsforingjar tóku að
færa sig upp á skaftið. Þeir reyndu
að fá islenzka verkamenn til að
kaupa happdrættismiða, styrkja
þannig hrezka herinn til flugvéla-
kaupa. Niokkrir þeirra verkamanna
er þá þrjóskuðust við, hafa nú ver
ið látnir fara úr vinnunni.
Brezkir Uðsforingjar skipuðu
verkamönnum að brjóta samþykki
Dagsbrúnar og keyra i opnum bíl
til vinnustöðvanna, Fjórum verka
mönnum er neituðu var sagt upp.
Þama var kúgun á ferðinni. Og
nakkiir verkameiín lisu upp gegn
þeirri kúgun. Og hið brezka vald
svaraði með ofsóknum.
Hvaö gerði þjóðstjómin þá?
Reyndi hún að rétta hfut þessara
manna?
Þvi fór fjærri. Það mun sönnu
nær að einhverjir innangarðsmenn
hafi rógboiið verkamenn þessa, til
að auka ofsóknimar. Og svo mik-
ið er víst að í þjónustu Bretanna
við útborgun launarna situr öll „sam
fylkingin' allt frá nazistum til
krata.
Hver þjóðleg rikisstjóm hefði
séð sómsi sinn í því að rétta hlut
verkamanna, er ofsóttir væru af er-
lendju valdi fyrir að standa fast á
rétti ísiendinga. En „þjóðstjómin"
breytir þveröfugt. Hím skipuleggur
ofsóknimar með erlenda hérvald-
inu og reynir líka að útiloka menn
þsseá frá vinnu og fremst í of-
sóknarherferðinni standa Qróugerð-
ismennimir, par excellance: Fram
sókna rforkólfamir.
Svona djúpt er islenzk yfirstétt
sokkin á því hertökunnar ári 1940.
En fátækir, íslenzkir verkanienn
em þá þeir einu, sem halda uppi
heiðri þjóðarinnar, standa á rétti sin
nm og beygja sig hvergi.
VII.
Það er auðséð á öllu að íslenzku
yfirstéttina brestur bæði getu ög
vilja til að finna nokkra leið, til
baráttu gegn þvi valdi, sem rænt
hefur sjálfstæði voru. Þar er aðeins
umdirlægjuháttinn að finna, — ein-
stöku sinnum strákskapinn til
tilbreytingar.
tsland verður aldrei frjálst með
sffkuin aðferðum.
Það er aðeins sin leið til að afla
'jss frelsis og sjálfstæðis.
Það er að skapa hér samhuga,
stolta þjóð jafnrétthárra, frjálsra
einstaklinga, sem standa sameigin-
lega vörð uni sameiginlega eign
sina: fósturlandið með auðæfum
þess og atvinnutækjum, inenningu
þess og sögulegum arfi.
Til þass að skapa slíka þjóð, þarf
markvissa upplýsingastarfsemi, . er
hvetur hvern mann til að berjast
djarft fyrir réttindum vomm, verja
hvert fótmál þjóðfrelsis vors. —
En yfirstéttin boðar sjálf ómennsk
ima og þýlyndið og gengur á und
an i hvorutveggja.
Til þess þarf að opna alla skól-
ana og hókmenntimar fyrir alþýð-
unni, gera menninguna að sameign
allTar þjóðarinnar. — En yfirstétt
in lokar skólunum fyrir alþýðunni
og fjandskapast við allt, sem mið
ar að þvi að efla menningu heimar.
Til þéss að gera íslendinga að
frjálsum, jafnréttháum einstakling-
um, sem eiga sama tilkall til föður
lands sins, þarf að gera auðlindir
landsins og hin stórvirku atvinnu
Frá hausiþíngí llmdæfníssfúkunnar nr* i
V
Ölbruggi og áfengisskömmtun
harðlega mótmælt
Héraðsbönn á næsta Alþíngí eða þjóðaratbvæðí um hér-
Spífameim
KýuiiQ
♦
Gúmmídúkar á spilatoorðm
gera gömlu borðin betri en ný.
Fhmr Eiaarsson
aðsbönn samhlíða næstu hosníngum
Haustþing umdæmisstúkunnar nr. 1, var haldið í Góð-
templarahúsinu í Reykjavík á sunnudaginn var.
Mættir voru 64 fulltrúar frá stúkunum í Sunnlendinga-
fjórðungi. ÞingiÖ tók til meðferðar ölmálið, áfengisskömmt-
unina og héraðabönnin, og gerði í þeim eftirfarandi sam-
þykktir. Þær vOru allar samþykktar í einu hljóði:
Austurstræti 1.
Sími 1336.
Happdrætti
HAskðla íslands
Skömmfunínní móimælf
algjör lokun eina leiðín
„Umdæmissh'ikan nr. 1 lýsir þvi
yfír að hún er mótfallin skömmtun
þeirri á áfengi, sem hefur verið
sett á fót með reglugerð frá rik-
isstjóminni, og telur enga lansn við
unandi aðra en algera iokun ‘á á-
fengisútsölunum".
OUö$ín hæiiulegi lýð«
rædísbrof
„Haustþing , Umdæmisstúkunnar
nr. 1 mótmælir harðlega breytingmn
þeim á áftengislögimum, sem gerð
ar voru með bráðabirgðalögum, und
irrituðum 29. október s. I.
Þingið telur að bráðabirgðalög,
Jiessi brjóti algerlega í hág við lýð-
ræöið i landinu, samanber margyfir
iýstan vilja meirihluta kjósenda, í
bæjum þeir, sean áfengi er selt
í, undirskriftir rúmlega 22 þúsund
alþingiskjósenda s. 1. vetur um al-
gera lokun áfengisTCrzlunarinnar o.
fl.
tæki þess að sameign Iandsmanna,
en hnekkja því ófremdarástandiað
nokkrir tugir reykvískra auðmanna
einoki bjargartæki þjóðaiinnar fyrir
Sig og kúgi i skjóli þess meirihluta
þjóðarinnar. En yfirstéttin hef-
ur komið þessu hróplega óréttlæú
á sitt hæsta stig með því að gera
iniljónamæringana skattfrjálsa, en
fjötra þjóðina með kaupkúgunar-
Tg s vei taf lu tn i nga Iogu m.
Þáð þarf að fylkja allri þjóðinni
til baráttu gegn heimsvaldastefnu
livaða auövalds, sem hér seilist til
yfirráða gegn erindrekum þess
hér, undir livaða grímu, sem þeir
dyljast. — Yfirstéttin reynir að
kljúfa og tvístra slikri þjóðfylk-
ingu. Sú alþýða ein, sem stendur
á verði um réttindi sín og fnelsi
og óhikað berst fyrir því að bæta
kjör sín og rétt, getur lejtt þjóðiria
og sameinað hana i þessari bar-
áttu.
Vér Islendingar eigum nú, eins og
kúgaðar þjóðir amiarra lanfla og al-
U mdæmisþin gið telur að enga
nauðsyn hafi b'jrið til að setja lög
þessi, vegna hins brezka setuliðs,
og telur setningu þeirra hið mesta
gerræði og afleiðingar þeirra stór-
hættulegar fyrir íslenzku þjóðina,
sérstaklega fyrir æskulýðinn".
Þíóðaratkvæðí um hér-
aðabönn
„Haustþing U ni d æmisstúkunnar
nr. 1 skorar á næsta Alþingi að
samþykkja lög um héraðabönn þ. e.
sjálfsákvörðunarrétt kjósenda um á-
fengissölu.
Vilji Alþingi ekki fallast á að
setja slík lög þegar á næsta þingi,
er þess mjög eindregið krafizt, að
AAlþingi samþykki að láta fram
fara þjóðaratkvæði um héraðabönn
í sambandi við næstu kosningar
til Alþingis".
Á þinginu vjru þeir Magnús V.
Jóhannesson og Helgi Sveins9on
kjörnir heiðursfélagar umdæmis-
stúkunnar.
Nýtt
Kvengúremiiskór meó rLstarbaiuli.
Alíar gúinmískóiiógerðir fljótt
og vel af hendi leystar.
Gúmmískógerðin
VOPNI
/
Aöajstræti 16, sími 5830.
Níundi dráttur í Happdrætti Há-
skóla Islands fór fram í gær, og
komu upp þessi númer. (Þar sem
vinningurinn er meiri en 100 kr.
er þess; getið í svigum).
94, 168 (200), 200, 201 (200), 203
(200), 216,- 272, 305, 420, 447 (200),
481, 517 (200), 820, 844, 632, 848
(200), 861 (500), 868, 897. 916,
1033 (200), 1041, 1067, 1180, 1205,
1224 (200), 1399, 1479, 1631 (500),
1635, 1666, 1695, 1706, 1822, 1908
(500), 1963, 2059, 2121, 2202, 2275
(1000), 2341, 2408, 2429, 2461, 2476,
2501, 2552, 2579 (200), 2592, 2609,
2722, 2801, 8152, 2884, 2943, 2953,
3034, 3127 (200), 3158, 3355, 336Q.
3398 (200), 3451, 3505, 3542 (200),
3552, 3669, 3681, 3742, 3773, 3775,
3906, 3924, 3978, 4119, 4141, 4146,
4232 (200), 4258, 4289, 4306, 4368,
4374 (500), 4410, 4439, 4451, 4467
(500), 4493, 4597 (2000), 4606, 4651,
4714, 4731, 4767, 4776, 5085, 5139,
5201,5205, 5206, 5212, 5418 (200),
5528, 5570, 5585, 5589 (200), 5605
(200), 5611, 5663, 5681 (200), 5705,
5707 (200), 5775, 5799 (500), 5863,
5895 (200), 5806 (200), 5911, 5972,
5979, 6028, 6192, 6216, 6218, 6295,
6329, 6424, 6478, 6491 (200), 6501
(200), 6518, 6614, 6684, 6824, 6625,
6791, 6848, 6871, 6937, 6946 (200),
6955, 7023, 7028, 7056, 7180, 7362,
7419, 7444, 7454, 7536, 7589, 7681,
7690, 7717, 7732 (2000), 7761, 7811,
7901, 7928, 8011, 8040, 8118, 8182,
8357, 8359, 8368, 8379, 8438 (200),
8546, 8571, 8598, 8605, 8607 (200),
8691, 8679, 8643, 8763, 8870, 8970,
9060, 9165, 9182, 9274, 9316 (200),
9365, 9386, 9432, 9468, 9601, 9655,
9760, 9901, 10021, 10055, 10064,
10173, 10194, 10245 (200), 10323,
10402, 10412, 10437, 10445, 10548,
10704, 10731, 10741, 10813, 10861,
10877, 10889, 10975, 10995, 11008,
11043, 11050, 11059 (5000), 11291,
11304, 11306 (200), 11308, 11335
(500), 11371 (200), 11379, 11381,
11511 (200), 11575, 11642, 11713
(500), 11795 (200),, 11882, 11892,
.11957, 11994, 12012, 12022, 12095,
12193, 12199, 12233 (200), 12257,
12335, 12417, 12457, 12458 (200),
12463, 12529, 12534, 12553 (500),
12629, 12883, 12986 (200), 13078,
13091, 13143, 13165, 131666, 13193,
13278, 13373 (200), 13410, 13457,
13496, 13552, 13650, 13663 (500),
136766, 13735 (500), 13787, 13870,
13893, 13943, 14005 (200), 14060,
14203, 14242, 14277, 14379, 14395
(200), 14396, 14397, 14410, 14454,
14552, 14681, 14693, 14745, 14782
(200), 14807, 14923, 14987, 15112,
15134, 15151 (200), 15167 (200),
15182 (200), 15206, 15311, 15348,
15357, 15397, 15613, 15743, 15789,
15870, 15908, 15948, 15971, 16052,
16063 (1000), 16066 (2000), 160Ö8,
16090, 16121, 166154, 16214, 16239,
Framhald d 4. siðu.
St. Verðaridi nr. 9.
Fundur veróur haldinn í
kvöld kl. 8. — Inntaka nýliöa.
— Rætt um framtíöarstarfið
'(S. Þ. G.) — Upplestur (S. M.)
— Bindindisþáttur og umræö-
ur.
KAUPUM FLÖSKUR
8190, 8191, 8195, 8208 (500), 8226,
Tefe á mófi siúklingutn
i lækning astoftrani
Kírkýusfrætí 10
0
daglega kl. 5—6.
Sími 5459. Heimasími 2490 fyrst um sinn, síöar 5979.
ÓLAFUR JÓHANNSSON
læknir.
þýðustéttir stórveldaima, framtíð
vora og frelsi undir því að sú
hci'nsvaldaste'na ránsveldanna miklu
ullt með tortímingu og skelfingum
allt með tortýmingu og skelfingum
stríðsins. Vér getuni að vísu ekki
ráðið niðurlögum hennar einir, ea
ef vér upprætum erindreka hennar
meðal vor, þá getum vér og ætlazt
til að aðrar þjóðir láti ekki sitt
eftir liggja, og þá liggur óvættur
jýessi í yalnnm.
Þetta er eina leiðin til sigurs. Og
þetta er leiðin, sem íslnzk alþýða
vísar.
Veiti sjúklingum móttöku á
lækningastofn
minni í Uppsölum.
Viötalstími kl, 12 Vz—2 daglega
Sími 3317. Heimasimi 5989.
(Ath: heimasími öðiast ekki samb. fyr en eftir ca. % mán.)
JÓHANNES BJÖRNSSON
læknir.
stórar og smáar, viskíþela, glös og
bóndósir. Flöskubúðiu, Bergstaða-
stræti 10. Sími 5395.
Daglega nýsoðin
S VIÐ
Kaffistofan.
Hafnarstræti 16.