Þjóðviljinn - 18.04.1941, Blaðsíða 2

Föstudagwr 18. apri’l 1941
ÞJ9BTILJINN
HJðmnuiNH
TJtgefandi:
SamBinlnfarfWckar alþýttu
— SflateltetefioidOBriBB.
Ritstjórar:
SBgjús SígurLjart«f*OM (áb.)
Etoar Olgeirsaon
Ritstjóm:
HverfiggBtH 4 (Vikiags«
pnent) simi 2270.
Afgreiðsla og auglýsinga-
skrifstofa:
’Auturstraeti 12 (1. bæb)
stMi 2184.
Áskriftargjald á mánuði:
ltaykjavík «g Hágrenni fer.
3,00. Anaarssta&ar á lmnd-
imi fcr. 2J50. I buiaasOlu 16
uua etntaitíb.
Viklnggpnent hj. Hverfiag.
Hvcrjír eíga að
endurskapa
þjódíélögín ?j -
Þa mætt'i vera undarlega
sljór maður, sem ekki er sann-
færður um að gera veröur rót
tækar breytingar á skipulags-
liáttum þeirra þjóöa, sem nú
stynja undir oki styrjaldar-
innar. Stríöin tvö, sem miö-
aldra menn hafa lifaö ásamt
kreppum, atvinnuleysi og smá
stríöum á milli þeirra, hafa
fært flestum heim sanninn
um það, að menningunni og
jafnvel mannkyninu er bani
búinn, ef ekki er horfið að
viturlegri samskiptum manna
á milli en tíökazt hefur í auö
valdshe'iminum.
En hverjir eru það, sem eiga
aö vinna hið mikla verk með
hverri þjóð, að koma skipu-
lagsháttum hennar í það horf
aö hæft geti siöuðum mönn-
um?
Mundi þá vera að finna í
hinum æðstu stéttum þjóðfé-
lagsins, ætli þe'ir séu meöal
þeirra, sem bera tífaldan eða
hundraðfaldan hluta frá borði
þjóöarskútunnar, borið saman
við hinn vinnandi fjölda?
Fjarri lagi er það.
Ekki verða það æðstu þjón-
ar Hitlers, ekki heldur hand-
bendi Churchills né nýríkir
Hermanns-þjónar, sem gera
þá siðabót, sem koma þarf,
ef þeir fá ráðið lifir og ríkir
vill'imennskan bæði í stríði og
eftir stríð.
Þeir, sem siðbótina verða að
gera eru þe'ir, sem mest hafa
goldið villimennskunnar, ef
þeir gera það ekki verður eng-
in siðbót framkvæmd.
Og hverjir eru það, sem
mest gjalda villimennskunn-
ar?
Það eru launþegar, verka-
menn og aðrir láglaunamenn.
A baki þessara manna hvíla
kreppurnar með öllum sínum
þunga. Það eru þeir sem verða
að svelta, þegar atv'innuleys-
ið sverfur aö. Það eru þeir,
sem verða að láta sig vanta
föt, þó fatabúðimar séu of-
hlaðnar birgðum. Það eru
þeir sem verða að láta vera
að koma börnum sínum í
skóla, þó þar sitji á öðrum
~ ~ . 1
%
IÞBOTTIR

Rifsfjórl: Frimann Hclgason
i
I
I
X
♦>
Fímlcíhasýn-
íng Ingímars-
shólans
Fyrir niokkru fór hér fram hin
órlega fimleikasýning Ingimars-
skólans. Tóku um 200 nemtendur
úr öllum deildum skólans þátt í
henni.
Með tilliti til þess, að hér er
um að ræða skólalieikfimi, má
segja, að sýningin hafí tekizt
mjög vel- Alveg m'erkilega sam,-
stillt og samtaka í staðæfingum
og furðu mikil mýkt í hreyiing-
unum,. Ymsir drengjanna úr eldri
bekkjunum sýndu talsvierða leikni
í stökkum. Þá sýndu sumar stúlk-
urnar úr eldri deildun'um, töluvert
erfiðar æfingar á slá. Virðist vera
þarna töluverður efnivið'ur, aem
gæti náð verulega Langt, ef þetta
fólk heldur áfram.
Þó ég hafi verið ánægður með
þessa sýningu, held ég, að sýn-
Jngin í fyrra hafi verið betri, eh
til þess liggja ef til vill eðli-
legar ástæður, sem sé lokun skól-
jan,na í vetur og viðloðandi las-
leiki-
Ingimar Jónsson skólastjóri lét
jþess igietið i fetuttri ræðu við þietta
tækifæri, að um 230 nemendur af
270—280 hefðu að staðaldri stund
að leikfimi í vietur og að um 200
hefðu tekið próíf í leikfdmi. Hann
gat þess ennfnemur, að íþrótta-
Iögin nýju gerðu ráð fyrir að allir
skólar, sem nytu ríkisstyrks,
yrðu að hafa íþróttir sem skyldu
námsgrein. Þetta hefði ekki þurft
gagnvart sínum skóla, því frá
byrjun hefði þetta vierið þannig.
í því sambandi þakkaði hann kenn
ara og stjórnanda flokkarma,
Vigni Andréssyni, hvað vel hefði
til tekizt og hve mikill árangur
hefði náðst. i ’
i.
Ég þákka þessa sýningu fyrir
hönd allra þeirra, sem sjó nauð
syn þess og vinna að þvi, að
koma þjóðinni í þjálfun, til þess
fyrst og fremst að vinna sín störf
ávenjulegum tímúm og svo til að
eiga eitthvað til að taká, ef ó-
venjulega erfiðleika ber ,að hönd
um.
hverjum bekk heimsk og illa
uppalin yfirstéttarbörn. Það
eru þessir menn, sem verða að
fórna lífi sínu og limum á víg
völlunum. Það eru þe’ir, sem
bera allar hörmungar stríðs-
íns og þrautir kreppnanna.
Ef þessir menn gera ekki þá
siðbót ,sem koma þarf verður
hún ekki gerð.
íslenzkir verkamenn verða
aö gera sér ljóst, hvílík skylda
hvílir á þeim og hvers er af
þeim vænzt. Skylda þeirra er
að skapa hér pýtt og réttlátt
þjóðfélag, og þeir verða e’inn-
íg að gera ser ljóst, að þeir,
hafa vald til þess að fram-
kvæma þetta.
V
fiér í bæ hafa nýlega vlerið haidnar tvær skóliafimleikasýningar,
sem báðar hafa tekizt vel. önnnur var sýning Laugarvatnsskólians,
en hin var sýning Ingimarsskólans, Báðar þessar sýningar tókust
vel hvað hið ytra fórm snerti, og voru skólunum til sóma og
eftirbreytni. Hin;n raúnvierulegi tilgangur sýninganna er þó iekki sá,
að koma fram með fulJkomna „stír'-Ieikfimi. Bakvið iiggur ég vil
segjá, enn merkilegri tilgangur, en hann er sá, að laga fyrst og
fremst galla, 'sem iíkami unglinga getur tekið á sig á ’sjálfum
skólabekknum, eða að fyrirbyggja að þeir gieti kiomið, um lieið
óg þær eru ákveðinn þáttur í því að þjáifa fjöldann á ungia aldri,
hrífa hann með í íþxöttastarfið. Á undan 1 eikfimissýningun'um,
sem Ingimarsskólinn hafði, héit Vignir Andrésson stutta ræðu og
lýsti þessu starfi í nokkrum atriðum, á mjög auðskilinn hátt. En
það er einmitt skilningslieysi fjöldans á gildi leikfiminnar, sem
gerir hann kærulausan fyrir því að iðka hana. Ennfremur s:ininu-
leysi skólaráðenda um að ætla íþróttum, og þá helzt ieikfimi,
meiri tíma á stundaskránni.
Báðir þessir skólar, siem hafa sýnt nú, ætla meiri tíma ,tii þessa
þáttar en fiiestir eða allir aðrir, nema ief vera kynni liinir héraðs-
skólarnir.
Nú verður manni á að spyrja: Iivenær fær maður að sjá skóla-
sýningu Háskóláns, Menntaskólans, Gagnfr.skóians, Verziunarskól-
ans og þeirra anniafá skóla, er hér stárfa allan veturinn? Hafa
þessir skólar ekki leikfimi? Eða er sliegið slöku þar við? Álíta
þessir skóiar það fyrsta atriðið og (það síðasta, að tnoöa vísdómi
í nemendurna, sem undirstöðu lundir æfistarf í þjóðfélaginu, en
skeyta ekkiert um þá höll, sem þessi vísdómur á að; búá í til æfi-
lioka, sem sé líkamiann? 1 framkvæmdinni virðist nier svarið að
finna, sem er talandi tákin þess, að þótt þessir skólar byggi mikið
upp með sínu nauðsynlega fræðslustarfi, þá láta þeir sem þieir
sjái ekki einn vieigamesta þáttiinn í uppeidi memandains, en það
er hin líkamlega mienning.
,TvöíÞróttamót‘
Ástæðan fyrir slæmri þátttöku
í mótúm í R'eykjavík, af félögum
utan af landinu, er ekki af þeim
ástæðum að I. S. I. sé eingöngu
fyrir félögin úr kaupstiöðunum’,
eins og ég benti nokkuð á í síð-
ustu Iþróttasíðu. Ég tók það fram
sem raunar allir vita, að aðbún-
aður í sveifcunum er yfirleitt mjög
lélegur, en það orsakar svo
aftur lélegan árangur, þó undan-
tekningar séu á þessu.
Ég held því fram, að vitundin
um það að hafa enga von til
fverðlauna í móti, dragi mjög úr
mönnumi, að taka þátt í því, þetta
fer í alla Istaði mannLegt, og skilj-
anlegar ástæður. Þetta getum við
sannfærzt um, ef við ber-
um saman íþróttaáraingur þess-
ara tveggja móta, sem ler engin
sanngirni að gera, þegar tillit er
tekið til allra aðstæðna. Löng
ferðalög til hins svo að segja
eina löglega íþróttavalla'r á land-
inu hefur sennilega nokkur á-
hrif 1 ika.
Þá er nokkur ástæða tíl að
halda, > að það hafi dregið að
niokkru úr aðsókn að mótum hér,
að flokkar frá héraðasiamböndum
hafa ekki fengið að kiomla í n'afni
þeirra, en með því mælir margt.
Þar er þó það að athugá, Bð öll
þau félög verða að vera í ÍI S.
í. samkvæmt alþjóðareglum. —
Kemur þar fram eitt af þeim
mörgu rökum, sem mæla með því
að öll félög, sem um íþróttir
fjalla séu í sama sambandinu, og
þá það eðiiiiegasta, að þiað sé
fagsambandið í landinu, sem sé
í. S. I.
Ég á ekki við að U. M. F. I.
komi ekki þau mál við, t d. i
sambandi við landsmót U. M. F. I.
o. s. frv., heldur til að sameina
alla til að fyrirbyggja Yvískinn-
ung og samkeppni, siem ekki er
hollari en þetta.
Það sem gera þaijjf, er að fá
þessar „stóru stjörnur" úr Reykja
vík til etja kappi við íþrótta-
menn utan af landsbyggðinni, og
ég veit að þeir mundu fusir til
þess. Enda væri ekkert eðlilegra,
hvort sem þeim líkaði bfetur eða
ver, að svo væri. En þó strandar
bara lallstiaðar á því, að lögkga í-
þróttavelli vantar. Aðalskrefið er
því að byggja löglega íþrótta-
velli. Það má nú siegja að það
,sé hægara sagt en gert, til þess
þarf fé og fólk. En á þessu verð
ur samt að byrja, fyrr er ekki
hægt að gera samanburð á
„Tveimur íþróttamótum".
Til að byrja með mætti reísá
jeinn í ftverjum landsfjórðunlgi. Þá
í hverri sýslu, eftir félagatöliu.
Þá verður að fá til liðveizlu ríki,
sýslufélög, íþróttasjóð og svo
þegnskap íþróttamanna og vel-
unnara þeirra á hverjum stað-
Þetta er lieiðin sem fara á tíl þess
að jafnræði komist á úti um land
Mi Irn ttnis
oelur mrnOnii-
nn o slíMDa
Fyrir nokkru samþykkti sljórn
Rauða kross íslands að gefa
íþróttafélögum á ári hverju 4
sjúkrasleða, og þá sérstaklega í
því augnamiði að hjálpa, ef slys
bæri að í skíðaferðum.
Nú nýlega hefur afhiending
þessara sleða farið fram og voru
þeir siendir til félaga á Isafirði,
Siglufirði og Akureyri, en einn
sleðinn var afhentur stjórn I. S-
I., til ráðstöfunar hér í Reykjavík.
Hefur ákvörðun ekki enn verið
tekin um það. hvaða félag fær
sleðann.
Sleðar þe.ssir eru mestu þarfa-
þing og haganiega útbúnir. Sagði
Gunnlaugur Einarsson læknir,
þegar hann afhienti stjórn L S.
I. sleðann, að „hanin væri „patie!nt“
Rauða -kross Islands".
Sleðar þiessir ieru þannig út-
búnir, að með smáhandtaki er
hægt að taka skíðin undain, og
eru þieir þá mjög meðfærilegar
sjúkrabörur. ÞeUa er míkill kost-
ur, því að þá er hægt að flytja
sjúklinginn alla leið frá slysstaðn-
úm i sjúkrahúsið, án þess að
skipta um, ef hægt hiefur verið
að gera þá þegar næga bráða-
birgðaaðgerð. Börur þessar passa
í Rauða kross bílana. Allir íþrótta
ínenn munu þakka gjöf, sem sýinir
enn einu sinni hve víðtækt starf
Rauða kriossins er, og að ný og
ný verkiefni koma, sem hanin telur
skyldu sína að leysa af hendii.
og í kaupstöðunum, en til þess
verður að samieina alla kraftaj,
sem tii eru, en ekki að gera til-
raunir til að sundra þeim.
Ég mótmæli því harðlega, s©m
stendur í gueinarkorninu, að I. S.
I. „nái einkum til . kaupstaðanna
þó sérstaklega Reykjavíkur og
Hafnarfjarðar".
Annað hvort er sú skóðún
byggð á ókunnugleika, cða hún er
fram sett af illkvittni, og er hvor
ugt gótt, því hvorttveggja verkar
til sundrungar og flokkadráttar,
sem einmitt hin strjála og ósam-
taka íþróttahreyfing hér á landi
sízt þolir. f
Að lokum set' ég svo fram þá
eindregnu ósk, að I. S. I. og U.
M. F. I. finni sem allra fyrst lausin
á þessu nauðsynjamáli, svo að
allir geti komið fram sem laga-
legir í kieppni, svo að allir geti
sameinazt um íþróttir í idnu satm
bandi.,
Svo að fyrirbyggð verði íog-
streita á niilli þeirra sveita og
bæja, því ég tel ekki „eðliiegt
og sjálfsagt að ungmennafélögiin
séu í landssambandi sínu U. M.
F. I., svo um íþróttamál sem
önnur framkvæmdamál“, en það
,telur grieinin í Skinfaxa,