Þjóðviljinn - 30.09.1942, Page 4

JfSÐVIUINN
Tjarnarbíó
Rebekka
NÝðtkomin tímarit.
eftir hinni frægu skáldsögu
DAPHNE DE MAURIER
Aðalhlutverk:
JOAN FONTAINE,
LAURENCE OLIVIER.
Sýning kh 4 — 6,30 — 9.
M santomvlaa
en ffiianlviliui
SáttanefndUii sem vinnur að
lausn togaradeilunnar, hélt fund
i gær. Ekkert samkomulag náð-
ist.
Nefndin heldur fund aftur í
dag.
Næturlæknir; Halldór Stefónsson,
Ránargötu 12, sími 2234.
Næturlæknir er í Lyíjabúðinni
Tðunni.
Hið ísl. prentarafélag. Fundur
haldinn í Alþýðuhúsinu við Hverfis-
götu kl. 5 í dag. Þess er vænzt að
allir félagsmenn mæti.
Dómur. í gær var maður nokkur
dæmdur í lögreglurétti Reykjavíkur
fyrir að aka bifreið undir áhrifum
áfengis. Var hann dæmdur í 10 daga
varðhald og sviftur ökuleyfi í 3
mánuði.
íþróttaskóli Jóns Þorsteinssonar
hefst á morgun, 1. október.
Útvarpið í dag.
19.25 Hljómplötur: „Conga“- og
,,Rumba“-dansar.
20.30 Samleikur á orgel og píanó
(Eggert Gilfer og Fritz Weiss-
happel): „Ofan af himnum hér
kom ég“ eftir Hassenstein.
20.45 Erindi: Dómkirkjan í Þránd-
heimi (Skúli Skúlason ritstjóri).
21.10 Hljómplötur: íslenzkir söngv-
arar syngja kirkjulög.
Framhald af 1. siðu.
ógildingu uppsagna á húsnæði,
miðað við 1. október, voru þær
að samkvæmt upplýsingum húsa-
leigunefhdar, þá hefur nefndin
ekki tekið nema 11 slíkar upp-
sagnir til greina.
Ráðherra Sjálfstæðisflokksins,
sem jafnframt á sæti í bæjarráði,
færðist undan að svara því, hvers
vegna ekki hefðu verið sett lög
um leigunám ónotaðs eða lítt not-
aðs húsnæðis.
Afsökun fyrir því var engin til
Ástæðan til þes, að það var ekki
gert er vitanlega engin önnur en
sú, að ríkisstjóm milljónamær-
inganna vill ekki hrófla við lúx-
usíbúðunum. Meðan stríðsgróða-
mennirnir búa í sínum 5—10 her
bergjum á að flytja húsnæðis-
leysingjana í meira og minna lé-
lega sumarbústaði utan við bæinn
— og fjósið á Korpúlfsstöðum.
Þannig framkvæma þeir loforð
sín, flokkarnir, sem hétu fólkinu
þv' að eitt skydi ylir alla ganga.
Þeir hafa svikið það lolorð, eins
og ó'll önnur er þeir gefa „hátt-
virtum” kjósendum.
Það er kjósendanna að kvitta
íýrir þau svik við kjörborðið 18.
okióber næstkomandi.
Helgafell
sumarhefti 1942. — Ritstjórar:
Magnús Ásgeirsson og Tómas
Guðmundsson.
Fyrir nokkm kom út stórt sum-
arhefti af „Helgafelli”, og er það
fjórða hefti árgangsins.
Tímaritið er enn sem fyrr vand-
að og vel læsilegt og hefur í engu
slegið af kröfunum til sjálfs sín.
Það ætlar sýnilega ekki að gufa
upp í „hlutleysi” um helztu menn
ingarmál þjóðariimar, — í Btað
þess að ganga á tánum með af-
sökunarhneigingar í allar áttir,
virðast ritstjóramir óhræddir við
að móðga máttarvöld þessa heims
og annars og í stað þess að láta
stjáfnmál afskiptalaus hnýtir
Helgafell i aila flokka. Sjálfsagt
fiimst flokksmönnum gamansemin
um flokkinn sinn þunn og ómerki
leg (það finnst mér um brandar-
ana um Sósíalistaflokkinn), en
þess betur ættu þeir að njóta
hnútukastsins til hinna flokk-
anna!
Efni sumarheftisins er sem hér
segir: Ritstjóramir rita um
listamannaþing, dægurmál og
bækur, Jóhann G. ólafsson um
Magnús Stefánsson, skáid og fylg
ir síðasta kvæði Magnúsar: „Þá
var ég ungur”, Gylfi Þ. Gíslason
ritar um þjóðrækni og þjóðarein-
eining, Símon Jóh. Ágússon um
Ávana og ofreglu, Emil Thorodd-
sen og Steinn Steinarr um málar-
ana Finn Jónsson og Þorvald
Skúlason, og fylgja þeim greinum
myndir af málverkum. Sigurður
Nordaláþarna stutta, grein:„Tvær
myndir” og Ámi frá Múla „Nokk-
ur orð um Gunnar Gunnarsson”.
Athyglisverð þýdd grein eftir
Thomas Mann, „Sigurinn ef-tir
stríðið” birtist í greinaflokknum
„Umhorf”.
Engin fyrstu verðiaun voru
veitt í samkeppni Helgafells um
smásögu, en tvær sögur hlutu
verðlami og búi.ast þær báðar í
sumarheftinu: „Draumur til
Áffrœð i dag;
Sigríður Þórðardóttir
Áttræð er í dag Sigríður Þórð-
ardóttir, Brekkustíg 8 (Haust-
liúsum) hér í bæ.
Sigríður er ein af hinum
„gömlu, góðu” Vesturbæingum.
Foreldrar hennar, myndarhjónin
Ingibjörg Jónsdóttir og Þórður
Gíslason, bjuggu í Hausthúsum
og ‘-jálf liefur hún alið þar allan
aldur sinn. Maður hennar var Jón
Guðmundsson, vcrkamaður, einn
af stofnendum Dagsbiúnar, mesti
atorku og sæmdarmaður. Hún
lifði mcð honum í hjónabandi yf-
ir 50 ár, þar til hann lézt fyrir
rárinim þrenmr árum.
Sigríður hcfur ‘ verið mesta
dugnaðarkona, sívinnandi utan
húss og innan, og hefur hún alið
upp fjðgur fósturbörn. Hún er
hófðingleg kona, ern og hress og
glöð, ber ellina einstaklega vel.
Vinir Sigríðar senda henni hlýj-
ar kvcðjur á áttræðisáfmœliiu.
kaups”, eftir Halldór Stefánsson
og „Lifendur og dauðir”, eftir
Guðmund Daníelsson. Magnús Ás-
geirsson birtir þýðingar á „Mart-
in Linge” (Nondahl Grieg), „Karl
og kona” (Fröding), „Júdas frá ■
ískariot (Nils Collett Vogt) og
„Ávarp til auðkýfinga” (Erich
Köstner). Þýðingin á „Marín
Linge” hefur ekki tekizt nógu vel.
Væri gaman ef einhver annar
snjall þýðandi reyndi sig við
kvæðið.
Dvðl
10. árg. 2. heft.i
Ritstjóri: Jón Helgason.
„Dvöl” er nú gefin út af Sam-
bandi ungra Framsóknarmanna
og er ritstjóri hennar Jón. Helga-
son blaðamaður. En tímaritið er
með sama sniði og áður og lýsir
því yfir á forsíðu að það taki ekki
þátt í stjómmáladeilum, og sjálft !
útgáfufélagið er falið í sakleysis- j
legri skammstöfun aftast. í heft-
inu. Er það vorkunnarmál þó bók
menntamönnum í Framsóknarfl
þyki ekki vænlegt að flíka
flokksnafninu í sambandi við bók-
menntatímarit, eftir að afstaða
formanns flokksins og „Tímans”
til bókmennta og lista er orðin
landskumi að endemum.
En sem sagt, það eru ekki á-
berandi Jónasarfingraför á Dvöl,
og hún flytur að venju margt
læsilegt. I þessu hefti eru sögur
eftir H. E. Bates, Tagore, Penti
Haanpáá, ólaf Þ. Ingvarsson, Jos-
ep Conrad og gömul kínversk
ástarsaga; gremar eftir Ámaöla,
Guðmund Friðjónsson, Sigurð
Helgason, Gísla Guðmundsson,
Jón Helgason; kvæði eftir Guð-
finnu frá Hömrum, Jón frá Ljár-
skógum, Þorstein Jónsson og Jón-
as Trygg\'ason,ritdómar og ýmis-
legt smávegis. S. G.
Wentiell Wilkie
í Sjúnking
Wendell Wilkie, sendiboði
Roosevelts Bandaríkjaforseta,
kom í gær til Sjúnking, flugleið-
is frá Sinkiang. Mun hann ræða
við Sjang Kajsjek um samband
Kína og Bandaríkjanna.
Wilkie hefur þeg|x átt tal við
stjórnmálamenn ríkjanna við
austanvert Miðjarðarhaf og
Sovétríkjanna.
Loftvðrnaæflng í
gæritveldi
Loftvarnaæíing sú, sem til-
kynnt var að fram ætti að fara
einhverntíma í síðustu viku
september, fór fram í gær og
hófst kl. 20,10 og stóð til kl. 21,30
Ibúarnir munu hafa framfylgt
vel fyrirskipuninni um algera
myrkvun.
Árekstur og einhver meiðsli
munu hafa átt sér stað meðan á
æfingunni stóð.

53
53
53
53
55.
VI J
DREKAKYN
Eftii Pearl Buck
a
53
n
n
53
n
ö
s
ö
eftir sem áður, þó að búið væri að loka helmingnum af
búðunum, og þeir sögðu það eitt að þeir myndu verða um
kyrrt í borginni hvað sem á dyndi, því fólkið yrði að borða
og hvað mundi það borða ef það fengi ekki hrísgrjón? Og ^
ö 'þeir borguðu Ling Tan það verð sem hann setti upp, þó
53 það væri hærra en nokkru sinni áður. Og Ling Tan hélt
ö .síðan heim, glaður yfir silfurpeningunum sgm hann átti
^ .í vasanum og kaupmennirnir höfðu greitt honum fyrirfram J2
pf fyrir hrísinn.
Hann hafði þó ekki ástæðu til þess að gleðjast yfir öllu
ö
ö
i
ö
m
ö
ö
a
ö
ö
ö
ö
ö
ö
ö
ö
ö
því sem hann frétti í borginni og verstu fregnirnar voru,
að nú væru hvítu mennirnir loksins að yfirgefa borgina.
Ling Tan þekkti engan af þessum útlendingum, en hann
mundi eftir erfiðum tímum áður, sem voru þó leikur emn
hjá þeim tímum sem nú stóðu yfir, en útlendingarnir höfðu
þá aldrei yfirgefið borgina, og hann vissi því að þegar hvítu
mennirnir flýðu frá borginni, þá væri það eins og þegar
rottur flýja sökkvandi skip. Og hann vænti því verstu
tíðinda á næstunni.
Þeir munu ekki fara allir, sagði Vú Lien við hann um
kvöldið þegar hann sagði honum frá þessu. Það eru alltaf
tveir eða þrír eða fleiri sem verða eftir, því þeir eiga sér
engin önnur heimili en hinir fara og það þykja alltaf ótíð-
indi, því þeir hafa ráð til að vita hvað gerist hvar sem
er í veröldinni. Þó að við höfum ekki hugmynd um það,
vita útlendingamir það.
Með hvaða brögðum geta þeir það? spurði Orkída.
Þeir fá fréttir úr loftinu og flytja orðm eftir vírum, svar- ^
aði Vú Lien og Orkída hlustaði á hann. agndofa. 53
Eg vona að ég muni aldrei sjá útlending, hrópaði hún, 53
því ég er viss um að þá mundi ég deitta dauð niður af 53
hræðslu. 53
En Vú Lien forsmáði slíka vanþekkingu. Þeir komu inn g*
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
D
53
53
53
53
53
í búðina til mín tvisvar eða þrisvar sinnum, sagði hann.
Þeir komu til að kaupa einhverjar útlendar vörur, og þeir
borguðu með ósviknum peningum. eins og við, og þeir voru
tvífættir og andlitsdrættir þeirra allir þeir sömu og okkar,
en það lagði af þeim aði'a lykt og litarháttur þeirra var
annar en okkar.
Gátu þeir talað? spurði Orkída.
Já, en það var allt sundurlaust eins og hjá börnum,
svaraði Vú Lien.
En ég vil nú samt að þeir verði aldrei fyrir mínum aug- D
um, sagði Orkída.
Þú getur nú víst forðast þá, svaraði Vú Lien. Síðan 6neri
hann sér að Ling Tán. Hvað sem í vændum er, þá er bezt
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
53
að því verði aflokið sem fyrst. Það er bezt að borgin falli ^
sem fyrst, því þá hætta skipin fljúgandi að koma, og þá
hef ég í hyggju að hverfa aftur til borgarinnar og opna
búðina mína að nýju. 53
Ling Tan varð hugsað til hinna mörgu sem höfðu búðir 53
sínar enn opnar og hví Vú Lien væri vendara um en öðrum 53
að dveljast í borginni, en hann minntist ekkert á það. Harm 53
vissi að sumir menn eru huglausir, en aðrir hugdjarfir, en M
það kemur ekki í ljós fyrr en á hættunnar stund.
Þess verður ekki lengi að bíða, sagði hann kurteislega.
Þú getur því verið hér unz að því. kemur.
En Ling Tan sagði við alla sem áttu leið fram hjá húsi
hans um þessar mundir: Eg á son. og temgdadóttur á þeim
slóðum, sem þið eruð að fara til. Hann er hár, ungur mað-
ur; þið getið þekkt hann á því a»ð augu hans eru svo dökk 53
og tindrandi, en kona hans er nærri því eins stór og hann 53
og gengur með barni. Ef þið skylduð rekast á þau, viljið 53
53
53
53
53
53
öllum vel.
Margir voru jieir sem lofwðu Ling Telö að skyggnast eftir
syni hans og tengdadóttur, og Ling Tan vonaði að einhver
þeirra kæmi aftur tii að 'færa honu n Skilaboð fré þeim,
en enginn kom aftur. - -
53
53
53
53
53
53
53
Píundi mánuður ársins kom, og enginn. gat vitað hvað 53
53
53
53
53
53
53 þið þá skila til þeirra, að við séum öll á lífi, og okkur líði
53 ....
53
53
53
53
53
53
53
hann mundi hafa í för með sér. Gæisirnar fMugu yfir ökrun-
um, eins og þær gerðu alltaf á hverju haustif, í leit að korni
53 sem eftir væri frá uppskerunni. Himininn var heiður, og
53 hávaxið grasið í fjallahlíðunum tók að sölna, og allir sem
53 vettlingi gátu valdið, fóru því að slá bað fyTir veturinn.
53 g
R8æ»38«8aaasaöi3R85Ba8æarafflaæ8SM3 æ