Þjóðviljinn - 18.03.1943, Blaðsíða 3

Fjmmtudagur 18. marz 1943.
ÞJÖÐ VlLJlNIf
i
Ætlar Alþýdtiflobburínti cfefccrt ad laera?
Ilm alla Eurúpu eflisf i' IrclsisHreyíing ai-
mauanap, • bapáftan lyrlr sósfalisiaanuin
En Alþýdubladíd hafast víd hana rægír hana
„En veki þó einhver þeim vonir á ný,
þá vaxa þeim kraftarnir óðum
og þegar þeir spyrna sem ólmlegast í,
er eins og vér stöndum á glóðum.
Þá nötrar vor marggyllta mannfélagshöll,
sem mæðir á kúgarans armi,
sem rifin og fúin og ramskökk er öll
og rambar á helvítis barmi.“
Þorst. Erl.: „Vestmenn“.
biónnmiM
Útgefandi:
Semeiningarflakkur aiMðn
SósíalistaflaklomnD
Ritstjórar:
Einar Olgeirssen (áh.)
Sigfús SigurhjartarsnB
Ritstjóm:
Garðarstrœti 17 — Víkingaprent
Sími 2279.
(kfgreiðsla og auglýsingrakrií-
stefa, Austurstræti 12 (1. hwé)
Sími 2184.
Víkingsprent h. f. Garðarstræti 17
MSlNilllH
Þaö er veriö aö ræöa dýr-
tíó og skatta. Þaö er veriö að
taka ákvaröanir um hver
leiga skuli stríösgróöann
mikla.
Togaraeigendur og flein
hafa fengiö stórkostlegar fjár
fúlgur skattfrjálsar til þess
aö leggja þær í varasjóöi ug
nýbyggingarsjóöi. Samt hafa
þeir þann umráöarétt yiir
þessu fé, aö ef tap er á
rekstrinum og félögin t. d.
færu á höfuðiö, þá fara ný-
byggingar- og varasjóöirnir
líka í súginn og þjóöin
stendur uppi skipalaus og
fjárlaus.
Togaraeigendum hefur ver-
iö veitt skattfrelsi þetta án
nokkurra skilyröa um rekstur
togaranna, um hagkvæmara
fyrirkomulag o. s. frv. —
Þeim hefur veriö veitt þetta
án þess aö sett væru nokkur
skilyröi um hverjar skyldur
hvíldu á heröum þeirra gagn-
vart þjóöinni eftir stríö.
Togaraeigendur geta sevt
þjóöinni stólinn fyrir dyrnar
eftir stríö, neitaö að gera út,
nema þeir fái allskonar kaup-
lækkanir fram og styrki frá
því opinbera. Þeir eiga togar-
aniai.
Þeir geta haldiö> áfram alls-
konar skipulagsleysi og eyöslu
í sambandi viö1 rekstur og
eign þessara fyrirtækja, eins
og áöur hefur brunnið viö.
En þjóöin hefur gengiö út
frá því aö eftir þettai stríö,
ætti aö tiyggja henni at-
vinnu, vernda hana gegn ein-
ræöisherrum atvinnulífsins,
svo ekki væri afitur hægt aö
svelta hana til undirgefni.
Hún hefur litiö svo á aö stríös
gróóinn ætti að notast til
þess aö tryggja afkomu henn-
ar og atvinnulegt frelsi, en
ekki veröa svipa í höndunum
á einræöisdrottnum atvinnu-
lífsins.
Þess vegna þarf aö gera
þær breytingar, aó tryggja
þjóóarheildinni full umráö yf
ir nýbyggingarsjóöum togara
flotans — og ;auka þá sjóöi
svo lagóur veröi sem trygg-
astur grundvöllur að framtíö-
ar fyrirkomulaginu á þessu
sviði. Það verður aö taka ný-
byggingarsjóöina úr raunveru
legri eign stóratvinnurekend-
anna og setja þá undir yfir-
ráð þjóöarheildarinnar, í
þeim tilgangi einum aö
tryggja nýby^ingar fiskiflot-
Rauði herinn hefur vakiö
alþýðu Evrópu á ný. Það vaxa
nú kraftar hinna undirokuðu
hvert sem litið er. Þeir
spyrna í hrófatildur auðvalds
og þjóðafangelsi fasismans af
slíku afli, að það hriktir í
morkinni þjóðfélagshöll kúg-
aranna. Böðlarnir i Berlín,
afturhaldssömustu auðmenn
heimsins og lítilsigidustu
þjónar þeirra standa á glóð-
um. — Og í gær hríðskalf
Alþýðublaðið úti á íslandi af
ótta við uppreisn alþýðunn-
ar og bannfærði af heilagri
vandlætingu hverja tilraun
verkalýðsins í Evrópu til þess
að rífa fasismann upp með
rótum, m. ö. o. þurrka auð-
valdsskipulagið út.
AlþýÖa Miö- og Vestur-Evr-
ópu hefui- oröiö aö þjást í
25 ár undir oki auövalds og
fasisma, vegna þess aö hún
bar ekki gæfu til þess að út-
íýma auövaldinu 1918. Hún
hefur orðiö að þola ægileg-
ustu kreppu, sem yfir heim-
inn hefur komiö, — þoia, at-
vinnuleysi og hungur, —
fórna ár eftir ár, — alltaí
fyrir auövaldiö, svo þaö geti
haldió vitskertu skipulagi
sínu áfram, — og allt hefur
þetta endaö meö því aö auð-
valdið hefur komiö á blóöug-
ustu haröstjórn, sem heimur-
inn hefur reynt, fasismanum.
og leitt yfir mannkynið
hræðilegri styrjöld og ægilegri
blóðfórnir en nokkurn mann
haföi óraö fyrir aö mannkyn-
iö ætti eftir aö þola.
Hvað kennir reynslan frá
1918?
Og hver var orsökin til
þess aö aiþýða Miö-Evrópu
hætti vö hálfunnö verk 1918?
Hver var orsökin til þess aö
auövaldinu tókst aö halda
völdum í Þýzkalandi og öör-
um löndum, sem úrslitum
réðu í MiÖ-Evrópu?
Orsökin var sú aó hægri
leiötogar sósíaldemókrata, —
menn eins og Noske & Co.,
— gengu í lið meö auðvald-
inu og afturhaldinu, til þess
aö kæfa valdatöku alþýðunn-
ar í blóöi. Þessir menn réttu
hershöfðingjum þýzka keisar-
arans höndina og geröu
bandalag viö þá gegn verka-
lýösbyltingunni. Því að þessir
ofstækismenn afturhaldsins í
rööum sósíaldemókratana höt-
uöu kommúnistana meir en
allt annað í heiminum. —
Og þeir voru nógu sterkir
1918—‘21, til þess aö ríöa
atns, hverjir sem koma svo til
meö aö verða eigendur hans.
ÞaÖ er eftir að útkljá.
baggamuninn og þeim tókst
ásamt auömannastéttinni, aö
halda auövaldsþjóöfélaginu
uppi á byssustingjunum,
þangaö til afturhaldiö var
orðið nógu öflugt til þess aö
leggja því líka skriödreka:
sprengjuflugvélar og eiturgas
til viöhalds.
Mennirnir, sem geröu út
um örlög Evrópu 1918, voru
bamstola hatursmenn komm-
únismans — eins og þeir
sem nú skrifa Alþýöublaöið.
Þaö vai’ sú tíö, aö Alþýöu-
flokkurinn var í þann veginn
aö átta sig á þessari örlaga
ríku afstöðu hægri sósíal-
demókratanna 1918.
Á þingi Alþýöuflokksins
1934 segir svo í ávarpi því
sem samþykkt var einróma;
„Hver er orsök þess, að alþýða
hálfrar Evrópu hefur orðið of-
beldis og einræðisstefnu auð-
valdsins að bráð, jafnvel í þeim
löndum, þar sem lýðræðis og
jafnaðarmannaflokkar liöfðu
sameiginlega farið með völdin?
Því, að jafnaðarmenn hafa
hvergi haft einir þingmeiri-
hluta.
Hún er sú, að þeim lýðræðis-
og jafnaðarmannastjómum láð-
ist, meðan þær sátu að völdum,
að neita valdsins, sem hinar
vinnandi stéttir höfðu með at-
kvæðum sínum fengið þeim í
hendur til þess að koma á full-
komnu lýðræði, einnig í atvinnu
lífi þjóðanna, létu undir höfuð
leggjast, að taka að sér stjórn
atvinnumálanna, framkvæma
skipulagningu þeirra með hags-
muni alþýðnnar fyrir augum og
brjóta þannig á bak aftur ein-
ræði auðvaldsins yfir fram-
leiðslutækjunum.
Þær vanræktu að ráðast á
sjálfa orsök atvinnuleysisins,
auðvaldsskipulagið sjálft og
gátu þess vegna ekki
leyst það hlutverk, sem
hinar vinnandi stéttir höfðu
fyrst og fremst falið þeim:
aö vinnabug áatvinnuleysinu.
Þær misstu þessvegna traust
vinnustéttanna og með því hið
pólitíska vald og aðstöðu til að
verjast árásum og ofbeldi auð-
valdsins.“
Þarna var viöurkennt aö
.þaö, sem gera bar var að af-
nema auövaldsskipulagiö
sjálft.
En nú er afstaðan önnur.
Nú berst Alþýöublaöiö á
móti þvi aö auövaldsskipulag-
iö sé afnumið í MiÖ-Evrópu,
hatast viö hvern þann, sem
berst þar fyrir fullu lýðræði.
fyrir þjóöfrelsi og sósíalismai.
Og þeh’, sem enn eru eftir 1
Alþýöuflokknum, viröast
ekkert hafa við þessa auð-
valdsstefnu þess áö athuga.
Er þaö máske svo, aö allir
þeir fylgjendur AlþýÖuflokks-
ins, sem vilja sósíalisma', séu
þegar gengnir í liö með Sósí-
alistaflokknum?
Bandamenn fasismans.
Þaö veröur ekki hjá því
komizt, aö kryfja enn betur
til mergjar afstööu Alþýöu-
bláösins í þessu máli, því þaö
veröur hver einasti verkamaö
ur aö gera sér ljóst, um hvaö
er barizt.
í Eystrasaltslöndunum var
alþýðan búin aö' ná völdunum
1918 og allt reiöubúið af
hálfu verklý'öshreyfingarinn-
ar, til þess aö framkvæma
sósíalisma, þegar þýzka her-
valdiö braut verklýösríki
þessi á bak aftur, án þess aö
hin Sovétríkin væru þess
megnug a'ö hjálpa. — í 22
ár kúgar fasistisk auömanna-
klíka þessar þjóöir. Loks 1940
tekst þeim aö brjóta af sér
okiö. Framkvæmd sósíalism-
ans er tafarlaust hafin, en
1941 tekst þýzka herbákninu
enn einu sinni aö brjóta þau
undir sig. — Nú þreyja þess-
ar þjóðir ekkert meir en að
ná frelsi sínu aftur, byggja
UPP þjóðfélag sósíalismans á
ný. — En Al|þýðublaöiö hróp-
ar: Engan sósíalisma. Lifi
menningarafrek nazismans
þar! Hamingjunni sé lof að
samyrkjubúskapurinn og
verkamanna- og bændaraöin
voru þurrkuð út!
❖
En umhyggja Alþýöublaös-
ins fakmarkast ekki viö auö-
valdsskipulagiö í Eystrasalts-
löndunum. Þaö ber ekki síö-
ur pólsku fasistana fyrir
brjósti. Þaö óttast þaö aö eft-
ir þessa styrjöld muni nokkr-
um pólskum áuömönnum og
stórjaröareigendum ekki hald
ast uppi aö kúga bæöi pólska
bændur og verkamenn og
aðrar þjóðir sem meö hervaldi
voru neyddar til aö búa í
Póllandi Pilsudskis.
Ógæfa Póllands hefur alla
tíð' veriö yfirstétt þess, —
einhver skammsýnasta, sund
urleitasta og þrjózkufyllsta
yfirstétt jaröarinnar og er þá
mikiö sagt. HvaÖ eftir annaö
hefur þessi yfirstétt eyöilagt
pólska ríkið meö hroka sín-
um og yfirgangi. Pólska yfir-
stéttin réð'st 1938 með Hitler
á Tékkóslóvakíu, til þess aó'
níðast á henni og ræna hana
löndum og hefði rænt meiru
ef hún hefði þorað fyrir Sov-
étríkjunum. Pólska yfirstétt-
in þverneitaöi 1939 a'ó' gera
hernaöarbandalag viö Sovétr
ríkin til varnar gegn Þýzka-
landi — og gróf sér þannig
sjálf gröfina.
En það er v.art til þjóð
sem elskar eins frelsiö og
pólska þjóöin og er eins reiöu
búin aö fórna fyrir þaö'. Og
þegar verkamenn og bændur
Póllands taka forustuna í
landi því, þá skulu menn sjá
að’ loks fær sú þjóð að þróa
það sem í henni býr. En Al-
þýöublaðiö' titrar af reiöi viö
þá tilhugsun. Fasistaást þess
blaös er líklega alþjóölegri en
ást nokkurra annarra fasista
í heiminum — og þaö er
skiljanlegt aö skriffinnar þess
elska alla, sem eru á móti
Sovétríkjunum og sósíalism-
anum, — og þeim er sama
þó aö sú undarlega ást þeirra
drepi Alþýöuflokkinn, — en
fasistar hafa þó venjulega
fyrst og fremst umhyggju
fyrir sjálfum sér og fasista-
hreyfingu þess lands, er þeir
lifa í.
Svo fljótt rennur svikara-
blóöi'ö til skyldunnar í
æöum Alþýöublaösskriffinn-
anna, aö ekki er Michailo-
vitsj fyrr genginn í liö meö'
fasistum gegn lýðræðishreyf-
ingunni í Júgóslavíu en Al-
þýöublaöiö gerir hann aö
hetju sinni.
Lýðfrelsishreyfingin í Júgo
slavíu hefur nú um fjórða
hluta landsins á valdi sínu.
Hún á við ýmsa heri að berj-
ast, svo sem nazistaher Þjöð-
verja, fasistaher ítala og serb
neskar fasistasveith’ (Tsjetn-
iks) Michaliovitsj. Það' er svip
að og þegar verkamanna- og
Framhald á 4. síðu.