Þjóðviljinn - 29.10.1943, Blaðsíða 2

1
ÞJ0ÐVILJINN
Föstuáagur 29. október 194*
„Þröttnr vannM
KvsSja tii Sæmundar
Ólafssonar frá ís-
firðingi
„Vinnusvikin“ í Samvinnufélagi
ísfirðinga.
„ .... hóf hann sameiningar-
starf sitt á staðnum með því
að brýna fyrir verkamönnum
að fara sér ekki óðslega í vinn-
xmrd og láta sér ekki of annt
um hag samvinnufélagsins.
Árangurinn af þessu eining-
arstarfi varð sá, að sundrung
og vinnuspilling þroskaðist á
vinnustað félagsins og óx að
lokum félaginu svo yfir höfuð
að starfrækslu stöðvarinnar var
hætt litlu síðar“.
Hverskonar andsk. angurgapi
er þessi Sæmundur Ólafsson,
sem þannig skrifar, ekki í svart
asta atvinnurekendamálgagn,
heldur í Alþýðublaðið 21. okt.
1943, blað, sem telur sig mál-
gagn verkalýðsins? Sá hefur lík
lega einhvern tíma drepið hend
inni í kalt vatn, eða hitt þó
heldur. Og um hvaða verkafólk
skrifar hann slíkar svívirðing-
ar? Jú, um verkafólkið í Sam-
vinnufélagi ísfirðinga á ísa-
firði. Takið þið við því. Vegna
sundrungar ykkar og vinnuspill
ingar var hætt við starfrækslu
vinnustöðvarinnar í Neðsta'
Ekki mátti minna vera en taka
til þessa ráðs, að svívirða marga
öruggustu fylgismenn Alþýðu-
flokksins á ísafirði til þess að
svala bræði sinni á pólitísk-
um andstæðing. Slíkur garpur
virðist hæfa vel uppsópinu, er
safnazt hefur að Alþýðublað-
inu, og ekki hefur forstjóri fé-
lagsins látið sér detta í hug að
bera þessa ósvífnu lýgi af fé-
Framhald af 1. síðu.
hvort útimenn eru látnir ganga
á vaktir eða ekki. Skylt skal
verkamönnum að ganga á víxl
á nætur- og dagvaktir".
Áður en síldarvinnsla skyldi
hefjast í sumar, kom upp á-
greiningur milli aðila máls
þessa um það, hvernig skilja
bæri nefnd samningsákvæði.
Hélt stefnandi því fram að á-
kvæði 3. gr. samningsins ættu
ekki við um vaktamennina, held
ur skyldi aðeins farið eftir 10.
gr. samningsihs og þeir þannig
fá 4x/2 klst. eftirvinnukaup fyr-
2 sex stunda vaktir. Stefndi
taldi hinsvegar að vaktamönn-
um bæri sérstök greiðsia fyrir
unna kaffi- og matartíma sam-
lögum Samvinnufélags ísfirð-
inga. Hann virðist þó hafa fuil
kominn aðgang að Alþýðublað
inu þegar þarf að skamma
kommúnista.
Eg held að þessi aumingi.
ætti sem minnst að tala um
vinnusvik, og væri hann ekki
sú mannleysa sem grein hans
bendir tú, ætti hann grátandi
og þegár í stað að taka þessi
ummæli sín aftur og biðja
verkafólkið í Samvinnufélagi
ísfirðinga fyrirgefningar á
þessu ^frumhlaupi. Að vísu
verða þe'ssi ummæli aldrei tek-
in til fulls aftur, en þau sýna
innræti þess manns, sem hefur
ritað þau, og þau sýna enn-
fremur þann hug, sem Alþýðu-
flokksforingjarnir innst inm
bera til verkalýðsins. Vona ég
að verkafólkið, sem þannig er
svívirt, muni kinnhestinn við
næstu kosningar á ísafirði.
ísfirðingnr og samvinnufélagi.
kvæmt ákvæðum 3. gr. samn-
ingsins og ættu þeir því eftir-
vinnukaup fyrir 5% klst. sólar-
hring hvern.
Út af þessum ágreiniftgi hef-
ur stefnandi höfðað mál þetta
og eru dómkröfur hans þær,
að viðurkennt verði að 10. gr.
fyrrgreinds samnings frá 7.
sept. 1942, beri að skýra sjálf-
stætt og án tillits til 3. gr.
sama samnings, þannig, að
hverjum verkamanni, sem sam-
kvæmt framansögðu vinnur á
vöktum, beri að greiða umsam-
ið mánaðarkaup, að viðbættu
41/2 klukkustundar eftirvinnu-
kaupi á sólarhring hverjum.
Þá krefst hann og málskostn-
aðar úr hendi stefnda eftir mati
dómsins.
Stefnandi krefst sýknu af
kröfum stefnanda og málskostn-
aðar úr hendi hans eftir mati
dómsins.
Stefnandi byggir dómkröfur
sínar á því að ákvæði 3. gr.
nefnds samnings eigi aðeins við
um venjulega daglaunavinnu.
Vaktavinnan samkv.' 10. gr.
samningsins sé hins vegar ann-
ars eðlis, og því óeðlilegt að
fyrirmæli 3. gr. nái til hennar,
en ákvæði þeirrar greinar, sem
séu að miklu leyti nýmæli,
muni vera tekin upp eftir samn
ingum annarra félaga, þar sem
ekki sé um neina vaktavinnu
að ræða. Telur stefnandi að
nauðsynlegt hefði verið að taka
. það skýrt fram í samningn-
um, ef tilætlunin hefði verið,
að eftirvinnukaup vaktamanna
skyldi reikna eftir ákvæðum
oftnefndrar 3. gr. Þetta hafi
ekki verið gert en hins vegar
taki 3. gr. samningsins sjálf
af öll tvímæli um þetta, því
ljóst sé af niðurlagsákvæði
hennar, sem stangist algjörlega
á við ákvæði 10. gr., að hún geti
ekki í heild átt við um vakta-
menn.
Stefndi hefur mótmælt þess-
um skilningi stefnanda. Telur
hann að 3. gr. eigi tvímælalaust
við vaktavinnuna og hafi ekki
verið þörf á því að taka slíkt
sérstaklega fram. Mótmælir
hann því, að niðurlagsákvæði
3. gr. útiloki, að sú grein geti
átt við um vaktavinnuna. Tel-
ur hann, að nýmælin í 3. gr.,
sem tekin voru upp í samning-
ana 1942, hafi að sjálfsögðu
átt að vera jafnt til hagsbóta
fyrir alla þá, er kaup áttu að
taka samkvæmt samningnum,
enda hafi tilætlunin verið sú,
að sömu hlutföll og áður höfðu
verið milli daglaunavinnu og
vaktavinnu skyldu haldast á-
fram samkvæmt samningnum
frá 1942 og væri hann einmitt
saminn með það fyrir augum.
Væri nú að því ráði horfið að
reikna eftirvinnukaupið á
þann hátt, sem stefnandi vildi
gera, væri með því raskað eldri
hlutföllum milli tímavinnu-
manna og vaktamanna, hinum
síðari í óhag, og eðlilegt sam-
hengi milli einstakra ákvæða
samningsins rofið.
Framangreindur samningur
frá 7. sept 1942 fjallar um kaup
og kjör verkamanna almennt
við Síldarverksmiðjur ríkisins
Árið 1943, mánudaginn 25.
okt. kl. 17 — var settur aðal-
fundur Síldarútvegsnefndar fyr
ir reikningsárin 1941—’42 og
1942—’43, af formanni nefndar-
innar, Sigurði Kristjánssyni,
forstj. Siglufirði. Fundarstaður:
Kaupþingsalurinn, Reykjavík.
Formaður kvaddi til fundar-
stjórnar Jóhann Þ. Jósefsson al-
þingismann, en til vara Óskar
Jónsson, framkvæmdastj. Hafn-
arfirði. Fundarstjóri útnefndi
sem ritara aðalfundarins þá
Baldvin Þ. Kristjánsson, gjald-
kera, Siglufirði, og Ólaf Jóns-
son, útgerðarmann, Sandgerði.
Dagskrá fundarins hefur ver-
ið auglýst þessi:
I. Reikningar síldarútvegs-
nefndar og skýrsla framkv.stj.
um starfsemi nefndarinnar fyr-
ir reikningsárin 1941—42 og
1942—43.
II. , Önnur mál.
Gengið var til dagskár:
1. Sigurður Kristjánsson, for-
maður SÚN, las upp endur-
skoðaða reikninga nefndarinn-
ar fyrir bæði reikningsárin.
Reikninsárið 1941-42 voru end-
urskoðendur þeir: Ólafur Vil-
hjálmsson, sparisjóðsritari, Siglu
firði, og Jón Jóhannesson mála
á Siglufirði. Er í honum gert
ráð fyrir tvennskonar tilhögun
á kaupgreiðslum, tímakaupi og
mánaðarkaupi og verður ekki
aijnað séð, en að ákvæði hans
um dagvinnu, eftirvinnu, í mat-
ar- og kaffitíma eigi almennt
við um hvortveggja kaupgreiðsl
urnar. Þá er ákvæði áður
nefndrar 10. gr. um skyldu
fastra starfsmanna til þess að
vinna í vöktum, en þeir eru
ráðnir með mánaðarkaupi. í
þessari grein segir aðeins, að
þeir skuli skila 45 klst. á viku
fyrir mánaðarkaupið, en að
öðru leyti eru þar engin sér-
ákvæði um greiðslu fyrir eftir-
vinnu, né matar- eða kaffitíma.
Telja verður að tilhögun vakta-
vinnunnar sé að vísu með þeim
hætti, að ekki hefði verið ó-
eðlilegt, að um hana giltu aðr-
ar kaffi- og matartímareglur
en um venjulega daglauna-
vinnu. En með því að nefnd
grein hefur engin sérákvæði
um þetta og þannig frá samn-
ingnum gengið að sama máli
getur yfirleitt gegnt, að þessu
leyti, um daglaunamenn og
mánaðarkaupsmenn, þá hefði,
að áliti dómsins, þurft að taka
það sérstaklega fram, ef ákvæði
3. gr. um matar- og kaffitímana
áttu ekki að gilda um vakta-
vinnuna. Með því að þetta hef-
ur ekki verið gert er ekki hægt
að fallast á kröfu stefnanda í
málinu og ber því að taka til
greina sýknukröfu stefnda.
Eftir atvikum þykir rétt að
láta málskostnað falla niður.
Því dæmist rétt vera:
Stefndi, Alþýðusamband ís-
lands f. h. verkamannafélagsins
Þróttar á Siglufirði, á að vera
sýkn af kröfum stefnanda, Síld-
arverksmiðja ríkisins, í máli
þessu.
Málskostnaður falli niður“.
flutningsmaður, sama stað, báð
ir kosnir af síldareigendum, en
einnig hafði endurskoðað reikn
ingana fyrir það reikningsár
Sigurður Tómasson kaupfélgs-
stjóri, Siglufirði — skipaður af
atvinnumálaráðherra. Endur-
skoðendur seinna reikningsárið:
1942—43, voru: Ólafur Vil-
hjálmsson, kosinn af súdareig-
endum og Sigurður Tómasson,
skipaður af atvinnumálaráð-
herra.
f lok upplesturs á reikning-
unum, gat formaður þess, að
þótt starfsemi Síldarútvegs-
nefndar gæti að vissu leyti
virzt lítil tvö undanfarin reikn-
ingsár, hefði hún þó verið miklu
meiri en ætla mætti með tilliti
til útflutningsmagnsins þessi ár.
Er formaður hafð lokið máli
sínu, gaf fundarstjóri orðið
laust til umræðu um reikning-
ana. Fyrirspurnir komu fram
frá þeim Jóni L. Þórðars., Siglu
firði, og Ólafi Jónssyni, Sand-
gerði. Var þeim svarað af fram
kvæmdastjóra nefndarinnar, Er-
lendi Þorsteinssyni, og for-
manni.
Að loknum umræðum, bar
fundarstjóri upp reikningana
til samþykktar í tvennu lagi;
sér fyrir hvort reikningsár.
Voru þeir samþykktir í einu
hljóði með samhljóða atkvæð-
um fundarmanna.
2. Fundarstjóri, Jóhann Þ.
Jósefsson, skýrði frá þeim erfið
leikum SÚN við síldarsölu á
yfirstándandi framleiðsluári, o.
fl. í sambandi við það. Út af
þessu spunnust umræður um
nánustu framtíðarverkefni; síld
arsölu, tunnu útvegun o. fl. Til
máls tóku: Finnbogi Guð-
mundsson, Gerðum, Finnur
Jónsson, varaformaður SÚN,
Erlendur Þorsteinsson, Óskar
Halldórsson, Jóhann Þ'. Jósefs-
son, Sigurður Kristjánsson, og
sumir oftar en einu sinni.
Fleira var ekki fyrir tekið.
Aðalfundurinn hafði verið boð
aður viðkomandi þann 5. þ. m.
— í símskeyti til manna utan
Siglufjarðar, í bréfi til innan-
bæjarmanna. Auk þess var
fundurinn auglýstur í ríkisút-
varpinu nokkrum dögum fyrir
fundasetningardag.
Aðgöngumiða að aðalfundin-
um og skýrslu framkvæmda-
stjóra Síldarútvegsnefndar, Er-
lendar Þorsteinssonar, um starf
semi nefndarinnar reikningsár-
in 1941—42 og 1942—43 — höfðu
28 aðilar fengið. Aðalfundinn
sátu, auk framkvæmdastjóra, 4
meðlimir Síldarútvegsnefndar,
4 fulltrúar Alþýðusambands ís-
lands og 20 síldareigendur, sam
tals 28 með atkvæðisrétti, en
auk þeirra án atkvæðisréttar 4
menn aðrir, alls 33 fundarmenn.
Að loknum fundarstörfum var
lesin upp fundargerð aðalfund-
arins af fundarstjóra, og hafði
enginn neitt við hana að at-
huga.
Sagði fundarstjóri svo fundi
slitið og árnaði fundarmönnuna
allra heilla með þakklæti fyrir
fundarsóknina.
Jóhann I>. Jósefsson, BaldT»
1». Kristjánsson, Óskar Jónsso*»
Ólafur Jónsson.
Úra Og
skartgripaverzlun
opnum við í dag á VESTURGÖTU 21 A
Fjölbreytt úrval af úrum.
Úr er tilvalin fermingargjöf.
Franch Míchelscn hX
Skógræklin faðrí
Dansleikur í Listamannaskálanum í kvöld kl. 10.
Aðgöngumiðar seldir frá kl. 9. — Sími 3240.
Danshljómsveit Bjarna Böðvarssonar spilar.
Stjóm Jaðars.
Slúila
óskast. Upplýsingar í
Íro^
miAPRKSSA
Grettisgötn 3