Þjóðviljinn - 23.07.1946, Síða 6

6
ÞJÖÐVTLiJINN
Þriðjudagur, 23. júlí 1946.
Greinargerð fyrir tillögu
ríkisstjórnarinnar
Framhald af 1. síðu.
Islandi í þágu styrjaldarinn-
ar eigi íslendingar sanngirn-
iskröfu á því.
Islendingar geta hins veg-
ar hvorki sagt öðrum þjóðum
stríð á hendur né háð styrj-
öld af augljósum ástæðum,
«em Alþingi felur ríkisstjórn-
inni að gera grein fyrir.“
Hinn 6. nóvember sl. skrif-
aði ríkisstjórnin stjórn.Banda
ríkjanna að gefnu tilefni svo-
hljóðandi:
..Hinn 25. febi’úar síðastlið-
inn lýstu allir flokkar Al-
þingis yfir því, að þeir ósk-
uðu þess, að íslendingar yrðu
þá þegar viðurkenndir sem
ein hinna sameinuðu þjóða-
Enda þótt ísland hafi enn
eigi öðlazt þessa viðurkenn-
ingu, þykir mega treysta því,
að mjög bráðlega komi að
■ nrsridL ,noa
' 'r !c'íirm.n].T
gr. sáttmála hinna sameinw.ðu
þjóða samþykkt svohljóðandi
ályktun varðandi umsóknir
um upptöku í hinar samein-
uðu þjóðir:
„Umsóknir um upptöku,
sem hafa borizt eða kunna að
berast aðalforstjóranum
GRmm GREtne
Hræhslumélaráhurieylih
I bIö>í;
^tti slá fyrir. Hann sagði:
„Hver svo sem hann er, þá
kemst hann ekki inn fyrr en
við erum búin að talast við.
Ungfrú Hilfe, viljið þér gera
svo vel að segja mér hægt
og rólega — ég er hræddur
um að ég sé dálítið skilnings-
sljór — í fyrsta lagi, hvern-
skulu teknar til meðferðar í i ^ vissuð að ég væri hér
öryggisráðinu á fundi eða! °S * öðru lagi, hvers vegna
fundum, sem halda skal í Þ®r k°muð?
ágústmánuði 1946 í þessum
sérstaka tilgangi.
Umsóknum um upptöku,
sem hafa borizt eða kunna að
berast aðalforstjóranum fyrir
15. júlí 1946, skal vísað til
nefndar, sem í eru fulltrúar
allra meðlima öryggisráðsins,
eigi síðar en 1. ágúst 1946, og
skal sú nefnd athuga málið
og gefa skýrslu um það til
ráðsins.“
Umsókn um upptöku skal
því, að svo verði, og er rík- þvf samkvæmt framansögðu
isstjórn íslands þakklát rík- stíluð beint til aðalforstjóra
isstjórn Bandaríkjanna fyrir hinna sameinuðu þjóða. Sam-
það fyrirheit, er hún hefur
gef ð um að stuðla að því.
íslendingum er ljóst, að ein
afleiðing þess, að þeir verði
viðurkenndir sem ein hinna
sameinuðu þjóða, er sú, að
þe'r takist á bendur þær
kvaðir um þátttöku í ráðstöf-
unum til tryggingar heims-
friðnum, sem sáttmáli hinna
sameinuðu þjóða gerir ráð
fyrir.“
Nú hefur ríkisstjórninni
borizt tilkynning um, að ör-
yggísráð hinna sameinuðu
þjóða hafi með tilvísun til 4.
Ðanir gegn Fram
Framli. af 3. síðn.
landsliðið. Sú frétt barst líka
út eftir leikinn að Ottó muni
ekki hafa verið varamaður,
heldur hafi Richard Jónsson
verið það, ásamt tveim öðr-
um Akranesingum. Þessi ráð-
stöfun með Ottó og landsliðið
er enn undarlegri þegar þess
er gætt að í leikskránni er
gert ráð fyrir Richard eða
Þórhalli sem aðalmanni í lið-
ið, og engin forföll legið fyr-
ir. — Dómari í leiknum var
Sigurjón Jónsson.
Erfiðleikar á
stjórnarmyndun
í Belgíu
Spaak fyrrverandi utanrík-
isráðherra Belga vinnur nú
að því að mynda nýja stjórn
í Belgíu.
Talið er, að hann sé að
reyna að mynda samsteypu-
stjórn kommúnista, sósíalde-
mókrata og frjálslyndra, en
það standi helzt á frjálslynd-
jaa.
kvæmt 4. gr- sáttmálans er
það skilyrði fyrir þátttöku í
bandalaglnu, að þjóðir þær,
sem æskja upptöku, takist á
hendur þær skuldbindingar,
er í sáttmálanum felast. Þarf
því að fylgja upptökubeiðn-
jinni yfirlýsing þar að lútandi.
Öryggisráðið sendir um-
sóknir um þátttöku til al-
þjóðaþingsins, sem haldið er
einu sinni á ári samkvæmt
IV. kafla 20. gr. sáttmálans.
Ákveðið er. að næsta reglu-
legt alþjóðaþing skuli koma
saman hinn 23. september þ.
á. Æski ísland þátttöku á
þessu ari, þarf samkvæmt maður,“ sagði hún og brosti
Hún sagði þr józkulega:
,„Eg segi yður ekki hvernig.
En hvers vegna — ég hef
beðið yður að fara burt þeg-
ar í stað. Eg hafði rétt fyr-
ir mér áður, var það ekki,
þegar ég hringdi . . ?“
„Jú, þér höfðuð rétt fyrir
yður. En hvers vegna eruð
þér svona áhyggjufullar. Þér
sögðust vita allt um mig, var
það ekki?“
„Það býr ekkert illt í yð-
ur,“ sagði hún blátt áfram.
„Þar sem þér vitið allt“,
sagði hann, „ættuð þér ekki
að hafa áhygjur .......“
„Eg vil réttvísi,“ sagði hún,
líkt og hún væri að lýsa yfir
furðulegri sérvizku.
„Já,“ sagði hann, „réttvísi
er góð ef maður fær að njóta
hennar-“
„En þau vilja hana ekki.“
„Eigið þér við frú Bella-
irs,“ spurði hann, „og séra
Topling .....“ Þetta var of
flókið: hann átti ekkert bar-
áttuþrek lengur. Hann settist
í hægindastól — í þessu gerfi
heimili var einn hægindastóll
og legubekkur.
„Séra Topling er ágætis-
grafið það upp.“ Hann notaði
hin barnalegu orð hennar
sjálfrar, „ég er líka slæmur.“
„Herra Rowe,“ sagði hún,
,ég hef séð mjög margt slæmt
fólk þar sem ég var áður, og
þér eigið ekki heima í þeim
flokki: þér eruð ekki markað
ur á réttan hátt. Þér hafið of
miklar áhyggjur af því sem er
l.'.ðið og gert. Fólk segir
að ensk réttvísi sé góð. Nú,
þér voruð ekki hengdur ....
Það var meðaumkunardráp,
það var það sem blöðin
sögðu.“
„Hafið þér lesið öll blöðin“.
„Öll sömul. Eg hef meira
að- segja séð myndirnar er þau
tóku. Þér lyftuð dagblað.nu
yðar til að skýla andlitinu
upplýsingum, sem ríkisstjórn-
inni hafa borizt, að senda um-
sókn þess til öryggisráðsins
sem fyrst og sennilega helzt
fyrir 1- ágúst þ. á.
Eftir að ríkisstjórninni
barst framangreind vitneskja,
tók hún málið þegar til at-
hugunar og hefur rætt það
við utanríkismálanefnd. Á
fundi nefndarinnar, sem
haldinn var hinn 11. þ. m„
var samþykkt að fela tveim-
ur fræðimönnum að athuga
sáttmála hinna sameinuðu
þjóða og gera álit um, hverj-
ar skuldbindingar ísland
mundi þurfa að takast á
hendur, ef það vildi gerast
meðlimur 1 bandalaginu. Til
þessa starfs voru þeir Einar
Arnórsson fyrrv. hæstaréttar-
dómari og Gunnar Thorodd-
sen prófessor fengnir. Fylgir
greinargerð þeirra hér á eft-
ir, og vísast til hennar.
(Fylgiskjal 1).
Eftir viðræður við áður-
nefnda menn ákvað ríkis-
stjórnin, með ráði utanríkis-
málanefndar, að leggja til
við forseta íslands að kveðja
saman Alþingi til að ákveða
hvort ísland skuli sækja um
upptöku í bandalagið, og er
ríkisstjórnin því fylgjandi.
snögglega. „Þetta er annars
meiri vitleysan,“ sagði hún,
„sem við erum að segja.“
„Þér verðið að segja bróður
yðar,“ sagði Rowe, „að hann
þurfi ekki að hafa neinar á-
hyggjur af mér lengur. Eg
gefst upp. Látum þau myrða
hvern sem þau vilja — ég
skipti mér ekki af því. Eg er
að fara burt.“
„Hvert?“
„Það er allt í lagi með
það“, sagði hann- „Þau munu
aldrei finna mig. Eg veit af
svo öruggum stað ...... Enda
munu þau ekkert kæra sig
um það. Eg held að þau hafi
einkum verið hrædd um að
ég myndi fínna þau. Héðan
í frá fæ ég sennilega aldrei
að vita hvað var á bak við
þetta allt saman. Kökuna ....
og frú Bellairs. Þessa dásam-
legu frú Bellairs.“
„Þau eru slæm,“ sagði hún,
líkt og þessi einfalda setning
gerði þeim öllum full
skil. „Eg er feginn að þér
eruð að fara. Þér elgið ekki
heima í þessu.“ Honum til
mikillar undrunar bætti hún
við, „ég vil ekki að þér lend-
ið í meiri raunum-“
. „Svo,“ sagði hann, ,,þér
vitið allt um mig. Þið hafið'
Eg kæri mig
um að lenda í
eru
Hann hlustaði á hana af
mállausri undrun. Það hafði
enginn talað opinskátt við
hann áður um þetta. Það var
sárt, en það var þess konar
sársauki sem maður finnur
þegar joð er sett í sár —
þesskonar sársauki sem mað-
ur getur þolað. Hún sagði:
„Þar sem ég var sá ég mörg
dráp, en engin þeirra voru
meðaumkunardráp. Þér meg-
ið ekki hugsa svona mikið
um þetta. Reynið þér að
jafna yður.“
„Eg held,“ sagði hann, „að
það sé bezt fyrir okkur að
ákveða strax hvernig við eig
um að snúast við herra Trav-
ers.“
„Þér farið bara. Það er allt
og sumt.“
„Og hvað ætlið þér að
gera?“
„Fara líka.
ekki heldur
nelnni klípu.“
Rowe sagði. „Ef þau
óvinir yðar, þá munu þau
láta þetta bitna á yður, ég
ætla að bíða og tala við herra
Travers.“
„Nei, nei,“ sagði hún. „Þau
eru ekki óvinir mínir.. Þetta
er ekki mitt land.“
Hann sagði. „Hvaða fólk
er þetta? Eg veð í villu og
svíma. Er það af yðar þjóð
eða minni þjóð?“
„Það er eins alls staðar,“
sagði hún. Hún rétti út hend-
ina og snart handlegg hans
alvarlega — eins og hún vildi
vita hvernig honum væri inn-
anbrjósts. „Yður finnst þér
vera slæmir,“ sagði hún, „en
það stafaði aðeins að því að
þér gátuð ekki þolað sársauk-
ann. En þau geta þolað sárs-
auka — sársauka annars
fólks — endalaust. Þau eru
fólk sem er sama um allt.“
Hann hefði getað haldið á-
fram að hlusta á hana tím-
unum saman: það var sorg-
legt að hann skyldi verða að
fremja sjálfsmorð, en hann
hafði um ekkert að velja.
Nema hann léti böðlinum það
eftir. Hann sagði’. „Eg byst
við það sé bezt að ég verði
kyrr þar til herra Travers
kemur, hann getur þá afhent
mig lögreglunni.“
„Eg veit ekki hvað þau
ætla sér að gera.“
„Og litli bljúgi maðurinn
með bækurnar var með í því
líka. En hvað þau eru mörg.“
„Ógurlega mörg- Þeim
fjölgar með hverjum degi.“
„En hvernig gátu þau búizt
við að ég yrði kyrr — þegar
ég var búinn að skila bók-
unum?“ Hann tók um úlnlið-
inn á henni — grannan, beina
beran úlnlið — og sagði dap-
urlega. „Þér eruð þó væntan-
lega. ekki með í þessu líka?“
„Nei,“ sagði hún, án þess
að færa s:g frá honum, eins
og hún legði fram einfalda
staðreynd. Honum fannst hún
gæti ekki sagt ósatt. Hún
gæti átt ótal syndir á sam-
vizkunni, en ekki þá algeng-
ustu þeirra allra.
„Eg bjóst ekki við því,“
sagði hann, „en það hlýtur
að merkja — það merkir að
þeir hugsuðu sér að hafa okk
ur bæði hérna.“
Hún sagði. „Æ“, eins og
hann hefði slegið hana.
„Þau vissu að við myndum
eyða tímanum í samtal, skýr-
ingar ..... Þau vildu ná í
okkur bæði, en lögreglan vill
ekki ná í yður.“ Hann sagði,
„Nú komið þér með mér.“
' „Já“-
„Ef við erum ekki orðin of
sein. Þau virðast reikna allt
vel út. Hann fór út í anddyr-
ið og dró slána frá mjög hægt
og gætilega opnaði dyrnar
örlítið, og lokaði þeim síðan
varlega aftur. Hann sagði.
„Eg var einmitt að hugsa
um hvað það væri auðvelt að
týnast í þessu gistihúsi, í öll-
um þessum löngu göngum.“
„Já?“
„Það er engin hætta á við
týnumst. Það stendur maður
Bráðabirgðalög
lögð fyrir Al-
þingi
Lögð hafa veriö fyrir þing-
ið bráöabirgöalög þau, sem
ríkisstjórnin hefur gefið út
frá þvi síðasta þingi lauk, en
þau eru þessi:
1. Frumvarp til laga um
heimild fyrir ríkisstjórnina
til að framlengja fiskveiða-
og atvinnuréttind; Dana á ís-
landi.
2. Frumvarp til laga um
breytingu á lögum nr. 81 23.
júní 1936 um sveitarstjórnar-
kosningar.
3. Frumvarp til laga urn til-
raunastöð á Keldum-
4. Frumvarp til laga um
heimild fyrir ríkisstjórnina
til að ábyrgjast rekstrarlán
fyrir Landsmiðjuna.
5. Frumvarp til laga um
lántökuheimild fyrir ríkis-
st'jórnina til að reisa lýsis-
herzluvefksmiðju.