Þjóðviljinn - 29.12.1946, Blaðsíða 3

Surmudagur, 29. des. 1946
Þ JÓÐVIL JINN
3
Leikíékg leykjavíkur:
Eugene O’Neill er almennt tal-
inn mesta harmleikaskáld Ame-
ríku, og Eg man þá tíð (Ah,
Wilderness), sem Leikfélagið
hafði frumsýningu á nú á annan
í jólum, mun vera eini gaman-
leikurinn, sem eftir hann liggur
fram að þessu. Leikritið fjallar
um uppeldis'vandamál, en það
vandamál reynist næsta auðleyst.
því fjölskyldurnar, sem við sögu
koma, eiga slíku barnaláni að
fagna, að það sýnir sig að óhætt!
er að láta börnin sigla sinn eig- ^
in sjó. Þau eru öll svo heilbrigð
og efnileg, að óþarft er að hafa |
nokkrar áhyggjur af þeim. Væri
betur, að slikt væri almenn
reynsla. Vafaláust er boðskapur
leiksins þörf áminning til siða-
vandra og þröngsýnna purítan i,
en hér, þar sem frjálslyndi er
rikjandi í uppeldismálum, hlýtur
athyglin einkum að beinast að
gamanseminni í samtölum og
senum. Og leikurinn er vissulega
geðþekkur og skemmtilegur, þó
að hann sé ekki viðamikill og i
gefi litla hugmynd um höfundinn
eins og hann birtist í hinum stóru
verkum sínum.
Leikfélagið sýnir leikinn nokk-
uð styttan, og virðist það frem-
ur til bóta, því að hann er í
lengra lagi í sinni óstyttu mynd.;
Unga kynslóðin. meðal leikaranna
fær þarna gott tækifæri til að
reyná sig. Af ungá fólkinu fer |
Róbert Arnfinnsson með lang-
stærsta og vandasamasta hlut-
verkið, leikur hinn uppreisnar-
gjarna son, Richard. Róbert var
ekki laus við að vera þvingaður
í fyrstu, tók of mikið á, en þegur
fram í sótti varð leikur hans
léttari og kryddaður gamansemi.
Yfirleitt má segja, að Róbert
hafi farið vel og myndarlega af
stað í þessu hlutverki. Muriel var
mjög laglega leikin af Herdisi
Þorvaldsdóttur. Margrét Magnús-
dóttir og Þorgrímur Einarsson
léku systkin'i Riehards, Arthur og
Mildrad og mættu bæði vera ívið
. fasmeiri. Unga fólkinu er ætlað
að vera kvikt og fjörlegt. Halldór
Guðjónsson leikur ærsiakollinn
Tommy af hjartans lyst og er
hvergi smeikur að sýna sig fyrir
fullu húsi þó að ungur sé.
Úr 2. þætti. Jón Aðils, Inga
Laxness, Róbert Arnfinnsson
(fremst) og Valdimar Helga-
son (bak við Róbert).
4-r-h'h'h'f-H-'l'h**'Hh'Lt'h'i~l'i-h'H-l'h'H-1-H--h-h'f*-K'-H--1-i-l-1--l--H~H"1'
[ S K Á K j
j: Ritstjóri: Guðmundur Arnlaugsscn ±
GamaaleikKS i 3 þátium eitir Eugene O'Neill
Leiksviðsmynd úr 1. þætti.
Af eldri kynslóðinni fara þau*
með aðalhlutverk Valur Gíslason
og Arndís Björnsdóttir, leika
Millerhjónin. Njóta þau sín bæði
stórvel í þessum hiutverkum.
Einnig- er góð frammistaða þeirra
Brynjólfs Jóhannessonar og Þóru
Borg Einarsson, en þau leika
hjónaleysin Sid og Lily. Hins
vegar gerir Guðjón Einarsson
kaupmanninn McComber að of
miklu skiiípi. Önnur smærri hlut-
verk leika Inga Laxness, Nína
AtSiitgasemd
um 99Horfifia
gédhesta??
Halldór H. Snæhólm hefur beð-
ið Þjóðviljann fyrir eftirfarandi
atliugasenid við greinina um
Sneisar-Jarp á bls. 151 í bókinni
„Horfnir góðliestar“, eftir Ásgeir
Jónsson frá Gottorp:
Úr 2. þætti. Brynjólfur Jóhann-
esson og Þóra Borg Einarsson.
Sveinsdóttir, Haukur Óskarsson,
Valdimar Helgason og Jón Aðils
1 heild sinni er þessi sýning
skemmtilegasta, enda fékk hún
ágætar viðtökur áhorfenda. Leik
stjóri er Indriði Waage, og .íef-
ur honum farizt leikstjórnin vei
úr hendi.
G. Á.
Skáldsstga eft-
ii# Jón í
Vissulega var ég búinn oft
að gefa þessari bók hýrt á-
girndarau.ga frá því fyrst hún j
kom hér í búðargluggana, því j
ég vissi að hún mundi verða
mörgum góðhestaeigendum og
hestaunnendum til gleðilesturs.
Tvö yiigstu börn mín voru
svo smekkleg og fundvís á
löngun mína, að gefa mér bók-
ina „Horfnir góðhestar“ í gær-
kvöld. Eg leit snöggvast inn-
an í han'a, síðan byrjaði ég að
lesa efnisyfirlitið, þar til ég
kom að Sneisar-Jarp (mínum
elskulega horfna vin) á bls.
151. Sá ég á þeirri opnu
margra kunningja minna vel
getið.
Sneisar-Jarpur hét Spakur.
Eg sem þetta rita var eigandi
Spaks frá því vorið 1912 er ég
keypti hann af Guðmundi heitn
um alþingismanni í Ási á kr.
200.00 er þá þótti óhæfu rnikið
verð fyrir lítt taminn klár-
hestsgapa. Átti ég hann þar til
hann var á tvítugasta árinu,
þá var hann felldur.
í aðaldráttum get ég lýst
Spak þannig: Aðalliturinn var
jarpur, hvítir leistar á aftur-
fótum, með stóra stjörnu í
enni, hringeygður á vinstra
auga, sýndist það jafnan mjög
hvasst jafnvel rosalegt, nitt
var dökkt, djúpt og milt, sívak-
andi til viðbragða. Spakur var
54 þm. á hæð, skrokkurinn síval-
ur og langur, hálsinn reistur, höf.
Hlíð, 99FóIk?f
Ein nýju bókanna er skáld
saga eftir skipstjóra f Vest-
mannaeyjum, Jón í Jllíð, pg
nefnist hiún „Fól1k“: '
Þetta er fyrsta bók höfund
ar-ins, en hann mun hafa feng
ist talsvert við ritmennsku í
frístundum sínum-
uðið frítt. Fótaburðurinn var sér
kennilegur, svo að ég hef ekki
séð hann á neinum hesti eins,
hann bar fæturna svo hátt og
hringsveigði þær, er hann fór á
„hásvífandi" brokki, eins og Ás-
gei,r:-^gmst..-y(el a&.orði um það i
lýsingu sinni. Fjörið var ofsalegt,
hjartað var heifbrigt, kjarkurínn
mikill og varanlegur, hann hrædd
ist aldrei neitt er honum var att
á, hversu torfært er það reynd-
(Vegna þrcngsla hefur þessi
grein orðið að bíða alllcngi og eru
þvi fréttirnar sem hér er frá sagt
ekki lengur nýjar).
Skákþingi Bandaríkjanna er ný-
lokið. Pyrstur varð Resevsky, ann-
ar Kashdan, þriðji Santasiero,
fjórði Levin, fimmtu og sjöttu
verðlaunum skiptu þeir Horowitz
Review lýkur mikíu lofsorði á Sví-
ana fyrir gestrisni þeirra. A heim-
Jeiðinni frá Moskvn var aftur hrað
skákkeppni i Stoklihólmi og enn
varð Resevsky fyrstur með 12 Vj
vinning. Annar varð Svíinn Sund-
berg með 10%, þriðju Lindquist Sví
þjóð með 7%. Hver kcppandi hafði
8 mínútna umhugsunarl’rest á
hverja skák.
os Denker fyrrverandi Bandarikja-
meistari á rnilli sin_ I-Iermann
Steir.cr varð sjöundi cn Pinkus
áttundi. Þetta var sjötta skákþing
Bandaríkjanna síðan hætt var að
keppa um titilinn Skákmeistari
Bandarikjanna í einvígi. Af þeim
hefur Resevsky orðið eftur í fimm,
í eitt skipti jafn Kashdan. Skák-
þing Bandaríkjanna er haldið ann-
að hvert ár.
★
Útvarpskeppnir eru sýnilega að
komast í tízku. 1 haust kepptu
Frakkland og Ástralía á þennan
þátt og nú kemur frétt um keppni
rnilli Spánar og Ai-gentínu er fór
fram 12.—13. október. Það kom
vist flestum á óvart að Spánn
vann þessa keppni með 8 vinn-
Ingum gegn 7.
Hér eru úrslitin á fyrstu borðum:
4pánn: Argentína:
Pomar % Pilnik %
Medina 1 Rossetto 0
Aibareda 1 Jac. Bolbochan 0
Sanz 0 Jul. Bolbochan 1
Leikjunum var útvarpað um a!la
) nímvdmn moSfin
lronnninvii
*
Hér í þættinum var sagt frá því
að Bandaríkjamennirnir sem
kepptu i Moskvu tefldu hraðskák-
ir við Svía í Stokkhólnii á leið-
inni austur. Ameriean Chess
Það lítur ekki sem bezt út með
hina fyrirhuguðu keppni um heims
nreistaratignina, sem fram átti að
fara í Hollandi. Euwe náði hin-
urn sex væntanlegu þátttakendum
(Euwe, Fine, Resevsky, Botvinnik,
Keres, Smislov) á fund að þvi er
Chess skýrir frá. En á þessum.
fundi lýsti Botvinnik því yfir að
eitt hollenzka biaðið hefði ritað á
þá leið meðan á Groningenmótinu
stóð, að hinir rússnesku þáttakend- •
ur gætu unnið saman og tryggt
Botvinnik fyrsta sætið. Þessu hafði
lrann reiðzt og neitaði nú að tefla
í Hoilandi. Að lokum var sam-
þykkt að halda mótið að hálfu
í Hollandi og að hálfu í Rússlandi
en þá var deiit um hvort iandið
ætti að fá siðari hiuta þingsins.
★
Timaritið Chess býöur æviáskrift
fyrir f 10 10 s. Þetta tilboð stendur
til 31. marz 1947.
Þessa skák telur Chess beztu
skákina úr keppninni milli Spánar
og Argentínu:
SPÆNSKI LEIKURINN
Antonio Medina
Spánn
1. e4 e5
3. Bb5 af>
5. 0—0 d6
7. d4 0—0
9 Bb3 Ra5
11. dxe! Bxf3
Hector Rosetto
Argentína
2. RÍ3 RcG
4. Ba4 Ri'G
6. c3 Be7
8. Hel b5
10. Bc2 Bg4
12. Dxf3 dxe
ist. Á stökki leyfi ég mér að
segja að Spakur hafi verið með
allra fljótustu hestum í Austur-
Húnavatnssýslu, frá því hann
varð átta vetra og fram að því
hausti, er hann var lagður. Eg
varð oft samferða mörgum á-
gætum hestum, er ekki komu til
kappreiða og var því kunnugt
um flýti þeirra, og þar að auki
vil ég gela þess, að síðasta vor-
ið sem hann lifði, reyndi ég hann
í kappreiðum á Blönduósi og
var það í þriðja sinn, er hann
vann fyrstu verðlaun fyrir stökk-
hraða.
Nú er ég kominn að athuga-
semd minni og ég spyr: Af hvaða
ástæðu getur Ásgeir Jónsson frá
Gottorp ekki um það í niður-
lagi greinarinnar um Sneisar-
Jarp (Spak) að hann hafi feng-
ið fyrstu verðlaun á kappreiðum
á Blönduósi? Ekki um ein, hvað
þá þrenn. Takið eftir lesendur
ibókarinnar, að í sömu opnu er
þó getið um, eins og skylt var,
Svartur var tilneyddur að gefa
biskupinn fyrir riddarann til þess
að tapa ekki peði.
13. Rd2 Dd7 14. h3 gG
15. Rfl Rh5 16. BhG Rg7
Síðustu þrír leikir svarts hafa vei'-
ið honum alveg óþarfir og veikt
kóngsstöðu hans.
17. Re3 c6 18. a4 DeG
19. axb axb 20. Hedl Rb3?
21. Hxa8 Hxa8 22. Rd5!cxd
Tilneyddur því að hvítur hótaði
Rc7 og Bxb3. Nú getur hvítur unn
ið peð með 23. exd og 24. Bxb3 en
velur aðra leið sem líklega er enn-
þá betri.
23. BxbS dxe 24. Dxe4 DaG
Auðvitað ekki Dxb3 Dxa8í
25. Dd5
25. Dxe5 er ekki alveg eins gott
því að þá á svartur svörin Rf5 eða
Bf6. Nú er Hf8 iiklega bezta svar
svarts
25. — Re6 26. Dxe5 Bf8
27. Bxe6 Dxe6
27. — Bxh6 28.Bxf7t!
28. Dxe6 fxe 29. Bxf8 Kxf8
30. Hd4!
að Köldukinnar-Rauður hafi feng
ið 1. verðlaun og Ennis-Jarpur
vann tvisvar ef ekki þrisvar 1.
verðlaun á stökki, segir Ásgeir.
Hér á ekki að draga af heiðri
þessá hests, sem einu gildir, þar
sem höfundur gefur í skyn, að
hann haíi unnið fleiri verðlaun
■en hann man rrieð vissu eftir. Aft.
Framhald á 7. síðv
Hvítur verður að halda báðum peð-
um sínum drottningarmegin. 29.
Hd.7 eða d6, svartur svarar með;
Halt — bl o.g hefur dálítið mótspil:
30. — Ite7 31. Kll Ha2
32 Hb4 Ha5 33, Ke2 KdG
34. Kd3 Kd6?? 35. Hxb5f! Gefia
Nú vinnpr hvitur auðveldlega. 34^.
Kc5 var betra en hvítur á auðvi'
að að vinna skákina engu að síðu