Þjóðviljinn - 13.06.1947, Blaðsíða 5

Föstudagur 13. júní 1947
ÞJÓÐVILJINN
5
Alisherjjarverk-
ríkjanum?
Starfsmenn í Hvíta húsinu í
Washington seg.ia, að aldrei hafi-
önnur eins mótmælaalda risið
igegn nokkrum lögum og hinni
nýju vinnulöggjöf, sem nú bíður
undirskriftar Trumans forseta.
Lög þessi afnema flest þau rétt-
ind-i, sem verkalýðssamtökunum
voru tryggð á stjórnarárum
Roosevelts.
Forseta-num bérast að meðal-
tali 5000 bréf og símskeyti dag-
lega, þar sem krafizt er að hann
neiti að undirrita lögin. Annar
Nýjar Sovéttillögur opna
samkcmu
eftfrllt
r
Fyrsía skrefið verður að vera baim við
sioðkuss ©g framleiðslu k|aieMorkuvopua
. Á íundi kjarnorkunefndar SÞ í New York í fyrrad.
bar Gromyko, fulltrúi Sovétríkjanna, fram fyrir hönd
stjórnar sinnar nýjar tillögur um kjarnorkueftirlit,
þar sem gengið er til móts við tillögur Bandaríkj-
anna, sem meirihluti nefndarinnar hafði áður lýst
af höfundum frumvarpsins, Hart- j ^jg samþykkan
ley fuiitrúadeiidarmaður, er nú Fréttaritarar telja, að tillögur Gromykos séu lík-
2* ,,, , . iegar til ao geta orðið grundvoilur að aiisheriar
um, að gert verði aiisherjarverk! malamiðlun milli Soveirikjanna og Bandarikjanna
falJ ef frumvarpið verður að Um kjamorkumalin.
lögum. Síðastliðinn mánuð hafa j Gromyko tók það fram, að
900 verkalýðsfélög sent verka- stl skoðun Sovétstjórnarinnar
1 ýðsmála rá ðu n e y t in u verkfalls-
tilkynningar.
væri óbreytt, að banna yrði notk
un og framleiðslu kjarnorku-
-vopna, áður en settar væru regl-
ur um kjarnorkueftirlit.
Gromyko (t. v.) ræðir kjarnorkumálin við Austin, fuliírúa
Bandaríkjastjórnar í öryggisráðinu og kjarnorkiinefndinni.
Sjálfstæð eftirlitsstofnun
Tillögur Sovétstjórnarinnar
um sjálft eftirlitið eru á þá leið
að sett skuli á stofn sjálfstæð
eftirlitsstofnun, er starfi á ve.g-
um öryggisráðsins. Sovétstjórnin
er því samþykk, að slik stofn-
iun hafi víðtækt vaid til eftir-
lits, að því tilskildu að henni sé
gert fjárhagsiega fært að hafa
eftirlitið eins fuUkomið og kost-
ur er á.
Nefndin skal fylgjast með
vinnslu hráefna til kjarnorku-
framieiðslu, kjarnorkufram-
leiðslunni sjálfri og hagnýtingu
kjarnorkunnar. Fulltrúar í nefnd
ina séu skipaðir af þjóðum þeim,
i sem sæti eiga í öryggisráðinu,
og hafi hún sér til aðstoðar al-
þjóða sérfræðinganefnd.
Friðsamleg- hagnýting
ölluni heimil
Sókn gríska stjórnarhersins
gegn skæruliðum er búin að
istanda í þrjá mánuði, ög marg:
oft er búið að iilkynna í Aþenu,.
að skæruliðasveitirnar hafi ver-
ið gersigraðar. í fyrradag neydd-
ist samt gríska stjórnin til að
viðurkenn.a, að skæruliðar hefðu
hafið sókn í Makedoniu. Segir'
' stjórnin, að þeim hafi borizt
henni að tilkynna það öryggis- liösauki. Venizelos ráðherra
ráðinu og gera tiilögur um gagn sagði fréttaritara United Press
ráðstaflir af þess hálfu. ; ; Aþemu í gær, að tvöfaldn.
Tillögum Gromykos var vísað þyrftj gríska herinn, (sem nú
til undirnefndar kjarnorkunefnd telúr 150.000 manns) og verja
arinnar til athugunar.
Vænlegar samkoniulagshorfur
öllum fjárstyrknum frá Banda-
ríkjunum til vopnakauppa, ef
von ætti að vera um að sigra-.
skæruiiðana.
er
r
mmnu
osjam-
Gromyko lýsti því yfir, að
Sovétstjómin væri óánægð með,
hve seint starf kjarnorkunefnd-
arnnar gengi, og vildi gera allt,
sem í hennar valdi stæði til að
því mætti verða lokið sem fyrst. J’lJí íiillllííl
í umræðunum eftir að Gromy «
ko hafði lagt fram tillögur sín-
ar, sagði fulltrúi Brasilíu í ör-
ýggisráðinu að dagur samkomu-
lags um kjarnorkumálin væri
nú loks að renna upp.
I Enn er ágreinimgur úm nokk-
I
I ur atriði kjarnorkumalanna og
! er.u þessi helzt:
| Bandarikjastjórn hefur þver-
neitað að samþykkja bann við
framleiðslu O'g notkun kjarnorku
vopna, fyrr en ströngu eftirliti
hefur verið komið á. Sovétríkin
hafa bent á, að með því væri
Bandaríkjunum veitt einokun-
araðstaða á sviði kjarnorkunn-
ar um ófyrirsjáanlegan tíma, og
í sjáifsvald sett, hvort þau af-
sala sér’ henni nokkurn tíma.
Þá hafa Bandaníkn krafizt
Fáfræði í Banda-
í ræðu, sem Tom Clark, dóms—
m álárá ðh e r r a B and arík j an n a,
flutti í Boston nýlega lýsti hann.
því, hvílíkt ófremdarástand rík-
ir í skólamálum Bandariíkjanna.
Hann kvað 3 miIlj.Bandaríkia-
manna hvorki kunna að lesa né
skrifa og aðrpr 10 miilj. gætu
ekki talizt fulllæsir né skrifandi.
Ivennd.i Clark því um, að ekk-
ert eftirlit væri m.eð því, að
börn á skólaskylduaidri saektu.
skóla.
Sigur verkamanna
Framh. af 1. síðu
annað fært en að kref jast hækk
aðs kaups. Vildu kommúnistar
verða við kröfum verkamanna,
en Ramadier vék þá ráðherr-
um þeirra úr stjórninni og
þess, að neitunarvaid stórveld- kvaðs myndi standa af alefli
Mótmæli boiin fsarn viS bandacíska sendiherrann í
Sfiokkhólmi vegna negraoísókna bandariskra sjóni.
Sendinefnd frá sænsku kvenfélagasambandimi gekk
i fyrradag á fund band^ríska sendiiierrans í Stokkhólmi,
og bar fram mótmæli gegn framkomu bandarískra sjó-
matina, sem nýlega gerðu tilraun til að myrða bandarískan
negra á skemmtistað í Mábney, vegna þess að þeir þoldu
ekki að sjá hann dansa við sænska stúlku.
„Kynþáttahatur í liverri ntynd sem er, er ósamrýman-1 fimm sjómenn
Iegt sönnu lýðræði“, segsr í mótmælaskjalinu, sem sendi- unni
herranum var afhect. „Atburðurinn í Málmey veitir okkur
rétt til að mótmæla framferði, sem er andstætt sænskum
lýðræðisvenjum.“
Vinnsla og hagnýting kjarn-
orku til friðsamlegra þarfa ska.l
'heimil öllum þjóðum, svo og j var til
kjarnorkurannsóknir. Eftirlils- i S Þ.
stofnunin sjálf á einnig' að reka
rannsóknarstofnun, er standi
jafnan framar rannsóknarstofn-
unum hinna einstöku þjóða.
Verði eftirlitsstofnunm vör við
j hagnýtihgu kjarnorku til anh-
I arra þarfa en friðsamlegra ber
anna í öryggisráði sé afnumið í
öilum málum, er kjarnorkueftir-
lit varða. Sovétríkin telja, að
slíkt væri brot á reglunni um
samvinnu stórveldanna, sem lögð
grundvaliar við stofnun
gegn öllum kauphækkunum.
Fréttaritari brezka útvarps-
íns í París sagði í gærkvöld, að
eftir sigur járnbrautarverka-
manna myndi Ramadier veitast
eríitt að neita kauphælikunar-
kröfum annarra verkalýðsfé-
laga.
afhentir lögregl-
Bandaríkjamenn þeir, sem i bandarískur sjómaður á liann og
réðust á negrann í Málmey voru
sjóm^pn frá Texas. Lá skip
þeirra í höfninni ásamt fleiri
skipum, og voru negrar meðal
skipshafnanna.
1 barði hann í enhið með flÖsku,
og hlauzt af mikið sár. Fieiri
Bandaríkjamenn réðust nú á
svertingjann með hnífa, rakblöð
og hnúajárn að vopnum. Fékk
hann hnáfstungu í öxlina og
Svíar stóðu með svertingj- j rakblaðsskurð á bak við eyrað
unum j áður en honum var bjargað
Bæði hvítir sjómenn og svart undan löndum sínum. Svíar réð-
ir voru staddir á skemmtistaðn- ust gegn bandarísku sjómönn-
um Amiralen, og þegar einn
„Við gerum þetta alltaf
berma“
Atburður þessi vakti mikla
reiði í sænskum blöðum. Eitt
þeirra átt.i viðtal við einn hvítu
sjómannanna, sem skildi ekkert
í því að félöigum síntum skyldi
ekki vera leyft að gera út af við
■einn svertingja í friði.
„Því höfðu svertimgjarnir sig
ekki á brott, þegar þeir _ sóu
skipshöifnina af „William K.
Kamaka“ koma á Amiralen til
að skemmta sér“, sagði hann.
„Heima hafa svertingjarnir sína
svertinginn var að yfirgefa dans
igólfið ásamt hvítri stúlku réðist
unurn, sem gerðu sig líklega til | eigin skemmtistaði, og þeir láta
að ráðast á fleiri svertingja, sem j aldrei sjá sig á skemmtistöðum
þarna voru að dansa. Voru hvítra manna.“
Alit bandarískra kjamorkuíræðinga:
Brezki vísindamaðurinn Ritchie Calder ræðir nýlega í
blaðinu „New Statesman and Nation“, hver örlög muni
bíða brezku þjóðarinnar, ef til stjrjaldar kemur. Kemst
hann að þeirri niðurstöðu, að Bretar séu á engan hátt
l'ærir um, að reka kjarnorkuhernað á eigin spýtur, og
segir síðau:
„En við gætum eins og Grikkland, Tyrkland og ís-
land gerzt útvarðstöð f.Vvir Baiidaríkin. I*á á við það
seni segir í ritstjórnafgvein í nýjasta liefti af málgagni
bandarisku kjarnorkiifræðinganna: „Étrýming mun
vofa yfir þjóðum þeim, sem byggja útvarðstöðvar okk-
ar, þótt ekki séu notuð önnur árásartæki, en nútíma
flugvélar og eldilaugar. Eina leiðin fyrir jBandaríkin til
að halda þessum stöðvum getur bví orðið sú, að kalla
yfir þessar vinveittu þjóðir fullkomna gjöreyðingu, og
það að líkindum (!) á móti vilja þeirra.“
Svo niörg eru þau orð.
Mikiö megum við íslendingar vera hinum þrjátíuog-
tveimur þakklátir.