Þjóðviljinn - 14.06.1947, Blaðsíða 5

Laugardagur 14. júní 1947
ÞJÓÐVILJINN
5
A. J. SMÁLAN:
Þýzhaiand í dag m. Margir beztii frjálsíþréitamenn taka
r
1
r r r m b
Þátttakesidus 47 há S íélögum
Eg hnipra mig saman
skjálfandi af kulda, í hinum
litla bíl dr. Gnebes ráðuneyt-
issikrifstofustjóra, sem þýtur
'áfram með ofsahraða eftir
svelluðum og ósléttum veg-'
inum 1 Tegeler Wald. Eg hef
setið of lengi í samræðum
við skólaumsjónarmanninn,
og bílstjórinn eykur hraðann,
þegar við komum út á hið
breiða Muller-stræti, og til
allra hamingju verða ekki
margir bílar á vegi okkar.
Það er dirfsku bílstjórans að
þakka, að við nemum staðar
á tilsettum tíma fyrir utan
ihið myndarlega hús. Eining-
arflokksins við Lothringen-
stræti. Ritari nokkur kemur
út á móti mér, svo að ég tefst
ekki vegna hins stranga eft-
irlits.
Fáeinum mínútum seinna
'kem ég inn 1 stofu, búna veg
legum húsgögnum, sem í raun
og veru var ætluð Hitlers-
æskunni, en er nú. notuð til
skynsamlegra hluta. Þeg|ar
ég kem inn, er þar hópur
ritstjóra og flokksritara í
fjörugum samræðum. Þeir
hafa komið með blóm og á-
vörp til að óska Otto Grote-
wahl til hamingju, en hann
er annar hinna tveggja for-
manna sósíalska einingar-
flokksins. Hann er 53 ára í
dag, en lítur út fyrir að vera
miklu yngri.
Þegar gestirnir voru farn-
ir, hver til sinnar vinnu, átti
ég lengi samtal við Grote-
wohl, sem sagði mér afdrátt-
arlaust álit sitt á viðh'orfun-
um. Daginn áður hafði hann
komið heim úr ferð til amer-
íkska hernámssvæðisins, sem
hann fór með samstarfsmanni
sínum í flokksstjórninni, Wil-
helm Pieck. Og nú lýsir
hann ferðalaginu fyrir mér
á fjörlegan hátt. Rússar
höfðu áður leyft sambandi
kristifegjra demökraita að
sameinast hinum kristilegu
í Suður-Þýzkalandi og þess
vegna urðu Ameníkanarnir
að veita Einingarflokknum
á sínu hernámssvæði sams-
konar réttindi. Og svo segir
hann:
— A fjöldafundunum í
Stuttgart, Frankfurt am
Main og Miinchen töluðum
við um nauðsynina á einingu
verkalýðsstéttarinnarL og
hinn geysimiklu áheyrenda-
•fjöldi sýnir, að áhugi fyrir
þessu er mikill. Þrátt fyrir
hinn mikla kulda mættu
8.000 áheyrendur í Stuttgart
og í hinum. borgunum tveim-
ur voru áheyrendurnir ennþá
fleiri. Fundarmenn sýndu
það með hinum miklu fagn-
aðarlátum sínum, að þeir
vilja helzt binda endi á þá
ógæfu, sem klofningin er.
Við töluðum Hka um nýtt
I
Þýzkaland, reist á lýðræðis- ^ heimilislausu, útvega bænd-1 17. júní- mótið fer fram eins i an Jóhannsson, þó gera megi
legum grundvelli. Við og , unum verkfæri og vélar, svo , og venjulega á ÞjóðhátíÖárdág-1 ráð fyrir sigri Óskars þar sem
flokkur okkar höldum þvu að afrakstur jarðarinnar inn, sem einn liður í hátíoahöld Kjartan hefur ekki getað æft,
fram, að því aðeins eigi' verði meiri. Ef fólkið fær (um dagsins. í mótinu taka þátt
Þýzkaland framtíð fyrir hönd svo dálítið meira að borða lG R^ög með 4< þátttakciKhii' °g
um sem sjálfstætt ríki, að rafmagnsljós í kjaliaraher-me8al Þ*ir™ fu .nargir okkar
það standi samei-nað og verka bergi sín eða reku, til að geta
lýðurinn stjórni mál'efnum ræktað blettinn sinn, kemst
sínar eðlilegu
beztu frjálsíþróttamanna. Keppt
verður í 7 íþróttagreinum fyrir
einstaklinga, auk boðhlaups.
hefðum annars getað unnið
til fylgis við okkur, þar eð
miílljónir ÞjóðVeiija, sem
búið hafa við ' Hitlersstjórn
og einangihm í þrettán ár,
líta á síðari heimsstyrjöldina
sem hverja aðra styrjöld og
álíta, að um hana séu allar
þjóðir samsekar.
-— Hvað er að segja um
þróun Einingarflokksins?
— Flokkurinn er fjölda-
I 100 m. hlaupi eru skráðir 14
þátttakendur svo sem Finn-
Þorbjörn Pétursson auk margra
annarra ágætra spretthlaupara.
Má búast við sérstaklega harðri
keppni um 2. 3. og 4. sætið.
I hástökki taka þátt 6 og má
búast við vísum sigri Skúla
þess. Þar skilur á milli okkar lífið fyrr
Sdhumachers, að við viðui'- skorður.
kennum skilyrðislaust, að ^ Grotewohl talar hægt og björn Þorvaldsson, Haukur
þýzka þjóðin eigi sök á naz- emarðlega. og það er hlýja í. Clausen, Pétur Sigurðsson og
ismanum og sé skaðabóta- röddinni. Hann horfir stilli-
skyld. Þessi afstaða hefur iega ^ augu mér, þegar ég
kostað okkur hundruð þús- virði hann fyrir mér. Hann
unda af atkvæðum, sem við er mejra en meðalmaður á
hæð, breiðleitur og festuleg-
ur og athyglin beinist sér-! Guðmundssonar, en meðal | takendur, Sigurgeir Ársælsson,
sem skyldi, vegna veikinda. Þá
eru ennfremur 3 Ármenningar í
þessu hlaupi, þeir Árni Kjartans
son, Hörður Hafliðason og Stef-
án Gunnarsson og getur margt
skeð óvænt með getu þeirra í
þessu hlaupi.
1 langstökki eru 8 á skrá, allt
úrvals langstökkvarar og er ó-
mögulegt að segja fyrir fram
um úrslit þar, en meðal þessara
8, sem munu berjast um úrslitin
eru Finnbjörn Þo.rvaldsson,
Björn Vilmundarson, Örn Clau-
sen, Torfi Bryngeirsson o. fl.
5000 m. hlaup. Þar eru 5 þátt-
staklega að gáfulegum aug- hinna, sem munu berjast um 2 j Þórður Þorgeirsson, Stefán
um hans bak við gleraugun.
Maður þarf ekki að hlusta
lengi á hann til að ganga úr
aður og upplýstur maður með
mikla lífsreynslu að baki sér;
maður, sem í senn aflar sér
virðingar og samhygðar.
Hann er ágætur ræðumaður
og 3 sætið eru: Sigurður Frið- Hjaltalín, Indriði Jónsson og
finnsson, 16 ára Hafnfirðingur, ^ Haraldur Þórðarson. Engu er
Örn Clausen og Kolbeinn Krist ^ hægt að spá um sigur i þessu.
skugga um, að hann er gáf- insson' ! ^ en 3ufnfl’amt því sem
10 þátttakendur eru skráðir i þetta ec emstakhngskeppni þá
Kúluvarpi og má telja Gunnari1 verður keppt þarna nú í fyrsta
flokkur og gildir sama um og nýtur mikilla vinsælda á
því sviði.
Grotewohl kemur mér allt
öðruvísi fyrir sjónir, en hin-
ir mörgu, þýzku verkalýðs-
I hann og önnur slík f jöldasam
I tök, að þau hafa sínar veiku
jafnt sem sterku hliðar. Við
sameininguna í fyrra komu
honum rúmlega 600.000 fé- leiðtogar, sem ég hef þekkt,
lagar frá Sósíaldemókrata-
flokknum, fól'k, sem að meira
eða minna leyti hefur að
baki sér langa reynslu í skipu
lagningu stéttasamtaka,
sjúkrasamlaga, bæjarstofn-
ana og stjórnarstörfum. Frá
kommúnistum komu líka
margir, en þeir voru af öðru
tagi. Þeir eru þaullesnir í
maxistískum fræðum, fullir
af atorku og baráttuhug. Þeir
eru orðhir harðskeyttir af
ævilangri baráttu gegn fas-
ismanum og hafa langa þjálf
un að baki sér frá leynistarf-
seminni.
Auðvitað urðu nokkrir á-
rekstrar í fyrstu. þar eð þeir
óþolinmóðu álitu þá gætnari
eða haft tækifæri til að sjá
á dögum keisai’adæmisins eða
Weimarlýðveldisins. Fritz
Ebert var slunginn, en smá-
borgafalega feiminn og ó-
mannblendinn. Scheidemann
ákaflega fámáll. Severing
hafði á sér embættismanns-
Huseby þar vísan sigur en vel
getur farið svo að félagi hans
Vilhjálmur Vilmundarson muni
eitthvað standa í honum. Auk
þeirra eru svo meðal annara
Sigurður Sigurðsson, Friðrik
Guðmundsson, Sigfús Sigurðs-
son o. fl.
800 m. hlaup. Þar er ekki gott
að segja fyrir víst hver muni
sigra Óskar Jónsson eða Kjart-
sinn um ,,Kaldalsbikarinn“, sem
er gefinn af íþróttafélagi Rvík,.
Framhald á 7. siðu.
leiðtogi
elzti og reyndasti
þýzku verkalýðshreyfingar-
innar.

segir Grote-
wohl. Það er mjög mikilvægt,
snið, var kuldalegur og fá- að njóta samvimnu Wilhelm
Tv&rcfoy,
Bjarni Benediktsson er fdr
Samvinnan í flokksstjórn- ‘að skilja að hann hafi til
inni er ágæt lítils vanrœkt 011 rdðherra-
lítils
störf sín til þess að skrifa
daglega langhunda í Morgun-
skiptinn. Þeir höfðu
hver sitt sérstaka gerfi, sem
þeir bjuggust, er þeir komu
fram fyrir fjöldann. Slíkt á
Grotewohl ekki til. Hinn
hreinskilnislegi svipur hans
er jafn alþýðlegur, þegar
hann talar við fjöldann á
allir! Pieck. Þótt hann sé 71 árs að blaðið, þar se.m aðeins höfð
vera til trafala. En nú höfum á legubekknum.
við vanizt hverir öðrum og Á dögum Weimarlýðveldis-
lítum ekki lengur hverir á j ins átti Grotewohl sæti 1 borg
sinn einfatda hátt og nú, þeg
ar orð hans eru aðeins ætluð | f jölda manna, auk flokksfé-
okkur tveimur, sem sitjum laganna. Við fengum óvé-
fengjanlegar sannanir fyrir
aldri, er hann bjartsýnn, táp-
mikill og framtakssamur og
hann hefur lag á að hvetja
hina yngri samstarfsm'enn og
blása í þá kjarki. Hann er
enn þann dag í dag fremsti
öldungur hreyfingar okkar embcettisstörfum og þau hafi
og nýtur virðingar mikils
ust upp úr því nítján at~
kvœði!
Segist Bjarni í Morgunblað
inu í gær geta fullvissað
menn um að hann hafi „gefið
sér fullan tíma til að sinna
að-ra sem sósíaldemókrarta
eða kommúnista, heldur sem
samstillta félaga sósíalsks
einingarflokks, sem verður
I að taka á sig mikla ábyrgð
! vegna endurreisnarinnar.
Kommúnistarnir í Suður-
jÞýzkalandi eru um, það bil
' 300.000 að félagatölu og munu
1 sameinast einingarflokki okk
jar 20. apríl, og m'un félaga-
J tal-a okkar þá verða 2 millj.
| Það er þýðingarlaúst að
bera ályktanir og ákvarðan-
j ir á borð fvrir þýzku þjóðina,
hún er sjúk, siðferðilega
sjúk og það tekur sinn tíma,
; að aftur birti til. Það bezta,
! sem við getum gert, er að
j halda endurreisnarstarfinu
j áfram og auka framleiðsluna
á öllum sviðum, hreinsa til | U1- Einingarflokksins,
°g byggja að nýju yfir þáiWilhelm Pieck hinn,
arstjórn og á ríkisþinginu og
um táma var hann innanrík-
isráðherra í dyergríkinu
Btraunschweig. Á 'dögum
Hitlerismans tók hann þátt
í leymhreyfingunni og var
ofsóttur. Þegar úrvalið úr
flokksliði hans kom á ný sam
an. á fyrstu frjálsu ráðstefn-
una í Berlín, var honum ein-
róma falin flokksforustan.
Allt frá því fyrstá beitti hann
sér einhuga fyrir sameiningu
ffokks síns og kommúnista,
og það var að miklu leyti
hinni skynsamlegu stefnu
hans að þakka, að sú sam-
eining tókst 1 apríl 1946. Á
einingarþinginu virtist öll-
um það sjálfsagt, að Grote-
wohl yrði annar forustumað-
og
sem
því, þegar hann varð sjötug-
ur, árið 1945, en þá barst hon
urn óhemju fjöldi árnaðar-
óska, viðs vegar frá.
Eg er þvi feginn, að njóta
samvinnu við Wilhelm Pieck,
enda höfum við tengzt traust
um böndum persónulegrar
vináttu.
1 ekki setið á hakanum sökum
vanrækslu hans“. Hitt segir
Bjarni að sé „skylda allra
þjóðhollra manna að verja.
tíma og orku, sem þeir kunna
að hafa umfram daglég
skyldustörf“ til að berjast
gegn kröfum Dagsbrunar!
Fátt sýnir eins vel niður-
lœgingv Bjarna Benediktsson
ar og það að hann sér sig knú
inn til að koma ,með þessa
vörn um sjálfan sig í Morgun
Þegar við kveðjumst, seint j ðlaðinu. Jafnvel ákveðnustu
um kvöldið, eftir að hafa fylgismenn hans eru nú orðn
notið ánægjulegra stunda j ir þeirrar skoðunamað honum
með gömlum flokksleiðtog- j jiefði verið nœr að sinna em-
um á heimili Grotewohls, bættisverkum“, hafa eitthvért
lætur hann þá von í ljós', að, eftirlit með Keflavíkurflug-
þýzkir verkamenn megi brátt vellinum, hjálpa iðnrekend-
sameinast um sósialska ein- um_ kaupmönnum og inn-
ingarhreyfingu og að þeir flytjendum i erfiðleikum
verði færir um, að byggja j þeirra, en að „verja tíma oq
upp raunverulegt lýðræði, j 0rku“ til að níða íslenzka.
sem gerði þeim fært að vinna j verkamenn. Þegar jafn yfir->
trúnað annarra verkamanna | lœtisfullur stórbokki og<
á ný og frelsa þá frá hinni
löngu einangrun frá öðrum
löndum Evrópu.
Bjarni Benediktsson er fo:-
in7i að afsaka sig opinberleqa,
er honum vissulega brugðiði